Những câu hỏi về nền kinh tế thị trường

Sự kết hợp giữa Covid-19, tự cách ly và Brexit đã tác động mạnh tới vận chuyển hàng hóa, mà nguyên nhân là do thiếu các lái xe tải hạng nặng đủ tiêu chuẩn. Với khoảng 30.000 bài kiểm tra lái xe chở hàng hạng nặng (HGV) không thể thực hiện năm 2020 vì đại dịch, Anh thiếu khoảng 30% lái xe tải giữa lúc đại dịch bùng phát mạnh mẽ. Sự thiếu hụt không chỉ giới hạn ở các xe hạng nặng HGV mà cả ở những phương tiện nhỏ hơn, bao gồm các tài xế taxi.

Một khía cạnh khác của thị trường lao động mà chúng tôi không lường trước được là số người nghỉ hưu sớm. Số lượng người lao động trong độ tuổi từ 50 đến 64 tuổi đã giảm. Điều này không chỉ tác động tới tiền lương mà còn đối với đào tạo, bởi thông thường nhóm người lao động trên 50 tuổi sẽ là nhóm đào tạo, dẫn dắt những người trẻ mới vào nghề. Trong khi đó, những người trẻ tuổi chưa tham gia vào thị trường lao động như mong đợi cho dù thu nhập của người lao động hiện khá tốt. Điều này đang đặt nước Anh vào tình thế thiếu hụt lao động.

Với mức tăng trưởng dự kiến 7%, cao hơn so với mức dự báo 5%, tỷ lệ thất nghiệp của Anh chỉ khoảng 4,3%, trái ngược với dự báo 7%. Trong khi đó, lạm phát trở thành vấn đề trầm trọng, đạt mức 5,1% vào tháng 12/2021, mức cao trong nhiều năm trở lại đây. Trong đó, chi phí vận chuyển container tăng mạnh cùng việc tăng giá năng lượng, tăng lương, nới lỏng tiền tệ… là những yếu tố đẩy lạm phát tăng cao.

Đặc biệt, Covid-19 đã tạo ra mô hình làm việc mới. Nhiều ngành nghề thay vì làm việc trực tiếp có thể chuyển sang hình thức làm việc gián tiếp, làm việc từ xa. Điều này đồng nghĩa với việc nhu cầu thuê bất động sản văn phòng suy giảm.

Một vấn đề nữa là tình trạng ngành công nghiệp sau khi các gói hỗ trợ bị thu hồi. Cho dù một số lĩnh vực tiếp tục được hưởng lợi từ những gói hỗ trợ được triển khai trước đó, nhưng Chính phủ không có khả năng duy trì các gói này vĩnh viễn. Đến lúc này, thị trường sẽ chứng kiến sự gia tăng đột biến các vụ phá sản từ các khoản nợ quá hạn và những khó khăn về vốn của doanh nghiệp. Hiện tại, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) đang thắt chặt các gói nới lỏng định lượng, nhưng điều này không có nghĩa các ngân hàng trung ương cũng hành động tương tự, tiền rẻ vẫn đang dồi dào. Điều này sẽ kéo dài bao lâu và sẽ tác động thế nào tới lãi suất và lạm phát vẫn là mối quan tâm hàng đầu của giới đầu tư và kinh doanh.

Nhìn về tương lai, chúng ta nên rút ra bài học ở Anh là cần có các kịch bản về những gì sẽ xuất hiện sau đại dịch. Đó là các câu hỏi: Quy mô của lực lượng lao động sẽ như thế nào? Sự pha trộn của những người lao động sẽ ra sao? Những điều sắp tới sẽ là gì? Họ sẽ sẵn sàng làm việc tại nhà hay sẽ sẵn sàng làm việc trong các nhà máy hoặc văn phòng như trước đây?

Tình trạng của ngành công nghiệp sẽ như thế nào, có khả thi về mặt tài chính không? Sẽ có yêu cầu về các gói hỗ trợ chuyển tiếp bổ sung hoặc xóa nợ không? Liệu việc mua sắm có được duy trì như trước đây hay không? Xã hội sẽ thay đổi ra sao? Liệu có mối quan hệ khác biệt giữa Chính phủ và người dân?

1. Hình thức quan hệ tài chính giữa nhà nước và doanh nghiệp bao gồm những gì?
Thuế, trợ cấp và mua bán các quỹ tiền tệ.

2. Cấu trúc của thị trường tài chính là gì?
Thị trường tiền tệ và thị trường vốn.

3. Đặc điểm của tài chính trong nền kinh tế thị trường là gì?
Vận động theo quy luật và sinh lời.

4. Để một nền kinh tế thị trường hoạt động có hiệu quả, trong công tác kế hoạch hoá, cần coi trọng nguyên tắc nào?
Kết hợp kế hoạch với thị trường.

5. Trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, nội dung của công tác kế hoạch hoá của nhà nước là gì?
Điều tiết các quan hệ cung - cầu và giá cả hàng hoá trên thị trường.

6. Trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, kế hoạch hoá nền kinh tế quốc dân có vai trò gì?
Định hướng thị trường hoạt động của nền kinh tế nhằm thực hiện các mục tiêu của CNXH.

7. Trong công tác kế hoạch hoá của nhà nước XHCN, thị trường có vai trò gì?
Căn cứ vào đối tượng của kế hoạch.

8. Trong nền kinh tế thị trường ở nước ta hiện nay, phân phối thu nhập có đặc trưng gì?
Nhiều hình thức phân phối.

9. Mục tiêu hàng đầu của phát triển nền kinh tế thị trường ở Việt Nam?
Giải phóng sức sản xuất, động viên mọi nguồn lực để thúc đẩy CNH, HĐH đất nước, nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội.

10. Nền kinh tế thị trường được xây dựng và phát triển ở Việt Nam hiện nay là gì?
Kinh tế thị trường phát triển theo định hướng XHCN.

11. Mục tiêu phát triển nền kinh tế thị trường ở Trung Quốc hiện nay?
Xây dựng một xã hội khá giả toàn diện.

12. Nền kinh tế thị trường được xây dựng và phát triển ở Trung Quốc hiện nay có đặc điểm gì?
Nền kinh tế thị trường mang đặc sắc CNXH.

13. Nền kinh tế thị trường ở Mỹ hiện nay có đặc điểm gì?
Nền kinh tế thị trường tự do hoá: thị trường nhiều hơn, nhà nước ít hơn.

14. Đâu không phải là đặc trưng chung của kinh tế thị trường?
Kết hợp phát triển kinh tế thị trường và giải quyết các vấn đề xã hội.

15. Nếu bạn muốn sản xuất kinh doanh để tồn tại và phát triển trong cơ chế thị trường, thì con đường cơ bản phải làm gì?
Năng động, sáng tạo, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

16. Nền kinh tế thị trường có tác dụng gì đối với hoạt động của các chủ thể kinh tế?
Buộc họ phải cạnh tranh.

17. Nền kinh tế nhiều thành phần có tác dụng gì đối với sự phát triển của kinh tế thị trường?
tạo cơ sở kinh tế.

18. Kinh tế thị trường có vai trò gì đối với sự phát triển của lực lượng sản xuất xã hội?
Động lực thúc đẩy.

19. Trình độ học vấn nào đã đạt được từ trước thời đại cách mạng khoa học - kỹ thuật?
Hoạt động nghiên cứu khoa học được chuyên môn hoá.

20. Phương tiện thông tin nào không phải là sản phẩm của thời đại cách mạng khoa học - kỹ thuật?
truyền thông bằng điện thoại, điện tín.

Download tài liệu để xem thêm chi tiết.