Bạn đến chơi nhà soạn văn ngắn nhất năm 2024

Tài liệu hướng dẫn soạn bài Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến được Đọc Tài Liệu biên soạn nhằm giúp các bạn học sinh nắm chắc kiến thức trong bài và hướng dẫn trả lời câu hỏi trang 105 SGK Ngữ văn 7 tập 1.

Bài thơ Bạn đến chơi nhà được lập ý bằng cách cố tình dựng lên tình huống khó xử khi bạn đến chơi, để rồi hạ một câu kết: "Bác đến chơi đây, ta với ta !", nhưng trong đó là một giọng thơ hóm hỉnh chứa đựng tình bạn đậm đà, thắm thiết.

Với những hướng dẫn chi tiết trả lời câu hỏi sách giáo khoa dưới đây bạn không chỉ soạn bài tốt mà còn nắm vững các kiến thức quan trọng của tác phẩm này.

Cùng tham khảo...

Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm

1. Tác giả

- Nguyễn Khuyến (1835 – 1909) quê ở thôn Vị Hạ (làng Và), xã Yên Đổ, nay thuộc xã Trung Lương, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.

- Thuở nhỏ nhà nghèo, ông thông minh, học giỏi, sau đó đi thi, đỗ đầu cả ba kì: Hương, Hội, Đình, do đó có tên là Tam Nguyên Yên Đổ.

- Nguyễn Khuyến làm quan khoảng mười năm, nhưng đến khi thực dân Pháp đánh chiếm xong Bắc Bộ, ông cáo quan về ở ẩn.

- Nguyễn Khuyến là một nhà thơ lớn của dân tộc. Thơ ca của ông chủ yếu được sáng tác vào giai đoạn sau ngày cáo quan về sống ở Yên Đổ.

2. Tác phẩm

- Hoàn cảnh sáng tác: Nguyễn Khuyến cáo quan về quê sống với ruộng vườn dân dã, đến một hôm có người bạn tri kỉ đến chơi nhà nhưng không có gì thiết đãi bạn nhà thơ làm bài thơ này tự cười chính bản thân mình.

- Thể thơ: Thất ngôn bát cú đường luật.

- Bố cục: 3 phần

+ Phần 1 (1 câu đầu): Giới thiệu sự việc.

+ Phần 2 (6 câu tiếp): Hoàn cảnh của nhà thơ khi bạn đến chơi.

+ Phần 3 (câu cuối): Tình bạn thắm thiết, chân thành.

Gợi ý trả lời câu hỏi đọc - hiểu và soạn bài Bạn đến chơi nhà trang 105 SGK Ngữ văn 7 tập 1.

Đọc - hiểu

1 - Trang 105 SGK

Bạn đến chơi nhà thuộc thể thơ gì? Vì sao lại xác định như vậy?

Trả lời:

Bạn đến chơi nhà cũng là một bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật.

Bài thơ này có 8 câu mỗi câu bảy chữ, hợp vần ở chữ cuối câu một và chữ cuối các câu chần (1, 2, 4, 6 và 8).

Trong bài còn có phép đối ở bốn câu giữa: câu 3 đốì với câu 4, câu 5 đốì với câu 6.

2 - Trang 105 SGK

Bài thơ được lặp ý bằng cách dựng lên một tình huống hoàn toàn không có gì tiếp bạn để rồi kết lại một câu: “Bác đến chơi đây, ta với ta!” nhưng thể hiện được tình bạn đậm đà thắm thiết.

1. Theo nội dung của câu thứ nhất, đúng ra Nguyễn Khuyến phải tiếp đãi thế nào khi bạn đến nhà.

2. Nhưng qua sáu câu thơ tiếp theo thì hoàn cảnh của Nguyễn Khuyến lại như thế nào? Tác giả có dụng ý gì khi tạo tình huống đặc biệt như vậy?

3. Câu thơ thứ tám và riêng cụm từ "ta với ta" nói lên điều gì? Câu thơ này có vai trò khẳng định điều gì về tình bạn của nhà thơ.

4. Nhận xét chung về tình bạn của Nguyễn Khuyến trong bài thơ.

Trả lời:

1. Theo nội dung câu thứ nhất (Đã bấy lâu nay, bác tới nhà), thì đáng ra, Nguyễn Khuyến phải tiếp đãi bạn thật chu đáo và tử tế.

2. Nhưng sáu câu kế tiếp, nhà thơ lại vẽ ra một hoàn cảnh rất đặc biệt để tạo ra sự đùa vui: Có sẵn mọi thứ nhưng hoá ra lại không có thứ gì. Vật chất muốn đầy đủ nhất nhưng lại cứ giảm đi, đến chỗ không còn một chút gì hết. Vì vậy tiếp bạn chỉ còn có mỗi cái tình. Tạo ra tình huống như vậy, vừa đùa vui, vừa nói lên sự mong ước tiếp đãi chu đáo cả vật chất lẫn tinh thần, lại vừa nhấn mạnh được cái tình. Chỉ một sự chân tình có thể đủ bù đắp những thiếu hụt vật chất.

3. Câu thứ 8 và cụm từ ta với ta nhấn mạnh tình cảm tri âm không cần phải vật chất đầy đủ mà chỉ cần cái tình chân thực thôi. Những người tri âm, tri kỉ có khi chỉ cần gặp nhau ngâm mấy câu thơ, đàn vài bản nhạc là đã đủ vui rồi. Tình cảm không cứ nhất thiết phải có đầy đủ vật chất mới vui là như vậy.

4. Qua cách ứng xử của nhà thơ, có thể nhận thấy, với bạn, Nguyễn Khuyến rất quan tâm đến bạn, muốn tiếp bạn thật là chu đáo. Đồng thời, chúng ta cũng thấy, trong tình bạn, Nguyễn Khuyến rất coi trọng cái tình, coi trọng sự cung kính trong tình bạn.

Tham khảo ngay: Phân tích tác phẩm Bạn đến chơi nhà

Soạn bài Bạn đến chơi nhà phần Luyện tập

1 - Trang 106 SGK

1. Ngôn ngữ bài Bạn đến chơi nhà có gì khác ngôn ngữ đoạn Sau phút chia li đã học?

2. So sánh cụm từ "ta với ta" trong bài Bạn đến chơi nhà với Qua đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan.

Trả lời:

1. Sự khác biệt về ngôn ngữ trong Bạn đến chơi nhà và Sau phút chia li như sau:

- Sau phút chia li:

+ Ngôn ngữ điêu luyện, bóng bẩy, tinh tế.

+ Các địa danh được dùng theo bút pháp ước lệ tượng trưng của thơ văn trung đại, ở trong chốn xa lạ chứ không phải ở Việt Nam.

- Bạn đến chơi nhà:

+ Ngôn ngữ giản dị, thuần Việt.

+ Mang đậm đời sống thân quê, lời thơ Đường luật mà như lời nói thường.

+ Sự vật đưa vào thơ gần gũi, quen thuộc.

Giống nhau : Cả hai đều ngắn gọn hàm súc, có giá trị nghệ thuật cao.

2. Cụm từ "ta với ta" trong bài thơ của Bà Huyện Thanh Quan là chỉ một mình tác giả với mảnh tình riêng, trong khi đó, ở bài thơ của Nguyễn Khuyến cụm từ này dùng để chỉ nhà thơ với bạn mình.

2 - Trang 106 SGK

Học thuộc lòng bài thơ (Học sinh tự làm).

Trên đây là nội dung soạn bài Bạn đến chơi nhà chi tiết nhất, nếu bạn không có đủ thời gian để chuẩn bị bài chi tiết thì có thể xem thêm Soạn văn 7 bài Bạn đến chơi nhà ngắn gọn dưới đây:

Soạn bài Bạn đến chơi nhà ngắn nhất

Đọc - hiểu

Câu 1

Bài thơ thuộc thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật: gồm 8 câu, mỗi câu 7 tiếng, gieo vần cuối các câu 1-2-4-6-8, phép đối giữa câu 3-4, 5-6.

Câu 2

1. Theo câu thứ nhất, đúng ra tác giả nên tiếp đãi bạn thật chu đáo, tử tế.

2. Sáu câu tiếp cho thấy hoàn cảnh “có sẵn mọi thứ nhưng hóa ra lại không có thứ gì”. Vật chất không có, chỉ có cái tình cái nghĩa để tiếp bạn. Tình huống vừa đùa vui vừa tôn được cái quan trọng nhất – tình nghĩa.

3. Câu thơ cuối và riêng cụm từ “ta với ta” là giá trị tư tưởng của bài thơ, nó khẳng định tình bạn chân thực, tri âm tri kỉ không quan trọng vật chất, lễ nghĩa.

4. Tình bạn của Nguyễn Khuyến rất chân thật, rất quan tâm khi nhà thơ biết lo nghĩ mọi thứ, đặc biệt là rất trọng tình cảm.

Luyện tập

Câu 1

a*. Ngôn ngữ của bài Bạn đến chơi nhà là ngôn ngữ đời thường mộc mạc, đùa vui hóm hỉnh và mang đậm tính thuần Việt hơn so với ngôn ngữ buồn sầu, ước lệ, tính Hán Việt của bài Sau phút chia ly.

2. “ta với ta” trong Bạn đến chơi nhà chỉ 2 người (nhà thơ và người bạn) thể hiện sự hòa hợp giữa hai tâm hồn, hai người bạn. Còn “ta với ta” trong Qua Đèo Ngang chỉ một mình nhà thơ giữa khung cảnh rộng lớn, tăng lên nỗi buồn và cô đơn.

Câu 2:

Học sinh tự học thuộc lòng bài thơ ở nhà.

Tổng kết

Bài thơ được lập ý bằng cách cố tình dựng lên tình huống khó xử khi bạn đến chơi, để rồi hạ một câu kết: "Bác đến chơi đây, ta với ta!", nhưng trong đó là một giọng thơ hóm hỉnh chứa đựng tình bạn đậm đà, thắm thiết. Bằng việc sử dụng phép đối, nói quá, liệt kê với ngôn ngữ giản dị, bài thơ là những cảm xúc chân thành tự nhiên nhất về tình bạn gắn bó thủy chung son sắc.

Bạn nên tham khảo thêm: Những bài văn hay phân tích bài thơ Bạn đến chơi nhà

-/-

Trên đây là hướng dẫn soạn văn 7 bài Bạn đến chơi nhà cả chi tiết và ngắn gọn nhất giúp các em tham khảo chuẩn bị bài trước khi đến lớp. Mong rằng, với nội dung hướng dẫn mà Đọc tài liệu cung cấp ở trên sẽ giúp các em ghi nhớ tốt hơn nội dung của bài.