Giới thiệu về cuốn sách này Page 2Giới thiệu về cuốn sách này §16. TIÊU HÓA ở ĐỘNG VẬT (tiếp theo) KIẾN THỨC Cơ BẢN Động vật ăn các loại thức ăn khác nhau có ống tiêu hóa biến đổi thích nghi với thức ăn. Thú ãn thịt có răng nanh, răng trước hàm và răng ăn thịt phát triển, ruột ngắn. Thức ăn được tiêu hóa cơ học và hóa học. Thú ăn thực vật có các răng phát triển dùng nhai và nghiền thức ăn; dạ dày một ngăn hoặc bốn ngăn, manh tràng rất phát triển, ruột dài. Thức ăn được tiêu hóa cơ học, hóa học và biến đổi nhờ vi sinh vật cộng sinh. II. GỌ’I Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI SÁCH GIÁO KHOA A. PHÁN TÌM HIỂU VÀ THẢO LUẬN Kề tên vài loại động vật ăn thịt, ăn thực vật vù ăn tạp. Trả lời: Động vật ăn thực vật? dê, thỗ, bò, ngựa,... Động vật ăn thịt: hổ, sư tử, chó sói, mèo rừng,... Động vật ăn tạp: lợn, khỉ, vượn (ăn thực vật là chủ yếu). Điền các đặc điếm (cấu tạo và chức năng) thích nghi với thức ăn cửa ống tiêu hóa vào các cột tương ứng ở being 16. Trả lời: Tên bộ phận ĐỘNG VẬT ĂN THỊT ĐỘNG VẬT ĂN THựC VẬT Răng - Răng cửa hình chêm để lấy thịt ra khỏi xương - Răng nanh giống răng cửa. Khi ăn cỏ các răng này tì lên tấm sừng ở hàm trên để giữ chặt cỏ. - Ranh nanh nhọn và dài dùng đe cắm vào con mồi và giữ mồi cho chặt. Răng trước hàm và răng ăn thịt lớn dùng để cắt thịt thành các mảnh nhỏ để dỗ nuốt. - Răng cạnh hàm và răng hàm phát triển, dùng để nghiền nát cỏ' khi động vật nhai. - Răng hàm nhỏ nôn ít được sử dụng. Dạ dày - Dạ dày là một cái túi lớn nên gọi là dạ dày đơn. - Dạ dày thỏ, ngựa là dạ dày đơn (1 túi). - Thịt được tiêu hóa cơ học và hóa học giông như trong dạ dày người (dạ dày co bóp để làm nhuyễn thức ăn trộn đều với dịch vị. Enzim pepsin thủy phân protein thành các pcptit). - Dạ dày trâu, bò có 4 túi. Ba túi ị đầu tiên là: dạ cỏ, dạ tổ ong, dạ lá sách. Túi thứ tư là dạ múi khố. Dạ cỏ là nơi lưu trữ, làm mềm thức ãn khô và lên men. Trong dạ cỏ có rất nhiều vi sinh vật tiêu hóa xcnlulôzơ và các chát dinh dương khác. Dạ tổ ong và dạ lá sách giúp hâp thụ lại nước. Dạ múi khế tiết ra pepsin, và IIC1 tiêu hóa prôtêin có trong cỏ và vi sinh vật từ dạ cỏ xuống. Bản thân vi sinh vật cũng là nguồn cung câp prôtêin quan trọng cho động vật. Ruột non Ruột non ngắn hơn nhiều so với ruột non của động vật ăn thực vật. Các chất dinh dưỡng dược tiêu hóa hóa học và hấp thụ trong ruột non giông như ở người. Ruột non có thể dài vài chục mét và dài hơn rất nhiều so với ruột non của động vật ăn thịt. Các chất dinh dưỡng được tiêu hóa hóa học và hấp thụ trong ruột non giống như ở người. Manh ' tràng - Manh tràng không phát triển và không có chức năng tiêu hóa thức ăn - Manh tràng rất phát triển và có nhiều vi sinh vật sông cộng sinh tiếp tục tiêu hóa xenlulôzơ và các chất dinh dưỡng có trong tế bào thực vật. Các châì dinh dưỡng dơn giản được hâp thụ qua thành manh tràng. B. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP 1. Nêu sự khúc nhau cơ bản về cấu tạo Ốnịị tiêu hóa vù quá trình tiêu hóa thức ăn của thú ăn thịt và ăn thực vật. Trả lời: Sự khác nhau cơ bản: Thú ăn thịt Thú ăn thực vật Thích nghi với thức ăn là thịt mềm, giàu chất dinh dưỡng: Thích nghi với thức ăn thực vật cứng và khó tiêu hóa: Cấu - Răng nanh: nhọn và dài để - Răng nanh và răng cửa giống nhau, tao cắm vào mồi và giữ chặt mồi. khi ăn cỏ các răng này tì lên tấm ống tiêu Răng cửa: gặm và lây thịt ra khỏi xương. sừng ỏ hàm trên để giữ chặt cỏ. hóa Răng trước hàm và răng ăn thịt lớn cắt thịt thành những mảnh nhỏ. Răng hàm và răng trước hàm dùng dể nghiền nát cỏ. Dạ dày đơn. Ruột non ngắn Manh tràng không phát triểh. Dạ dày đơn (thỏ, ngựa;...), dạ dày 4 túi (trâu, bò). Ruột non rất dài. Manh tràng râ't phát triển có nhiều vi sinh vật cộng sinh. Quá trình tiêu hóa thức ăn Thức ăn được tiêu hóa cơ học và hóa học, được hấp thụ trong ruột non giông ở người. Thức ăn thực vật được tiêu hóa cơ học, hóa học và hấp thụ 1 phần trong dạ dày và ruột non. Phần thức ăn còn lại chuyển vào manh tràng và tiếp tục liêu hóa nhờ vi sinh vật cộng sinh trong manh tràng. Tại sao thú ăn thực vật thường phải ăn số lượng thức ăn rất lớn ? Trả lời: Thú ăn thực vật thường phải ăn sô" lượng thức ăn rất lớn vì thức ăn thực vật có hàm lượng dinh dưỡng ít, nên phải ãn đủ nhiều mới dủ châ"t dinh dưỡng cần cho cơ thể. Đánh dấu X vào fì □ c/ỉí> ý trử lời dũng về tiêu hóa xenlulôĩ.ơ: Trong ống tiêu hóa của động vật nhai lại, thành xenlulôzơ của tế bào thực vật: a) không được tiêu hóa nhưng được phá vỡ ra nhờ co bóp mạnh của dạ dày. b) được nước bọt thủy phân thành các thành phần dơn giản. 0 c) được tiêu hóa nhờ các vi sinh vật cộng sinh trong manh tràng và dạ dày. d) được tiêu hóa hóa học nhờ các enzim tiết ra từ ống tiêu hóa. CÂU HỎI BỔ SUNG Nhai lụi thức ăn ở động vật nhai lại có tác dụng gì? Trả lời: Nhai lại thức ăn có tác dụng nghiền nát thức ăn, phá vỡ vách xenlulôzơ của tế bào thực vật tạo điều kiện thuận lợi cho liêu hóa thức ãn trong dạ dày và ruột non. , Nhai lại còn làm tăng tiết nước bọt, tạo môi trương ẩm và kiềm trong dạ dày cỏ để vi sinh vật họat động thuận lợi.
V. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA Ở THÚ ĂN THỊT VÀ THÚ ĂN THỰC VẬT 1. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thịt a) Bộ răng - Gồm răng cửa, răng nanh, răng trước hàm, răng ăn thịt, răng hàm. - Chức năng: + Răng cửa lấy thịt ra khỏi xương. + Răng nanh to khỏe, nhọn dài dùng cắm và giữ chặt con mồi. + Răng trước hàm và răng ăn thịt lớn, cắt thịt thành từng mảnh nhỏ để dễ nuốt. + Răng hàm có kích thước nhỏ, ít được sử dụng. b) Dạ dày - Dạ dày đơn to, khỏe, có các enzim tiêu hóa. - Thịt được tiêu hóa cơ học và hóa học giống như trong dạ dày người. Dạ dày co bóp làm nhuyễn thức ăn trộn đều với dịch vị. Enzim pepsin thủy phân prôtêin thành các peptit. c) Ruột - Gồm ruột non, ruột già, ruột tịt. - Ruột non ngắn hơn nhiều so với ruột non thú ăn thực vật. - Các chất dinh dưỡng được tiêu hóa hóa học và hấp thu trong ruột non giống như ở người. - Ruột tịt không phát triển và không có chức năng tiêu hóa thức ăn. 2. Đặc điểm tiêu hóa ở thú ăn thực vật a) Bộ răng - Răng nanh giống răng cửa. Khi ăn cỏ, các răng này tì lên tấm sừng ở hàm trên để giữ chặt cỏ. - Răng trước hàm và răng hàm phát triển có tác dụng nghiền nát cỏ. b) Dạ dày - Dạ dày ở thú ăn thực vật không nhai lại như thỏ, ngựa là dạ dày đơn, không cộng sinh với vi khuẩn tiêu hóa xenlulôzơ. - Dạ dày ở thú nhai lại như trâu, bò có 4 túi: dạ cỏ, dạ tổ ong, dạ lá sách, dạ múi khế và có vi khuẩn tiêu hóa xenlulôzơ sống cộng sinh bên trong. + Dạ cỏ là nơi dự trữ làm mềm và lên men thức ăn. Trong dạ cỏ, có nhiều vi sinh vật tiêu hóa xenlulôzơ và các chất dinh dưỡng khác. + Dạ tổ ong giúp đưa thức ăn lên trên trong khi nhai lại. + Dạ lá sách giúp tái hấp thu nước. + Dạ múi khế tiết ra pepsin, $HCl$ tiêu hóa prôtêin có trong cỏ và vi sinh vật từ dạ cỏ xuống. + Bản thân vi sinh vật cũng là nguồn cung cấp prôtêin quan trọng cho động vật ăn thực vật. c) Ruột - Ruột non dài vài chục mét và dài hơn rất nhiều so với ruột non của thú ăn thịt. - Các chất dinh dưỡng được tiêu hóa hóa học và hấp thu giống như trong ruột non người. - Manh tràng rất phát triển (đặc biệt ở thú ăn thực vật có dạ dày đơn) và có nhiều vi sinh vật cộng sinh tiếp tục tiêu hóa xenlulôzơ và các chất dinh dưỡng có trong tế bào thực vật. Các chất dinh dưỡng đơn giản được hấp thu qua thành manh tràng. Page 2 SureLRN
Như chúng ta đã biết, có nhiều loại động vật khác nhau trên hành tinh của chúng ta. Hôm nay chúng ta sẽ nói về động vật ăn cỏ. Đây là những động vật được cho ăn hoàn toàn bằng thực vật. Nó bao gồm những loài chỉ ăn lá, cỏ, cũng như những loài ăn quả và hạt. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cho bạn biết mọi thứ bạn cần biết về động vật ăn cỏ, đặc điểm và cách sống của chúng. Các tính năng chínhTrong tự nhiên, động vật phải chịu sự chi phối của các điều kiện môi trường phổ biến. Những điều kiện này gây ra sự thích nghi để tồn tại với môi trường. Một trong số đó là chế độ cho ăn. Trong trường hợp này, chúng ta đang nói về động vật chỉ tiêu thụ thực vật, có thể là lá, cỏ, trái cây và hạt. Các loài động vật ăn cỏ chúng phong phú hơn nhiều so với động vật ăn thịt và động vật ăn tạp. Điều này là do thực vật là sinh vật sống phong phú nhất trên toàn bộ hành tinh. Sự khan hiếm nguồn thức ăn cho những loài động vật này thường không phải là vấn đề, trừ khi môi trường nơi chúng được tìm thấy là khắc nghiệt và thù địch. Động vật ăn cỏ có xu hướng khó nắm bắt hơn, thụ động và ít hung hăng hơn. Chúng thường dành phần lớn cuộc đời để chăn thả và tiêu thụ thức ăn. Tất cả các loài động vật ăn cỏ đều có hệ tiêu hóa chuyên biệt cao để tiêu hóa và hấp thu các chất dinh dưỡng có nguồn gốc từ các mô thực vật. Đối với động vật ăn thịt và ăn tạp cũng vậy. Mỗi người trong số họ có hệ thống tiêu hóa thích nghi với từng cuộc sống của họ nói riêng. Do hàm lượng dinh dưỡng trong rau thấp nên động vật ăn cỏ phải tiêu thụ một lượng lớn thực vật để đưa vào cơ thể những chất dinh dưỡng cần thiết cho sự tồn tại và phát triển. Chúng không chỉ có thể được giảm xuống để tiêu thụ thực vật, mà còn ngũ cốc, hạt và trái cây để có thể có đủ năng lượng để duy trì các mô và sinh sản. Chúng ta biết rằng lưới thức ăn có nhiệm vụ thiết lập sự cân bằng trong hệ sinh thái. Vì lý do này, nhiều loài động vật ăn cỏ là một phần của chế độ ăn uống của các loài động vật ăn thịt khác, đây là lý do tại sao hầu hết chúng sống thành các nhóm lớn để bảo vệ mình khỏi những kẻ săn mồi. Hầu hết những loài động vật này thường không có móng vuốt, răng sắc nhọn hoặc bất kỳ đặc điểm thể chất nào khác có hiệu quả khi tự vệ. Chúng ta sẽ xem những đặc điểm chính được tạo ra bởi hình thái của động vật ăn cỏ là gì. Hàm răngRăng của động vật ăn cỏ thường được tạo thành từ những chiếc răng và xương lớn, nhưng chúng rất nông và hoàn toàn bằng phẳng. Chúng được tạo ra để có thể nghiền thực vật tốt và có thể nhai lại. Hàm của những loài động vật này được cử động nhờ các cơ khỏe giúp chúng có sức mạnh để cắt và nghiền nát lá và các cơ quan thực vật khác. Răng của động vật ăn cỏ khác nhiều so với răng của động vật ăn thịt vì chúng không có răng nanh sắc nhọn. Nó phổ biến cho nhiều loài nhai cùng một phần thức ăn nhiều lần để tạo điều kiện phân hủy trong dạ dày. Để phân hủy chúng, nhiều vi khuẩn nội sinh được sử dụng có khả năng phân giải cellulose của thành tế bào thực vật. Hệ thống tiêu hóaĐộng vật ăn cỏ có thể được chia thành hai nhóm tùy theo hệ tiêu hóa của chúng. Những người có hệ tiêu hóa dạ dày đơn và những người có một hệ thống tiêu hóa đa dạ dày. Cái đầu tiên nhỏ hơn nhiều so với cái thứ hai. Nó được tạo thành từ một dạ dày duy nhất và đặc điểm chính của nó là nó có độ pH có tính axit đáng kể. Điều này có lợi cho quá trình tiêu hóa và ngăn ngừa sự sinh sôi của vi sinh vật gây bệnh. Mặt khác, hệ thống đa dạ dày là điển hình của động vật được gọi là động vật nhai lại. Trong nhóm này là bò, cừu, dê và linh dương, trong số những loài khác. Dạ dày của bạn được người bạn đời chia một ngăn. Quá trình tiêu hóa này giúp kích thích sự phát triển của vi sinh vật giúp lên men thức ăn đã tiêu hóa giúp phân hủy thành tế bào thực vật. Mảnh vỡ dạ dày có thể được nôn ra nhiều lần để có thể nhai lại và nuốt trở lại. Những con vật này có thể dành hàng giờ ngồi trên mặt đất nhai, nuốt và nuốt một phần thức ăn duy nhất. Các loại động vật ăn cỏTùy thuộc vào chế độ ăn uống và sở thích đối với các bộ phận cụ thể của thực vật, có các loại động vật ăn cỏ sau:
Điều quan trọng cần nhớ là cách phân loại này khá không chính thức, vì vậy nó thường không hữu ích lắm khi cố gắng phân loại động vật theo quan điểm phân loại học. Điều này là do các nhóm thường bao gồm các loài khác nhau rất nhiều. Có thể có chim, côn trùng, cá. Các ví dụChúng tôi sẽ đưa ra một số ví dụ về các loài động vật ăn cỏ nổi tiếng hơn:
Tôi hy vọng rằng với những thông tin này, bạn có thể hiểu thêm về các loài động vật ăn cỏ và cách sống của chúng. |
