Nhiệt độ trung bình năm có xu hướng năm 2024

Những nhân tố nào sau đây ảnh hưởng đến lượng mưa?

A

Khí áp, frông, gió, dòng biển,địa hình.

B

Khí áp, frông, gió, dòng biển, đá mẹ.

C

Khí áp, frông, gió, dòng biển, sinh vật.

D

Khí áp, frông, gió, dòng biển, con người.

Cơ quan Khí tượng Anh (Met) ngày 8/12 nhận định nhiệt độ trung bình toàn cầu có thể ghi nhận mức tăng tạm thời vượt ngưỡng 1,5 độ C trong năm tới, một mốc trong lịch sử khí hậu mà thế giới có thể gia tăng cảnh báo tại Hội nghị lần thứ 28 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP28), vừa diễn ra tại Dubai, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE).

Nhiệt độ trung bình năm có xu hướng năm 2024

Người dân di chuyển dưới trời nắng nóng tại Madrid, Tây Ban Nha ngày 9/8/2023.

Theo Met, năm 2023 hầu như chắc chắn sẽ là năm nóng nhất từ trước đến nay và năm 2024 có thể còn nóng hơn. Nhiệt độ trung bình toàn cầu trong năm 2024 được dự báo tăng trong khoảng từ 1,34 độ C đến 1,58 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.

Báo cáo của Met lưu ý rằng việc nhiệt độ Trái đất tạm thời tăng ở ngưỡng 1,5 độ C trong 1 năm không có nghĩa là nhiệt độ thế giới sẽ vượt ngưỡng tăng này trong dài hạn, song đây sẽ là lời cảnh tỉnh, kêu gọi hành động khẩn cấp tại Hội nghị COP28 nhằm cắt giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính - nguyên nhân dẫn tới biến đổi khí hậu.

Ông Nick Dunstone, người đứng đầu dự báo trên của Met, cho rằng dự báo này phù hợp với xu hướng nhiệt độ Trái đất tăng dần 0,2 độ C trong thập kỷ và do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino.

Tổ chức Khí tượng thế giới tháng trước cũng đã đưa ra dự báo nhiệt độ Trái đất năm 2023 có thể tăng khoảng 1,4 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Tháng 11 vừa qua, một nhóm các nhà khoa học, bao gồm cả Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) và Đại học Columbia, dự báo mức tăng nhiệt độ Trái đất có thể vượt ngưỡng 1,5 độ C trong thập kỷ này.

Hầu hết các mô hình phát thải theo Hội đồng liên chính phủ của LHQ về biến đổi khí hậu (IPCC) cho thấy nhiệt độ thế giới trong những năm 2030 có thể vượt ngưỡng tăng 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.

Theo Met, năm 2023 hầu như chắc chắn sẽ là năm nóng nhất từ trước đến nay và năm 2024 có thể còn nóng hơn. Nhiệt độ trung bình toàn cầu trong năm 2024 được dự báo tăng trong khoảng từ 1,34 độ C đến 1,58 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Báo cáo của Met lưu ý rằng việc nhiệt độ Trái đất tạm thời tăng ở ngưỡng 1,5 độ C trong 1 năm không có nghĩa là nhiệt độ thế giới sẽ vượt ngưỡng tăng này trong dài hạn, song đây sẽ là lời cảnh tỉnh, kêu gọi hành động khẩn cấp tại Hội nghị COP28 nhằm cắt giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính - nguyên nhân dẫn tới biến đổi khí hậu. Ông Nick Dunstone, người đứng đầu dự báo trên của Met, cho rằng dự báo này phù hợp với xu hướng nhiệt độ Trái đất tăng dần 0,2 độ C trong thập kỷ và do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino.

Tổ chức Khí tượng thế giới tháng trước cũng đã đưa ra dự báo nhiệt độ Trái đất năm 2023 có thể tăng khoảng 1,4 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Tháng 11 vừa qua, một nhóm các nhà khoa học, bao gồm cả Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) và Đại học Columbia, dự báo mức tăng nhiệt độ Trái đất có thể vượt ngưỡng 1,5 độ C trong thập kỷ này.

Hầu hết các mô hình phát thải theo Hội đồng liên chính phủ của LHQ về biến đổi khí hậu cho thấy nhiệt độ thế giới trong những năm 2030 có thể vượt ngưỡng tăng 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.

Đây là những thông tin chính trong bài viết này. Nhìn vào các chỉ số về nhiệt độ Trái đất, có thể thấy, trong những năm qua, nhiệt độ tăng liên tục, đó là một phần của biến đổi khí hậu nhưng con người và hệ sinh thái là những đối tượng chịu ảnh hưởng đầu tiên.

Nhiệt độ trung bình năm có xu hướng năm 2024
Nhiệt độ bề mặt hàng năm so với mức trung bình của thế kỷ 20 từ 1880–2020. Các thanh màu xanh lam cho biết các năm lạnh hơn trung bình; thanh màu đỏ hiển thị các năm ấm hơn trung bình. Biểu đồ NOAA Climate.gov, dựa trên dữ liệu từ Trung tâm Thông tin Môi trường Quốc gia.

Với kích thước to lớn và khả năng chứa nhiệt của các đại dương toàn cầu, cần một lượng nhiệt năng lớn để nâng nhiệt độ bề mặt trung bình hàng năm của Trái đất lên dù chỉ là một lượng nhỏ. Sự gia tăng khoảng 2 độ F (1 độ C) của nhiệt độ bề mặt trung bình toàn cầu xảy ra kể từ thời kỳ tiền công nghiệp (1880-1900) có vẻ nhỏ, nhưng nó có nghĩa là sự gia tăng đáng kể nhiệt tích lũy.

Nhiệt độ tăng thêm đó đang thúc đẩy nhiệt độ khu vực và theo mùa lên đến cực đoan , làm giảm lượng tuyết phủ và băng biển , tăng cường lượng mưa lớn và thay đổi phạm vi môi trường sống cho thực vật và động vật — mở rộng một số và thu hẹp một số khác. Như bản đồ bên dưới cho thấy, hầu hết các khu vực đất liền đã ấm lên nhanh hơn hầu hết các khu vực đại dương và Bắc Cực đang ấm lên nhanh hơn hầu hết các khu vực khác.

Nhiệt độ trung bình năm có xu hướng năm 2024
Xu hướng nhiệt độ bề mặt trung bình toàn cầu từ 1990 đến 2020 tính bằng độ F mỗi thập kỷ. Màu vàng cho biết ít hoặc không thay đổi, trong khi màu cam và đỏ cho biết những nơi ấm lên và màu xanh lam cho thấy những nơi đã nguội. Bản đồ NOAA Climate.gov, dựa trên dữ liệu từ Trung tâm Thông tin Môi trường của NOAA.

Nhiệt độ bề mặt Trái đất là gì?

Khái niệm về nhiệt độ trung bình cho toàn bộ địa cầu có vẻ kỳ quặc. Rốt cuộc, tại thời điểm này, nhiệt độ cao nhất và thấp nhất trên Trái đất có thể cách nhau hơn 100 ° F (55 ° C). Nhiệt độ thay đổi từ đêm sang ngày và giữa các cực theo mùa ở Bắc và Nam bán cầu. Điều này có nghĩa là một số phần của Trái đất khá lạnh trong khi các phần khác hoàn toàn nóng. Khi đó, để nói về nhiệt độ “trung bình”, có vẻ như vô nghĩa. Tuy nhiên, khái niệm nhiệt độ trung bình toàn cầu thuận tiện cho việc phát hiện và theo dõi những thay đổi trong ngân sách năng lượng của Trái đất – lượng ánh sáng Mặt trời mà Trái đất hấp thụ trừ đi lượng nhiệt mà nó tỏa ra không gian – theo thời gian.

Để tính toán nhiệt độ trung bình toàn cầu, các nhà khoa học bắt đầu với các phép đo nhiệt độ được thực hiện tại các địa điểm trên toàn cầu. Vì mục tiêu của họ là theo dõi những thay đổi về nhiệt độ, các phép đo được chuyển đổi từ số đọc nhiệt độ tuyệt đối sang nhiệt độ bất thường — chênh lệch giữa nhiệt độ quan sát được và nhiệt độ trung bình dài hạn cho từng địa điểm và ngày tháng. Nhiều nhóm nghiên cứu độc lập trên khắp thế giới thực hiện phân tích dữ liệu nhiệt độ bề mặt của riêng họ và tất cả đều cho thấy xu hướng tăng tương tự.

Nhiệt độ trung bình năm có xu hướng năm 2024
Các hồ sơ nhiệt độ từ NOAA, NASA và Đại học East Anglia đều cho thấy sự gia tăng từ đầu thế kỷ 20 đến năm 2019. Năm 2019 được tính là một trong ba năm ấm nhất được ghi nhận. Hình nền từ NOAA DISCOVR / EPIC. Biểu đồ của NOAA Climate.gov dựa trên dữ liệu từ Bản tin về Trạng thái Khí hậu 2019 của Hiệp hội Khí tượng Hoa Kỳ .

Trên khắp các khu vực không thể tiếp cận có ít phép đo, các nhà khoa học sử dụng nhiệt độ xung quanh và các thông tin khác để ước tính các giá trị còn thiếu. Mỗi giá trị sau đó được sử dụng để tính toán nhiệt độ trung bình toàn cầu. Quá trình này cung cấp một phương pháp nhất quán, đáng tin cậy để theo dõi sự thay đổi nhiệt độ bề mặt Trái đất theo thời gian. Đọc thêm về cách ghi nhiệt độ bề mặt toàn cầu được xây dựng trong Sơ đồ dữ liệu khí hậu của chúng tôi.

Theo Báo cáo Khí hậu Toàn cầu năm 2020 từ Trung tâm Thông tin Môi trường Quốc gia NOAA, mỗi tháng của năm 2020 ngoại trừ tháng 12 đều nằm trong top 4 thời tiết ấm nhất được ghi nhận trong tháng đó. Vào tháng 12, sự hiện diện của sự kiện La Niña mạnh vừa phải đã làm mát vùng biển nhiệt đới Thái Bình Dương và làm giảm độ ấm trung bình toàn cầu. Tháng này hóa ra là “duy nhất” thứ tám trong tháng 12 ấm nhất được ghi nhận.

Nhiệt độ trung bình năm có xu hướng năm 2024
Hình ảnh động này hiển thị bản đồ nhiệt độ hàng tháng cho tháng 1 đến tháng 12 năm 2020 so với mức trung bình 1981–2010, với các dị thường ấm có màu đỏ và dị thường lạnh có màu xanh lam. Khung cuối cùng của hoạt ảnh hiển thị mức trung bình năm 2020. Lưu ý rằng phạm vi nhiệt độ trên bản đồ hàng tháng rộng hơn phạm vi của mức trung bình hàng năm (cộng hoặc âm 9 độ so với cộng hoặc âm 5 độ).

Mặc dù La Niña, năm 2020 được xếp hạng là năm ấm thứ hai trong kỷ lục 141 năm đối với bề mặt đất liền và đại dương kết hợp, và các khu vực đất liền nóng nhất trong kỷ lục. Nhiều khu vực của châu Âu và châu Á ấm kỷ lục , bao gồm hầu hết Pháp và miền bắc Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, hầu hết bán đảo Scandinavi, Nga và đông nam Trung Quốc. Một phần lớn hơn của địa cầu cũng ấm hơn nhiều so với mức trung bình, bao gồm hầu hết Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương. Sức nóng lan đến tận Nam Cực, nơi trạm đóng tại Căn cứ Esperanza, ở mũi Bán đảo Nam Cực, dường như đã thiết lập một nhiệt độ cao kỷ lục mới mọi thời đại là 65,1 độ F (18,4 độ C) vào ngày 6 tháng 2 năm 2020 .

Để biết thêm thông tin chi tiết về khu vực và số liệu thống kê về khí hậu năm 2020, hãy xem Báo cáo khí hậu hàng năm năm 2020 từ Trung tâm Thông tin Môi trường Quốc gia của NOAA.

Sự thay đổi nhiệt độ toàn cầu trong quá khứ và tương lai

Mặc dù sự ấm lên không đồng đều trên khắp hành tinh, nhưng xu hướng tăng của nhiệt độ trung bình trên toàn cầu cho thấy nhiều khu vực đang ấm lên hơn là lạnh đi. Theo Báo cáo khí hậu thường niên năm 2020 của NOAA, nhiệt độ đất liền và đại dương kết hợp đã tăng với tốc độ trung bình 0,13 độ F (0,08 độ C) mỗi thập kỷ kể từ năm 1880; tuy nhiên, tốc độ tăng trung bình kể từ năm 1981 (0,18 ° C / 0,32 ° F) đã gấp hơn hai lần tốc độ đó.

Dựa trên phân tích toàn cầu của NOAA, 10 năm ấm nhất được ghi nhận đều xảy ra kể từ năm 2005 và 7 trong số 10 năm xảy ra chỉ kể từ năm 2014. Nhìn lại năm 1988, một mô hình nổi lên: ngoại trừ năm 2011, vì mỗi năm mới được thêm vào kỷ lục lịch sử, nó trở thành một trong 10 ấm nhất được kỷ lục vào thời điểm đó, nhưng cuối cùng nó đã bị thay thế khi cửa sổ “mười hàng đầu” dịch chuyển về phía trước theo thời gian.

Nhiệt độ trung bình năm có xu hướng năm 2024
Hình ảnh của Katharine Hayhoe, từ Báo cáo Đặc biệt về Khoa học Khí hậu năm 2017 của Chương trình Nghiên cứu Biến đổi Toàn cầu Hoa Kỳ.

Mức độ ấm lên của Trái đất trong tương lai phụ thuộc vào lượng khí carbon dioxide và các khí nhà kính khác mà chúng ta thải ra trong những thập kỷ tới. Ngày nay, các hoạt động của chúng tôi — đốt nhiên liệu hóa thạch và dọn rừng — thêm khoảng 11 tỷ tấn carbon vào khí quyển mỗi năm. Theo , nếu lượng khí thải hàng năm tiếp tục tăng nhanh như kể từ năm 2000, các mô hình dự báo rằng vào cuối thế kỷ này, nhiệt độ toàn cầu sẽ ấm hơn ít nhất 5 độ F so với mức trung bình 1901-1960. , và có thể ấm hơn tới 10,2 độ. Nếu lượng khí thải hàng năm tăng châm hơn và bắt đầu giảm đáng kể vào năm 2050, nhiệt độ dự án của các mô hình sẽ vẫn ấm hơn ít nhất 2,4 độ so với nửa đầu của 20thế kỷ, và có thể ấm hơn tới 5,9 độ.