Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.Morbi adipiscing gravdio, sit amet suscipit risus ultrices eu.Fusce viverra neque at purus laoreet consequa.Vivamus vulputate posuere nisl quis consequat. Show Tuyển tập Bộ đề Đọc hiểu Nhưng nó phải bằng hai mày hay nhất. Tổng hợp, sưu tầm các đề Đọc hiểu Nhưng nó phải bằng hai mày có đáp án trả lời chi tiết, đầy đủ nhất. Đề đọc hiểu Nhưng nó phải bằng hai mày - Đề số 1Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi: Nhưng nó phải bằng hai mày Làng kia có một viên lí trưởng nổi tiếng xử kiện giỏi. – Một hôm nọ, Cải với Ngô đánh nhau, rồi mang nhau đi kiện. Cải sợ kém thế, lót trước cho thầy lí năm đồng. Ngô biện chè lá những mười đồng. Khi xử kiện, thầy lí nói: Thằng Cải đánh thằng Ngô đau hơn, phạt một chục roi. – Cải vội xòe năm ngón tay, ngẩng mặt nhìn thầy lí, khẽ bẩm: Xin xét lại, lẽ phải về con mà! – Thầy lí cũng xòe năm ngón tai trái úp lên trên năm ngón tay mặt, nói: Tao biết mày phải… nhưng nó lại phải… bằng hai mày! ( SGK Ngữ văn 10,Trang 80,Tập I, NXBGD 2006) 1/ Kịch tính của truyện được thể hiện qua những tình huống nào? 2/ Từ phải trong câu nói của thầy Lí là từ đồng âm hay đồng nghĩa? Hiệu quả nghệ thuật khi dùng từ này của dân gian là gì? 3/ Chi tiết nào tập trung khả năng gây cười nhất? Vì sao? 4/ Qua văn bản, viết đoạn văn ngắn ( 5 đến 7 dòng) bày tỏ suy nghĩ về chữ liêm trong lời dạy của Hồ Chí Minh: cần, kiệm, liêm, chính Lời giải 1/ Kịch tính của truyện được thể hiện qua những tình huống: - Lí trưởng được giới thiệu là nổi tiếng xử kiện giỏi nhưng hoá ra lại xử kiện theo số tiền đút lót; - Nhân vật cải chắc mẩm sẽ thắng kiện nhờ đút lót nhưng hoá ra thua kiện vì Ngô đút lót gấp đôi mình. 2/ Từ phải trong câu nói của thầy Lí là từ đồng âm. + phải: tức là lẽ phải, là đúng. - Trong văn bản, chữ phải trong câu nó lại phải… bằng hai mày được hiểu là tiền - Hiệu quả nghệ thuật: về hình thức, tác giả dân gian đã khéo léo chơi chữ và tạo mâu thuẫn vì trên đời này làm gì có phải… bằng hai; về nội dung: tạo tiếng cười đả kích vào bản chất tham tiền của của bọn cẩu quan trong xã hội phong kiến ngày xưa. 3/ Chi tiết nào tập trung khả năng gây cười nhất: – Chi tiết cuối truyện, lời thầy Lí nói với Cải: Tao biết mày phải… nhưng nó lại phải… bằng hai mày! – Câu nói này tạo ra sự bất ngờ, lật ngược tình thế đối với Cải, anh ta tin chắc là mình thắng kiện, và nó cũng tạo ra sự bất ngờ đối với độc giả, dù trước đó, người kể đã thông báo là số tiền Ngô hối lộ nhiều gấp hai lần Cải. 4/ Đoạn văn đảm bảo các yêu cầu: - Hình thức: - Đảm bảo về số câu, không được gạch đầu dòng, không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp. Hành văn trong sáng, cảm xúc chân thành; - Nội dung: Từ hành vi ăn hối lộ của thầy Lí, thí sinh liên hệ đến chữ liêm trong lờidạy của Hồ Chí Minh: cần, kiệm, liêm, chính. Liêm là trong sạch, không tham lam. Mọi người, nhất là cán bộ nhà nước phải thực hiện chữ liêm để thể hiện là người có phẩm chất đạo đức cách mạng. Cần phê phán hiện tượng bất liêm. Rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân. Đề đọc hiểu Nhưng nó phải bằng hai mày - Đề số 2Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi: Nhưng nó phải bằng hai mày Làng kia có một viên lí trưởng nổi tiếng xử kiện giỏi. – Một hôm nọ, Cải với Ngô đánh nhau, rồi mang nhau đi kiện . Cải sợ kém thế, lót trước cho thầy lí năm đồng. Ngô biện chè lá những mười đồng. Khi xử kiện, thầy lí nói: Thằng Cải đánh thằng Ngô đau hơn, phạt một chục roi. – Cải vội xòe năm ngón tay, ngẩng mặt nhìn thầy lí, khẽ bẩm: Xin xét lại, lẽ phải về con mà! – Thầy lí cũng xòe năm ngón tai trái úp lên trên năm ngón tay mặt, nói: Tao biết mày phải… nhưng nó lại phải… bằng hai mày! ( SGK Ngữ văn 10,Trang 80,Tập I, NXBGD 2006) 1/ Em có nhận xét gì về những nhân vật mang tên Cải, Ngô? 2/ Trong văn bản, tác giả dân gian có kết hợp hai kiểu ngôn ngữ. Hãy chỉ ra và phân tích giá trị biểu cảm, biểu ý của nói. 3/ Qua văn bản, nêu những đặc trưng của thể loại truyện cười và ý nghĩa của đặc trưng đó là gì? 4/ Viết đoạn văn ngắn ( 5 đến 7 dòng) bày tỏ suy nghĩ về những bài học rút ra từ văn bản? Lời giải 1/ Nhận xét về những nhân vật mang tên Cải, Ngô: - Đây là những nhân vật thuộc tần lớp lao động hiền lành, chất phác; - Hai cái tên Cải, Ngô là tên của hai loài thực vật gần gũi với đời sống người nông dân; – Sự mâu thuẫn của họ là cái cớ để bọn quan tham trục lợi. 2/ Trong văn bản, tác giả dân gian có kết hợp hai kiểu ngôn ngữ: - Đấy là kiểu ngôn ngữ cử chỉ và ngôn ngữ lời nói - Ngôn ngữ nói là để cho mọi người thấy rằng thầy lí xử đúng người đúng tội : Ngô phải gấp hai nên Cải đáng bị đánh đòn - Ngôn ngữ cử chỉ là ngôn ngữ mật, chỉ có hai người biết là thầy Lí và Cải khi thầy xoè ra năm ngón tay đáp lại cú xoè năm ngón tay của Cải rồi tiếp tục đưa năm ngón nữa đè lên, thì chúng ta mới biết có sự ăn khớp giữa hai kiểu ngôn ngữ đó. 3/ Những đặc trưng của thể loại truyện cười và ý nghĩa của đặc trưng đó: a/ Những đặc trưng của thể loại truyện cười : – Truyện cười thường ngắn gọn, ít nhân vật, sự việc, chi tiết dễ nhớ, dễ kể; - Đối tượng đả kích, chế giễu là tầng lớp trên với những thói hư tật xấu; – Biện pháp tương phản, kịch tính, bất ngờ thường được sử dụng; – Các yếu tố như giọng điệu, động tác…của nhân vật thường được khai thác để tạo hiệu quả tiếng cười. b/ Ý nghĩa : Những đặc trưng trên là bằng chứng sinh động của trí thông minh, tinh thần lạc qua và đấu tranh không khoan nhượng trước cái xấu, cái ác của nhân dân lao động đối với những hiện tượng đáng cười. 4/ Đoạn văn đảm bảo các yêu cầu: - Hình thức: - Đảm bảo về số câu, không được gạch đầu dòng, không mắc lỗi chính tả,ngữ pháp. Hành văn trong sáng, thái độ rõ ràng; - Nội dung: - Bài học về lối sống: hãy sống hoà thuận để khỏi lâm vào cảnh kiện tụng như Ngô và Cải. Đừng đặt hết niềm tin vào những ông Lí giỏi xử kiện vì rất có thể sẽrơi vào cái bẫy tham nhũng của ông ta, rơi vào cảnh bi hài tiền mất tật mang
– Truyện “Nhưng nó phải bằng hai mày” là truyện cười dân gian. – Nội dung: Phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội, cụ thể là nhân vật lí trưởng trong truyện. 2. Đọc – hiểu văn bản2.1. Giới thiệu nhân vật– Nhân vật lí trưởng trong truyện “Nhưng nó phải bằng hai mày” được nhắc đến là một người: Nổi tiếng xử kiện giỏi. – Hành động: Nhận tiền đút lót của Cải và Ngô. -> Tạo mâu thuẫn cho câu chuyện. 2.2. Khi xử kiện– Sau khi xử kiện xong, lí trưởng tuyên bố: Ngô thắng kiện, đánh Cải 10 roi. -> Cách xử kiện không cần điều tra, phân tích mà kết án ngay. – Cải phản ứng: “ Cải vội xoè năm ngón tay … lẽ phải về con mà”. → Lời nói đầy và động tác đầy ẩn ý, gây cười: 5 ngón tay = 5 đồng = lẽ phải. – Cử chỉ và hành động của lí trưởng: “Cũng xoè năm ngón tay … tay mặt”. → Ý nghĩa: 10 ngón tay = 10 đồng đã nhận của ngô (gấp đôi của Cải) = gấp đôi lẽ phải. Lẽ phải đã bị che lấp – Lời nói: “Tao biết mày phải, nhưng nó phải bằng hai mày!”. – Lối chơi chữ: “phải”: + Chỉ cái đúng, người đúng. + Số tiền cần phải có. -> Tiếng cười bật ra, lẽ phải được đo bằng tiền. 2.3. Hình ảnh Ngô và Cải– Nhân vật Ngô và Cải là hình ảnh hai người nông dân trong xã hội phong kiến xưa, vì muốn được kiện nên cả hai tìm cách đút lót cho lí trưởng. Người lao động vì những thói xấu nên tự tạo cho mình một con người vừa bi vừa hài, vừa đáng thương nhưng cũng vừa đáng trách. 2.4. Ý nghĩa phê phán của truyện– Truyện “Nhưng nó phải bằng hai mày” tác giả dân gian nhằm phê phán lối xử kiện bằng tiền của quan lại. – Ngầm khuyên mọi người hãy sống hoà thuận để tránh lâm vào cảnh kiện tụng. – Tạo tình huống gây cười: Thầy lí xử kiện “giỏi có tiếng”. Cải lót năm đồng và yên tâm là mình thắng. Nhưng Cải bất ngờ vì bị thua kiện, phải đến phút cuối mới biết Ngô lót tiền cho thầy lí nhiều gấp hai lần mình. – Xây dựng được những cử chỉ và hành động gây cười như trong kịch câm, mang nhiều nghĩa. – Kết hợp cử chỉ gây cười và lời nói gây cười, giữa ngôn ngữ nói và ngôn ngữ cử chỉ. – Chơi chữ: Phải là từ chỉ tính chất được dùng kết hợp với từ chỉ số lượng tạo sự vô lí (trong xử kiện) nhưng lại hợp lí (trong quan hệ thực tế giữa các nhân vật). – Ý nghĩa văn bản: Truyện “Nhưng nó phải bằng hai mày” vạch trần bản chất tham nhũng của hàng ngũ quan lại xưa. 3. Tổng kết– Về nội dung: Phê phán cái xấu, cái đáng cười => trí thông minh, tinh thần lạc quan và tinh thần đấu tranh của nhân dân lao động. – Về nghệ thuật: + Xây dựng những yếu tố mâu thuẫn bất ngờ, phi lô gích => tạo tiếng cười. + Sử dụng cử chỉ, hành động, hình thức chơi chữ. 4. Luyện tậpCâu 1: Em hãy nêu cảm nhận của bản thân về truyện cười “Nhưng nó phải bằng hai mày”. Gợi ý trả lời: Chúng ta có thể thấy truyện cười “Nhưng nó phải bằng hai mày” đã sử dụng hình thức gây cười bằng việc sử dụng lối chơi chữ độc đáo. “Phải” vốn là từ chỉ tính chất mang nghĩa là lẽ phải. Thế nhưng khi kết hợp với từ chỉ số lượng “phải bằng hai” tạo ra nhận thức về sự bất hợp lí, tuy nhiên khi nghĩ đến số tiền là mười đồng của Ngô gấp đôi năm đồng của Cải, người đọc lại thấy hợp lí vô cùng. Tiếng cười bật ra sau khi người đọc nhận ra ý nghĩa của việc chơi chữ ấy. Tác giả dân gian còn sử dụng nghệ thuật tương phản, đó là sự đối lập giữa lời đồn đại và thực tế xử kiện của viên lí trưởng. Qua việc tạo tiếng cười, nhân dân ta gián tiếp phê phán thói hối lộ của quan chức và phê phán Ngô và Cải vừa là nạn nhân, vừa là thủ phạm của chính mình. Hành động đút lót của họ vừa đáng thương nhưng cũng đáng trách, đáng thương bởi họ tự đẩy bản thân vào ngõ cụt, đáng trách bởi họ chính là người tiếp tay cho nạn tham những hoành hành. Câu 2: Truyện cười “Nhưng nó phải bằng hai mày” nhằm lên án tật xấu gì trong xã hội xưa? Gợi ý trả lời: – Phê phán, lên án các hành vi, hành động đút lót, nhận hối lộ của những người nhân dân và bọn quan lại,… – Đồng tiền là lẽ phải, bất chấp tất cả công lí. – Xem trọng những người có địa vị, tiền tài,… 5. Kết luậnSau khi học xong bài này, các em cần nắm một số nội dung chính như sau: – Phê phán, lên án các hành vi, hành động đút lót, nhận hối lộ. – Tinh thần cần phải lạc quan, hướng thiện. – Châm biếm việc xử kiện ở chốn công đường: đồng tiền ngự trị, bất chấp công lí. – Thấy được nghệ thuật đặc sắc của truyện cười: Kết cấu truyện ngắn gọn, chặt chẽ; lối kể chuyện tự nhiên, kết thúc truyện bất ngờ; sử dụng hiệu quả nghệ thuật phóng đại, “nhân vật tự bộc lộ”. |
