TTO - Đã hơn sáu tháng nay mỗi khi đi vệ sinh tôi thấy nước tiểu có màu vàng sậm (xin nói rõ 80 % lần đi tiểu đều như vậy). Tôi hiện nay 32 tuổi, công tác tại văn phòng hay ngồi một chỗ, sức khoẻ vẫn bình thường. Xin Bác sĩ chẩn đoán tôi có phải bị bệnh thận không?(Trần Hạp) Trả lời của phòng mạch online: Show
- Nước tiểu bình thường có màu trắng trong hoặc vàng nhạt. Nước tiểu có thể đổi màu thành màu đỏ, cam hoặc nâu sậm khi trong nước tiểu xuất hiện các tế bào hồng cầu, myoglobin (protein của tế bào cơ) hoặc khi bệnh nhân có uống một số thuốc (như levodopa, methyldopa, phenazopyridine, rifampin). Khi nhiễm trùng, nước tiểu trở nên đục hơn. Nước tiểu có thể có màu trắng như sữa khi có nhiều tinh thể phosphate hoặc khi bị nhiễm giun chỉ gây ra chứng tiểu dưỡng trấp. Đôi khi nước tiểu có màu xanh do nhiễm vi khuẩn Pseudomonas hoặc khi dùng thuốc amitryptyline, methylene blue hoặc propofol. Nước tiểu màu vàng sậm có thể do bị cô đặc quá mức hoặc do sự xuất hiện của sắc tố mật trong nước tiểu. Muốn biết được nguyên nhân nước tiểu sậm màu, ít nhất bạn phải đến bệnh viện để các bác sĩ chuyên khoa niệu khám và thử nước tiểu. Với những thông tin ít ỏi mà bạn cung cấp, chúng tôi chưa thể xác định được bạn có bị “bệnh thận” hay không. Chúng tôi đã gặp rất nhiều trường hợp nước tiểu sậm màu chỉ do uống quá ít nước trong ngày. Như vậy uống bao nhiêu nước là đủ? Trong một ngày, mỗi người mất khoảng 1.5 lít nước qua đường tiểu và 1 lít nước qua mồ hôi, qua hơi thở và qua dịch ruột. Như vậy cần cung cấp cho cơ thể khoảng 2.5 lít nước mỗi ngày. Theo một số chuyên gia dinh dưỡng, trong ngày đàn ông cần uống khoảng 3 lít nước và phụ nữ cần uống khoảng 2 lít nước. Tuy nhiên lượng nước mất mỗi ngày còn tùy thuộc: hoạt động thể lực, khí hậu môi trường, tình trạng sức khỏe… BS NGUYỄN HOÀNG ĐỨC Phân khoa Niệu – Nam học Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM
Nước tiểu màu vàng là một trong những trạng thái điển hình nhất của nước tiểu. Nếu nước tiểu màu vàng nhạt thì chứng tỏ lượng nước bạn uống ở mức ổn định và gần như chưa có gì bất thường. Trường hợp nước tiểu vàng đậm có thể do bạn uống chưa đủ nước, hoặc là hệ quả của việc sử dụng một số loại thuốc. Trường hợp nước tiểu màu vàng có đi kèm có mùi hoặc một số triệu chứng khác có thể nghi nghĩ đến tình trạng bệnh lý. Hãy cùng Docosan Team tìm hiểu nước tiểu màu vàng có phải là dấu hiệu bệnh lý không trong bài viết dưới đây nhé. Nguyên nhân khiến nước tiểu màu vàngNước tiểu là chất thải của hệ tiết niệu, thận là nơi sản xuất trực tiếp dựa trên chất lỏng cơ thể cùng với các chất thừa do bạn uống và tiêu thụ thức ăn. Nước tiểu sau đó sẽ chuyển xuống lưu trữ tại bàng quang trong một khoảng thời gian trước khi thải ra ngoài khi đi tiểu. Nước tiểu của người khỏe mạnh thường có màu vàng nhạt. Nguyên nhân là do sự bài tiết một chất có màu tên là Urochrome. Nếu uống đủ nước, màu do chất này gây ra sẽ được pha loãng đi, trường hợp uống nước nhiều thậm chí màu nước tiểu gần như trong suốt. Trường hợp uống ít nước, nước tiểu cô đặc sẽ gây ra hiện tượng nước tiểu màu vàng sậm. Nước tiểu màu vàng sậm do chế độ ăn uốngMàu sắc của nước tiểu bị chi phối bởi nhiều yếu tố khác nhau. Một trong những nguyên nhân khiến nước tiểu màu vàng sậm đó là do các loại đồ ăn, thức uống mà cơ thể hấp thu.Thường thay đổi màu sắc nước tiểu do thức ăn chỉ diễn ra trong thời gian ngắn. Còn nếu tình trạng nước tiểu màu vàng sậm kéo dài thì khả năng do một bệnh lý gây ra nhiều hơn. Một số loại thực phẩm sau có thể khiến nước tiểu có màu vàng sậm hoặc như bã trà như: củ dền, quả mâm xôi, … Thiếu nước do uống ít nước hoặc mất nước sinh lý/ bệnh lýThiếu nước/ mất nước là nguyên nhân thường gặp nhất gây ra tình trạng nước tiểu màu vàng sậm.Llượng nước ít khiến nước tiểu bị cô đặc và không thể làm loãng sắc tố của Urochrome. Trường hợp thường gặp là do không uống đủ lượng nước cần thiết cho mỗi ngày, nên uống từ 1,5 – 2 lít nước. Một số bất thường của cơ thể cũng gây ra tình trạng thiếu nước biểu hiện qua các triệu chứng: táo bón, mệt mỏi, khó nuốt thức ăn đặc biệt là thức ăn khô do giảm tiết nước bọt, chóng mặt, môi khô. Sốt cao cũng có thể gây thiếu hụt lượng nước và làm cho nước tiểu màu vàng sậm. Nếu các tình trạng mất nước làm nước tiểu có màu vàng sậm khi xuất hiện kèm theo các triệu chứng sau thì là dấu hiệu cảnh báo một tình trạng nguy hiểm cần phải xử lý ngay: tụt huyết áp, da không còn đàn hồi (dấu véo da âm tính), rối loạn tri giác, mạch yếu nảy nhẹ, tay chân mát lạnh, mắt trũng sâu,…  Đối tượng cần lưu ý đặc biệt ở nhóm nguyên nhân này đó là trẻ em đang bị mất nước cấp như tiêu chảy kéo dài nhiều ngày, cần phải bù đủ dịch cho bé. Quan sát màu sắc nước tiểu cũng là một phương pháp giúp nhận biết cơ thể bé đã được cung cấp đủ nước chưa. Một số loại thuốc có thể gây biến đổi màu sắc nước tiểuNước tiểu màu vàng sậm có thể xuất hiện khi bệnh nhân sử dụng các nhóm thuốc sau: primaquine, nitro-furantoin, chloroquine, metronidazole, … Nhiễm trùng đường tiết niệuNhiễm trùng đường tiết niệu do vi khuẩn xâm nhập vào hệ cơ quan bài tiết như niệu đạo, thận, bàng quang, cơ quan sinh dục,…. Do đặc điểm của cơ quan giải phẫu, ở nữ giới nguy cơ nhiễm trùng đường niệu sẽ cao hơn do đường tiểu ở vị trí thấp nhất, gần với âm đạo và hậu môn. Sự hiện diện của vi khuẩn bên cạnh làm nước tiểu màu vàng sậm có thể kèm theo tình trạng tiểu máu và tiểu ra cặn lắng. Các dấu hiệu khác giúp nhận biết tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu như:
Tan huyết trong các bệnh lý vàng da do ganNước tiểu màu vàng sậm có thể do hiện tượng tan huyết thường hiếm gặp. Thường gặp kèm tình trạng vàng da vàng mắt do các bệnh lý gan mật:tăng sản phẩm thoái hóa của billirubin trong nước tiểu. Một số triệu chứng đặc trưng thường gặp bên cạnh nước tiểu màu vàng sậm như nhịp tim nhanh, đau đầu, chóng mặt, vàng da, vàng mắt, gan to, lách to, … Viêm gan có thể gây tăng các sản phẩm của billirubin vào trong nước tiểu khiến nước tiểu có màu vàng sậm hơn. Yếu tố gây viêm gan có thể kể đến như dùng chung bơm kim tiêm, lây từ người mang bệnh viêm gan B nhưng không điều trị. Nước tiểu màu vàng khi nào là dấu hiệu bệnh lý?Nước tiểu màu vàng cũng có thể là dấu hiệu báo cơ thể đang mắc bệnh. Nước tiểu màu vàng đục khi có một tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu. Nước tiểu màu vàng như trà đặc có thể nghi ngờ một bệnh lý về gan mật như viêm gan cấp, sỏi đường mật,… Nước tiểu có màu trắng đục của nước vo gạo nên nghi ngờ bệnh lý nhiễm trùng đường tiết niệu. Nước tiểu màu đỏ, đi tiểu ra máu gặp trong bệnh lý viêm bàng quang, viêm cầu thận, sỏi thận, sỏi niệu đạo… Do đó, khi nước tiểu có màu sắc bất thường điều bạn cần làm là đến ngay cơ sở khám chữa bệnh để thăm khám và làm các xét nghiệm nếu được chỉ định. Nghi ngờ nước tiểu màu vàng là bị bệnh, khám ở đâu?Tuy không phải là triệu chứng điển hình cho bệnh lý, nhưng nước tiểu màu vàng đậm như trà đặc cũng là dấu hiệu các bệnh gan, mật, … Nếu mà bạn đã thay đổi lối sống, uống nhiều nước hơn nhưng không cải thiện được, việc cần thiết là đi khám và xét nghiệm nước tiểu. Cách khắc phục trường hợp nước tiểu màu vàng sậmNước tiểu màu vàng sậm có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bất thường về sức khỏe. Sau đây là một số phương pháp khắc phục trường hợp nước tiểu có màu vàng sậm: Bổ sung lượng nước uống mỗi ngày để đảm bảouống đủ 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày. Uống đủ nước giúp làm loãng sắc tố có trong nước tiểu và giúp hệ bài tiết hoàn thành nhiệm vụ thải các chất độc hại ra khỏi cơ thể. Xây dựng lối sống lành mạnh, hạn chế sử dụng các chất kích thích, không nên uống nhiều rượu bia, thuốc lá. Thường xuyên tập luyện thể dục, xây dựng chế độ ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng và cân bằng các nhóm dinh dưỡng. Kết luậnKhi phát hiện tình trạng nước tiểu màu vàng sậm kéo dài nhiều ngày không thuyên giảm hoặc xuất hiện các triệu chứng như tiểu máu, tiểu gắt buốt,… hoặc bất cứ triệu chứng nào được đề cập ở trong bài, bạn cần đi khám bác sĩ ngay. Cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc và tìm hiểu về vấn đề “Nước tiểu màu vàng có phải là dấu hiệu bệnh lý?” tại Docosan. Chúng tôi rất vinh hạnh chào đón và nhận được sự tín nhiệm từ các bạn. Bài viết được tham khảo bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn tại Docosan để được tư vấn một cách đầy đủ. |
