Hướng dẫn cách chơi bài hoa hàn quốc

Bài hoa hay còn gọi là bài hanafuda là loại bài truyền thống được rất nhiều người ưa chuộng. Chắc chắn bạn đã không ít lần nhìn thấy loại bài này qua các bộ phim Nhật Bản hoặc Hàn Quốc và tò mò về cách chơi, hôm nay hãy cùng JAPANKURU tìm hiểu về bài hanafuda cùng cách chơi cơ bản nhất nhé.

Giới thiệu về hanafuda

Lịch sử hình thành

Bài hanafuda (花札) hay còn gọi là bài hoa là một trong những trò chơi đặc trưng tiêu biểu cho đất nước Nhật Bản. Bài hoa ra đời vào khoảng đầu thế kỷ thứ 19 để thỏa mãn nhu cầu giải trí và sở thích chơi bài của người Nhật. 

Trước khi hanafuda ra đời, Nhật Bản ban hành lệnh cấm nghiêm ngặt đối với các loại bài vì các cuộc hỗn loạn xuất hiện phần lớn do phong trào đánh bạc. Nhiều phong trào chơi bài dưới đa dạng hình thức khác nhau lần lượt bị dập tắt. Đến đầu thế kỷ thứ 19, Nhật cho phép lưu hành hợp pháp loại bài lấy biểu tượng 4 mùa trong năm thay thế cho các con số được gọi là bài hanafuda. Đến nay, hanafuda vô cùng thịnh hành ở Nhật với nhiều cách chơi như là koi koi, hana awase, 88 (hachi hachi),…

Một bộ hanafuda gồm những gì? 

Một bộ bài Hanafuda cơ bản có 48 lá bài, mỗi tháng có 4 lá. Trên bài là những họa tiết cây cỏ, hoa lá, chim muông,… đặc trưng cho 12 tháng trong năm như là lá phong, hoa anh đào, rừng thông,… Khác với số và ký hiệu có trên bài tây, bạn cần phân biệt các quân bài hoa thông qua những hình vẽ. Để dễ phân biệt, những lá bài sẽ có điểm chung và điểm riêng với lá bài cùng tháng và khác tháng. Hình vẽ trên bài chính là nét đặc biệt, thể hiện sự gần gũi với thiên nhiên trong văn hóa Nhật Bản. Vì vậy để chơi thành thạo hanafuda, bạn cần học thuộc hình ảnh của cả bộ bài. 

Bạn có thể hiểu 12 tháng giống như bốn “chất” cơ, rô, tép, bích trong bài Tây. Trong mỗi tháng sẽ có những lá bài thường và lá bài đặc biệt. Những lá bài đặc biệt thường được trang trí cầu kỳ hơn so với những lá bài thường. Bài hanafuda có thể phân loại theo hai bộ gồm bộ hình và bộ tháng.

• Bộ hình

Hanafuda có 5 bộ hình ảnh, mỗi bộ có số điểm khác nhau: 5 lá Hikari (mỗi lá 20 điểm), 9 lá Tane (mỗi lá 10 điểm), 10 lá Tan (mỗi lá 5 điểm) và 24 lá Kasu (mỗi lá 1 điểm). 

Bộ Hikari (光) gồm các lá Chim hạc và mặt trời, Rèm che và hoa anh đào, Trăng rằm tháng 8, Người đi trong mưa (Michikaze), Phượng hoàng. Đây là một bộ đặc biệt, giúp bạn ghi được nhiều điểm.

Bộ Tane (種) hay còn gọi là bộ động vật vì có các lá bài hình động vật, đồ vật ghép cùng các loài cây. Bộ này gồm có các lá Chim chích và hoa mận, Chim cuckoo và hoa tử đằng, Cầu tám bậc và hoa diên vĩ, Bướm và hoa mẫu đơn, Lợn lòi và hoa dại, Vịt trời trú đông, Cốc rượu sake, Hươu và cây phong, Chim nhạn.

Bộ Tan (短) hay còn gọi là bộ ruy băng gồm có 10 lá có hình ruy băng đỏ (akatan) hoặc ruy băng xanh (aotan).

Bộ Kasu (カス) là 24 lá bài thường còn lại, trên mặt được trang trí loài hoa, loài cây thông thường. 

• Bộ tháng

Ngoài bộ hình, hanafuda được chia theo 12 tháng trong năm, mỗi tháng được tượng trưng bởi loài cây hoặc loài hoa khác nhau. 12 tháng của bộ bài hanafuda bao gồm: tháng 1 (rừng thông), tháng 2 )hoa mận), tháng 3 (hoa anh đào), tháng 4 (hoa tử đằng), tháng 5 (hoa diên vĩ), tháng 6 (hoa mẫu đơn), tháng 7 (hoa dại), tháng 8 (cỏ susuki), tháng 9 (hoa cúc đại đóa), tháng 10 (lá phong mùa thu), tháng 11 (cây liễu), tháng 12 (cây thường xuân).

Có thể bạn sẽ thích:

Những sự thật ít ai biết về hanafuda

Nintendo – một trong những nhà sản xuất game lớn nhất thế giới từng là một công ty chuyên sản xuất bài hanafuda vào năm 1889. Bài hanafuda của Nintendo được nhiều người yêu thích nhờ thiết kế, họa tiết lạ mắt và dễ để đánh dấu trong quá trình chơi. Nintendo thậm chí còn cho ra mắt hẳn một bộ bài hanafuda phiên bản Mario. 

Bên cạnh đó, bài hanafuda rất được ưa chuộng tại Hàn Quốc vì vậy bạn có thể dễ dàng bắt gặp loại bài này trong nhiều bộ phim truyền hình, điện ảnh Hàn Quốc. 

Những cách chơi hanafuda phổ biến nhất 

Giới thiệu các cách chơi cơ bản

Bài Hanafuda có rất nhiều cách chơi, trong đó koi koi và hachi hachi là hai cách chơi cơ bản và thông dụng nhất. Koi koi và hachi hachi thường dành cho từ hai người chơi trở lên. Trong bài viết này, chúng mình sẽ giới thiệu cho các bạn cách chơi koi koi và hachi hachi để có thể dễ dàng chơi cùng bạn bè và người thân nhé.   

Mục đích chính của trò chơi hanafuda là dựa vào những lá bài bạn có trên tay, đánh ra để bắt được những lá bài có sẵn ở trên sàn chung để tạo thành các bộ. Những bộ này được gọi là yaku, mỗi một yaku sẽ có số điểm khác nhau để tính điểm khi game kết thúc. Người có nhiều điểm hơn khi kết thúc sẽ là người chiến thắng. 

Để bắt đầu trò chơi, bạn cần chọn ra nhà cái (oya-san). Nhà cái sẽ đóng vai trò người chia bài và có quyền đi trước vì vậy sẽ có lợi thế lớn hơn. Bạn có thể chọn ra nhà cái bằng cách chơi oẳn tù tì hoặc bốc bài, nếu ai bốc được bài đại diện cho tháng gần nhất sẽ được làm oya-san. Nếu hai người bốc lá bài của cùng một tháng thì sẽ tính theo giá trị của lá bài. Cách chia bài sẽ thay đổi nếu bạn chơi với số lượng người khác nhau. Thông thường một ván thường kéo dài từ 2 – 5 phút, mỗi trận chơi 12 ván. Sau khi chơi hết 12 ván sẽ tổng kết điểm và tìm người thắng cuộc. Bạn có thể rút ngắn xuống từ 3 đến 6 trận nếu cảm thấy trận chiến quá lâu la và căng thẳng.

Cách chơi koi koi

Hướng dẫn cách chơi

Nếu chơi theo cách koi koi, mỗi người được chia tám lá bài, trên sàn chung được trải tám lá bài khác, phần còn lại sẽ được đặt nằm sấp ở bên cạnh.

Đến lượt chơi của bạn, bạn đánh một quân bài trên tay của mình xuống, nếu bạn chưa thuộc bộ bài cách đơn giản nhất là chọn quân bài có hình ảnh tương đồng với một lá bài trên mặt sàn. Sau khi tìm được, bạn bắt được quân bài đó, đặt cả hai lá nằm ngửa về phía mình. Nếu như có hai quân bài trùng tháng với quân bạn đánh, bạn được chọn một trong hai. Hoặc, có ba quân bài trùng tháng với quân bạn đánh, bạn sẽ được lấy tất cả. Ngược lại nếu quân bài của bạn không trùng tháng với bất kỳ quân bài nào có trên sàn, bạn sẽ phải đặt quân của bạn ở lại. 

Tiếp theo bạn lấy một lá từ sấp bài trên sàn, nếu quân bạn bốc được trùng với một quân trên sàn, bạn có thể lấy được cả hai. Ngược lại, bạn phải đặt lá bài ở trên sàn.  Sau khi bạn kết thúc lượt đánh, đối phương thực hiện quá trình đánh bài tương tự. Để chiến thắng, bạn cần tạo ra các bộ bài (hay còn gọi là yaku). Sau khi đã tạo được yaku, bạn có thể kết thúc ván chơi và tính điểm yaku của mình. Nhưng nếu bạn không muốn ngừng chơi, bạn có thể nói “ngon thì nhào vô” hay koi koi (こいこい).  Lựa chọn này giúp trò chơi tăng thêm độ kịch tính và may rủi vì nếu đối thủ của bạn kiếm được yaku trước và kết thúc ván chơi, bạn sẽ tạm biệt mọi số điểm có được, trò chơi kết thúc. 

Cách tính điểm yaku 

• Bộ 10 điểm

Akatan, Aotan no Choufuku (赤短・青短の重複): Xích Đoản, Thanh Đoản Trọng Phức – Thu thập đủ 3 cuộn câu đối đỏ và 3 cuộc câu đối xanh. 

Gokō (五光): Ngũ Quang – Thu thập đủ các lá đầu tiên của tháng 1 – 3 – 8 – 11 – 12

• Bộ 8 điểm

Shikō (四光): Tứ quang – Giống bộ Ngũ Quang nhưng không có Michikaze.

• Bộ 7 điểm

Ame-Shikō (雨四光): Vũ Tứ Quang – Gồm 4 lá Hikari bất kỳ miễn trong đó có Michikaze

• Bộ 5 điểm

Sankō (三光): Tam Quang – Gồm 3 lá Hikari bất kỳ.

Akatan (赤短): Xích Đoản – Thu thập đủ 3 cuộn câu đối có bài thơ.

Aotan (青短): Thanh Đoản – Thu thập đủ 3 cuộn giấy tím.

Inoshikachō (猪鹿蝶): Trư Lộc Điệp – Thu thập 3 lá Lợn rừng, Hươu và Bướm.

Hanami-zake (花見酒): Hoa Kiến Tửu – Thu thập bộ 2 lá gồm lá Hikari tháng 3 và lá Cốc rượu. 

Tsukimi-zake (月見酒): Nguyệt Kiến Tửu – Thu thập bộ 2 lá gồm lá Hikari mặt trăng và lá Cốc rượu.

• Bộ 1 điểm

Tane (タネ): Bộ gồm 5 lá Tane bất kỳ. Mỗi lá Tane được thêm vào kể từ lá Tane thứ 6 sẽ được cộng thêm 1 điểm.

Tanzaku (短册): Bộ gồm 5 lá cuộn giấy bất kỳ, không phân biệt màu sắc. Mỗi lá Tan được thêm vào kể từ lá Tan thứ 6 sẽ được cộng thêm 1 điểm.

Kasu (カス): Bộ gồm 10 lá Kasu. Lá Cốc rượu cũng có thể được tính như một lá Kasu khi cần. Mỗi lá Kasu được thêm vào kể từ lá Kasu thứ 11 sẽ được cộng thêm 1 điểm.

Sau khi chia bài, bạn có sẵn những bộ sau bạn sẽ thắng luôn ván chơi đó và nhận được 6 điểm. 

Bộ Teshi (四手): Có đầy đủ 4 lá của một tháng bất kỳ

Bộ Kuttsuki (くっつき): Có bốn cặp gồm hai lá trùng tháng của 4 tháng bất kỳ

Cách chơi hachi hachi

• Hướng dẫn cách chơi

Cách chơi hachi hachi nổi tiếng với tên gọi này vì tổng số điểm của cả bộ bài là 264 điểm khi chia đều cho ba người sẽ được con số 88 (hachi hachi trong tiếng Nhật). Cách chơi này thường dành cho ba người chơi trở lên, nhưng để tránh gặp rắc rối vì luật chơi của hachi hachi bạn nên chơi theo nhóm 6 người. 

Mỗi người chơi sẽ được chia 7 lá bài, 6 lá bài được đặt nằm ngửa trên sàn, phần còn lại được đặt thành chồng bài nằm sấp. Sau khi chia bài, nếu bạn sở hữu các bộ đặc biệt (những bộ đặc biệt này được gọi là teyaku), bạn sẽ đặt ở trước mặt để tính điểm vào cuối ván. Tiếp theo, cách chơi trò này giống với koi koi, bạn sẽ tạo thêm bộ để ghi điểm bằng cách đánh quân bài cùng tháng với quân bài có trên sàn và lấy quân bài về phía mình.

Nếu như có hai quân bài trùng tháng với quân bạn đánh, bạn được chọn một trong hai. Hoặc, có ba quân bài trùng tháng với quân bạn đánh, bạn sẽ được lấy tất cả. Ngược lại nếu quân bài của bạn không trùng tháng với bất kỳ quân bài nào có trên sàn, bạn sẽ phải đặt quân của bạn ở lại. 

Trò chơi sẽ kết thúc khi số bài có trên sàn được sử dụng hết và người nào có số điểm cao nhất sẽ là người chiến thắng. Mặc dù có cách chơi khá giống với koi koi nhưng cách tình điểm của hachi hachi hoàn toàn khác biệt.

• Cách tính điểm của hachi hachi

hachi hachi tính điểm bằng cách tạo ra những bộ yaku đặc biệt được gọi là teyaku và deriyaku. Teyaku là những bộ bạn có sẵn trên bài của mình ngay sau khi được chia bài, deriyaku là những bộ bạn tạo ra bằng cách bắt bài. Cách tính điểm của hachi hachi vô cùng đa dạng do tùy theo luật chơi hoặc thói quen mà cách tính có thể thay đổi, bạn có thể tham khảo cách tính đơn giản dưới đây.

• Cách tính điểm teyaku

三本 (Sanbon): 10 điểm. Bộ có ba lá của một tháng bất kỳ.

立三本 (Tatesanbon): 15 điểm. Bộ có ba lá của tháng 4, tháng 5, tháng 7, hoặc ba lá Kasu của tháng 11.

赤 (Aka): 15 điểm. Bộ có từ hai lá hình dải băng đỏ trở lên, còn lại là Kasu.

短一 (Tan’ichi): 20 điểm. Bộ có một lá hình dải băng, sáu lá Kasu.

十一 (Toichi): 20 điểm. Bộ có một lá động vật, sáu lá Kasu.

光一 (Pikaichi): 20 điểm. Bộ có một lá ánh sáng, sáu lá Kasu.

喰付 (Kuttsuki): 20 điểm. Bộ có ba cặp gồm hai lá cùng tháng bất kỳ.

空巣 (Karasu): 25 điểm.  Bộ có bảy lá Kasu.

手四 (Teshi): 30 điểm. Bộ có bốn lá của một tháng bất kỳ.

はねけん (Haneken): 30 điểm. Bộ có ba lá của một tháng bất kỳ và hai cặp gồm hai lá cùng tháng.

一二四 (Ichinishi): 35 điểm. Bộ có bốn lá của một tháng bất kỳ, hai lá cùng tháng bất kỳ và một lá đơn bất kỳ.

四三 (Shisou): 50 điểm. Bộ có bốn lá của một tháng bất kỳ và ba lá của một tháng bất kỳ.

• Cách tính điểm deriyaku 

赤短 (Akatan): 35 điểm. Bộ có ba lá có dải băng đỏ.

青短 (Aotan): 35 điểm. Bộ có ba lá có dải băng xanh.

猪鹿蝶 (Inoshikachō): 35 điểm. Bộ có ba lá Lợn lòi, Hươu và Bướm.

七短 (Nanatan): 50 điểm. Bộ có bảy lá dải băng bất kỳ trừ dải băng trong tháng 11.

総八 (Souhachi): 50 điểm. Nếu tổng số điểm của cả ba là 88, nhà cái nhận được 50 điểm từ hai người còn lại. 

二八 (Futahachi): 50 điểm. Nếu tổng số điểm của lượt đó lớn hơn hoặc bằng 168 điểm, bạn sẽ nhận được 50 điểm.

四光 (Shikou): 50 điểm. Bộ có bốn lá Hikari, không có lá Michikaze (Người đi trong mưa).

五光 (Gokou): 75 điểm. Bộ có năm lá Hikari.

素十六 (Sujiroku): 50 điểm. Bộ có 16 lá Kasu.

素十七 (Sujishichi): 60 điểm. Bộ có 17 lá Kasu.

素十八 (Sujihachi): 75 điểm. Bộ có 18 lá Kasu.

素十九 (Sujiuku): 100 điểm. Bộ có 19 lá Kasu.

Theo cách tính bộ teyaku và deriyaku, các lá bài của tháng 11 được tính như lá Kasu bất kể hình của lá bài là gì.

Tạm kết

Trên đây là đầy đủ các thông tin về bài hanafuda cùng cách chơi cơ bản nhất koi koi. Hi vọng bài viết trên của JAPANKURU có thể giúp bạn có thêm hiểu biết về loại bài truyền thống hanafuda của đất nước mặt trời mọc. Nếu bạn yêu thích loại bài này, hãy mua thử một bộ để cùng chơi với bạn bè người thân và xua tan sự buồn chán trong thời gian cách ly vì bệnh dịch nhé.

Japankuru Team