Hướng dẫn phá thai bằng thuốc

14/08/2008

Ảnh chỉ mang tính chất minh hoạ.

Khoa KHHGĐ
BV Từ Dũ

Phá thai ba tháng đầu bằng thuốc được thực hiện cho ai?

Phương pháp này được thực hiện cho những phụ nữ:

Phương pháp này có an toàn và hiệu quả không ?

- Phương pháp này an toàn khi người cung cấp dịch vụ là các cán bộ y tế đã được đào tạo và có đủ kỹ năng thực hiện phương pháp phá thai này.

- Phá thai bằng thuốc có hiệu quả tới 96-99%.

Phương pháp này diễn ra thế nào?

- Nhân viên y tế sẽ hỏi bạn một số câu hỏi về sức khoẻ của bạn, giải thích về quá trình phá thai và tư vấn cho bạn về các biện pháp tránh thai.

- Bạn cần ký vào một bản cam kết phá thai.

- Sau đó nhân viên y tế sẽ đưa cho bạn một viên thuốc tên Mifepristone (Mifestad®200) để uống tại cơ sở. Mifepristone (Mifestad®200) sẽ làm thai bạn ngừng phát triển.

- Có thể bạn sẽ cảm thấy vẫn bình thường sau khi uống viên thuốc này nhưng cũng có thể thấy ra máu âm đạo.

- Bạn sẽ về nhà sau khi uống viên thuốc này.

- Bạn sẽ uống loại thuốc tiếp theo là Misoprostol: uống 2 viên Misoprostol sau khi uống Mifepristone 2 ngày. Bạn có thể quay lại cơ sở y tế để uống Misoprostol.

- Thông thường trong vòng 30 phút đến 4 giờ sau khi uống Misoprostol, bạn sẽ đau bụng, ra máu nhiều và ra máu cục khi thai được tống ra ngoài.

- Phần lớn phụ nữ ra máu như hành kinh trong vòng 10 ngày kể từ khi uống thuốc, tuy nhiên một số ít phụ nữ có thể ra máu nhẹ kéo dài hơn 1 tháng.

Có tác dụng phụ khác không?

- Bạn có thể thấy buồn nôn, tiêu chảy hoặc nôn mửa trong quá trình sảy thai. Những triệu chứng này gây khó bạn nhưng không phải là vấn đề bất thường và sẽ qua đi trong thời gian ngắn, không cần điều trị đặc biệt gì.- Bạn sẽ được kê đơn thuốc giảm đau, như Paracetamol hoặc Ibuprofen để giảm cơn đau bụng.

- Một số phụ nữ bị sốt trong vài giờ, đôi khi kèm theo ớn lạnh. Triệu chứng này sẽ nhanh chóng qua đi và không nguy hiểm.

Tôi phải làm gì khii thực hiện phương pháp này?

- Bạn có thể tắm bình thường.

- Bạn không cần ăn kiêng bất kỳ loại thức ăn nào.

Nếu phương pháp này thất bại thì sao?

- Thai nhi có thể bị khuyết tật nếu bào thai tiếp tục phát triển. Do đó, khi bạn đã dùng Mifepristone, bạn không thể giữ được thai nữa.

- Nếu phá thai bằng thuốc thất bại, cần tiến hành hút thai.

Có thể xảy ra tai biến không?

Phá thai ba tháng đầu bằng thuốc là thủ thuật an toàn hơn nhiều so với phương pháp nạo bằng thìa, tuy nhiên vẫn có một tỷ lệ nhỏ các tai biến có thể xảy ra.

Những tai biến nào có thể xảy ra?

Rất hiếm khi khách hàng gặp tai biến và biến chứng như:

Khi nào tôi nên quay lại cơ sở y tế?

Nếu bạn thấy:

- Ra máu âm đạo quá nhiều(mỗi giờ thấm hết 2 băng vệ sinh dày trong 2 giờ liền).

- Sốt 380C trở lên và kéo dài trên một ngày sau khi uống Misoprostol.

- Không ra máu trong vòng 24 giờ sau khi uống thuốc Misoprostol.

(Chú ý: có thể ra máu kéo dài trong vài tuần nhưng phải giảm dần về lượng)

- Quay lại khám kiểm tra trong vòng 2 tuần để khẳng định đã sảy thai hoàn toàn. Lần tái khám này là vô cùng quan trọng.

Tôi phải làm gì để tránh có thai ngoài ý muốn?

Phương pháp phá thai bằng thuốc sẽ chấm dứt thai nghén lần này nhưng bạn có thể có thai trong vòng 2 tuần sau đó nếu có quan hệ tình dục và không dùng biện pháp tránh thai. Vì vậy, bạn cần sử dụng một biện pháp tránh thai hiện đại để tránh có thai ngoài ý muốn.

Những biện pháp tránh thai hiện tại nào là phổ biến?

Nhân viên y tế sẽ cung cấp thông tin, giúp bạn lựa chọn và hướng dẫn bạn cách sử dụng một biện pháp tránh thai phù hợp.

Phá thai nội khoa hay phá thai bằng thuốc là một phương pháp sử dụng thuốc để kết thúc thai kỳ. Phá thai bằng thuốc không cần phẫu thuật hoặc gây mê, có thể được thực hiện tại cơ sở y tế hoặc tại nhà nhưng cần được thăm khám và tái khám tại cơ sở y tế.

Phá thai bằng thuốc nhằm hoàn thành sảy thai sớm hoặc chấm dứt thai kỳ không mong muốn. Bạn cũng có thể chọn phá thai bằng thuốc nếu bạn đang gặp tình trạng y tế khiến việc tiếp tục mang thai đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe hay tính mạng.

Nếu bạn đang xem xét thực hiện phương pháp này, hãy chắc chắn rằng bạn hiểu điều kiện để thực hiện, tác dụng phụ, rủi ro có thể xảy ra, các biến chứng và các lựa chọn thay thế.

Phá thai bằng thuốc chấm dứt thai kỳ sớm

Biến chứng của phá thai bằng thuốc bao gồm:

• Phá thai không hoàn toàn và có thể cần phải phối hợp phá thai ngoại khoa (phẫu thuật);
• Mang thai ngoài ý muốn khi phá thai không thành công;
• Chảy máu nhiều và kéo dài;
• Nhiễm trùng, sốt cùng các biểu hiện mệt mỏi, tiêu chảy…

Phá thai bằng thuốc không ảnh hưởng đến việc mang thai trong tương lai trừ khi các biến chứng phát triển.

Phá thai bằng thuốc chỉ nên được thực hiện khi:

• Thai kỳ từ 7 tuần trở xuống và kích thước thai nhi dưới 0,5mm (tính từ ngày đầu kỳ kinh cuối cùng);
• Thai được xác định là đã vào buồng tử cung;
• Sức khỏe thai phụ đảm bảo để thực hiện phương pháp;
• Được thực hiện tại các cơ sở y tế uy tín, được Bộ Y tế cấp phép.

Phá thai bằng thuốc không phải là một lựa chọn nếu:

• Thai kỳ lớn hơn 7 tuần trở lên (tính từ ngày đầu kỳ kinh cuối cùng);
• Phụ nữ có đặt vòng;
• Có thai nghi ngờ ngoài tử cung;
• Phụ nữ có rối loạn đông máu;
• Phụ nữ mắc bệnh liên quan đến tim mạch; bệnh gan; thận hoặc phổi nặng; hoặc rối loạn co giật;
• Đang sử dụng thuốc chống đông máu hoặc một số loại thuốc steroid;
• Không thực hiện tại nhà nếu không có điều kiện y tế chăm sóc trong trường hợp khẩn cấp hoặc không được tái khám;
• Có dị ứng với thành phần của thuốc tránh thai

Trước khi phá thai bằng thuốc, thai phụ cần phải:

Thăm khám sức khỏe để được:

• Tìm hiểu bệnh sử: không mắc các bệnh trong danh mục không cho phép phá thai bằng thuốc;
• Đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể: có đủ điều kiện để thực hiện phương pháp hay không;
• Xác định tình trạng thai (đã vào tử cung và không có khối u phát triển)

Bác sĩ tư vấn:

• Giải thích quy trình hoạt động của phương pháp;
• Tư vấn các tác dụng phụ, rủi ro, biến chứng có thể xảy ra;
• Tư vấn tâm lý.

Chế độ nghỉ ngơi, sinh hoạt, ăn uống tốt:

• Ăn uống đủ dinh dưỡng đặc biệt là thực phẩm chưa sắt bởi sau phá thai, thai phụ thường mất máu, sức khỏe giảm sút.
• Sinh hoạt điều độ để chuẩn bị một cơ thể khỏe mạnh.

Chuẩn bị tâm lý:

• Thai phụ trước khi phá thai cần chuẩn bị tâm lý bản thân tốt và cần có người thân bên cạnh giúp ổn định tâm lý.

Phụ nữ bị tim mạch và một số bệnh đặc biệt không được phá thai bằng thuốc

Phá thai bằng thuốc có thể được thực hiện bằng các loại thuốc sau:

Mifepristone (Mifeprex) và misoprostol (Cytotec) bằng đường uống

• Đây là loại thuốc phá thai phổ biến nhất. Những loại thuốc này thường được dùng trong vòng 7 tuần kể từ ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt cuối cùng.
• Mifepristone (mif-uh-PRIS-tone) ngăn chặn sự sản xuất hormone progesterone làm cho niêm mạc tử cung mềm đi và ngăn phôi không cấy được vào niêm mạc tử cung và phát triển.
• Misoprostol (my-so-PROS-tol kích thích tử cung co bóp và tống phôi qua âm đạo.

Mifepristone uống và misoprostol đặt âm đạo

Cơ chế hoạt động tương tự như hai loại trên nhưng cách thức sử dụng khác nhau:

• Mifepristone được ngậm dưới lưỡi;
• Misoprostol hòa tan chậm được đặt trong âm đạo;
• Những loại thuốc này phải được thực hiện trong vòng chín tuần kể từ ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt cuối cùng.

Methotrexate và misoprostol đặt âm đạo

• Methotrexate (Otrexup, Rasuvo…) có thể mất đến một tháng để hoàn thành việc phá thai.
• Methotrexate được dùng dưới dạng thuốc tiêm hoặc đặt vào âm đạo.
• Misoprostol được đặt vào âm đạo, có hiệu quả khi được sử dụng trước chín tuần thai. Nếu chỉ sử dụng misoprostol đặt vào âm đạo thì ít hiệu quả hơn các loại phá thai bằng thuốc khác.

Thuốc phá thai hoạt động như thế nào?

• Thuốc phá thai là tên gọi chung để sử dụng hai loại thuốc khác nhau để kết thúc thai kỳ: mifepristone và misoprostol.
• Đầu tiên, uống một viên mifepristone. Mang thai cần một loại hormone gọi là progesterone để phát triển bình thường. Mifepristone ngăn chặn progesterone qua đó không cho thai có cơ hội cấy vào niêm mạc tử cung và phát triển.
• Sau 48 giờ, uống loại thuốc thứ hai là misoprostol. Thuốc này có tác dụng co bóp và đẩy thai nhi ra khỏi tử cung gây chảy máu trong vòng 24 giờ sau đó. Nếu không bị chảy máu trong vòng 24 giờ sau khi uống loại thuốc thứ hai, hãy gọi cho y tá hoặc bác sĩ.

Các loại thuốc được sử dụng trong phá thai có thể gây:

• Chảy máu âm đạo
• Đau quặn bụng
• Buồn nôn
• Nôn
• Sốt
• Ớn lạnh
• Bệnh tiêu chảy
• Đau đầu

Nếu có các tác dụng phụ này, bác sĩ có thể cho uống thuốc để giảm đau hoặc dùng kháng sinh chống nhiễm trùng.

Sau khi phá thai bằng thuốc, nếu bị các triệu chứng sau thì cần được chăm sóc y tế ngay:

• Không chảy máu trong vòng 24 giờ sau khi uống loại thuốc phá thai thứ hai;
• Chảy máu nhiều với hơn 2 miếng băng vệ sinh trong một hoặc hai giờ;
• Xuất hiệu cục máu đông lớn hơn quả chanh trong hơn 2 giờ;
• Đau bụng hoặc đau lưng dữ dội kéo dài không đỡ kể cả khi đã uống thuốc giảm đau;
• Sốt kéo dài hơn 24 giờ;
• Dịch tiết âm đạo có mùi hôi.

Đó có thể là dấu hiệu của việc phá thai bằng thuốc không thành công hoặc biến chứng nguy hiểm sau khi phá thai bằng thuốc.

Theo dõi sát sao tình trạng chảy máu sau uống thuốc phá thai

Ưu điểm của phá thai bằng thuốc

• 98% các trường hợp không cần điều trị thêm gì sau khi dùng hai liều thuốc phá thai;
• Quy trình đơn giản, nhanh, gọn và nhẹ nhàng đối với phụ nữ. Phương pháp này không cần gây mê, phẫu thuật hay lưu viện. Nó phù hợp với hầu hết các đối tượng ngay cả tại nhà. Tuy nhiên, nếu thực hiện phương pháp tại nhà, cần đảm bảo có dịch vụ y tế khẩn cấp trong trường hợp rủi ro và tái khám theo lịch hẹn.

Nhược điểm của phá thai bằng thuốc

• Phá thai bằng thuốc thường tốn nhiều thời gian hơn so với phá thai bằng phẫu thuật và có thể có nhiều lần khám lại;
• Có một tỷ lệ nhỏ các trường hợp cần phải được thực hiện lại hoặc đôi khi phải kết hợp phẫu thuật do phá thai bằng thuốc không thành công;
• Đau và chảy máu thường kéo dài hơn so với khi phá thai bằng phẫu thuật;
• Không phải phụ nữ nào cũng phù hợp và áp dụng được phương pháp này. Cần tham khảo bác sĩ trước khi thực hiện.

Giảm đau và giúp dễ chịu hơn

Để giúp giảm đau và giúp bạn thoải mái hơn sau khi uống thuốc phá thai, chị em có thể:

• Được dùng thuốc giảm đau như ibuprofen (Advil hoặc Motrin). Thuốc aspirin vì nó có thể làm cho tình trạng chảy máu tồi tệ hơn;
• Chườm ấm lên bụng để giảm đau và dễ chịu hơn;
• Tắm với nước ấm sau khi đã dễ chịu hơn;
• Được xoa lưng.

Tái khám theo lịch hẹn

Sau khi uống thuốc phá thai, chị em cần được tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ để đánh giá phá thai đã hoàn thành hay chưa cũng như đánh giá tình trạng sức khỏe sau phá thai.

Thuốc phá thai ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt

Ngay sau khi phá thai thành công, chu kỳ có thể quay lại bất cứ lúc nào trong tối đa 4-8 tuần.

Ngay sau phá thai, chị em nên sử dụng miếng lót  trong vài ngày để theo dõi sự chảy máu và dùng miếng nhẹ (loại dùng hàng ngày) trong thời gian tiếp tho.

Quan hệ tình dục sau phá thai bằng thuốc

Ngay khi cơ thể khỏe mạnh và cảm thấy sẵn sàng, chị em có thể quan hệ tình dục trở lại. Nên nhớ, tình trạng cơ thể và cảm giác của bản thân là quan trọng nhất.

Ngăn ngừa mang thai trở lại

• Rụng trứng thường xảy ra ngay sau hai tuần sau khi phá thai bằng thuốc.
• Hãy lựa chọn và sử dụng biện pháp tránh thai hợp lý dưới sự tư vấn của một chuyên gia y tế về sinh sản.

Xem thêm bài viết: Các biện pháp tránh thai cần biết

Bao cao su là biện pháp tránh thai an toàn, nhiều ưu điểm

Uống thuốc phá thai có cho con bú được không?

Thành phần trong thuốc phá thai đôi khi có thể truyền vào sữa mẹ nhưng thường với số lượng nhỏ không ảnh hưởng đến em bé.

Để đảm bảo, chị em nên có sự tư vấn của bác sĩ điều trị trực tiếp nếu như chị em muốn phá thai bằng thuốc trong quá trình đang cho con bú.

Dinh dưỡng sau khi phá thai bằng thuốc

Sau khi phá thai nói chung và phá thai bằng thuốc nói riêng, cơ thể phụ nữ cần được bổ sung dinh dưỡng để phục hồi cơ thể. Sau đây là những nhóm thực phẩm nên bổ sung:

• Thực phẩm giàu Protein giúp phục hồi cơ thể, tái tạo các tế bào máu mới;
• Thực phẩm giàu canxi từ sữa ít béo đồng thời bổ sung vitamin D để hấp thụ;
• Rau & trái cây đáp ứng hàm lượng khoáng chất và vitamin cũng như chất xơ tốt cho tiêu hóa;
• Các loại ngũ cốc tăng cường nguồn chất xơ và khoáng chất;
• Thực phẩm giàu chất sắt bù cho việc mất máu trong quá trình uống thuốc phá thai, ngăn ngừa thiếu máu.

Bên cạnh đó, phụ nữ cần được nghỉ ngơi hợp lý để khỏe mạnh hơn./.

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/