Bài viết này đã được cùng viết bởi . Sahaj Grover là đại kiện tướng cờ vua, nhà vô địch thế giới và là huấn luyện viên. Ông trở thành một đại kiện tướng cờ vua khi mới 16 tuổi. Ông giành được huy chương đồng thế giới ở giải trẻ, vô địch thế giới lứa tuổi U10, nhà vô địch giải mở rộng South African Open 2017 & 2018 và là người chiến thắng giải Arnold Classic 2018 & 2019. Có được trích dẫn trong bài viết này mà bạn có thể xem tại cuối trang. Bài viết này đã được xem 59.733 lần. Cờ vua là một trò chơi chiến thuật dành cho hai người rất phổ biến có nguồn gốc từ Ấn Độ nhiều thế kỷ trước. Để thắng ván cờ, bạn phải "chiếu hết" đối thủ bằng cách di chuyển các quân cờ sao cho quân Vua của đối phương rơi vào thế đe doạ bị bắt và không thể hoá giải. Mặc dù có luật chơi khá dễ hiểu, nhưng môn cờ vua đòi hỏi phải có chiến thuật để đánh thắng một kỳ thủ có trình độ. Sau khi học các luật cơ bản và chơi các ván cờ luyện tập, bạn sẽ có thể thách thức những người chơi khác và chiến thắng! - Hai người chơi sẽ ngồi đối diện nhau khi bắt đầu ván cờ. Xoay bàn cờ sao cho mỗi đối thủ có một ô đen ở góc dưới bên trái và một ô trắng ở góc dưới bên phải.
- Bạn có thể dùng cụm từ tiếng Anh có vần điệu "white on the right" (ô trắng ở bên phải) để nhớ cách xếp bàn cờ.
Sahaj Grover là đại kiện tướng cờ vua, nhà vô địch thế giới và là huấn luyện viên. Ông trở thành một đại kiện tướng cờ vua khi mới 16 tuổi. Ông giành được huy chương đồng thế giới ở giải trẻ, vô địch thế giới lứa tuổi U10, nhà vô địch giải mở rộng South African Open 2017 & 2018 và là người chiến thắng giải Arnold Classic 2018 & 2019.
Biết các khái niệm cơ bản khi xếp cờ: Bàn cờ vua có 64 ô trắng và đen xen kẽ nhau. Bộ quân cờ gồm 32 quân, 16 quân đen và 16 quân trắng. Mỗi bên sẽ có 1 Vua, 1 Hậu, 2 Xe, 2 Tượng, 2 Mã và 8 Tốt.
- Hàng là các ô ngang, và cột là các ô dọc nối giữa hai đối thủ. Hàng được đánh số từ 1 đến 8, bắt đầu từ phía tay trái của người cầm quân trắng. Cột được đánh thứ tự chữ cái từ “a” đến “h”, bắt đầu từ bên trái của người cầm quân trắng. Một ô cụ thể trên bàn cờ sẽ được ghi ký hiệu bằng hàng và theo sau là cột.
- Ví dụ, góc trái của bên trắng là được ký hiệu là a1, còn góc trái của bên đen sẽ được ghi là h8.
- Học cách ghi chép ván cờ bằng cách viết lại từng nước đi của cả hai người chơi với các ký hiệu quân cờ và ô mà nó di chuyển đến.
- Bạn không phải sử dụng hệ thống ký hiệu hàng và cột nếu không cần, nhưng nó sẽ giúp bạn xếp bàn cờ dễ hơn.
- Quân Xe có hình dạng như toà tháp canh của lâu đài. Nó có thể di chuyển dọc hoặc ngang qua bao nhiêu ô tuỳ ý, nhưng không được vượt qua các quân khác. Đặt các quân Xe trắng vào các ô a1 và h1; đặt các quân Xe đen vào các ô a8 và h8.
- Quân Xe được ký hiệu là chữ “X” (ký hiệu quốc tế là “R”).
- Quân Mã có hình con ngựa và di chuyển theo hình chữ L bằng cách đi ngang 2 ô rồi đi dọc 1 ô, hoặc đi dọc 2 ô rồi đi ngang 1 ô. Đặt các quân Mã trắng vào các ô b1 và g1; đặt các quân Mã đen vào b8 và g8.
- Quân Mã là quân cờ duy nhất có thể nhảy qua các quân khác, miễn là ô đích của nó còn trống.
- Quân Mã được ký hiệu là “M” (ký hiệu quốc tế là “N” hoặc “Kt”).
- Tượng là quân cờ cao thứ ba trong bàn cờ và di chuyển theo đường chéo. Nếu bạn cầm quân trắng, hãy đặt quân Tượng vào các ô c1 và f1. Quân Tượng đen sẽ được đặt vào các ô c8 và f8.
- Quân Tượng không thế đi vào ô khác màu với ô mà nó xuất phát.
- Ghi ký hiệu cho quân Tượng bằng chữ “T” (ký hiệu quốc tế là “B”).
- Hậu là quân cờ cao thứ nhì và có thể di chuyển bao nhiêu ô tuỳ ý theo bất kỳ hướng nào, miễn là các ô trên đường đi đều trống. Đặt quân Hậu trắng ở d1 và quân Hậu đen ở d8 sao cho chúng đối diện nhau qua bàn cờ.
- Quân Hậu không được đổi hướng trong một nước đi.
- Quân Hậu có ký hiệu là “H” (ký hiệu quốc tế là “Q”).
Hậu là quân cờ quyền lực nhất trong bàn cờ. Nó có thể đi ngang, đi dọc và đi chéo.
Sahaj Grover
Đại kiện tướng cờ vua
Sahaj Grover là đại kiện tướng cờ vua, nhà vô địch thế giới và là huấn luyện viên. Ông trở thành một đại kiện tướng cờ vua khi mới 16 tuổi. Ông giành được huy chương đồng thế giới ở giải trẻ, vô địch thế giới lứa tuổi U10, nhà vô địch giải mở rộng South African Open 2017 & 2018 và là người chiến thắng giải Arnold Classic 2018 & 2019.
Sahaj Grover
Đại kiện tướng cờ vua
- Vua là quân cờ cao nhất trên bàn cờ và là quân bạn cần phải bảo vệ trong suốt ván cờ. Quân Vua có thể di chuyển mỗi lần 1 ô theo bất kỳ hướng nào khi đến lượt. Đặt quân Vua cạnh quân Hậu để hoàn tất hàng dưới.
- Bạn không thể di chuyển quân Vua vào ô mà nó có thể bị bắt trong lượt đi sau.
- Quân Vua được ký hiệu bằng chữ “V” (ký hiệu quốc tế là “K”.
Quân Vua không bao giờ được đặt vào ô mà nó có thể bị bắt trong lượt đi sau, do đó hai Vua không thể đứng trong các ô cạnh nhau.
Sahaj Grover
Đại kiện tướng cờ vua
Sahaj Grover là đại kiện tướng cờ vua, nhà vô địch thế giới và là huấn luyện viên. Ông trở thành một đại kiện tướng cờ vua khi mới 16 tuổi. Ông giành được huy chương đồng thế giới ở giải trẻ, vô địch thế giới lứa tuổi U10, nhà vô địch giải mở rộng South African Open 2017 & 2018 và là người chiến thắng giải Arnold Classic 2018 & 2019.
Sahaj Grover
Đại kiện tướng cờ vua
- Quân Tốt là các quân cờ thấp nhất và yếu nhất trong bàn cờ. Quân Tốt chỉ có thể đi 1 ô tới trước về phía đối thủ trên bàn cờ. Đặt các quân Tốt trắng vào từng ô ở hàng 2 và các quân Tốt đen vào các ô ở hàng 7.
- Quân Tốt không được ghi bằng ký hiệu.
Lời khuyên: Trong nước đi đầu tiên, các quân Tốt có thể di chuyển tới trước 1 hoặc 2 ô. Sau nước đi đầu tiên, quân Tốt chỉ được đi từng ô một.
Quảng cáo
- Người chơi cầm quân trắng luôn là người đi trước. Hãy chọn một quân cờ có thể di chuyển được và đặt vào vị trí mới của nó. Sau khi lượt đi của bên trắng là lượt đi của bên đen; cứ thế hai bên lần lượt đi sau khi đối phương đã đi một nước.
- Nếu chơi nhiều ván cờ, hai người chơi nên lần lượt mỗi người cầm quân trắng một lần cho công bằng.
- Người chơi cầm quân trắng có lợi thế hơn một chút vì họ được chủ động đi nước cờ khai cuộc.
- Cố gắng giành quyền kiểm soát 4 ô trung tâm là d4, e4, d5, và e5 ngay đầu ván cờ vì chúng là vị trí linh hoạt và có khả năng kiểm soát cao nhất đối với các quân cờ của bạn.
- Bắt quân có nghĩa là đáp xuống ô của quân đối phương và loại bỏ quân bị bắt ra khỏi cuộc chơi. Hãy cố gắng bắt quân mạnh hơn của đối thủ như quân Hậu, Xe và Tượng để giảm sức mạnh các lượt đi của họ.
- Quân Tốt không thể bắt quân trên đường đi của nó như các quân khác. Quân Tốt chỉ có thể ăn các quân ở 1 ô chéo phía trước.
- Bạn không thể bắt Vua của đối phương. Tuy nhiên, để thắng ván cờ, bạn cần đặt các quân cờ vào vị trí có thể bắt được Vua của đối phương.
Lời khuyên: Trong khi di chuyển quân, bạn cần quan sát xem đối thủ có thể bắt được quân của bạn ở lượt sau của họ không. Hãy bảo vệ quân của mình và cố gắng bắt quân của đối phương.
- Di chuyển quân cờ đến vị trí có khả năng bắt Vua của đối phương trong lượt đi sau. Khi chiếu, bạn cần nói to “chiếu” để báo cho đối phương biết. Đối thủ của bạn sẽ phải thoát ra khỏi thế bị chiếu trong lượt đi kế tiếp bằng cách di chuyển quân Vua của họ, chặn đường hoặc ăn quân cờ của bạn.
- Quân Vua có thể ăn quân đối phương chỉ khi nó không bị chiếu sau khi ăn quân đó.
- Khi bị chiếu, bạn phải làm gì đó để bảo vệ Vua của mình, bằng không bạn sẽ thua cuộc.
- Chiếu hết là khi bạn đặt quân Vua của đối phương vào thế bị chiếu mà họ không có nước đi nào để bảo vệ nó. Khi tình huống này xảy ra, hãy nói “chiếu hết” để tuyên bố kết thúc ván cờ. Để cho đối phương kiểm tra lại xem họ có thể đi được nước nào không trước khi tuyên bố thắng cuộc!
- Ván cờ có thể kết thúc hoà nếu không bên nào có khả năng chiếu hết, chẳng hạn như nếu trên bàn cờ chỉ còn lại hai quân Vua.
Quảng cáo
- En passant, có nghĩa là "qua đường" trong tiếng Pháp, chỉ một quân Tốt bắt một quân Tốt khác sau nước đi đầu tiên của nó. Bạn chỉ có thể bắt Tốt qua đường nếu đối phương đi một quân Tốt từ vị trí ban đầu lên 2 ô đến ô bên cạnh quân Tốt của bạn. Trong trường hợp này, bạn có thể di chuyển quân Tốt vào ô đằng sau quân tốt của đối phương để bắt nó.
- Bạn chỉ có thể thực hiện nước bắt Tốt qua đường trong lượt đi của bạn ngay sau khi đối phương di chuyển quân Tốt, không được đợi đến bất kỳ nước đi nào sau đó.
- Nếu bạn di chuyển quân Tốt đến hàng cuối cùng của bên đối phương trên bàn cờ, nó sẽ lập tức được phong cấp thành bất cứ quân cờ nào mà bạn chọn (ngoại trừ quân Vua). Trong hầu hết trường hợp, quân Tốt được thăng thành quân Hậu, vì nó là quân mạnh nhất. Khi Tốt được phong cấp, quân Hậu của bạn có bị bắt hay chưa không quan trọng. Như vậy, bạn có thể cùng lúc có nhiều quân Hậu trên bàn cờ.
- Để biểu thị nước phong cấp Tốt, hãy ghi lại ô mà quân Tốt được phong cấp, sau đó ghi dấu bằng, tiếp theo là chữ H (hoặc Q) tượng trưng cho việc quân Tốt bây giờ đã thành quân Hậu. Ví dụ, bạn có thể ghi c8=Q.
- Đôi khi quân Tốt được phong cấp thành các quân khác ít giá trị hơn quân Hậu để tránh rơi vào trường hợp hết nước đi hoặc để tận dụng nước đi của quân Vua.
- Trong ván cờ, bạn có thể thực hiện một nước đi đặc biệt gọi là nhập thành. Thực hiện nước nhập thành bằng cách di chuyển quân Vua sang ngang 2 ô về phía một trong hai quân Xe, tiếp theo là di chuyển quân Xe đến ô sát cạnh Vua ở phía bên kia trong cùng một nước đi.
- Bạn không thể nhập thành nếu quân Vua bị chiếu trong nước đi trước, hoặc nếu Vua sẽ bị chiếu sau khi thực hiện nước đi. Bạn cũng không thể nhập thành vào bất cứ ô nào đang bị các quân cờ của đối phương tấn công.
Lưu ý: Bạn chỉ có thể nhập thành khi quân Vua và quân Xe chưa di chuyển lần nào và giữa hai quân cờ phải là khoảng trống.
Quảng cáo
- Mỗi quân cờ trong một ván cờ được đánh giá khác nhau dựa vào quyền lực của nó. Quân Hậu là quân quyền lực nhất và trị giá 9 điểm. Quân Xe trị giá 6 điểm, Tượng và Mã trị giá 3 điểm, Tốt trị giá 1 điểm. Hãy cố gắng bảo vệ các quân cờ có giá trị lớn hơn để bạn có thể sử dụng chúng vào cuối ván cờ.
- Giá trị của quân Vua không được đánh giá vì nó không thể bị bắt.
- So sánh tổng giá trị của tất cả các quân cờ còn trên bàn cờ của từng đối thủ để xác định ai có ưu thế vật chất.
- Việc đánh giá điểm cũng hữu ích khi bạn cân nhắc bắt quân. Ví dụ, việc dùng các quân cờ có giá trị thấp hơn để bắt các quân cờ có giá trị cao hơn sẽ giúp bạn có nhiều lợi thế hơn.
- Có ngoại lệ cho luật này. Các quân cờ có thể có giá trị khác nhau tuỳ vào các vị trí nhất định.
- Mỗi khi đối thủ đi lượt của họ, bạn hãy tranh thủ quan sát bàn cờ. Di chuyển các quân cờ của bạn ra khỏi đường đi nếu đối thủ định bắt trong lượt kế tiếp của họ.Thử bắt quân cờ đang đe doạ quân của bạn hoặc di chuyển một trong các quân cờ của bạn đến vị trí đe doạ một quân mạnh của đối phương.
- Bạn có thể thí một quân cờ để dụ đối thủ vào bẫy nhằm bắt một quân còn giá trị hơn.
- Cố gắng nghĩ trước nhiều nước đi để tính toán và đối phó với các nước đi của đối thủ và dừng lại ở bất cứ kế hoạch nào mà họ đang đi.
Các quân cờ gần trung tâm có ưu thế nhất vì chúng có tính linh hoạt và khả năng kiểm soát cao nhất. Điều này sẽ buộc đối thủ của bạn phải sang hai bên bàn cờ, nơi có ít lựa chọn nước đi hơn. Khi kiểm soát được trung tâm, bạn sẽ có lợi thế chơi tấn công hơn và đẩy đối phương vào thế phòng thủ. Lời khuyên: Giữ 1 hoặc 2 quân Tốt ở giữa bàn cờ sao cho bạn vẫn có thể dùng các quân cờ mạnh hơn để tấn công. |
