|
Ok
PHẦN MỞ ĐẦU1. Lý do chọn đề tài:Trong kết luận của hội nghị Trung ương 6 khóa XI. Ban Chấp hành Trungương khẳng định: “Giáo dục và đào tạo là sự nghiệp của toàn Đảng, của Nhànước, của toàn dân và là quốc sách hàng đầu, nhằm nâng cao dân trí, đào tạonhân lực và bồi dưỡng nhân tài”. Mục tiêu cốt lõi của giáo dục và đào tạo làhình thành và phát triển phẩm chất, năng lực con người Việt Nam. Mà nhiệm vụgiáo dục hiện nay rất quan trong là giáo dục toàn diện cho học sinh. Vì thế nênviệc tạo cho học sinh có “Ý thích” học tập để nhận biết được các kiến thức củacác môn học nói chung và của môn công nghệ nói riêng để các em có thể vậndụng kiến thức đã học vào thực tế đời sống, tự phục vụ cho bản thân, gia đình,cộng đồng và đồng thời rèn luyện được kỹ năng sống cho các em. Thế nên trongquá trình giảng dạy tôi đã rút ra được một số kinh nghiệm để “Giúp học sinhthích học môn Công Nghệ”.2. Phạm vi nghiên cứu:- Đối tượng được áp dụng thực hiện đề tài là học sinh khối 6, 7 TrườngTHCS Mỹ Hội, huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp năm học 2012 - 20133. Phương pháp nghiên cứu:- Điều tra thống kê.- Phân tích, vận dụng thực tiễn giảng dạy.- Tích hợp kinh nghiệm giảng dạy trong những năm có học sinh giỏi vònghuyện, tỉnh.1PHẦN NỘI DUNGI. CƠ SỞ LÝ LUẬN:Ban Chấp hành Trung ương xác định: “Khoa học và công nghệ thực sựtrở thành động lực then chốt phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, tạo chuyểnbiến về chất trong đóng góp của khoa học và công nghệ để nâng cao năng suất,chất lượng và sức cạnh tranh của nền kinh tế, bảo vệ môi trường, bảo đảm quốcphòng, an ninh, góp phần đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hóa vàphát triển kinh tế tri thức, đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theohướng hiện đại vào năm 2020 và là nước công nghiệp hiện đại vào giữa thế kỷXXI”.- Giáo dục đóng vai trò đặc biệt quan trọng, trong chiến lược phát triểncủa mỗi quốc gia. Đối với giáo dục có thể nói: Tương lai chính là bây giờ, do đóphải chuẩn bị như thế nào cho lớp trẻ hôm nay, để họ có thể đáp ứng yêu cầuphát triển của xã hội? Điều đó có nghĩa là: Quan tâm chăm sóc cho những hạtgiống, những mầm non của tương lai đất nước. Nhưng vấn đề đặt ra ở đây làquan tâm như thế nào để nâng cao chất lượng dạy và học ?- Theo quan điểm dạy học hiện nay, phương pháp dạy học mới, không chỉlà truyền thụ kiến thức, thông báo thông tin, rót kiến thức vào học sinh mà chủyếu là quá trình giáo viên thiết kế, tổ chức, điều khiển các hoạt động học tập củahọc sinh như thế nào để đạt mục tiêu của chương trình và làm sao cho các em“Thích học”.II. CƠ SỞ THỰC TIỄN:1. Khái quát tình hình:1.1. Thuận lợi:- Môn công nghệ là một môn học gần gũi với cuộc sống của các em nhưmôn công nghệ 6 dạy cho các em biết chọn vải may trang phục phù hợp, biếttrang trí nhà ở cho đẹp, biết nấu một số món ăn đơn giản tự phục vụ cho bảnthân hay biết tổ chức được bữa ăn hợp lý hoặc biết cách thu, chi sao cho phùhợp với điều kiện kinh tế của mỗi gia đinh và tiết kiệm… , Còn đối với môn2công nghệ 7 sau khi học các em sẽ biết được những kiến thức cơ bản về trồngtrọt, chăn nuôi, và nuôi trồng thủy sản…- Môn công nghệ còn có liên quan đến các môn khác như: Toán, Hóa,Sinh, Địa…Bởi vì qua môn công nghệ sẽ giúp học sinh có kỹ năng vận dụng kếthợp giữa các môn với nhau và qua thực hành môn công nghệ thấy được hiệu quảthiết thực trong học tập của các môn học khác.1.2. Khó khăn:- Trong thực tế hiện nay vẫn còn một số quan niệm cho rằng Công nghệ làmôn học phụ cho nên học sinh chưa có sự quan tâm đối với môn học và có mộtsố ít phụ huynh chưa hiểu đúng về môn học này.- Còn một số học sinh chưa thật sự chú ý trong giờ học do chưa có sựchuẩn bị tốt trước tiết học những yêu cầu của giáo viên cần chuẩn bị ở nhà haynhững mẫu vật trong giờ thực hành.- Cơ sở vật chất của trường chưa đáp ứng nhu cầu học thực hành của họcsinh cho nên chưa tạo sự hứng thú trong học tập.- Địa phương chưa có các cơ sở liên quan đến môn học để giúp học sinhtham quan thực tế.- Lứa tuổi các em khối 6, 7 tính tình còn vô tư, ít chú ý hiện tượng cuộcsống xung quanh mình. Mặc dù môn công nghệ rất gần gũi với đời sống nênkhông phải em nào cũng hiểu được và thích học, chưa thể hiểu sâu sắc và chưacó thể áp dụng được vào thực tế mà phải nhờ có sự hướng dẫn của giáo viên nênlà giáo viên trực tiếp dạy môn Công nghệ tôi rút ra được một kinh nghiệm xinđược nêu ra để “Giúp học sinh thích học môn Công Nghệ” và cũng thay đổiđược quan niệm môn Công nghệ là môn học ứng dụng thiết thực trong đời sốnghàng ngày giúp cho cộng đồng được nâng cao hơn về chất lượng sống.32.Thực trạng:TT1234567Lớp6A16A26A37A17A27A37A4TSTSHS33403736353030241Rất thíchSL TL%515.237.525.41027.8822.9826.7930.04518.7ThíchSL TL%10 30.3820.0718.916 44.412 34.312 40.0930.074 30.7Bình thườngSLTL%1545.52562.52670.31027.81234.3826.71033.310644.0Không thíchSL TL%39.1410.025.40038.626.726.7166.6Ghi chú- Từ bảng số liệu thống kê trên cho thấy thực trạng học sinh hiện tại ítthích học môn Công nghệ, tỉ lệ không đáp ứng yêu cầu chất lượng bộ môn đề rađầu năm học.3. Nguyên nhân:- Kiến thức về môn Công nghệ ở cấp tiểu học quá ít, học sinh chưa cókiến thức sâu về môn học này.- Kỹ năng thực hành của các em chưa có.- Đối với học sinh khối 6 chưa nhận biết được tầm quan trọng của mônhọc. Một số phụ huynh còn nghĩ lệch về môn công nghệ (nhất là học sinh nam).- Phụ huynh chưa có sự đầu tư nhiều cho con em do đời sống còn gặpnhiều khó khăn.Từ đó xin nêu ra một số giải pháp để nhằm giúp học sinh có hứng thú hơnđối với môn Công nghệ.III. CÁC GIẢI PHÁP:Hứng thú học tập của học sinh được tăng cường phần lớn chịu sự ảnhhưởng bởi giáo viên. Do đó, giáo viên cần không ngừng trau dồi kỹ năng, phẩmchất đạo đức, nghề nghiệp, cải tiến phương pháp giảng dạy, đảm bảo việc truyềnthụ tri thức ngày càng chính xác, hấp dẫn, có chất lượng.- Giáo viên cần chuẩn bị tốt bài dạy: Bài soạn, đồ dùng dạy học phù hợp,cũng có thể sử dụng máy chiếu để minh họa giúp học sinh nhận thức thực tếhiệu quả của bài học vì nếu như giáo viên chuẩn bị bài soạn tốt, nội dung bài xác4định rõ trọng tâm thì sẽ truyền đạt kiến thức cho học sinh một cách chính xáckhoa học hay bài có đồ dùng dạy học cho học sinh quan sát hoặc so sánh nộidung sẽ dễ dàng hơn… Hình ảnh trên máy chiếu cũng làm cho tiết học thêmsinh động Cụ thể như khi dạy bài… “Sử dụng và bảo quản trang phục” ởmục… khi giáo viên cho học sinh quan sát và nhận xét mẫu vật là các “Ngườimẫu” mặc phối hợp trang phục có phù hợp hay không hoặc cho các em lên chọntrang phục cho các người mẫu này và khi đã chọn được trang phục phù hợp vớiyêu cầu các em rất vui thích vì mình đã biết cách chọn trang phục đúng, từ đócác em có thể áp dụng được trong thực tế đời sống.- Khi vào lớp giáo viên nên có thái độ thoái mái nhưng nghiêm túc để tạosự thân thiện gần gũi với các em, tạo môi trường học tập nhẹ nhàng, tâm thế sôinổi có thể cho học sinh hát một bài ngắn hoặc một câu để lớp học vui tươi, nhấtlà học sinh khối 6, 7 rất cần không khí học tập sinh động để bắt đầu với côngviệc mới bỏ qua những mệt nhọc của những tiết học nặng nề mà có thể tiết họctrước lưu lại.- Giáo viên đặt vị trí mình vừa là đạo diễn vừa là diễn viên làm sao thuhút được khán giả đó là học sinh nên giọng nói, lời nói, cử chỉ, điệu bộ của giáoviên cũng rất quan trọng khi diễn đạt nội dung.- Lời giới thiệu bài hấp dẫn của tiết học cũng rất quan trọng, nó quyếtđịnh sự chú ý của các em trong nội dung bài học.Ví dụ như khi dạy bài “Trang trí nhà ở bằng cây cảnh và hoa” tiết 28môn Công nghệ 6. Đầu tiên giáo viên cho học sinh xem các mẫu hoa và hỏi họcsinh hoa có đẹp không? Học sinh trả lời: “Hoa rất đẹp”. Giáo viên nêu tiếp:“Hoa rất đẹp nhưng cũng rất đa dạng phong phú, vậy có các thể loại hoa gìvà hoa sẽ được trang trí ở vị trí nào ta cùng tìm hiểu qua nội dung bài họchôm nay”.- Đối với tiến trình giờ học giáo viên nên chọn những câu hỏi phù hợp vớitrình độ nhận thức của từng nhóm học sinh. Đối với học sinh khá, giỏi thì câuhỏi có kiến thức rộng mang tính khái quát, với học sinh trung bình câu hỏi sẽ cụthể hơn, đơn giản, dễ hiểu hơn để học sinh không ngại khi trả lời. Vì thế nên khi5dạy tiết 18 bài 19 môn công nghệ 7 “Các biện pháp chăm sóc cây trồng”ở mụcIII tưới nước cho cây, đối với học sinh khá, giỏi giáo viên hỏi câu “Nêu nhucầu về nước của các loại cây trồng”, với học sinh trung bình thì câu hỏi sẽ là “Nhu cầu về nước của các loại cây trồng có giống nhau không?”…- Cách đặt câu hỏi sát với khả năng nhận thức của các em, hay đặt tìnhhuống giáo viên có thể hỏi học sinh “Tại sao như thế?” hoặc “Vì sao nhưvậy?” ví dụ ở bài 15, tiết 15 “Làm đất và bón phân lót” giáo viên nêu câu hỏi“Tại sao khi bón bằng phân hữu cơ phải ủ hoai?” đây là câu hỏi nội dungkhông có trong bài học này mà kiến thức ở bài học trước nên khi giáo viên hỏinhư vậy học sinh trả lời đúng sẽ cảm thấy rất vui.- Cũng không nên đặt câu hỏi “Tại sao” hay “Vì sao” quá nhiều lần màgiáo viên cũng có thể thay thế bằng hình thức “Đố em” để nâng cao vai trò củahọc sinh hơn khi trả lời đúng “Câu đố” như khi hỏi học sinh: “Em hiểu thế nàolà hoa tươi?” học sinh trả lời “Hoa tươi là hoa trồng và hoa nhập ngoại” giáoviên nêu tiếp “Đố các em ngoài loại hoa trồng trong nước và hoa nhập ngoại,hoa tươi còn có ở đâu?”, học sinh sẽ trả lời “Hoa tươi còn mọc trong thiênnhiên gọi là hoa hoang dại hay các loại hoa đồng nội”, qua đây tôi nhận thấyhọc sinh rất tự tin khi trả lời câu hỏi.- Đôi khi giáo viên cũng đặt mình vào vai dẫn chương trình để gợi chohọc sinh giải quyết vấn đề. Hoặc trong tiết dạy giáo viên cùng “Trò chuyện” đểnhững học sinh nhút nhát cảm thấy gần gũi hơn với giáo viên và mạnh dạn nêunhững thắc mắc về một số nội dung kiến thức đã và đang học. Với câu hỏi ởdạng nêu vấn đề và trò chuyện giáo viên nói “Các em có biết khi bước vào lớphọc nhìn xung quanh chúng ta thấy lớp sạch sẽ, bàn ghế ngay thẳng, khăntrải bàn của giáo viên đầy đủ và đặc biệt có bình hoa đẹp… thì sẽ cảm thấynhư thế nào? Còn ngược lại thì sao?” đó là tình huống khi dạy bài 10 tiết 24“Giữ gìn nhà ở sạch sẽ ngăn nắp” môn công nghệ 6.- Cần có những bài giảng nêu vấn đề, những giờ thảo luận trên lớp, nhữngtrò chơi mang tính chất giáo dục để kích thích hứng thú học tập cho các em.6Bởi vì khi các em thảo luận nhóm sẽ giúp các em tự tin hơn và từ đó cácem giải quyết được thắc mắc về nội dung bài học, các em sẽ thích học hơn.- Đặc biệt với tiết học thực hành các em sẽ thích hơn nếu tự tay mình làmra được sản phẩm. Tuy nhiên muốn đạt được kết quả như thế giáo viên và họcsinh cần phải có sự chuẩn bị đầy đủ các vật liệu và dụng cụ cần thiết để tổ chứcchu đáo tiết thực hành, hướng dẫn tỉ mĩ cách thực hiện theo đúng quy trình Vàgiáo viên cũng phân công học sinh chuẩn bị mẫu vật trước tiết học và có kiểmtra, bổ sung những mẫu vật cần thiết, có sự khen ngợi khích lệ ở đầu tiết học đốivới nhóm học sinh hoàn thành tốt.Cũng giống như các giờ thực hành của các môn khác, giờ thực hành môncông nghệ cần chia nhóm gồm có học sinh giỏi, khá, trung bình. Nhóm có namlẫn nữ để có sự giúp đỡ nhau trong thực hành và có nhóm trưởng chủ đạo điềukhiển cả nhóm cùng làm việc có phân tích nhận xét và rút ra kết luận những thấtbại và thành công trong thực hành để báo cáo kết quả cho giáo viên khi kết thúctiết học.Cụ thể tiết học thực hành “Trộn dầu giấm rau xà lách” Công nghệ 6 tiết52, giáo viên dặn học sinh chuẩn bị nguyên liệu, dụng cụ: rau xà lách, hành tây,cà chua, giấm, đường…. Tuy nhiên, giáo viên cũng cần phải chuẩn bị các vậtliệu và dụng cụ quy định để khi học sinh cần thì các em mượn sử dụng. Sau khiđã thực hiện xong bài thực hành các em rất thích vì được thưởng thức sản phẩmmình tạo ra và có thể áp dụng được khi ở nhà.- Qua tiết học môn công nghệ giáo viên sẽ phát hiện ra những học sinh cónăng khiếu về mỹ thuật, thiết kế thời trang, có sở trường về trang trí, về ẩm thực,về trồng trọt, chăn nuôi… Đó sẽ là tiền đề giúp các em có thể chọn ngành nghềsau này thích hợp với sở thích của bản thân. Giáo viên khuyến khích học sinhphát triển và luôn tạo điều kiện áp dụng trong đời thường để tăng cường sự sángtạo trong học tập.- Đối học sinh cũng cần phải chuẩn bị bài trước khi đến lớp, chú ý nghegiảng bài và suy nghĩ trả lời câu hỏi của giáo viên. Ở nhà các em cũng cần phảicó góc học tập yên tĩnh để tập trung học và sắp xếp thời gian học hợp lý.7- Tạo cảm giác bất ngờ khi học sinh trả lời đúng câu hỏi đặc biệt là câuhỏi khó và “Khen” bằng nhiều hình thức hoặc cho điểm kịp thời để khuyếnkhích tinh thần cho học sinh. Ví dụ như giáo viên nhấn mạnh “Đúng rồi”, “Hayquá”, “Chính xác”, “Vỗ tay thưởng bạn”…- Khi gọi học sinh phát biểu nên ưu tiên cho những em thường ngày ít nêuý kiến trong giờ học nếu như khi trả lời đúng câu hỏi các em cảm thấy rất vui.- Học sinh rất cần sự quan tâm của giáo viên nhất là những em cá biệt.Nếu như trong giờ học có học sinh này thì giáo viên nhắc nhở, khuyến khích,động viên, hướng dẫn cách ghi và học bài để các em có thể tập trung vào bàihọc.- Giáo viên luôn cập nhật thông tin từ báo, đài về những vấn đề mới cóliên quan sâu đến nội dung môn học, tìm ra được cái mới, sáng tạo trong bàigiảng để thu hút học sinh chú ý nhiều hơn trong học tập.- Tổ chức các hoạt động ngoại khóa hoặc tham quan thực tế ở các cơ sởsản xuất hay chế biến để các em có sự quan sát cụ thể, bổ sung cho kiến thứcđược tiếp thu trên lớp và đồng thời giúp các em khám phá ra những điều mới lạmà sách giáo khoa chưa cung cấp đầy đủ.Từ đó các em sẽ thấy thú vị hơn đốivới môn học.- Khi dạy xong bài giáo viên cần cho bài tập dưới nhiều hình thức để họcsinh có thể vừa củng cố kiến thức vừa rèn luyện tính nhanh nhẹn chính xác vàtạo sự yêu thích hơn với bài học.- Cuối tiết học giáo viên đặt vấn đề có liên quan đến bài học sau để họcsinh có sự chuẩn bị như khi dạy xong bài “Trang trí nhà ở bằng cây cảnh vàhoa” giáo viên cho học sinh xem một số bình hoa đẹp và nêu: Muốn cắm đượcbình hoa đẹp chúng ta cần chuẩn bị những vật liệu và dụng cụ gì và nguyên tắccắm hoa như thế nào chúng sẽ tìm hiểu ở bài Cắm hoa trang trí sẽ được học ởtiết sau, các em về xem trước bài.- Cuối mỗi học kỳ có sự nhận xét đánh giá chất lượng học tập của họcsinh và có biểu dương thành tích trước tập thể lớp và có những phần quà nhỏ8dành cho học sinh học trung bình có sự cố gắng nổ lực trong học tập và học sinhcó những thành tích đạt ở cấp cao hơn (huyện, tỉnh).- Có giấy khen biểu dương về gia đình học sinh để phụ huynh nắm đượcthành tích học tập của con em, đồng thời giúp con em chọn nghề học sau nầyphù hợp với sở trường của các em.Với các biện pháp “Giúp học sinh thích học môn Công nghệ” trong nămhọc 2012 – 2013 (tính đến hết tháng 3/2013) kết quả thu được như sau:TT1234567Lớp TSHS6A16A26A37A17A27A37A4TS33403736353030241Rất thíchSL TL%21 63.623 57.529 78.423 63.932 91.412 40.023 76.7163 67.6ThíchSL TL%927.31257.525.41130.612.91756.7516.75723.7Bình thườngSLTL%39.1410.0616.225.525.713.313.3197.9Không thíchSL TL%12.5123.30.8Ghi chúQua kết quả khảo sát trên cho thấy khi áp dụng các biện pháp dạy học nhưtrên, học sinh có sự chuyển biến khả quan nên đề tài này có thể áp dụng trongnhững năm học tiếp theo và có sự cải tiến hơn nữa nhằm nâng cao chất lượngdạy và học.KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ1. Kết luận:Để giúp học sinh thích học môn công nghệ là một việc làm không thể chỉmột vài tiết học là đạt được hiệu quả mà phải tiến hành trong một thời gian và cósự chủ động của giáo viên qua sự chuẩn bị tiết học, sự tìm hiểu đối tượng học,giúp học sinh có ý thức về năng lực và khả năng tự học cũng như hiểu rõ ý nghĩamức độ khó của nhiệm vụ học tập. Trong giờ học giáo viên luôn tạo cơ hội chohọc sinh chủ động, có sự gắn bó với tập thể giữa các học sinh với nhau và bản9thân giáo viên cũng thường xuyên quan tâm đến các em nhất là những em gặpkhó khăn trong giờ học.Thích học môn công nghệ cũng đồng nghĩa với việc các em hiểu và nắmnội dung căn bản của bài tại lớp. Từ những lời khích lệ, động viên nhắc nhởkhen thưởng kịp thời của giáo viên trong giờ học là chất xúc tác giúp các em yêuthích môn học và nó sẽ là tiền đề trong việc chọn ngành nghề sau này nhưnghữu ích trước nhất và cụ thể là ứng dụng những điều đã biết vào cuộc sống màđôi khi phải có sự thúc đẩy của giáo viên (lắng nghe, quan tâm, tin tưởng, tìmbiện pháp nhằm thúc đẩy việc học tập để khơi dậy lòng tin và khả năng thànhcông của học sinh, giúp các em phát huy tối đa tiềm năng trong học tập ).Tóm lại để đạt chất lượng trong môn học công nghệ là làm thế nào để họcsinh yêu thích học môn công nghệ. Qua tiến trình khảo sát và thu thập trongthực tế giảng dạy tôi nhận thấy tỉ lệ thích học môn nầy có tăng hơn so với đầunăm học điều đó nói lên rằng môn học nầy đã giúp các em cải thiện được cuộcsống hàng ngày và đã áp dụng những điều đã học vào thực tế có tác dụng càngkích thích sự hứng thú học tập của học sinh.2. Kiến nghị:- Để có cơ sở vật chất đảm bảo cho giờ thực hành đạt hiệu quả cao tôi xinkiến nghị với cơ quan cấp trên xây dựng phòng thực hành và bổ sung một số đồdùng dạy học có chất lượng.- Sự quan tâm giúp đở của Ban giám hiệu nhà trường để hoàn thành tốtnhiệm vụ.- Cần có sự kết hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn để đạt hiệu quả tốt vềviệc vận dụng kiến thức liên môn trong dạy và học.- Có sự phối hợp tốt với phụ huynh học sinh để tạo điều kiện thuận lợi chocác em chịu học và thích học.Trên đây là những biện pháp nhằm tạo sự yêu thích hơn đối với mônCông nghệ. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện đề tài cũng còn có những hạnchế rất mong sự đóng góp nhiệt tình và những ý kiến hay của các bạn đồngnghiệp để đề tài lần sau nội dung được phong phú hơn.10Xin chân thành cảm ơn!11 |
