Rối loạn lo âu lan tỏa (GAD) là tình trạng lo âu quá mức không thể kiểm soát kéo dài ít nhất 6 tháng. Bệnh lý này gặp nhiều ở nữ giới và có xu hướng tiến triển mãn tính nếu không được điều trị kịp thời.  Rối loạn lo âu lan tỏa (Generalized Anxiety Disorder/ GAD) là một trong những dạng rối loạn lo âu thường gặp. GAD đặc trưng bởi sự lo lắng quá mức và dai dẳng về nhiều vấn đề trong cuộc sống. Những người mắc bệnh lý này thường suy nghĩ về viễn cảnh xấu nhất có thể xảy ra cả trong công việc, gia đình, mối quan hệ tình cảm, sức khỏe, tiền bạc,… và hoàn toàn không thể kiểm soát sự lo lắng thái quá của bản thân. Rối loạn lo âu lan tỏa, rối loạn lo âu xã hội, ám ảnh sợ chuyên biệt và ám ảnh sợ khoảng trống đều có đặc điểm chung là sự lo âu quá mức. Tuy nhiên, các dạng rối loạn khác đều chỉ xảy ra với một đối tượng, hoàn cảnh và khía cạnh cụ thể. Trong khi đó, rối loạn lo âu lan tỏa không khu trú ở bất kỳ vấn đề nào cụ thể. Đây cũng chính là lý do vì sao bệnh được gọi là rối loạn lo âu lan tỏa hay rối loạn lo âu toàn thể. GAD là bệnh tâm thần thường gặp nhất ở Hoa Kỳ với tỷ lệ chiếm khoảng 3.1% dân số. Bệnh ảnh hưởng chủ yếu đến người trưởng thành với nguy cơ cao hơn ở nữ giới (gấp 2 lần nam giới). Rối loạn lo âu lan tỏa thường xảy ra từ từ nhưng có khả năng tiến triển trong suốt cả cuộc đời. GAD khiến người bệnh luôn cảm thấy nặng nề, mệt mỏi dần dần dẫn đến trầm cảm và có ý định, hành vi tự sát. Rối loạn lo âu lan tỏa và các dạng rối loạn lo âu khác đều không xác định được nguyên nhân cụ thể. Bởi quá trình hình thành GAD diễn ra từ từ với sự tương tác phức tạp giữa yếu tố sinh học với kinh nghiệm sống, stress và nền tảng gia đình. Một số nguyên nhân và yếu tố được xác định có thể làm tăng nguy cơ bị GAD:
Trong hầu hết các trường hợp, rối loạn lo âu lan tỏa là bệnh tiên phát. Các bệnh tâm thần kết hợp như lạm dụng rượu, rối loạn hoảng loạn và trầm cảm đều là hệ quả do lo lắng quá mức, kéo dài gây ra. Ở những trường hợp có các bệnh lý kết hợp, sức khỏe thể chất, tinh chất bị ảnh hưởng nhiều hơn và khả năng đáp ứng cũng kém hơn so với người chỉ bị GAD. Rối loạn lo âu lan tỏa đặc trưng bởi triệu chứng lo âu quá mức và không thể kiểm soát kéo dài trong ít nhất 6 tháng. Bên cạnh đó, GAD còn đi kèm với một số biểu hiện khác. Các triệu chứng nhận biết rối loạn lo âu lan tỏa (GAD):
Ngoài những biểu hiện trên, GAD còn có thể gây ra các triệu chứng cơ thể do suy giảm chức năng của các cơ quan. Các triệu chứng thường gặp bao gồm đau nhức mắt, ớn lạnh, mặt đỏ bừng, đau vùng thượng vị, rối loạn tiêu hóa, tim đập nhanh,… GAD cũng có kích thích các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích bùng phát. Các triệu chứng rối loạn lo âu lan tỏa (GAD) đầy đủ hơn ở người trưởng thành. Trong khi đó, trẻ em chỉ gặp phải tình trạng lo lắng, khó kiểm soát sự lo lắng quá mức và một vài triệu chứng đi kèm. Rối loạn lo âu là bệnh tâm lý thường gặp nhất ở người trưởng thành, đặc biệt là nữ giới. Ở Hoa Kỳ, tỷ lệ người trưởng thành mắc chứng GAD lên đến khoảng 6 triệu người. Bệnh lý này có triệu chứng mờ nhạt trong giai đoạn đầu và phát triển từ từ đến khi sự lo lắng vượt quá mức không thể kiểm soát. Nếu không được điều trị, GAD có thể phát triển mãn tính với tỷ lệ hồi phục hoàn toàn thấp và tỷ lệ tái phát trung bình. Lo lắng là cảm xúc tiêu cực dẫn đến tâm lý nặng nề, mệt mỏi và bi quan. Vì vậy, GAD kéo dài có thể gây ra nhiều ảnh hưởng và biến chứng nặng nề như:
Về lâu dài, rối loạn lo âu lan tỏa ảnh hưởng đến đời sống tình cảm lẫn nguồn lực tài chính của bệnh nhân do hiệu quả làm việc và học tập đi xuống. Chính vì vậy, GAD không được điều trị sẽ làm tăng áp lực lên gia đình và xã hội. Rối loạn lo âu lan tỏa có triệu chứng rất điển hình. Tuy nhiên ở một số trường hợp, GAD cũng có thể bị nhầm lẫn với các dạng rối loạn lo âu khác nên chẩn đoán chuyên sâu là việc làm cần thiết trước khi can thiệp điều trị. Ngoài chẩn đoán xác định, các kỹ thuật chẩn đoán còn được thực hiện nhằm mục đích phát hiện nguyên nhân, yếu tố gây GAD. Các kỹ thuật được áp dụng trong chẩn đoán chứng rối loạn lo âu lan tỏa:
Hiện tại, chưa có phương pháp đặc hiệu đối với rối loạn lo âu lan tỏa (GAD). Tuy nhiên, một số phương pháp có thể giảm bớt sự lo lắng và các cảm xúc tiêu cực. Phác đồ điều trị GAD thường được cá nhân hóa tùy theo mức độ lo âu, độ tuổi và các bệnh tâm thần kết hợp. Các phương pháp điều trị, cải thiện rối loạn lo âu trầm cảm (GAD) bao gồm: Sử dụng thuốc là phương pháp điều trị rối loạn lo âu lan tỏa phổ biến. Thuốc có thể giảm bớt sự lo lắng, bồn chồn và cải thiện các triệu chứng đi kèm do GAD gây ra. Ngoài ra, sử dụng thuốc còn mang lại hiệu quả đối với những trường hợp rối loạn lo âu lan tỏa kết hợp với trầm cảm. Các loại thuốc điều trị rối loạn lo âu lan tỏa có thể mang lại hiệu quả sau vài tuần sử dụng. Tuy nhiên để hạn chế tình trạng tái phát, bác sĩ sẽ xem xét cho bệnh nhân sử dụng thuốc từ 6 – 12 tháng (cần ưu tiên những loại thuốc có nguy cơ thấp). Stress quá mức là một trong những yếu tố dẫn đến rối loạn lo âu lan tỏa. Chính vì vậy bên cạnh việc dùng thuốc, người bị GAD cần phải thực hiện thêm một số biện pháp thư giãn để giải tỏa căng thẳng. Ngoài ra, biết cách giảm stress còn có thể hạn chế được nguy cơ bệnh tái phát và phòng ngừa các bệnh tâm lý khác hiệu quả. Các biện pháp thư giãn hỗ trợ cải thiện rối loạn lo âu lan tỏa (GAD):
Phương pháp Tâm lý trị liệu là phương pháp điều trị rối loạn lo âu lan tỏa được hầu hết các chuyên gia y khoa hàng đầu tại Việt Nam đánh giá cao hiện nay. Đây là một trong những phương pháp hiện đại, dựa trên nhiều nghiên cứu khoa học về lĩnh vực tâm lý được ứng dụng trong trị liệu các bệnh liên quan đến tâm trí. Tâm lý trị liệu chủ yếu được thực hiện bằng hình thức giao tiếp, trò chuyện, chia sẻ trực tiếp giữa người người bệnh và chuyên gia tâm lý, master coach. Phương pháp Tâm lý trị liệu giúp người bệnh nhận thức được sự lo lắng quá mức về các khía cạnh của cuộc sống. Sau khi lắng nghe những chia sẻ của người bệnh, chuyên gia sẽ đưa ra lời khuyên hữu ích, đồng thời hướng dẫn cho họ các bài tập thực hành, rèn luyện kỹ năng thư giãn, thả lỏng và đối phó với những căng thẳng, lo âu đồng thời kiểm soát cảm xúc của bản thân trong mọi hoàn cảnh của cuộc sống. Kết thúc quá trình trị liệu, người bệnh có thể cân bằng cảm xúc, suy nghĩ và hành vi, từ đó dần ổn định lại cuộc sống vui vẻ, hạnh phúc hơn.
Rối loạn lo âu lan tỏa (GAD) là bệnh tâm lý phổ biến hiện nay. Để bảo vệ sức khỏe và hạn chế những hệ lụy do chứng bệnh này gây ra, người bệnh cần có sự chủ động trong việc thăm khám và loại bỏ bệnh. Ngoài ra, nên chú ý lựa chọn Trung tâm tâm lý trị liệu uy tín, chất lượng để đạt được hiệu quả cao. Nguồn: tamlytrilieunhc.com Bài viết chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị |
