Bài tiết là một quá trình mà chất thải trao đổi chất được loại bỏ ra khỏi một sinh vật. Ở động vật có xương sống, điều này chủ yếu được thực hiện bởi phổi, thận và da. Điều này trái ngược với cất giấu, trong đó chất đi ra có thể có nhiệm vụ cụ thể sau khi rời khỏi tế bào. Bài tiết là một quá trình thiết yếu trong tất cả các dạng của cuộc sống. Ví dụ, trong động vật có vú, nước tiểu bị tống ra ngoài qua niệu đạo, là một phần của hệ thống bài tiết. Ở sinh vật đơn bào, chất thải được thải trực tiếp qua bề mặt tế bào. Show
Trong các hoạt động sống như hô hấp tế bào, một số phản ứng hóa học diễn ra trong cơ thể. Chúng được gọi là sự trao đổi chất. Những phản ứng hóa học này tạo ra các chất thải như carbon dioxide, nước, muối, urê và axit uric. Tích lũy các chất thải này vượt quá một mức độ nào đó bên trong cơ thể sẽ có hại cho cơ thể. Các cơ quan bài tiết sẽ loại bỏ các chất thải. Quá trình loại bỏ chất thải trao đổi chất ra khỏi cơ thể được gọi là bài tiết. Cây xanh sản xuất carbon dioxide và nước là sản phẩm hô hấp. Ở thực vật xanh, carbon dioxide được giải phóng trong quá trình hô hấp được sử dụng trong quá trình quang hợp. Oxy là một sản phẩm được tạo ra trong quá trình quang hợp và thoát ra qua khí khổng, thành tế bào gốc và các tuyến khác. Cây có thể loại bỏ lượng nước dư thừa bằng cách thoát hơi nước và rút ruột. Nó đã được chứng minh rằng chiếc lá hoạt động như một 'chất bài tiết' và, ngoài việc là một cơ quan quang hợp chính, còn được sử dụng như một phương pháp bài tiết chất thải độc hại thông qua khuếch tán. Các chất thải khác được thải ra bởi một số loài cây - nhựa cây, sap, mủ cây, v.v... bị ép từ bên trong cây do áp lực thủy tĩnh bên trong cây và bởi lực hấp thụ của tế bào thực vật. Những quá trình sau này không cần thêm năng lượng, chúng hành động một cáchthụ động. Tuy nhiên, trong giai đoạn trước khi rụng xuống, mức độ trao đổi chất của một chiếc lá là cao. Thực vật cũng bài tiết một số chất thải vào đất xung quanh chúng. Cấu trúc hóa học của axit uric.Ở động vật, các sản phẩm bài tiết chính là carbon dioxide, ammonia (trong ammoniotelics), urê (trong ureotelics), axit uric (trong uricotelics), guanine (ở Arachnida) và creatine. Gan và thận làm sạch nhiều chất trong máu (ví dụ, trong bài tiết qua thận), và các chất được làm sạch sau đó được bài tiết ra khỏi cơ thể qua nước tiểu và phân. Động vật thủy sinh thường bài tiết amonia trực tiếp ra môi trường bên ngoài, vì hợp chất này có độ hòa tan cao và có nhiều nước để pha loãng. Trong động vật trên cạn, các hợp chất giống như amonia được chuyển đổi thành các vật liệu nitơ khác vì có ít nước trong môi trường và bản thân amonia là chất độc hại. Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
Làn da là một phần cực kỳ quan trọng của cơ thể, có độ che phủ đến 2,2m và năng gần bằng 1/6 cơ thể, phản ánh sức khỏe và sắc đẹp của bạn. Ngoài ra làn da còn đóng vai trò là hàng rào đầu tiên bảo vệ cơ thể khỏi những tác động của thế giới bên ngoài tới bên trong cơ thể con người. Cấu trúc da phù hợp với chức năngLàn da của chúng ta được cấu tạo từ 3 lớp da, lần lượt là biểu bì, trung bì và hạ bì. Tương ứng với từng thành phần là từng nhiệm khác nhau. Lớp biểu bìĐược hiểu là lớp đàn hồi bao bọc ngoài da liên tục được mô tái tạo lại, gồm có:
Lớp trung bì
Lớp hạ bìHạ bì là lớp mô sợi dày và có tính đàn hồi cao. Tại đây sản sinh ra chất cách nhiệt tốt nhất từ chất béo và mô liên kết. Một hàng rào cách nhiệt được tạo nên từ lớp mỡ dưới da. Hàng rào này giảm tác động của nhiều độ lạnh và giúp cơ thể duy trì nhiệt độ. Các chức năng của da1. Bảo vệDa là một “hàng rào” giúp chống lại các tác nhân xấu từ môi trường bên ngoài để bảo vệ các cơ quan bên trong cơ thể như hệ thống thần kinh, mạch máu, xương, phủ tạng… Ngoài ra, da còn giúp ngăn ngừa tình trạng mất nước, đồng thời duy trì độ ẩm cần thiết cho cơ thể. Chúng có chứa các nhân tố dưỡng ẩm tự nhiên (NMFs)- bắt nguồn từ tuyến bã nhờn của lớp sừng bao gồm lactic và ure. Những chất này gắn kết với nước và giúp duy trì được sự đàn hồi và mềm mại của da. Nếu các nhân tố này bị suy yếu, da sẽ mất đi độ ẩm. Khi độ ẩm của lớp sừng xuống còn từ 8- 10%, da trở nên khô, sần sùi và có xu hướng bị nứt nẻ. Đặc biệt, da còn đóng vai trò chống thấm nhằm tránh sự xâm nhập của nước và các chất lạ khác vào cơ thể.
2. Tiếp nhận cảm giácChức năng tiếp nhận cảm giác của da giúp chúng ta, ý thức được nhiệt độ nóng, lạnh, đau, áp lực, tiếp xúc. Cảm giác này được phát hiện bởi các dây thần kinh ở lớp hạ bì. Nhờ có chức năng cảm giác mà cơ thể có thể thích nghi được với ngoại cảnh và tránh được các tác nhân tiêu cực. Tuy nhiên, những tổn thương quá mức trên da có thể ảnh hưởng tới chức năng cảm giác. Chẳng hạn như, khi bị bỏng nhẹ mức độ 1 và 2, chúng ta sẽ có cảm giác rất đau. Thế nhưng, bị bỏng nặng ở mức độ 3, chúng ta lại không còn cảm giác này nữa, vì các dây thần kinh trong da đã bị phá hủy. 3. Điều hòa nhiệt độDa có thể điều chỉnh nhiệt độ cho cơ thể tùy thuộc vào điều kiện nhiệt độ và thời tiết bên ngoài:
4. Bài tiếtDa là hệ thống loại bỏ chất thải lớn nhất của cơ thể. Độc tố được giải phóng qua các tuyến mồ hôi và lỗ chân lông. Làn da của bạn sẽ trở nên mềm mại hơn khi tuyến mồ hôi được cân bằng. Nhờ có độ pH acid nên vi khuẩn và nấm sẽ bị diệt sạch nhờ mồ hôi, đồng thời lớp nước mỡ trên da cũng được bài tiết. Để ngăn cản sự bốc hơi nước và chống thấm nước, da liên tục bài tiết chất bã để bảo vệ. Vô số chất nhiễm khuẩn được bài trừ và làm sạch. Tuyến bã càng hoạt động tốt, chất bã bài tiết càng nhiều. 5. Chức năng nội tiếtDa là một trong những nguồn cung cấp vitamin D quan trọng cho cơ thể. Vitamin D được tổng hợp ở da khi da tiếp xúc đủ với ánh nắng mặt trời rất cần thiết cho hệ xương. 6. Tái tạo daTrong các nang lông của có chứa tế bào gốc giúp da có khả năng phục hồi lại các vết thương. Các tế bào da mới ở dưới trung bì hình thành và dần dần được nâng lên nhờ Collagen, Elastin, sau đó những tế bào này sẽ thay thế dần các lớp sừng ở trên cùng của biểu bì da. Chu kỳ tái tạo da mặt sẽ diễn ra trong vòng 28 ngày nhưng đối với những người đang ở độ tuổi 20 – 28 tuổi. 7. Nguồn thức ănCác tế bào chất béo ở mô dưới da cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng. Khi cơ thể cần, những chất này sẽ được di chuyển đến các mạch máu và đưa đến nơi cần thiết. 8. Phản ánh tình trạng cơ thểNgoài ra, da phản ánh sâu sắc về tình trạng sức khỏe con người như mắc giun sán làm da xuất hiện sần ngứa, mắc bệnh gan có thể gây vàng da, bị bệnh lao lại khiến da sạm đi. 9. Các chức năng khác của daMột số công năng tuyệt vời khác của da có thể kể đến như sau:
Chu kỳ tái tạo của daThông thường, chu kỳ tái tạo da được diễn ra khoảng 28-30 ngày, đây cũng là chu kỳ chuẩn nhất của da. Chu kỳ này có thể thay đổi nếu bị tác động bởi nhiều yếu tố, bao gồm nhiệt độ, thời gian điều tiết,… Trường hợp chu kỳ tái tạo da bị trì hoãn da của bạn sẽ xuất hiện nhiều vấn đề đáng lo ngại như thâm nám, chảy xệ, nếp nhăn, đen sạm,... Do đó, bạn cần phải bảo vệ da để da được tái tạo theo đúng chu kỳ chuẩn. Da bị tổn thươngKhi da bị tổn thương bạn sẽ phải đối mặt với rất nhiều rủi ro và trở nên tự ti hơn. Để khắc phục và hạn chế tình trạng này, cùng tìm hiểu về các thông tin liên quan sau: Dấu hiệuNhững dấu hiệu đi kèm cho thấy làn da của bạn đã bị tổn thương như:
Nguyên nhânNguyên nhân chính khiến da mặt bị hư tổn như sau:
Quá trình phục hồiMột quá trình sinh học tự nhiên được kích hoạt khi da bị tổn được, được gọi là quá trình phục hồi da. Đây là cơ chế phức tạp và buộc cơ thể phải cầm máu và bảo vệ vết thương. Mô ban đầu sẽ được xây dựng lại từ mô bị thương. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết thương mà khả năng phục hồi của da được quyết định là nhanh hay chậm. Trong quá trình phục hồi có thể bạn sẽ chịu đau đớn, khó chịu hoặc ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ. Thời gian hồi phục da trung bình từ 3-6 tháng, trường hợp nghiêm trọng hơn sẽ kéo dài đến 8 tháng. Sau khi được hồi phục da rất nhạy cảm và cần được chú ý bảo vệ, đặc biệt là bảo vệ khỏi các tác nhân như tia UV, bụi bẩn,... Tất cả mọi người nên hiểu rằng da là một cơ quan luôn không ngừng thay đổi, phát triển và thay thế chính nó. Nếu chỉ muốn đạt kết quả tốt chỉ bằng cách che đậy các vấn đề về da sẽ không lâu bền. May mắn thay, các biểu hiện ngoài da như nếp nhăn, sạm nắng, tàn nhang đều được cơ chế tự hồi phục của da khắc phục. Kết luậnDa cũng đóng một vai trò quan trọng về tâm lý. Tình trạng da của chúng ta ảnh hưởng đến cách chúng ta cảm thấy về bản thân mình và cách người khác cảm nhận chúng ta ra sao. Khi làn da khỏe mạnh và không có bất kì vấn đề gì, nó có thể làm mọi chuyện tốt hơn và chúng ta sẽ cảm thấy thoải mái và tự tin hơn. |