Đầu tư chứng khoán có khó không? Và nên bắt đầu từ đâu? Đây chắc hẳn là hai trong số rất nhiều câu hỏi mà người mới nào cũng thắc mắc khi quyết định tham gia thị trường chứng khoán. Và đặc biệt, thị trường chứng khoán có gì hơn các kênh đầu tư khác và làm thế nào để thu được lợi nhuận bền vững, tránh rủi ro? Các bạn hãy cùng chúng tôi tìm hiểu kỹ hơn một số nội dung cơ bản về đầu tư chứng khoán trong bài viết này nhé!  Chứng khoán là loại tài sản tài chính xác nhận quyền sở hữu hợp pháp của nhà đầu tư với tài sản hay phần vốn góp, vốn cho vay của họ vào một công ty hay tổ chức phát hành. Chứng khoán có thể tồn tại dưới nhiều hình thức như chứng chỉ, bút toán ghi sổ và cả dữ liệu điện tử. Theo định nghĩa tại Luật Chứng khoán, Chứng khoán bao gồm các loại tài sản sau đây: (i) Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ; (ii) Chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký; (iii) Chứng khoán phái sinh; và (iv) Các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định. Trong các loại chứng khoán kể trên, cổ phiếu là công cụ đầu tư phổ biến nhất với nhà đầu tư cá nhân. Đầu tư chứng khoán là việc mua, bán, nắm giữ chứng khoán của các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Nhà đầu tư có thể là các tổ chức hoặc các cá nhân trong và ngoài nước tham gia đầu tư trên thị trường chứng khoán. Một số đặc điểm cần lưu ý khi đầu tư chứng khoán:
- Tính thanh khoản: Đầu tư chứng khoán là kênh đầu tư có tính thanh khoản cao hơn các loại khác nhờ vào khả năng dễ dàng chuyển đổi thành tiền của nó thông qua mua bán trên thị trường. Chứng khoán có tính thanh khoản càng cao thì càng hấp dẫn nhà đầu tư do rủi ro không chuyển đổi được thành tiền khi cần thiết hoặc khi thị trường biến động của loại chứng khoán này thấp. Đồng thời, chứng khoán có tính thanh khoản cao chứng tỏ có giao dịch thị trường thường xuyên hơn, giá chứng khoán do đó phản ánh đúng giá trị thị trường hơn và khó bị thao túng bởi yếu tố “làm giá” hơn.
- Tính Rủi ro: Thông thường, mỗi sản phẩm đầu tư tài chính đều có mức rủi ro khác nhau, đối với chứng khoán cũng vậy. Ngoài những rủi ro mang tính hệ thống (còn được gọi là rủi ro thị trường do nó có thể ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường) như chiến tranh, các sự kiện chính trị bất ngờ, suy thoái kinh tế thế giới, biến động lãi suất, tỷ giá, lạm phát… chứng khoán còn có rủi ro cụ thể hay còn gọi là rủi ro phi hệ thống mà người đầu tư chứng khoán cần nhận biết. Rủi ro phi hệ thống này xảy ra ở từng trường hợp đầu tư riêng lẻ, ảnh hưởng cá biệt tới khoản đầu tư đó, không có tính chất bao trùm cả thị trường, chẳng hạn: rủi ro tai nạn, dịch bệnh đối với các công ty trong ngành hàng không, rủi ro nghẽn hệ thống trong ngành chứng khoán, rủi ro hạn hán đối với doanh nghiệp thủy điện, rủi ro bị phạt khi doanh nghiệp không công bố thông tin, rủi ro vi phạm đạo đức nghề nghiệp của ban lãnh đạo doanh nghiệp, v.v…
- Tính Sinh lợi: Những người tham gia đầu tư chứng khoán đều mong muốn nhận được một khoản lợi nhuận lớn hơn trong tương lai. Lợi nhuận này chủ yếu đến từ cổ tức được chia hoặc việc tăng giá chứng khoán trên thị trường.
Cơ hội mà đầu tư chứng khoán mang lại Một sự thật hiển nhiên là lợi ích lớn nhất mà mỗi chúng ta mong đợi khi đầu tư vào bất kì sản phẩm tài chính nào đó là thu được lợi nhuận. Tuy nhiên với đầu tư chứng khoán, ngoài lợi nhuận ra, người đầu tư còn thu được nhiều mặt tích cực: - Hưởng lợi nhuận từ chênh lệch giá mua và giá bán : Đây là điều mà một nhà đầu tư chứng khoán tham gia vào thị trường ai cũng kì vọng tìm được mã cổ phiếu như vậy. Khi công ty tăng trưởng tốt, thu nhập tốt kéo theo đó là giá cổ phiếu thường sẽ tăng cao và đem lại lợi nhuận từ chênh lệch giá cho những ai đang nắm cổ phiếu công ty. Ví dụ bạn mua cổ phiếu Chứng khoán Bản Việt (VCI) ngày 20/06/2022 với giá 29.000 đ/cổ phiếu, tới thời điểm 10/08/2022, giá cổ phiếu là 47.500 đ/cổ phiếu, bạn thu được lợi nhuận chưa trừ thuế phí là 18.500 đ/cổ phiếu.
- Nhận cổ tức hàng năm: Nhiều nhà đầu tư chỉ chú trọng đến chênh lệch giá mà vô tình quên đi khoản cổ tức nhận được từ công ty mà mình đầu tư, trong khi đây thực sự là một nguồn thu nhập thụ động quan trọng của bạn. Nhiều công ty khi làm ăn tốt có chính sách chi trả cổ tức hàng năm cho các cổ đông của mình (là người nắm giữ cổ phiếu của công ty) từ lợi nhuận để lại của doanh nghiệp. Cổ tức có thể bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu (thông qua việc công ty phát hành thêm cổ phiếu để chia cho cổ đông mà không thu tiền).
- Tiền của bạn không bị ‘bốc hơi’: Với việc lạm phát đang diễn ra vào thời điểm hiện tại, thực tế tiền của bạn đang dần ‘bốc hơi’ mỗi ngày khi bạn cất chúng trong tủ hay trong ngân hàng (kể cả khi bạn gửi tiết kiệm vì lãi suất tiền gửi tiết kiệm đang ngày càng thấp hơn so với chỉ số lạm phát – tiền lãi bạn thu được có giá trị thấp hơn so với số tiền “bị bốc hơi” của bạn). Đầu tư chứng khoán sẽ giúp bạn “trú ẩn” trong một loại tài sản, từ đó tránh được “bẫy” lạm phát và bảo toàn được giá trị tài sản của mình.
Nắm giữ và tham gia vào quản trị công ty: khi bạn mua cổ phiếu của một công ty tức là bạn đã trở thành chủ sở hữu một phần của công ty đó. Bạn có toàn bộ quyền của một cổ đông đối với doanh nghiệp như quyền được góp ý kiến và thông qua định hướng phát triển của công ty tại đại hội đồng cổ đông, quyền tham gia quyết định loại cổ phần và tổng số cổ phần của từng loại được quyền chào bán; quyết định mức cổ tức hằng năm của từng loại cổ phần; bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm thành viên hội đồng quản trị, kiểm soát viên, quyết định đầu tư hoặc bán số tài sản có giá trị từ 35% tổng giá trị tài sản trở lên được ghi trong báo cáo tài chính gần nhất của công ty, …; Khi bạn nắm giữ càng nhiều cổ phiếu, bạn càng có ảnh hưởng tới các quyết định của công ty về kinh doanh, nhân sự và định hướng trong tương lai,… - Mua bán dễ dàng, không đòi hỏi vốn lớn: có rất nhiều kênh đầu tư khác hiện nay như bất động sản, vàng, ngoại tệ,…Nhưng chúng đều đòi hỏi ở bạn phải có một nguồn vốn tương đối lớn (đặc biệt là bất động sản) và việc mua bán không dễ dàng do yếu tố pháp lý liên quan đến nhà đất. Đối với chứng khoán, chỉ cần vài cú click chuột là bạn hoàn toàn có thể giao dịch ngay trên thị trường. Ngoài ra, vốn để bắt đầu đầu tư chứng khoán là con số nhỏ, thậm chí có thể dưới 1.000.000đ.
- Luôn có cơ hội trên thị trường: Mặc dù có thể thị trường có thể giảm hoặc tăng theo từng giai đoạn, nhưng mỗi cổ phiếu lại có xu hướng khác nhau. Khi thị trường chung tăng trưởng tốt, các chỉ số đều tăng hiển nhiên là bạn sẽ có rất nhiều cổ phiếu lựa chọn để đầu tư, nhưng kể cả trường hợp thị trường có suy giảm, thì cơ hội vẫn luôn xuất hiện cổ phiếu tăng trưởng trong số hàng trăm cổ phiếu.
Tham khảo: \>> Đầu tư giá trị: Các nguyên tắc cơ bản dành cho nhà đầu tư mới \>> Lợi ích của đầu tư dài hạn trong giao dịch chứng khoán Một số rủi ro thường gặp trong quá trình đầu tư chứng khoán Bên cạnh những cơ hội thì luôn có những rủi ro, thực tế đầu tư chứng khoán không hoàn toàn dễ dàng như vậy, đặc biệt là khi bạn không có kiến thức đầu tư và được hướng dẫn một cách bài bản nhất. Dưới đây là một số rủi ro thường xuất hiện - Rủi ro do tính thanh khoản thấp: như đã nói, tính thanh khoản là khả năng chuyển đổi thành tiền của chứng khoán, tức là tại thời điểm trao đổi việc có nhiều người bán và người mua đang sẵn sàng tham gia giao dịch trao đổi mua bán cổ phiếu hay không. Nói cách khác, là bạn có dễ dàng để mua bán cổ phiếu đó trên thị trường hay không? Với mỗi mã chứng khoán thì tính thanh khoản lại khác nhau và nó phụ thuộc khá nhiều vào bản thân chất lượng chứng khoán cũng như tâm lý của nhà đầu tư đối với chứng khoán đó là tích cực hay tiêu cực. Với nhà đầu tư cá nhân, việc nhận biết những cổ phiếu có tính thanh khoản cao hay thấp là vô cùng quan trọng giúp nhà đầu tư tránh được nguy cơ mất tiền khi không “chạy” kịp khỏi thị trường trong những trường hợp có biến cố lớn xảy ra gây ảnh hưởng tiêu cực bất ngờ đến thị trường.
- Rủi ro từ thông tin: Thị trường chứng khoán không thể tránh khỏi một số vấn đề như gian lận trong báo cáo tài chính, “xào nấu” số liệu ở một số doanh nghiệp, vi phạm trong công bố thông tin…, việc này đòi hỏi nhà đầu tư chứng khoán phải có kiến thức, tìm hiểu rất kỹ về uy tín của ban lãnh đạo doanh nghiệp, tìm hiểu kiến thức về ngành mà mình đầu tư, từ đó tìm ra phương pháp phân biệt giữa những gì “người ta muốn cho mình thấy” và những gì “mình cần thấy”.
- Rủi ro từ chất lượng và quy định của Công ty môi giới chứng khoán: các công ty chứng khoán có rất nhiều quy định và ràng buộc khác nhau khi bạn mở tài khoản (như về call margin, ký quỹ,…), vì vậy hãy xem xét và cân nhắc kĩ khi đọc hợp đồng vì chúng có ảnh hưởng rất lớn đến việc đầu tư của bạn
- Rủi ro từ các biến động thị trường: Đây được xem như là 1 trong những rủi ro chính và chiếm phần lớn đối với các nhà đầu tư. Trong thực tế, thị trường chứng khoán hầu như luôn có những đợt biến động mạnh từ các tin tức như chiến tranh, giá dầu, lãi suất, phá giá tiền tệ… kéo theo đó là sự rung lắc của thị trường, cổ phiếu có thể giảm giá hay lên xuống thất thường. Nên khi đầu tư chứng khoán, bạn hãy luôn chuẩn bị tinh thần và trang bị cho mình đủ kiến thức để lựa chọn chứng khoán có chất lượng và rèn luyện khả năng ra quyết định linh hoạt để ứng biến trong mọi hoàn cảnh.
Vậy để tham gia đầu tư chứng khoán thì nhà đầu tư cần trang bị cho bản thân những điều gìVốn đầu tư: Nguồn vốn hay dòng tiền đầu tư là một trong những yếu tố thiết yếu để đầu tư chứng khoán. Các nhà đầu tư cần phải chuẩn bị cho riêng mình một lượng ngân sách nhất định, con số đó sẽ phụ thuộc phần lớn vào khối lượng tài sản mà bạn đang sở hữu, độ rủi ro và kỳ vọng lãi mong muốn thu về. Thiết bị hỗ trợ: Khi đầu tư vào thị trường chứng khoán thì bạn nên sở hữu một thiết bị thông minh như smartphone, máy tính bảng hoặc laptop. Các thiết bị này giúp đảm bảo cho bạn có thể theo dõi tin tức, thực hiện giao dịch một cách nhanh chóng, đồng thời giúp bạn cập nhật những thông tin về thị trường nhanh nhất, cũng như các phân tích chuyên sâu để có cho mình những phương án đầu tư hiệu quả. Thông tin về chứng khoán: Thông tin về thị trường chứng khoán là một yếu tố không thể thiếu trong quá trình đầu tư trên thị trường chứng khoán. Hiện nay, nhờ sự phát triển của công nghệ thông tin, bạn có thể tiếp cận, tìm kiếm các nguồn thông tin về chứng khoán trên Internet một cách dễ dàng. Do vậy, trước khi bắt đầu “chơi” chứng khoán, các nhà đầu tư nên có cho mình những trang thông tin uy tín để cập nhật các nguồn thông tin chính xác, chuyên sâu từ kinh nghiệm của những nhà đầu tư đi trước hoặc những nhận định từ các công ty/doanh nghiệp về các thông tin tài chính quan trọng. Kiến thức về chứng khoán: Thị trường chứng khoán là một trong những kênh đầu tư sinh lời nhanh và khá tốt. Tuy nhiên, lợi nhuận cao thì sẽ luôn đi kèm với những rủi ro tiềm ẩn. Chính vì vậy, việc trau dồi, học tập kiến thức về chứng khoán là điều vô cùng cần thiết và quan trọng đối với các nhà đầu tư, đặc biệt là những người mới tham gia đầu tư chứng khoán. Qua bài chia sẻ trên chắc các bạn cũng phần nào nắm được kiến thức cơ bản về đầu tư chứng khoán. Việc cần làm tiếp theo là bạn hãy tự mình kinh nghiệm bằng cách tham gia trực tiếp vào cuộc chơi, có thể bắt đầu bằng một khoản vốn nhỏ, để từ đó tích lũy cho mình kiến thức thực tế, thông tin về doanh nghiệp, sự nhạy bén trong nhận định thị trường và hình thành cho mình chiến lược cụ thể, tâm lý vững vàng khi tham gia đầu tư nhé Chúc các bạn thành công! |
