Trẻ sơ sinh hay nghiêng đầu về 1 bên thì phải làm sao

Thấy con ngủ nghiêng đầu một bên, chị H. không để ý, đến khi đi khám các bác sĩ xác định bé bị tật vẹo cổ do u xơ hóa cơ ức đòn chũm.

Chị N.T.H. (Hà Nội) cho biết, bé đầu của gia đình mới 3 tháng tuổi nhưng đang phải điều trị vật lý trị liệu do mắc chứng vẹo cổ. Theo chị H. từ khi mới sinh, chị thấy con ngủ nghiêng đầu, chị cho rằng tư thế đấy là thoải mái cho con nên không để ý. Khi con được hơn 3 tháng tuổi, bé chỉ quay về phía bên trái, nếu người nhà có chỉnh lại cổ thì bé khóc. Thấy con có biểu hiện lạ, chị đã đưa con đến BV thăm khám. Tại BV, bé được xác định bị u xơ hóa cơ ức đòn chũm. Hiện tại, bé đang phải tập vật lý trị liệu tại BV.

Tình trạng của gia đình chị H. cũng là tâm trạng của một số phụ huỵnh khác có con mắc chứng bệnh này. Tuy nhiên, đa phần mọi người cho biết không để ý khi thấy con nằm chỉ quay đầu một bên. Đến khi đi khám bác sĩ xác định bị vẹo cổ, các bậc phụ huynh mới tá hỏa lo đi chạy chữa.

Theo các chuyên gia, u xơ hóa cơ ức đòn chũm là một tật hay xảy ra ở trẻ sơ sinh. Đây là tình trạng xơ hóa một phần cơ ức đòn chũm ở trẻ do tư thế nằm không đúng trong bào thai hoặc một số tai biến trong khi sinh dẫn đến cơ ức đòn chũm bị chấn thương, mạch máu trong cơ bị xuất huyết. Cục máu đông bị xơ hóa kích thích nhóm cơ này co rút, hạn chế tầm vận động cột sống cổ. Ngoài ra, những bất thường xảy ra trong quá trình hình thành đốt sống cổ có thể là nguyên nhân dẫn đến tật vẹo cổ.

Trẻ sơ sinh hay nghiêng đầu về 1 bên thì phải làm sao

Khi trẻ nằm nghiêng nhiều, phụ huynh cần lưu ý bởi trẻ có thể bị tật vẹo cổ

Trẻ bị tật vẹo cổ thường có biểu hiện như quay đầu về một phía; trẻ thường nhìn qua một bên vai thay vì xoay đầu để quan sát chuyển động; trẻ thích bú một bên vì bú bên còn lại có thể sẽ làm bé cảm thấy khó chịu; trẻ xoay đầu khó khăn; đầu trẻ bị lép một bên hoặc hai bên do bé ngủ nghiêng bên phải hoặc bên trái hoặc xuất hiện vết sưng hay u nhỏ ở cổ.

Để điều trị chứng vẹo cổ do u xơ cơ ức đòn chũm, hiện nay nhiều cơ sở y tế áp dụng phương pháp vật lý trị liệu kéo giãn cơ ức đòn chũm bằng cách xoay nghiêng cổ về bên đối diện một cách nhẹ nhàng để tạo sự cân bằng cho cổ. Ngoài ra, trong quá trình chơi đùa hay khi bé ngủ, cha mẹ sẽ tiếp tục thực hiện một số bài tập uốn nắn và kéo dài một cách chủ động và thụ động để thúc đẩy quá trình cân bằng trong cơ thể trẻ. Với những trường hợp tập vật lí trị liệu không đạt kết quả thì bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật. Các bác sĩ sẽ cắt ngang qua u xơ để giải phóng vùng cơ bị xơ hóa, giúp cho biên độ họat động của cơ nhiều hơn, bé sẽ xoay trở đầu dễ dàng  hơn.

Một số bài tập trị chứng vẹo cổ do u xơ cơ ức đòn chũm:

Bài tập 1: Day, bóp nắn khối xơ cơ ức đòn chũm

- Tư thế bệnh nhân: Đặt trẻ nằm trên đùi người nhà, vai trẻ trùng với mép đùi, đầu bệnh nhân được năng đỡ bởi tay người điều trị, cổ duỗi và nghiêng bên lành,mặt quay về bên có khối xơ.

- Kỹ thuật:    

+ Một tay KTV cố định khớp vai, hông.

+ Tay kia dùng ngón tay cái hoặc ngón trỏ và ngón giữa ấn day trên khối u xơ, lưu ý không day trên da để tránh làm phồng đỏ gây đau rát cho trẻ.

 Bài tập 2: Kéo dãn cơ ức đòn chũm

- Tư thế bệnh nhân: Đặt bệnh nhân ở tư thế như tư thế để day khối xơ.

- Kỹ thuật :

+  Người điều trị 2 tay nâng đỡ đầu trẻ ở tư thế thoải mái giúp trẻ không quấy khóc hoặc giãy dụa

+ Thực hiện kéo giãn bằng cách đưa đầu trẻ đến vị trí ngửa -> xoay dần mặt trẻ về bên bệnh

+ Thực hiện động tác kéo giãn chậm, người điều trị cảm nhận độ căng vừa phải của cơ được kéo giãn thì lập tức ngừng lại 5 giây rồi đưa đầu trẻ về vị trí trung tính.

+ Kéo giãn kết hợp day, xoa bóp xen kẽ trong quá trình điều trị.

+ Thời gian buổi kéo giãn: 30 phút/ buổi.

Bài tập 3: Kéo giãn bằng tư thế

- Cho trẻ bú ở vú ngược bên với bên bệnh nhằm kích thích trẻ xoay đầu về bên bệnh giúp kéo giãn cơ làm tăng tầm vận động cổ (ví dụ trẻ bị cơ bên phải thì cho bú vú bên trái của mẹ).

- Bế trẻ nằm nghiêng và đầu nghiêng bên lành (bên bệnh ở phía dưới).

- Đặt đầu trẻ ở tư thế trung tính khi ngủ.

Theo Linh Trần

Phụ Nữ Việt Nam

2. Khuôn mặt mất cân đối: Tính bất đối xứng xảy ra khi một bên của khuôn mặt quá khác với phía bên kia. Khi bé có xu hướng nghiêng đầu theo một bên, cơ mặt sẽ sắp xếp sai.

3. Rối loạn xương: Bé bị vẹo cổ nghiêng đầu có nguy cơ mắc các vấn đề về xương. Do đầu nghiêng sang một bên, các phần khác của cơ thể sẽ sắp xếp không bình thường. Điều này khiến xương kết hợp không chính xác, dẫn đến các biến chứng về xương như loạn sản xương khuỷu, bàn chân khoèo…

Bạn có thể hỗ trợ bé bằng cách nào?

Ngoài việc tuân theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ, bạn có thể hỗ trợ bé vượt qua tật vẹo cổ ở trẻ sơ sinh theo những cách sau:

1. Cho bé nằm sấp lâu hơn

Các chuyên gia nhi khoa xác nhận hoạt động đơn giản này có thể giúp phát triển thể chất của bé. Nằm sấp sẽ giúp củng cố cổ và cơ, kích thích bé sử dụng cơ bắp nhiều hơn.

2. Bắt bé nhìn theo hướng khác

Một cách khác để khắc phục chứng vẹo cổ nghiêng đầu là khuyến khích bé quay đầu theo hướng ngược lại. Sử dụng thức ăn hoặc đồ chơi để dụ bé. Điều này giúp kích thích các cơ cổ tự nhiên. Trong thời gian cho bú, bạn có thể đặt bình sữa hoặc cho bé bú bên vú ngược lại với hướng nghiêng đầu của bé. Điều này sẽ giúp các cơ SCM thư giãn, giảm các triệu chứng vẹo cổ

3. Quan sát tư thế ngủ của bé

Bạn nên tránh cho bé dùng các vật cố định bé ở một tư thế duy nhất vì nó có thể làm tăng nguy cơ đầu bẹt. Cha mẹ có thể sử dụng gối hỗ trợ cổ. Tuy nhiên, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

Trẻ sơ sinh bị vẹo cổ: Nguyên nhân do đâu?

Vẹo cổ ở trẻ sơ sinh được phân thành hai loại: vẹo cổ bẩm sinh và vẹo cổ do bệnh.

Vẹo cổ bẩm sinh

Tình trạng mà khi sinh ra cổ bé đã bị vẹo, khiến bé hay nghiêng đầu sang một bên trong 3 tháng đầu. Nguyên nhân thường là do:

1. Thai ngôi mông

Nếu là thai ngôi mông, mông của bé sẽ được sinh ra đầu tiên. Như vậy, cổ của bé có thể bị kéo căng và mắc kẹt trong ống sinh. Điều này khiến cơ SCM bị rách, gây chảy máu và bầm tím bên trong.

2. Các vấn đề phát triển ở thai nhi

Trong quá trình phát triển, cổ của bé có thể bị vẹo khiến cơ SCM bị rút ngắn. Nguyên nhân có thể là do:

  • Những bất thường xảy ra trong quá trình hình thành đốt sống cổ hay hội chứng dính bẩm sinh các đốt sống cổ Klippel-Feil. Lúc này, các đốt sống cổ bị dính vào nhau làm cho vùng cổ khó chuyển động và có khuynh hướng nghiêng qua một bên. Tuy nhiên, nguyên nhân này thường không phổ biến.
  • Thai nhi bị thương: những tác động vật lý lên tử cung có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của bào thai. Điều này khiến cơ cổ của bé bị suy yếu và khi sinh ra đầu bé bị nghiêng sang một bên.

3. Chấn thương trong quá trình sinh

Bé bị mắc kẹt trong ống sinh được đưa ra ngoài với sự hỗ trợ của kẹp forcep hoặc giác hút sẽ có nguy cơ cao bị vẹo cổ sau khi sinh. Do việc sử dụng lực quá mạnh để “kéo” bé ra ngoài có thể khiến cơ SCM bị chấn thương. Ngoài ra, việc sử dụng các dụng cụ hỗ trợ sinh sản không đúng cách cũng có thể khiến bé bị vẹo cổ nghiêng đầu.

Vẹo cổ ở trẻ sơ sinh do bệnh

Vẹo cổ có thể là do tác dụng phụ của một vấn đề sức khỏe nào đó. Nếu do nguyên nhân này thì khi chào đời, bé sẽ không bị. Một số vấn đề sức khỏe thường gây chứng vẹo cổ ở trẻ sơ sinh:

1. Lệch mắt

Bé bị lệch mắt có thể gặp khó khăn trong việc nhận biết chiều sâu và khoảng cách. Vì cố gắng để nhìn thấy, bé sẽ nghiêng đầu. Việc bé nghiêng đầu quá nhiều có thể khiến cơ SCM bị căng ra, dẫn đến chứng vẹo cổ.

Nếu là do nguyên nhân này, khi sinh ra, cơ SCM vẫn khỏe mạnh. Do đó, chứng vẹo cổ chỉ là tình trạng nhẹ mà quan trọng là các vấn đề ở mắt.

2. Hội chứng Sandifer

Những bé bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản nghiêm trọng (GERD) có thể phát triển một chứng rối loạn nhi khoa hiếm gặp được gọi là hội chứng Sandifer. Nếu là tình huống này, các cơ của bé sẽ bị co bất thường cùng với những cơn trào ngược. Tuy nhiên, hội chứng này rất hiếm khi xảy ra.

3. Vẹo cổ bộc phát

Trẻ sơ sinh thường nghiêng đầu từ vài giờ đến vài ngày. Bé sẽ nghiêng theo bất cứ hướng nào và sau đó trở lại bình thường. Tình trạng này lặp đi lặp lại nhiều lần kèm theo các triệu chứng như mất phương hướng, buồn ngủ và khó chịu, thường xuất hiện nhiều trong 12 tháng đầu và biến mất sau khi bé được 5 tuổi. Nguyên nhân khiến bé bị nghiêng đầu vẫn chưa xác định nhưng có thể là do các vấn đề liên quan đến thần kinh.

4. Hội chứng Grisel

Nhiễm trùng mũi, họng có thể gây viêm cơ cổ, dẫn đến khớp chẩm đốt bị trật. Tình trạng này còn có thể xảy ra do nhiễm trùng amidan, sùi vòm họng và viêm tai giữa. Các khớp bị trật sẽ khiến đầu bé bị nghiêng, gây ra chứng vẹo cổ. Hội chứng Grisel có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất ở trẻ vị thành niên.

5. Gật đầu co cứng

Đây là tình trạng xuất hiện ba vấn đề cùng một lúc: gật đầu, rối loạn nhịp tim và rung giật nhãn cầu. Nguyên nhân gây ra tình trạng này hiện vẫn chưa rõ nhưng được cho là có liên quan đến việc thiếu sắt, vitamin D và rối loạn não.

6. Nhiễm trùng và thương tích

Bé có thể bị vẹo cổ nghiêng đầu do các chấn thương trực tiếp. Ngoài ra, việc nhiễm trùng cột sống cổ và các mô xung quanh cũng có thể gây ra tình trạng này.

Ngăn ngừa bệnh vẹo cổ ở trẻ sơ sinh

Có một vài điều mà bạn có thể làm để giảm nguy cơ bé bị vẹo cổ:

1. Chuyển dạ an toàn để tránh vẹo cổ ở trẻ sơ sinh

Thai ngôi mông có thể làm tăng nguy cơ bị vẹo cổ do chấn thương khi chào đời. Nếu cảm thấy rằng việc sinh thường có thể gây hại thì bác sĩ sẽ chỉ định sinh mổ.

2. Tìm ra những dấu hiệu ban đầu của các vấn đề liên quan đến bệnh vẹo cổ

Vẹo cổ ở trẻ sơ sinh có thể do một số vấn đề về sức khỏe. Hãy thận trọng với các dấu hiệu bởi phát hiện sớm sẽ giúp tỷ lệ điều trị thành công cao hơn.

Vẹo cổ không gây đau đớn nhưng nó có thể làm thay đổi gương mặt của bé. Ngoài ra, bé cũng sẽ gặp khó khăn trong việc xoay đầu. Quan sát các dấu hiệu và đưa bé đến bác sĩ nếu bạn nghi ngờ rằng cổ của bé bị vẹo để có các biện pháp điều trị kịp thời nhé.