Rừng và trồng rừng có vai trò như thế nào trong đời sống và sản xuất

Rừng là gì? Nhiều người cho rằng đây chỉ là một câu hỏi đùa. Nhưng bạn đã thực sự hiểu rõ về khái niệm “rừng” chưa. Cũng như vai trò của rừng trong đời sống của chúng ta chưa. Rừng có tác dụng vô cùng to lớn đối với mọi mặt của xã hội. Hãy cùng Social Forestry tìm hiểu rõ về giá trị của rừng trong đời sống con người.

Rừng là gì?

Rừng là một quần xã sinh vật có diện tích đủ lớn. Trong đó, thành phần chủ yếu đóng vai trò chủ chốt là cây rừng.

Rừng là nguồn tài nguyên quý giá của mỗi quốc gia, là một bộ phận quan trọng không thể thiếu của môi trường sinh thái. Bên cạnh đó, rừng còn có giá trị vô cùng lớn đối với đời sống và sản xuất của xã hội.

Vai trò của rừng là gì?

Một số vai trò và tác dụng to lớn của rừng có thể kể đến đó là:

• Cung cấp oxy cho con người và động vật, giúp điều hòa khí hậu.
• Là môi trường sinh sống và trú ẩn của nhiều loài động thực vật.
• Nguồn cung cấp các loại nguyên liệu, vật liệu cho quá trình sản xuất.
• Chống xói mòn đất, cản sức gió và ngăn cản tốc độ chảy của dòng nước.
• Phát triển du lịch sinh thái tại các khu vườn quốc gia, rừng sinh thái.
• Là môi trường cho nhưng nghiên cứu khoa học và hoạt động thám hiểm.

Đối với đời sống xã hội

• Rừng điều hòa không khí trong lành: Mọi người đều biết, cây xanh có khả năng quang hợp. Do đó, rừng giống như một nhà máy thu nhận khí Cacbonic (CO2) và sản xuất ra Oxy (O2),… Đặc biệt là trong tình trạng trái đất đang ngày một nóng lên như hiện nay, thì việc giảm lượng khí CO2 là điều cực kỳ quan trọng.
• Giúp điều tiết lượng nước, phòng chống thiên tai lũ lụt, xói mòn và sạt lở đất: Vai trò của rừng là đặc biệt quan trọng trong phòng chống thiên tai. Điều hòa  và giảm dòng chảy bề mặt. Ngoài ra, chúng còn giúp khắc phục xói mòn, hạn chế lắng đọng lòng hồ, lòng sống, điều hòa dòng chảy của sông, suối.
• Rừng có tác dụng làm tăng độ phì nhiêu, bồi dưỡng tiềm năng của đất: Khả năng chế ngự dòng chảy của rừng giúp ngăn chặn sự bào mòn đất. Đặc biệt là ở những vùng đồi núi có độ dốc lớn. Rừng giữ cho lớp đất mặt không bị xói mòn đi. Cùng với đó là mọi đặc tính vi sinh vật học và lý hóa cũng như độ phì nhiêu của đất được giữ nguyên.
• Chống cát ven biển di động: Rừng có vai trò giúp che chở cho vùng đất đất liền, bảo vệ vùng đê biển, cải hóa vùng đất bị nhiễm mặn và phèn chua.

Đối với đời sống và sản xuất

Rừng được ví như lá phổi xanh của trái đất. Đây là một quần xã sinh vật khổng lồ bao gồm môi trường đất, khí hậu và sinh vật rừng tạo nên một quần thể thống nhất và tương trợ lẫn nhau. Vai trò của rừng đối trong đời sống và hoạt động sản xuất của con người:

• Là nguồn cung cấp củi đốt, nguồn nguyên liệu gỗ.
• Rừng là nơi trú ngụ khổng lồ và vô cùng tuyệt vời của các loại động thực vật quý hiếm. Nguồn cung cấp dược liệu, các loại thực phẩm giàu giá trị dinh dưỡng. Là nguồn gen để nghiên cứu khoa học…

Do đó, mỗi quốc gia cần có một diện tích rừng tối ưu khoảng 45%, đây là một trong những tiêu chí an ninh môi trường vô cùng quan trọng.

Vai trò đối với nền kinh tế

Rừng đối với sự phát triển của nền kinh tế của mỗi quốc gia có vai trò mật thiết. Luật Bảo vệ và phát triển rừng của Việt Nam có ghi rõ: “Rừng là một trong những tài nguyên quý báu mà thiên nhiên ưu ái ban tặng cho nước ta, rừng có khả năng tái tạo, là bộ phận quan trọng với môi trường sinh thái, đóng góp giá trị to lớn với nền kinh tế quốc gia, gắn liền với đời sống của nhân dân và sự sống còn của dân tộc.”

• Cung cấp nguồn gỗ làm vật liệu xây dựng, nguồn nhiên liệu phục vụ cho đời sống hằng ngày của con người
• Thúc đẩy ngành công nghiệp chế biến lâm sản, gỗ, sợi, giấy, gỗ trụ mô,… phát triển mạnh mẽ.
• Là một nguồn dược liệu rất quý: Các vị thuốc như đương quy, tam thất, đỗ trọng, thảo quả, hồi…
• Nguồn thực phẩm dồi dào phục vụ cho đời sống con người: Có thể kể đến như mộc nhĩ, nấm hương.
• Rừng còn giúp thúc đẩy các hoạt động du lịch, khám phá thiên nhiên, thám hiểm.

Vai trò của tài nguyên rừng

Đối với các dân tộc sinh sống tại các vùng núi ở nước ta, rừng đóng vai trò là nguồn thu nhập chủ yếu. Nguồn tài nguyên này là cơ sở quan trọng để phân bố dân cư, điều tiết lao động. Đây cũng là yếu tố giúp xóa đói giảm nghèo cho xã hội.

Tài nguyên rừng còn giúp cung cấp nguồn gen quý hiếm từ những động thực vật rừng cần được bảo tồn. Nguồn tài nguyên vô tận giúp điều hòa nhiệt độ, lượng nước và không khí. Con người thường sử dụng các tài nguyên khai thác từ rừng phục vụ cho đời sống hằng ngày.

Tài nguyên rừng là loại tài nguyên có thể tái tạo được. Tuy vậy, nếu như không có biện pháp bảo vệ và sử dụng hợp lý thì nguồn tài nguyên này cũng dần bị cạn kiệt. Do đó việc bảo vệ rừng là vấn đề cần thiết đặc biệt quan trọng. Và cần nhận được sự quan tâm lớn từ mỗi quốc gia.

Bảo vệ rừng là vấn đề cấp bách

Vai trò của rừng như kể trên là đặc biệt quan trong trong đời sống, sản xuất, môi trường và xã hội. Tuy nhiên, hiện nay tình hình chặt phá rừng và khai thác rừng bừa bãi đang diễn ra một cách ngang nhiên và đáng báo động. Nhiều đối tượng vì cái lợi trước mắt của bản thân mà quên đi lợi ích lâu dài của toàn xã hội.

Khi những khu rừng dự trữ đầu nguồn đang dần bị chặt phá sẽ khiến cho thiên tai lũ lụt xảy ra thường xuyên, với những hậu quả nặng nề hơn. Làm xói mòn đất đai, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân.

Hệ sinh thái rừng bị tàn phá cướp đi nơi trú ngụ của các loài sinh vật. Bên cạnh đó, tình trạng đốt phá rừng làm nương rẫy của người dân cũng cũng khiến diện tích rừng bị suy giảm một cách trầm trọng.

Do đó, nhà nước và xã hội cần bảo vệ rừng bằng những hành động thiết thực. Coi đây là một vấn đề quan trọng và phải thực hiện ngay. Cần tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho người dân trong việc bảo vệ rừng. Đặc biệt là những đồng bào dân tộc thiểu số thiếu kiến thực dễ bị kể gian lợi dụng. Ngoài ra, cần tích cực trồng rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc. Nhà nước cũng cần có những chính sách xử phạt nghiêm minh phù hợp dành cho những đối tượng cố tình tàn phá rừng.

Bảo vệ rừng cũng chính là bảo vệ cuộc sống của chính bản thân bạn và những người thân. Bởi vai trò của rừng là vô cùng to lớn. Đây không phải vấn đề ngày một ngày hai là có thể giải quyết và cũng không phải là vấn đề của riêng ai. Tất cả chúng ta phải chung tay vào cuộc vì một tương lai tốt đẹp.

SocialForestry.org.vn được biết đến là cổng điện tử cung cấp những thông tin, kiến thức liên quan tới sức khỏe hệ tiêu hóa nói chung và các bệnh về dạ dày nói riêng. Chúng tôi luôn tập chung để xây dựng và phát triển website với hệ thống nội dung đầy đủ và chính xác, nhằm cung cấp các lý thuyết và kinh nghiệm trong việc chăm sóc và điều trị sức khỏe cho các độc giả một cách tốt nhất.