Như những mùa thu Ðỗ Quang Nghĩa Bìa: Đinh Cường *. Ta biết tất cả rồi sẽ qua Nhưng không biết những gì rồi sẽ tới. Nỗi buồn theo ta như bóng với hình, có những lúc ta thành cái bóng. *. Nhớ người về bên sông neo bờ, không đi nữa hồn thơ nay làm gió đưa thuyền ra xa khơi. *. Có một lần đưa nắng vào thơ và một lần đưa thơ vào nắng, hai lần, nghĩ về em... giữa đời, anh hạnh phúc. Có một lần đưa nắng vào thơ... Hạnh phúc, bao giờ không thoáng qua. *. Sao em thôi hát? khi bước chân tôi đến cửa. Sao em thôi cười? lúc gặp cái nhìn của tôi. Sao em không ra? khi ngoài kia tôi đang đứng đợi. Sao em không nghe? những gì tôi nói chẳng thành câu? Tôi hỏi em, hỏi đến bao giờ em nói hết những điều tôi muốn biết em ngưng hát nhưng trong tôi tiếng hát của em, vẫn chấp chới ngân xa. Em không ra - nhưng chính em, cũng vì tôi - đang đợi? Câu trả lời - bao nhiêu câu hỏi hỏi ai bây giờ? Nên tôi đến hỏi em. *. Tôi chờ em trước cổng Sương rơi - đêm lan - thời gian trôi. Gió xào xạc trong cây Gió xào xạc trong tôi... Rồi em tới, cùng tôi, dào dạt gió. *. Tôi gặp em buổi sáng mùa thu... Tôi gặp em giữa chiều mùa thu... Tôi gặp em trong tối mùa thu... Tôi gặp em đêm mơ mùa thu... Tôi yêu em trong muôn mùa thu. *. Nếu tôi nói về những đám mây lặng lẽ, về tia nắng ấm lòng, về ngan ngát hương hoa, thì chính là lúc tôi nói về em đấy. Bởi tình yêu không bao giờ chỉ bắt đầu bằng câu nói tỏ tình; cũng chưa bao giờ chết ngay sau một lời vĩnh biệt... như nước ngấm vào cát sa mạc, tình yêu em làm hồn tôi mát rượi và khiến tôi bỗng khát khao, khát khao hơn nữa. Tôi quả quyết rằng chúng ta cùng đồng tình trong im lặng bởi chính đó là ngôn ngữ hùng hồn của tình yêu. Tay em nhỏ nhắn và tươi mát như cánh hoa lan đã đặt lên tay tôi và tôi không rút lại. Tay em tươi mát và mềm ấm đang ôm ngang lưng tôi và tôi không chống lại. Tôi đưa em về và ta hẹn gặp nhau ngày mai, khi tôi đi rồi mà em còn đứng đó, tôi biết em sẽ khẽ thở dài rồi theo lối đi về. Ngày mai, khi bình minh sáng dần, tôi sẽ mong cho chiều chóng tối bởi đó là giờ mà tôi hẹn em: Ðó, vẫn em đang đứng trước tôi, da trắng - mắt trong, tôi bỗng muốn cất lời ngợi ca, nhưng tôi kìm mình lại, bản thân em tự rõ điều đó rồi. Con vạc kêu ngoài trời và sao đêm dần tắt, đồng hồ nhịp những giây cuối cùng của ngày dài sắp qua. Và chính từ lúc tôi ý thức được điều đó thì tim tôi đã bắt đầu đếm nhịp của ngày mới tới rồi. *. Ta không đi tìm em sau lần chia tay cuối cùng Vẫn thấy em trên những đường quen, lối cũ Tình cho nhau không đủ thành đôi nhưng đủ: suốt đời thiếu vắng. Em không đi tìm ta sau lần chia tay cuối cùng bao lần nghĩ về quá khứ bấy nhiêu lần ta nghĩ về em. Sau lần chia tay cuối cùng vẫn còn những lần gặp gỡ nhưng cả hai đều rõ trước đó - lần chia tay cuối cùng. *. Trong một đêm thu bình thường anh đèo em đi trên con đường cây sữa, chúng ta cùng reo lên trước mùi hương kỳ diệu ngọt lành. (Ai là người sẽ reo lên như thế khi anh ta chỉ có một mình?) Anh tự hào khi có em bên cạnh nhưng anh không khoe ai. Trong tĩnh yên tình yêu sống động hơn nhiều. Mình góp cho nhau những gì cả hai cùng có, nhưng tài sản hóa ra nhiều lên vô tận và những ai chưa thực sự yêu đều phải ghen với chúng mình. Có một ngày trái tim anh mở ra để đón em vào (chính anh cũng không hay nhưng bây giờ anh không hề phật ý); anh thấy rằng những giọt máu từ đây thắm sắc hơn. Và tình yêu, đó là nguồn hạnh phúc đời đời nuôi loài người bên nhau chung sống. Nếu chính anh là dầu, thì tình yêu là lửa, bên em sáng chói tựa mặt trời. Nếu chính anh là rừng, thì tình yêu là gió, bên em cùng xào xạc tiếng chim. Nếu chính anh là biển, thì tình yêu là bờ, bên em cùng dào dạt phương trời. Và tình yêu, đó là nguồn hạnh phúc đời đời... *. Anh có thấy trẻ con chạy sau buổi tan trường trên phố ngập nắng? Buổi chiều đông bớt lạnh những chiếc bóng bé nhỏ chạy xôn xao trên đường Bụi bợn lên từ những gót chân ríu rít. Tôi có cảm tưởng như chúng đang chuyển động trong một nhịp trống vô hình, một nhịp trống náo nức. Một ý nghĩ về hạnh phúc le lói rồi sáng bừng Bầy trẻ nhỏ vô tư. Anh có thấy trẻ con chạy sau buổi tan trường trên phố ngập nắng? *. Ðêm, nhẹ nhàng như mùi hương và trong anh nỗi nhớ em đang cuộn lên như sóng trên mặt hồ. Nước sóng sánh đang quyện với ánh trăng đầu tháng: trăng còn khuyết nhưng tình yêu đã tròn. Gió thổi, cây không dậy tiếng xạc xào những chiếc lá còn bóng ướt nước mưa cuối chiều bỗng nhấp nhóa tựa ánh sao sa. những vì sao đã lặng lẽ trên trời những người yêu nhau còn bên nhau mà giờ chia tay đã sắp tới rồi. Ðêm mênh mang, sự hòa hợp vô hình... Anh cho rằng cảm giác ấy là từ những ai đang đi bên nhau kia mang lại cho đất trời. *. Thà một vết thương còn hơn một lỗ hổng! anh ta nhắc lại cùng tôi. *. Năm bông quỳnh trong bàn tay cô gái… tưởng như vẫn bây giờ. Màu sáng trắng rực rỡ từ những cánh hoa ánh lên gương mặt nàng thành một niềm vui, một vẻ đẹp gần như kỳ ảo. Năm bông hoa không tự biết mình đẹp thế nào, cũng như người con gái quên rằng mình quá quyến rũ trong khung cảnh êm đềm. Năm bông quỳnh, nàng đã cùng tôi ra hái, những đốm sáng mềm mại tỏa trong bóng đêm thơm ngát. Thế rồi năm bông hoa đọng lại trên tay nàng. Không, tôi tin rằng không có cảnh nào có thể đẹp hơn và vẫn nhớ lòng mình rất lung linh lúc ấy… Trời vừa mưa xong, ướt lạnh, không gian quá ngỡ ngàng. Trăng chưa lên và sao chưa mọc, nhưng biết đâu tất cả ánh sáng đã tụ lại trên tay nàng. Ôi những bông quỳnh kiều diễm, thiên nhiên đã tạo ra em để tôi đặt lên tay nàng. Năm bông hoa, một niềm ước muốn, vâng tôi muốn hái lòng mình để đặt lên tay nàng như thế, nàng biết không? *. Cửa biển nơi nào, hỡi dãy đảo núi che tầm mắt ta nhìn về xa vời? Mây màu thiên thanh, hay ánh biển hắt lên trời lộng gió? Chân bâng khuâng theo làn sóng sẽ vỗ. Những ý nghĩ không thành hình chìm trong man mác buồn hay nỗi nhớ về hạnh phúc đã như cánh chim vừa bay đi khuất? Em, hãy đi bên anh và đừng nói. *. Mùa đông - chiều - cánh chim lạc gió. Như mối tình của một con người không bao giờ còn mong đáp lại. *. Anh giữ nắng mùa thu trong tuổi thơ của mình và em hỏi tại sao? Anh giữ gió mùa thu trong tuổi thơ của mình và em hỏi tại sao? Anh yêu em trong mùa thu năm nay thời gian trôi - tình yêu lớn dần, dầu khi mùa đông tới. Anh viết bài thơ này kỷ niệm một mùa thu sáng trong. *. Và Chúa trời đã cho ta những gì? - Một ngày kia ta sinh ra đời. Và tình yêu đã cho ta những gì? - Hai tư năm sau ta hạnh phúc! *. Buổi chiều và nỗi nhớ vây quanh anh như hoàng hôn vây bọc buổi chiều Anh còn biết đi đâu? *. Dù không bao giờ còn về bên nhau, ta thầm mong cho nhau điều lành, phải không em? Những nẻo đường ta đi, trên mặt đất - bây giờ, sao xa xôi đến thế. Mãi trong anh những đêm hè thầm thĩ góc phố cuối cùng, nơi ta chia tay. Ðôi dòng này dù em không hay phương trời này hồn anh không say. Thôi em đi... chúc em hạnh phúc. (92-93-94) *. Ta mang nỗi buồn viễn xứ đi trong nỗi buồn mùa thu nhắc chi những gì quá khứ sương sa, mưa xuống âm thầm. *** Trên nỗi buồn lại thêm nỗi buồn nữa trên lá vàng lại thêm lá vàng nữa cuộc đời ta? *** Ta vẫn yêu mối tình ấy thôi ta vẫn đau nỗi buồn ấy thôi thu nay có lại như thu trước? non nước bây giờ: năm tháng trôi. *** Nghe tiếng chim, mưa tạnh? Khoác vội áo ra ngoài. Lận đận trong mưa thưa với dăm lời hát cũ trong một chiều xa vợ trong một chiều xa con trong một chiều xa nước. Ðêm về nghe gió sang. *. Tháng ba, 1994 Ðất khách vào tháng ba nhớ và xa. Hoa xuyên tuyết cuối mùa xanh và tím. Con gái ta bé nhỏ, thiếu mẹ, vắng cha nào đã biết gì. Ta thương con và khóc nhưng riêng gì tháng ba. *. Mùa xuân đến bằng những mầm cỏ nhỏ mọc ngoài cánh đồng từng tiếng chim cu gáy êm và thiết tha. (Những hình vẽ của con, những lời thư ngộ nghĩnh, bao lần cha ước mong...) Tháng ngày con lớn lên - tháng ngày cha đánh mất. Mùa xuân đến bằng những mầm cỏ sắc, con gái ơi. 3-95 *. Chiều tan cánh chim trời hay những tro tàn? bay loạn ngoài chân mây. Bên sông, đôi vịt trời quen dừng lại ngang phiến đá già ta đi, mùa xuân đang thắm lại - trên những cánh hoa. *. Rong chơi đôi dãy phố và đôi cánh đồng Rong chơi bên sông êm và trong rừng vắng Rong chơi trong sương mù và trong trăng sáng. Rong chơi trong định mệnh phũ phàng. *. Vầng trăng nhỏ bé - đêm ta về - chìm dưới đáy sông sâu, lặng lẽ. Nước chảy, theo thời gian, và gương trăng khi mờ, khi tỏ. Buồn hay vui, ai có hỏi một lần. Này trăng, người có quá khứ không? *. Ðoạn khúc I. Sông con chảy trong vàng thu yên ắng. Mù sương giăng che một vầng trăng xa vắng. Thảng thốt đau. II. Gà nhà gáy tiếng hoang tinh mơ sáng. Ðơn sơ một vầng trăng bạt gió. Chơ vơ xa. *. Ðồng hương, những ngày chết chóc 1996... Trước bầu trời cao và rộng này lẽ nào lòng không sáng. Trước màu xanh lộng lẫy lá non này nghĩ gì chuyện âm u. (xuân '96 ) Có những lúc niềm cay đắng ngấm trong từng ánh mắt. Có những lúc khói thuốc bay như khói hương nguyện cho những đời vẫn sống. Có những lúc nuốt máu trong mồm cho khỏi rớt xuống cống. Có những lúc máu nhỏ xuống thảm cùn chỉ có con gián biết. Có những lúc máu nhỏ xuống lá mục chỉ có con sâu biết. Có những lúc thân cát bụi bị hất về cát bụi bằng một phát súng giảm thanh. Có những cô hồn - viễn xứ... 7-96 *. Trăng rất mảnh, trong một đêm đầu xuân sương rất mỏng, trong một đêm đầu xuân. Ðường rất nhỏ đưa hồn đi xa ngái: phố, mưa phùn, sau một đêm: mùa xuân! *. 'Nỗi lòng người đi' 1. Tiếng hát vang - những nỗi buồn đa sắc miên man trôi miền ký ức không lời. Có nhu cầu đứng giữa hào quang và nhu cầu ngồi trong bóng tối. Khát vọng được thăng hoa và khát vọng vẫn giữ được chính mình không chỉ trong câu hát không chỉ một đêm nay. 2. Một ngày ta xa Hà Nội và xa em. Một ngày ta xa Sài Gòn và xa nước. Những đôi tình nhân buồn thê thiết. Chỉ mong đừng ước như người già hẹn ngày về của những nắm tro. 7-97 _________________ 'Nỗi lòng người đi': bài hát của Anh Bằng *. Vì đã nở mấy hôm vì mưa xuân và gió xuân những cánh đào phai nhẹ nhàng rơi xuống đất. Bên những gốc đào xưa: dòng - sông - thời - gian, đi qua đời thật chậm, như ngừng trôi. *. Buổi sáng, trong sương mù hiện ra những lá vàng non đầu tiên. Em có nhớ tình thu ngày xưa? ta vẫn nhớ tình thu ngày xưa, không ai biết tình thu ngày sau. Trong không khí, một chiếc lá vàng non nhói sáng. *. Một chiều đông Berlin (trong khu tưởng niệm Hồng quân Treptower Park) Mùa đông những bức tượng đồng rùng mình trong trắng tuyết. Lặng vang lời thơ cũ: 'Vinh quang vinh quang đời đời vinh quang.' (*) Nửa thế kỷ lạnh chiến tranh nóng - Nửa thế kỷ nóng chiến tranh lạnh. Ngọn lửa vĩnh cửu từ lâu không cháy nữa. Vòng nguyệt quế bằng đồng xanh lạnh. Nửa thế kỷ đi qua - những người lính Nga vô danh lầm lụi về Tổ quốc những ca sĩ Nga vô danh hát rong muôn nẻo đường nước Ðức. _________________ (*) Thơ Rôđevenxky, bản dịch Thái Bá Tân *. Những mẩu vụn thơ như những mẩu vụn bánh mỳ không đủ nuôi ta sống nhưng dù sao... *. 'Xa khơi' Vắng biển, nhưng những cánh buồm mây thả đầy trên vòm trời thu - dịu - nắng. Hiện dần lên những cánh chim bỏ xứ chảy về Nam. Nắng tỏa chiều nay và nắng tỏa trên những cánh chim. 9 - 97 ___________________ 'Xa Khơi': bài hát của Nguyễn Tài Tuệ *. Những cửa sổ nhà tôi Một cửa nhìn xuống phố Một cửa mở thấy núi đồi. Hồn tôi mang chiều - trên - sông dịu dàng trôi đi mãi. *. Tặng... Tuổi đã ngoài bốn mươi thấy đời toàn chắp vá. Như mối tình đang say đắm này đây: có thể nàng sẽ bỏ hắn để theo người đàn ông khác có thể hắn sẽ bỏ nàng để theo người đàn bà khác. Có thể chỉ chán mà buông nhau, xoàng xĩnh thế thôi. *. Xa bố Ðã thấy trong gương tóc đen chen tóc bạc bốn năm con xa nhà. Này là nét của mẹ này là nét của cha này là mũi tẹt da vàng (lẫn làm sao cho được). Những ngày kiếm ăn quanh những ngày gào thét hão lý tưởng nào, tìm kiếm suốt đời con! Bố ơi, tóc bố không còn sợi đen con còn phiêu bạt mãi càng già con càng thương bố hơn. *. Ràng buộc với cái gì cũng sợ đành ràng buộc với tự do. *. Còn duyên Những bông hồng cuối cùng cháy rực trên tuyết trắng trong ngày đông đầu tiên. Như son môi cô gái hồi xưa tôi yêu mến, đã có lần, ướm tay... *. Không giữ lại chút gì cho mình cứ thấm thía một sắc vàng dâng hiến không che chắn mùa đông trái chín mùa lá rụng thu... *. Cũng đừng mãi băn khoăn về sứ mệnh đời này, trong nắng chiều lãng đãng: sông thu trôi. *. Em cùng ta trong rừng nghêu ngao những lời hát cũ, vút trên cao - chiếc lá cuối cùng sáng lấp lánh rất nhiều tiếc nuối dưới xa kia sông Lahn êm ả trôi, giữa đôi bờ: núi thu. *. Ở đâu đó còn đọng nước mắt Của con, trong những đêm xa mẹ. Ở đâu đó còn đọng nước mắt Những ngày cả nhà ta xa nhau. Kỷ niệm thành muối xót Suốt đời cha mang theo. 11-96 *. Những nụ cười tưởng chừng vĩnh cửu một ngày tàn dưới đất sâu. Quê hương tưởng không gì chia cắt một ngày đã vĩnh viễn xa. Chiều Long Biên đạp xe về phố Hà Nội đèn vàng, chỗ sáng chỗ không đôi quang gánh ngoại ô, vành nón cũ, lá rụng xuống đường, gió bấc qua đêm. ...Ngang đời - trôi quá khứ. *. Buổi sáng, trong sương mù con chó già dắt chủ đi chơi. *. Buổi chiều chạy đến cuối trời bằng những dấu chân trần trên tuyết. Trăng non! Nhớ ơi những ngày gió bấc. Em đã đến và đi ta đã quên và xa mười năm hơn, đời nào không lối rẽ? Nhưng chiều nay trăng non soi những dấu chân trần trên tuyết. Tuyết đầy những dấu chân. 12-96 *. Standby Nửa đêm chợt thức những ánh đèn? những ánh đèn Standby Standby- Standby- Standby nhả ánh sáng của bầy đom đóm chết. ... Ngủ đi đôi mắt thức tiếc nhớ gì? - trong đêm. 12-96 *. Bên Bến Xuân Ước một ngày trở lại Bến Xuân bến xuân như Văn Cao từng hát. Mà nghiền ngẫm cuộc đời và nghiền ngẫm cuộc tình. Lệ đương mùa, rơi lá chan hòa (*). Ðời trần trụi không còn gì che lấp tình cằn cội không còn gì e ấp. *. ??? Từ một quãng đời nào ta đánh mất niềm vui? Từ một kiếp trước nào ta đã chọn kiếp này làm tỵ nạn? Hỏi mãi để làm gì? Những luống đất mới cày chợt dâng mùi nhiệt đới. tiếng gõ nào như tiếng mõ bày trâu chiều vào đêm: cánh đồng ký ức, nhạt nhòa phai. 1-97 *. Như là để hát Thương ngọn gió chiều thổi dọc triền sông những lá sẫm màu đau đáu nhìn nhau. Thương ngọn gió chiều thổi trên trời cao trắng mây hững hờ tình thu ra đi. Ngọn gió chiều thương vai xuôi hồn gầy. Mình còn đứng đó hờn xanh, chơi vơi. 3-97 *. Hà Nội Nơi ta sống 'áo chăn chưa ấm thân mình'(*) đêm mất điện đạp mò xe trên phố và em, lặng thinh. Nơi ta sống mưa đêm nước ngập bụi hoang nắng suông. Cây đa vẫn một trời xanh lá. Nơi ta yêu dâu da xoan lan hương trong làn sương buổi sớm. Nắng lấp lóa trên vòm cây cơm nguội lá non tươi như tiếng khóc chào đời. Sống chi chút những giờ êm ấm hạnh phúc nào không qua gian nan. Nơi ta sống thành phố nửa tỉnh nửa quê thành phố dở cũ dở mới cứ mỗi lần 'kỷ niệm' lại cót ép tượng đài, tụng công đức ngàn năm. Thành phố cả tin và khờ khạo bỏ bình yên đi tìm phú quý chuốc về lắm nhố nhăng. Rồi một ngày bỏ Hà Nội ta đi thành phố ấy có gì lưu luyến nữa? Rồi một ngày bỏ Hà Nội ta đi quanh ta: mênh mông là quạnh vắng. 10-96 ___________________ (*) Lời bài hát 'Nhớ về Hà Nội' của Hoàng Hiệp 8-97 *. Khi nghĩ về những ngày hoang dại, ta biết: sẽ không bao giờ ta quên người ấy. Khi nghĩ về những ngày hoang dại, ta biết rằng: người ấy, đã lâu rồi, quên ta. *. Kỷ niệm cũ Em không nói với ta ta không nói với người trên bãi đá những hình im lặng đứng biển vỗ sóng ào lên bờ cát: đêm về, một ngày hoang mang đi. *. Khi ấy có một điều hy vọng bé không ai nói, chỉ dám nghĩ bơ vơ điều hy vọng bé ấy mười năm sau vẫn còn. *. nhủ Hãy ủ những chiếc lá vàng dấu im trong miền ký ức nếu có một mùa xa vắng nhớ cho: độ ấy, ta yêu. *. Sau dãy núi là mặt trời hoàng hôn sau màu vàng thu là những cuộc đời lá. Nước mắt có khi rơi, sau một lần hạnh phúc. hay miệng cười như không, sau năm tháng tơi bời. Mai, phía bên kia dãy núi, mặt trời lại lên. *. Chân dung Từng lang thang qua những trường đại học từng lơ mơ trên những giảng đường 'những hàng cây thẫm màu in hình lên nền trời ráng đỏ đóa cúc vàng lộng lẫy mùa đang thu...'(*) Giờ làm thợ không nên, làm thày không đắt mãi thư sinh đến thuở bạc đầu (?) Quen với nỗi buồn như khói thuốc quen với suông tình như sương khuya. Không tin ai trên đời, không tin ai trên trời. Sống đã thôi là hạnh phúc yêu đã thôi là đắm say và thu đã thôi là quyến rũ. _____________________ (*) Thơ thời sinh viên *. Mùa thu đi qua trong màn mưa mờ sương những đóa hoa cuối mùa những chiếc lá cuối mùa đua nhau lộng lẫy. Mùa thu đi qua trong màn mưa mờ sương những chiếc lá sắp vàng những sắc vàng sắp rụng những hoa thắm sắp tàn ẩm ướt - dịu dàng. đi qua trong màn mưa mờ sương. 10-97 *. Lòng phải rất sáng hẵng đến chỗ đông người lòng phải rất tĩnh hẵng vào nơi tốc độ lòng phải rất đằm trên những bước chông gai. *. Ở một đầu mùa đông Ở một đầu mùa đông sương mù và băng giá nhớ về đứa con bé nhỏ với rất nhiều thương yêu. Ở một đầu mùa đông Mưa phùn và gió bấc đứa con gái bé nhỏ vẽ hình ông mặt trời cháy đỏ rồi gửi cho cha. Giữa mùa đông chia xa. *. Gửi con gái Sông bắt đầu từ suối và suối bắt đầu từ những khe nước nhỏ. Li ti sương đọng đầu cành từ những chiếc lá vàng rơi xuống. Sau này thành dòng sông. Mai ngày con lớn lên con sẽ đi cùng cha ra biển. Biển bắt đầu từ sông. *. Viết cho đứa con sắp ra đời Cha mong con sau này tránh được nhiều điều cha từng vấp ngã. Và cha mong cho con sau này gặp được một phụ nữ - yêu con như mẹ từng yêu cha. *. Giữa mùa thu Kiều diễm, chậm, dịu dàng mùa thu lan mênh mông trong hỗn hợp của sương mù và nắng. Anh trở lại nơi ấy, mùa thu trời rất xanh và mây rất cao. Nắng rất trong thấy cả núi xa thấy cả những triền cây vàng thắm. Ðã có những ngày đầm ấm những ngày đau đớn, chênh vênh. Anh đi nghe rừng thu êm vắng bờ thùy dương da diết một đời. Nắng rất trong thấy cả núi xa thấy cả những triền cây vàng thắm. Ðã sống lại những ngày say đắm... Mênh mang ngàn nhớ thương. *. Những ngày bố mẹ xa con đã lâu hơn những ngày sống bên con rồi đấy. Long đong trên đất này xa lạ bố mẹ thương con nhiều hơn. Biết đến bao giờ con lớn khôn. *. (bức ảnh TCS và KL) Một ngày đông thiêng liêng trong vòng tay của người tình cũ người đàn bà ấy mỉm cười. Rồi sau đó nàng yên tâm gào - thét - âm - thầm: trên đất mới, tha hương. *. Khi yêu đương đang thành mốt như chiếc quần jeans em có còn chung thủy? Anh trút hết mồ hôi trên chuyến xe khách người và người ồn ào khó chịu em có còn dịu dàng? * * * Cơn gió bụi tháng ngày cuốn phăng đi bao niềm hoài ước trôi nổi ngang đời bao nỗi hoài nghi vận người đổi thay hệt như vận nước. Anh không tự hiểu mình em không hiểu nổi anh. Một lần xa hóa ra vĩnh viễn. Chiếc quần jeans bạc gối chuyến xe bus cuối cùng bỏ khách đợi ngang đường. 84-97 *. Chiều nắng trong, nửa vầng trăng non lơ lửng đính trên nền trời lá mạ. Thiếu phụ nhớ con nhớ bàn tay tí hon chỉ lên chiếc đèn đường tưởng trăng. Chiều nắng vơi, thiếu phụ, cuối đông nhạt gió - nửa vầng trăng - không nói. 1-98 *. Bên sông Lahn Gặp sông Lahn một quãng vắng, trong rừng thấy sóng trên sông chở nắng chở gió, và tiếng chim, trôi lên phía trước. Mỗi ngày sống - mỗi ngày xa, mỗi ngày xanh trong cỏ biếc dập dềnh qua. Gặp sông Lahn một quãng vắng, trong rừng. 5-98 *. Mùa xuân Lá đã thẫm, che khuất những bố già đang làm vườn mây đã cao, nhớ xưa thời thơ ấu. Con chim nhỏ lại về ăn quả - nhả hạt như những ngày chưa xa. Có những ngày chưa bao giờ xa mùa theo hoa nở thầm ký ức ngắt xanh trời viễn khơi. 6-98 *. Replay Dòng sông, đôi bờ ngỏ mùa xuân... Trở lại quá khứ gặp nhiều người quen hơn bây giờ trong những giai điệu mê đắm lòng ta. Giờ đây tất cả đều đã khác: ta đã không thành đạt họ cũng đã quá già. Từng không biết sẽ bay cao tới đâu giờ không biết sẽ rơi sâu tới đâu. Trở lại quá khứ gặp nhiều người quen trên con đường đang theo không còn ai người cũ mà rồi vẫn đi. 10-10-98 *. '98, mùa nước nổi Sao những nỗi đời không bao giờ khuây khỏa dẫu ta biết: em yêu ta đến thế! Những đêm dài đi qua cầu cổ vằng vặc trăng loang loáng nước lũ dâng. *. Sắp nôel '98 Ðêm mùa đông cánh đồng trăng và tuyết. Và sông Lahn thân thương, hờ hững trôi về nơi xa mờ. Nào ai biết đời mình đang về đâu? Những anh chàng người tuyết vừa cười vừa tan. *. Gửi một cây anh đào cùng tuổi Không bao giờ, không bao giờ còn ra quả nữa nhưng những cuối mùa quanh gốc, rụng toàn cuống hoa. *. Những câu thơ buồn và lạnh mang theo suốt cuộc hành trình tôi sưởi ấm lòng mình bằng những câu thơ buồn và lạnh cố nhân ơi! *. Người câm có ngôn ngữ người câm người điên có ngôn ngữ người điên người ta có ngôn ngữ người ta... Cây nói với tôi bằng ngôn ngữ chồi non buổi sáng mùa xuân cây chìa cho tôi một cành hoa đầy. Cho tôi, lời ai hát tình ca. *. Mùa thu nhỏ Gió thổi, ngôi sao ban chiều dần tỏ ngước mắt, ngước mắt lên, đợi chờ. Thiên nga vẫy cánh trên mờ sông sương khói ngày bắt đầu bằng nỗi nhớ nhà bằng những bước chân lạc vào dĩ vãng không chỉ toàn đắng cay. Có những con đường mỗi đi mỗi xa. Buổi chiều - trong nắng xế mùa thu trở về trên những cây thánh giá. *. Em... Ðừng tìm ta giữa những nẻo đường ta đang lạc lối giữa quãng đời ta có đợi nữa đâu bao năm rồi ta có đợi nữa đâu. Cuộc đời có dài đâu sao bao nỗi đau phải chịu đến hai lần. Ðừng tìm ta, đừng đi lạc cùng ta. *. (St. Peter-Ording 8.2001) Ở phía đối diện mặt trời vẫn là đối diện nỗi buồn vẫn tự hỏi lòng suốt đời chỉ mãi thế thôi sao? Ở phía đối diện mặt trời đỉnh tháp nhà thờ nhỏ vạch lên trời một chữ thập dài. *. Nghĩ những bước chân chệch choạch của mình cũng làm cho con đường mòn thêm chút nữa mà thương cho con đường. *. Bên bờ biển, chiều tối một người dắt chiếc diều và một con chó nhỏ. Ðứt dây diều bay đâu, đứt dây chó quay đâu? Bên bờ biển, chiều tối một người đi không mang theo gì cả đeo đẳng một nỗi buồn. *. Không biết gió bắt đầu từ đâu trên biển xanh rộn sóng. Nhưng biết gió kết thúc chỗ nào một nơi nào xa vắng... *. Nhớ về TCS Người thường khuấy động nơi yên tĩnh của tâm hồn đã về cõi vĩnh hằng. còn nghe tiếng hát Khánh Ly tan hoang, ơ hờ, hanh hao như ngày thu nắng gió. Những vết thương không hẹn ngày lành. Việt nam, Việt nam sau một cuộc chiến tranh vô vọng là một nền hòa bình vô vọng. Một người đã về cõi vĩnh hằng vết thương đến ngày thôi đau xót khi những thế hệ này ra đi. *. Hư vô Một chút lúa mỳ dại đã gọi đấy cánh đồng. Một chút chân trời xa đã gọi đấy ước mơ. Viển vông hồn rất cũ thất bại trải mỗi ngày đất bằng sao vẫn ngã? Một chút gì để sống một chút gì để yêu một chút gì mãi mãi. *. Thị trấn biển ru ta: cơn gió dài trên những hàng dương tiếng xạc xào đàn hải âu trên dòng kênh nước mặn. Trị trấn biển ru ta: những đám mây vĩ đại, lang thang những khoảng trời thăm thẳm xanh. Những khoảng trời in hình trên biển và biển trời in hình trong miếng hổ phách già ta mang về cho con. *. Và cuối chiều dòng sông chảy dưới chiếc cầu gỗ không thể không dịu dàng. Và cuối chiều rừng bạch dương đã trở vàng trong nắng lẽ nào không nỗi nhớ. Và cuối chiều biết ngày xuân đã đi rất xa bao điều, thôi đành lỡ. Và cuối chiều ngôi sao nào sáng xanh lấp lánh có chăng là đắm say? *. Ngồi với nhau đây hiền như dãy ghế trong nhà thờ còn nhìn đi đâu mưa rơi tàn đêm trên biển lớn. Mai này em đã xa. Vắng em trong thành phố vắng em phía dòng sông vắng em nơi nụ hôn vắng em khi tiếng hát. Thế nghĩa là chưa hết vẫn mang niềm nhớ mong? Ngồi với song khuya hồn như dãy ghế trong nhà thờ ấm tay lời nước mắt bao giờ ta có nhau? 10-2002 *. Vũ trụ của anh: đoạn sông nhỏ bé, hoa dại theo mùa, lá lúc thu sang. Ước mơ: một loài chim trên sóng những cuối chiều - vỗ cánh - bay lên, giữa nước xanh, trời xanh, yên vắng. *. (gửi anh Ðặng Tiến) Những chiếc thuyền bị neo ngoài bến chỗ sắt thì rỉ, chỗ gỗ thì mòn còn nhớ, lãng du không? Những mây trắng giữa trời còn nhớ đáy sông không? Mái chèo của ai, độ ấy, đâu rồi? *. Cuộc chia tay mùa hạ Hãy quên đi một lần hãy quên anh. Em, nhỏ bé, người - đàn - bà - trinh - nữ, của anh. Cánh tay còn nhớ - lúc ôm em trái tim còn nhớ - lúc hôn em. Nếu yêu thêm một lần: hãy yêu anh. *. Hắn duôi cổ ra nhìn: biển rộng đến chân trời. Biển lặng và êm dưới một vầng trăng trào dâng, đắm đuối. Hắn đi và hắn đi, biển rộng vô bờ ở phía bên kia nhưng có bờ ở phía bên này, cho hắn đi. *. Hắn như người Giao chỉ cuối cùng, bàn chân đã hướng biển, ngón cái còn vọng núi. Ði xa chỉ nhớ về ngô lúa đêm nằm mê lá chuối vỗ quanh nhà. Nhọc nhằn như lũy tre, chiều nghe đàn trâu bước. Nhưng đôi khi hai gã Giao chỉ tránh nhau ở xứ người. *. Cơn bão đã tàn, trời cao lại xanh thắm. Dông tố đã ngừng, dòng sông lại phẳng lặng. Ðâu rồi những cuồng điên, đam mê, gào thét, đâu rồi những vật vã chia ly, hoảng hốt lo âu? Ðâu rồi tất cả đâu rồi, những ngày cháy khát bên nhau? *. Hình phạt Chỉ cần bắt hắn xa con thả cho hắn đi hoang ngoài phố. Chỉ cần bắt hắn xa sông lũ vịt trời, hoàng hôn ngoài bến. Cấm hoa dại, hát ngu ngơ cấm hoài vọng một khung trời đâu đó... Bốn mùa theo gió hú trên cao. *. Xa cách Gần cuối năm ngoài đường mưa rơi những ánh đèn trong vắt dưới mái hiên kẻ du đãng cuộn mình chiếc thang máy ga tàu điện ngầm, không người, chạy mãi. Gần cuối năm ngoài đường mưa rơi hắn đã nhớ về em lúc ấy. Mối tình đã trở thành mối-tình-của-hắn. Ðêm rì rầm tiếng mưa. *. Dạ khúc Chiều vào đêm, có bao giờ không thế? Khoảnh khắc bất kỳ - anh đã bên em lại mơ ước thanh xuân, lại cầm tay, lại sẽ... Chiều đã mòn dần: bóng tối bây giờ em ở đâu? Dĩ vãng trong anh không phải là dĩ vãng anh vẫn còn mong em. *. Ilmenau Bây giờ đã đến lúc viết về những bờ lau bên hồ thời xa vắng sao quá bơ vơ trước hứa hẹn đầu đời. Bây giờ đã đến lúc viết rằng khi ấy máu trong người chậm lại lúc đôi nọ hôn nhau ngang dốc, chiều, tuyết, mưa. Bờ lau mọc lúc vào xuân đứa bạn cùng đường nay đã chết vẫn biết còn sống còn cơ hội bất tử vẫn muốn dang tay vẫy lối bạn về. Thời xa vắng không giữ được em, khao khát quá nhiều - đời người quá hẹp. Trở lại 20 năm sau hồ những bờ lau dập dờ xanh lửa. *. Sông chiều Nước dâng hun hút trôi mau những miền dã quỳ đã hết. Hắn ngước lên trời - mây xám thung lũng sương mờ - sắp mưa. Hắn nhìn ngược chiều nước chảy nước lạ, nhưng bờ đá quen. Ðã đến mùa cưa bớt cành cây cho khách qua đường khỏi vướng. *. Những cây thông ngoài rừng đã chuẩn bị làm cây thông Noel có kẻ đã chuẩn bị tổng kết đời mình thùng thuốc nổ chuẩn bị tan thành pháo cuối năm. *. Và mịt mờ trong sương Chopin và ngọt ngào bi thương Chopin. Ðâu cũng như quê, đâu cũng như không Chopin. *. Tặng... Trăng nhoè, nằm trong nôi của mây đêm nhoè, nằm trong nôi của sông tiếng chuông nhà thờ còn nguyên trong gió anh gửi ánh sao cho nỗi nhớ của anh. *** Tiếng chuông nhà thờ còn nguyên trong gió bây giờ em ở đâu trái đất đã bao lần quay về chỗ cũ sau ngày ta xa nhau. Ta tình cờ gặp em sao cuộc đời đổi khác sau ngày ta xa nhau. Bóng trăng muộn chìm sâu trong sóng nghe tiếng chuông - buổi lễ đã tan tìm em ở đâu trên trái đất con người? *. Hắn đã hứa với em ngừng thư đi - để thôi. Hắn đã hứa và cũng làm như thế em đã quên và đã tin như thế Hắn muốn quên và cố tin như thế cho đến một ngày - bao nhiêu năm sau. *. Hắn lại đi trên con đường đêm lạo rạo tiếng sỏi, ì oạp tiếng sông trầm sâu - tiếng ngầm của đá. Ri ri - tiếng côn trùng rỉ rả, sương đọng cành non, chiếc lá cuối cùng. Những con đường hoang mang trong đêm hắn đi cho thỏa cơn nghiền. *. Gửi con gái Hoàng hôn xanh - trên biển ngôi sao nhỏ long lanh hải âu bay hay nhịp đời của sóng. Mặt trời tìm về bình minh trái đất chìm trong nỗi nhớ của một người cha. *. Liên xô không chọn chiến tranh như nước mình Liên xô chọn con đường sụp đổ. Ðã đến lúc chọn chiến tranh cũng khó. *. Sông chiều Bằng một con cá giả, gã câu những con cá già cùi cũng mắc. *. Hãnh diện Vịnh nhỏ bên sông vịt trời và hắn biết, nước lặng như gương, chỉ một mình hắn biết. *. Cho mùa sau Vùi củ hành tuy-líp, cuối thu qua mùa đông - và hoa khoe sắc trồng một nhành cây cho mùa sau gài một chùm hạt - chim mang về tổ gửi một hoàng hôn về phía chân trời. Mùa sau có thể đến sau ta. *. Lắm khi bảo thôi, không thôi được lắm khi bảo nữa, không nữa được. Càng đi xa bước chân càng ngắn lại càng lên cao càng lắm khoảng ngừng. Mỗi đi mỗi xóa lối sau lưng nhưng không thể theo vết mòn người khác. Như chơi mà không phải trò chơi không chơi, nhưng thường: vô tăm tích. 'Cũng vương cái nghiệp vào thân.' *. 'Sự mất ngủ của hắn' Những cơn gió mùa đông thổi lên rừng không lá đau buốt biết chừng nào. Trăng sáng vì đã rằm không cần hẹn những ai đến ngắm. Quá nửa đêm, có những lúc đằng sau đôi mắt nhắm là một đôi mắt thức. Giữa không gian vời vợi trăng kiêu hãnh từ trên đỉnh trời trải ánh sáng trinh nguyên lên mặt đất bao la. *. (gửi chú Võ Ðình) Trong bóng tối của khu rừng thưa khu rừng trên cao không còn lá mong manh những tiếng chim vội vã tổ ấm còn xa hay đã sau lưng? Trong bóng tối của khu rừng thưa hắn đã giữ những ánh sao trên đất làm hành trang đi xây tương lai. (22.11.02) *. Sông trôi trong đêm, buồn không, mây trôi trong đêm, buồn không? Có tiếng động chỉ là tiếng động nước có ánh mờ chỉ là ánh sao. Ði bên sông đêm, buồn trông... *. Mấy phương án cho một lưỡi dao Nó hình như đã nổi tiếng từ khi thi sĩ TD dùng để cứa cổ mình. 1. người ta đã vứt nó như bất kỳ một vật trở nên vô dụng hoặc nguy hại nào. 2. người ta đưa nó vào viện bảo tàng, chỗ dính máu là chỗ rỉ trước tiên. 3. người ta giữ nó sáng loáng. (28.11.2002) ÐIỆP KHÚC I. Yêu em bao nhiêu cho vừa khi đời ta đang thanh xuân. Dù trời mưa phùn lầy lội, dù đêm gió bấc ngại ngùng khi đời ta đang thanh xuân yêu em bao nhiêu cho vừa. Những ngày thiếu ăn thiếu mặc đi qua tuổi trẻ chúng mình, những ngày tình yêu thắp sáng cháy lên tuổi trẻ chúng mình. Yêu em bao nhiêu cho vừa khi đời ta đang thanh xuân. Tặng em chùm hoa hồng dại thơm sâu trong những ngày mưa, tặng em một chiều dâng nắng hàng cây ôm kín bóng người. Yêu em, chọn đời - bên - em. II. Những chùm hoa hồng dại thơm trong rừng, ngày mưa có người đang tìm đấy có gì không hư vô? Những chùm hoa hồng dại thơm trong phòng, ngày mưa biết có gì mãi mãi có gì không qua mau? ... Mặc những gì hư vô ta vẫn tin người ấy mặc những gì mãi mãi ta vẫn vội về em. Những chùm hoa hồng dại không phai nhòa, ngày xa. *: Chẳng đợi 200 năm 20 năm sau đã có người khóc hắn thơ thế vậy mà hì hục viết... (11.2002) 12.2002 Chuyện tình Hai thiên thần có cánh hôn nhau, rồi cởi luôn cả cánh. *. Rét về, run những ánh đèn vàng dưới chân cầu người đi thưa thớt quá. Rét về, rồi một năm sắp qua hàng bạch dương chìa đôi chiếc lá úa héo, buồn xo. Khi rét về, đời anh tìm hơi ấm - từ em. *. Cuộc tình sau không thành nhưng hắn lấy em làm hệ quy chiếu xét nét những người tiếp theo. *. Thuyền trên sông lênh đênh là được sống. Rừng bên sông hoang sơ là được sống. Và hắn ước bên em là được sống. Hết lênh đênh và hết hoang sơ. *. Buổi chiều đi trong mưa thấy đời cần ít lắm có một thời để nhớ có một người để vương một dòng sông để quen một bờ cây để lá. Buổi chiều đi trong mưa. *. 'Hai khung trời' Giữa mùa đông thương con sâm cầm nhỏ đến ngày tự kiếm ăn nhào lộn trên sông. Ðêm mùa đông thương những con chim sẻ ngủ trong lá xà cừ mấy người thành phố đèn pin, súng hơi kẻ soi, kẻ bắn. *. Như là đức tin Từ bên nhà thờ nhìn xuống dòng sông sông Lahn mượt và êm như tóc dài thiếu nữ bóng thu vàng đáy sông. Từ đâu đàn bồ câu bay lên theo tiếng chuông chiều. Con đường nào bớt xa? ta không biết hãy tin vào một chiều, như chiều nay. *. Ngày trước Vườn song mai đã nở hoa trắng xóa đêm rằm sư thầy ra sân nhìn lên mái chùa. Mỗi sáng sớm đứa bé con người quen gọi cổng 'thầy ơi' lần nào sư thầy cũng giật mình. Mùa xuân. *. Ngoài sân bay Thiếu phụ bé nhỏ dắt đứa con gái bé nhỏ đi mãi vào những cánh cửa kính tự động mở ra: chia ly. Khi những đôi mắt không còn rõ hình nhau biết rằng xa sẽ lâu. ...Trên những cánh đồng mây trắng bạt ngàn với thiếu phụ bé nhỏ, hạnh phúc là ngôi sao - ở đâu? - lấp lánh. (8.12.2002) *. Thêm một lần, chia ly Em cười như ánh nước đêm trăng ký ức đưa ta về xa mãi cuộc đời có mấy lần như thế mỗi lần già thêm mấy cuộc đời. *. Trong chùa (Vô thần I) Trong chùa phật nhiều hơn người ở những chùa thiêng người nhiều hơn phật. Có kẻ đi lễ về với một cây gậy lau suốt ngày leo loanh quanh trong núi. *. Trong nhà thờ (Vô thần II) Trong nhà thờ Chúa Giêsu vừa hy vọng vừa tuyệt vọng. Những kẻ chưa ngộ đạo đóng Người lên thánh giá. Cái ác vẫn hoành hành Giêsu còn trở lại Có một ngày phán xử cuối cùng Vừa tuyệt vọng - vừa hy vọng. *. Vô thần III Này là tiếng tom nỉ non tiếng đàn này là tiếng chát mấy người hầu bên này là khói hương hồn tôi nhập đồng. Những dải lụa màu phấp phới bay nghiêng đời đổi lấy cơn say. *. Ðộc thoại Khi ta nhìn dòng sông chảy đi ta biết rằng sông thương ta lắm khi ta nhìn hàng cây không lá ta biết đời, chỗ dựa, vẫn còn. Chỉ cần ta đừng bỏ ta thôi. *. Tàu chiều Chân trời thẫm hoàng hôn xanh cánh đồng mùa đông mảnh trăng cuối rừng tìm ta qua cửa sổ con tàu. Ở đâu, đi đâu bạn bè ta - những niềm chờ đợi tha thiết, khôn nguôi. *. Ngơ ngẩn Ở gần núi, yêu núi ở gần sông, yêu sông đến biển về, nhớ biển. Giữa bao điều ràng buộc chọn một góc cuối chiều tím dần theo ánh sao. *. Tàu đêm I Gặp lại em ta sẽ nói gì tay còn run bắn, nắm tay em? Thời ta yêu em không có đêm nào tối như đêm nay không có đêm nào buốt như đêm nay không có đêm nào nhớ như đêm nay. Thời ta yêu em ý nghĩ của ta rất khác. Tất cả đều đã khác sao ta vẫn yêu em. *. Tàu đêm II Sao không được như ánh đèn thành phố giống nhau và giống nhau? Sao không được như cát đùa trong gió giống nhau và giống nhau? Sao phải sống nỗi buồn không giống ai sao phải đi đến cuối những chân trời? *. Tàu đêm III Chuyến tàu đêm đi qua vùng đất gắn với cha bây giờ bằng quá khứ 10 năm. 10 năm bạc màu mái tóc không chừng bạc cả ước mơ Chuyến tàu đêm đi qua vùng đất nơi cha đã gieo mầm, cha đã có các con. Những đứa con - và cha tồn tại chuyến tàu đêm có đích để về. *. Nước đóng băng dòng sông mùa đông vết chân con vịt nào xòe trắng. Anh đang sống những ngày không em. Nhũ băng như nhũ đá ngày ta đi lễ chùa. Chim bồ câu tha rơm làm tổ cuối mùa ái ân. Bao giờ mưa rơi trên sông? Những ngày xa em đóng băng trong trí nhớ. *. 'Ngư tiều y thuật vấn đáp' Gặp hắn ngu ngơ như tiến sĩ giấy, bèn hỏi Ngắm gì? Mùa thu ngắm núi, mùa hạ ngắm sông (có lần ngắm núi dưới sông từ bờ sông dõi núi, từ trên núi tầm sông...) Buồn không? Hiu hiu tôi mới thực là mình. Làm thơ? Từ cái tứ vu vơ dựng lên cả bài thơ - vất vả lắm. Viết xong rồi chép lại rồi nghiền nát câu thơ tháo ra từng chữ, soi soi có khi cả bài chỉ để gánh 1 từ nghĩ điếng người chỉ để cứu 1 câu. Khổ quá! Xong bài thơ khoan khoái vô chừng... Hoa gì? Hoa gì cũng được miễn đừng quá nhiều loại nào không ai biết, càng hay lúc sắp tàn hoa dễ gợi ưu tư. Những người luỵ hoa hồng là a dua cả đấy. Thời tiết? Nắng hay mưa, đều thích miễn là được ra đường tuyết bay, đừng đội mũ. Tìm gì? Tôi chỉ đi tìm tôi lui vạn dặm chỉ để hướng nội thôi. Thấy không? Ðến bây giờ chưa rõ. Sao có lúc như khóc như cười, nông nỗi? Số là ngày này cách mấy nghìn năm thương nữ bến sông xa, giặt áo... Hết thuốc chữa! Cám ơn. Tiến sĩ giấy quay đi, chân thấp chân cao. (15.12.2002) *. Tuyết rơi từng bông nhẹ, đều, trắng muốt đêm giáng sinh, những ý nghĩ đã trở nên trong sáng những đau buồn đã xa hãy tin vào những điều thánh thiện quỳ xuống mà hát thánh ca. Tuyết rơi từng đàn, nhịp nhàng, trắng xóa. (15.12.2002) *. Hải âu biết biển mênh mông thế bay không? vẫn bay. Trái đất biết mình đau buồn thế quay không? vẫn quay. Dũng cảm và cuồng điên trong những tháng ngày có tên là cuộc sống. (15.12.2002) *. Trong thành phố Ðàn bồ câu không biết bên dưới là nhà tù lượn vòng, lượn mãi chim ơi, những chấn song, thép gai chỉ để người chống người. Bên kia, khu đèn đỏ người bán người người mua người từng phần, từng phân. Ý nghĩ của ta nhiều khi tan nát đừng lo, hãy kiếm chút gì để ăn mùa đông rồi sẽ rét. (16.12.02) *. Ta mang theo mùa thu như một niềm mơ ước. Em mang theo đời ta lẽ nào em không biết. (18.12.02) *. Có người nhìn đâu cũng ra tiền có người nhìn đâu cũng ra thơ có người vừa nhìn ra tiền, vừa nhìn ra thơ có lẽ... *. Không phải quá khứ chung chung... Quá khứ của hắn mà dùng súng lục để bắn là chết. *. Giếng Ngọc I Mỵ Châu thả những chiếc lông ngỗng nàng còn biết gì trong cơn bấn loạn ấy? Lông ngỗng làm sao đánh dấu đoạn đường. Tất cả những chiếc lông ngỗng đều bay lên trời khi lưỡi gươm kia hạ xuống. Trọng Thủy không bao giờ trở lại Âu Lạc, nhiệm vụ đã hoàn thành. *. Giếng Ngọc II Trọng Thủy trở lại Âu Lạc trong một ngày mưa vua cha sẽ trao chàng cai quản xứ sở này những chiếc lông ngỗng bết lại, ướt đẫm chàng biết Mỵ Châu không còn. Những đêm sao đầy trời giếng Ngọc vọng trầm tiếng máu nước mắt hai hàng Mỵ Châu ở đâu? Chàng biết Mỵ Châu đang chờ. Ðàn ngỗng trời khào lên tiếng đáp tất cả đã hết rồi. *. Giếng Ngọc III Mỵ Châu không chết An Dương Vương tự thấy lỗi ở mình gươm báu cốt dùng khi tự sát. Rùa thần mang chiếc xác còn ấm đi vào đại dương. Quá khứ không còn, cuộc đời sang trang Trọng Thủy tìm thấy Mỵ Châu một ngày sau đó hai người sinh rất nhiều con họ trở thành thủy tổ một dân tộc bán khai. *. Giếng Ngọc IV Trọng Thủy không bao giờ quên một lần Mỵ Châu gọi chàng là chim Lạc. Chàng những muốn cưỡng lại lệnh cha muộn rồi bí mật của nỏ thần đã được gửi đi. Ba ngày sau thì Mỵ Châu chết suốt một vùng cỏ lụi, trái mùa. *. Giếng Ngọc V Mỵ Châu biết Trọng Thủy muốn gì cha nàng bảo 'tương kế tựu kế' Mỵ Châu giữ mình được ba năm. Ðêm hạ rằm Mỵ Châu lả vào lòng chàng khi xem đôi hạc múa trên bãi cát sông Hồng huyền thoại đã không ra đời nếu không có những ngọn gió khởi từ dòng sông mẹ. Mỵ Châu hiến mình cho chàng, biết rằng lơ lửng trên cao là cái chết. Tình yêu. *. Giếng Ngọc VI Khi gươm thần hạ xuống An Dương Vương nhận ra mình lầm ý nghĩ ấy vụt hiện cùng vệt lóe sáng của lưỡi gươm dưới ánh chiều tà ông theo rùa thần như chiếc bóng tại sao đến tận cuối đời ông vẫn nghe theo lời kẻ khác thành bại lẽ nào chỉ bởi một nguyên do. Ðột nhiên ông kinh hãi rùa thần ngọn lửa nghi ngờ âm ỉ cháy. Tóc trắng khuất dần dưới biển xanh. *. Giếng Ngọc VII Gươm thần nằm 10 năm trên đất đấy là 10 năm thanh bình Âu Lạc tưng bừng như một đóa sen. Từng sống tuổi trăng tròn của Mỵ Châu - đêm nàng hiến thân cho chồng - gươm thần thấy phận mình như que củi. Ngày hôm sau, ánh hào quang tỏa ra từ người đàn bà Âu Lạc đẹp hơn tất cả những gì gươm thần đã thấy trong cuộc đời vĩnh cửu của mình thoáng u ẩn trong mắt nàng nhưng gươm thần không để ý. Cho đến ngày phán xử cuối cùng. *. Giếng Ngọc VIII Rùa thần chứng kiến tấn bi kịch Âu Lạc bằng con mắt của rùa con mắt được ghép bởi những thể thủy tinh có mặt cắt ngũ giác với rùa không có người Âu Lạc đẹp nhất cha con Mỵ Châu là hai hình nhân. Như thế mới thành thần, dù trên trời, dù dưới bể các thần chỉ có một giải pháp cho mọi sự. Dưới đáy biển đám ngọc trai vụng về hớp những giọt li ti - máu của Mỵ Châu không tan mà phân ra trong nước như những viên thủy ngân đỏ thắm - nhưng điều đó không can hệ đến thần. Ba năm sau Âu Lạc coi Triệu Ðà là vị vua của mình. *. (talawas) Bắt đầu là cô đơn tiếp diễn là nguy hiểm dừng lại là lạc lối - đường xa. *. Lúc thiêng thì rất thiêng lúc không chỉ là pho tượng gỗ biết pho tượng nào thiêng, để tránh? *. Hà nội phố Bùi Xuân Phái về thành trong một ngày đông suốt đời màu chì bầu trời hôm đó còn lại trong tâm khảm trí não ông muốn ngừng suy nghĩ. Ở lại cùng lắm ông chỉ trở thành một cán bộ văn hóa ông không hình dung ra vào thành ông sẽ giữ được lòng mình vẽ gì và như thế nào ông không rõ. Những mái nhà phố cổ võng mình vì tâm sự của những kẻ tài hoa nắng chiều không rõ nhưng đường viền của những ngôi nhà vẫn hằn sâu ký ức không rườm rà, không uy nghi phải nói là nghèo nàn, rất nghèo ông không mường tượng được Hà nội trước và sau đó trăm năm. Nét độc đáo ông cảm nhận kia thực ra là vô tình với túi tiền thị dân xứ này với trình độ của những toán thợ theo mùa người ta chỉ làm được thế. Ông thấy sao nhục nhằn trong những ngày tháng ấy. Ánh nắng đuối dần trên những bức tường cũ, ông nghĩ về bạn mình Dương Bích Liên, khác ông và khác mọi người Dương Bích Liên tìm tính vĩnh cửu trên gương mặt các thiếu nữ Hà nội tại sao lại phố cũ, tại sao lại thiếu nữ tại sao ông không phát hiện ra màu vàng ấy như hoa cải đồng tắm trong không gian Hà nội như Dương Bích Liên và tại sao cả ánh vàng hoa cải cũng tuyệt vọng buồn? Bùi Xuân Phái không ngờ 20 năm sau ngày ông chết người ta vẫn kéo ra chuyện ông về thành. Tranh Phái còn trong những sưu tập tư nhân ở nước ngoài phố cổ Hà nội biến dạng trước cả những bức tranh. *. 'Trên đường về' Nguyễn Du kinh hãi thấy mình nhìn ngàn lau bằng đôi mắt của một người đã khuất màu trắng đó đây kia không có gì đe dọa sao khiến ông nhói lòng cuộc đời chẳng đang đến lúc thăng tiến hay sao. Ông nhớ đêm trốn sứ đoàn để vào khu kỹ nữ người Tàu khi nào cũng kỹ càng chốn ấy không còn dấu vết gì của sự mộc mạc, của lúa đồng, của khoai ngô của nhếch nhác từ ngọn đèn lồng treo cao, từ bình phong và những bộ xiêm áo mỏng, hết thảy đều được tính toán sắp đặt, tỉ mẩn và tinh tế, thậm chí còn dường như thoát tục. Sau khi nhìn lâu vào đôi mắt gần như ơ thờ ấy Nguyễn Du chọn nàng rồi cùng về phòng. Hai người bút đàm với nhau gần hết đêm, trái với lệ thường của thói quen, Nguyễn Du kể cho nàng nhiều hơn là nàng kể cho ông. Ông đi vào nàng lúc trời sắp sáng, đêm xứ lạnh dường như bao la hơn đêm xứ nhà nghĩ rằng những giọt nước mắt hàm ơn của mình có thể rớt trên bầu vú còn vẻ thanh tân của nàng, ông dừng lại nửa chừng. ...Chiều đã hết những bông lau nom vừa lạnh vừa ấm, chính lúc đó ông biết mình sẽ viết tiếp Truyện Kiều. Ông xót thương Kiều, xót thương mình, cùng dân tộc mình. Tất cả các nhân vật nam trong Truyện Kiều đều mờ nhạt ban đầu ông không định thế càng qua vùi dập ê chề Kiều càng ngời lên vẻ trinh nguyên ông cũng không ngờ thế. Nhưng ông để Kiều đi những bước của nàng qua những trầm luân trong thế giới mênh mông của người Tàu, điều ông không làm được với những nhân vật nam. Ðêm Kim Kiều tái hợp không giống bất kỳ đêm nào trong đời ông. Ngày ông thấy những bông lau sau ải Nam Quan ông không nghĩ mình sẽ viết như vậy nàng Kiều hoàn toàn lãnh cảm, là cái giá phải trả để giữ một góc trong trắng của tâm hồn. Nguyễn Du thấy vô cùng trống rỗng ý nghĩ về việc trao ấn từ quan bắt đầu hình thành. *. Một ngày đã quen thành công một đời chưa quen thất bại. Những bông lau chiều chờ gió ngỡ ngàng, mây khói long đong. *. Không lời Có những nẻo đường cô độc ngày xưa làm sao biết được. Có những nẻo đường êm ả sao lòng không chút bình an. Sẽ gió và mưa quất mặt đến độ tuyết tàn mái tóc sẽ lấy buồn ít làm mừng sẽ vẫn không lời, hư hao. Sẽ chờ mùa hoa nào dại làm vui. *. Ðường xa nhặt viên sỏi nhỏ để thả chậu cây trong nhà. Ðường xa nhặt bông hoa cỏ để giữa lòng mình ấp iu. Sông Lahn chảy trong rừng xa sáng lóa, sau cơn mưa chiều. Những nỗi buồn không biết ngủ kéo về, trên quãng đường xa. *. Em còn nhớ hắn không anh chàng nhút nhát ngày ấy lời đã ngỏ là lời dũng cảm nhưng rồi, thế thôi. Biết không trong hắn vẫn một chiếc thuyền đậu bến em. *. Như cánh chim bay về phương ấy nơi nào khác nơi này như tiếng ca bay về phương ấy nơi nào khác nơi này. Nơi em đã khóc òa khi ta nắm tay em. Cây cơm nguội biết mùa xuân sẽ tới nở những mầm lá xanh ngời. *.’Mùa nước nổi’ Nắng tràn trên sông ngày lũ nước gào trên những đập hờ chiếu chăn trải bờ đê cũ ngọn tre leo pheo mái nhà. Lũ lui mùa đói đã về. *. Một ngày xa con khi lũ trên sông một ngày xa con khi cơn bão rớt. Một ngày xa con khi gió bấc về một ngày khi con đã dậy thì. Con gái của cha ngàn lời có nghĩa gì những ngày dài nối nhau để trôi mười năm trống dòng đời không dừng được đắng lòng mỗi bước cha đi. *. Ven sông Hắn không là người làm ra con đường lũ lui, hắn là người quay lại đầu tiên. Tất cả những gì hắn làm được là gìn giữ con đường trong ký ức. *. Không phải bao nhiêu nước chảy mà là bao nhiêu cầu bắc ngang dòng nước cuộc đời. Ðời sang bước ngoặt sau mỗi chiếc cầu đi ngược thời gian gặp niềm hối tiếc đi xuôi dòng nước gặp nỗi hoài nghi. Ta tìm một bàn tay cảm thông, vẫy gọi. *. Ðối thoại? ...Nhưng đa số không có họ hàng ở nước ngoài nhưng đa số quanh năm túng đói nhưng đa số không cần biết nhân quyền là gì đại đa số đến cửa quan là lo đút lót (nhân dân là cái gì ở dưới gót guốc). ... Dẫu tất cả: vẫn muốn trở về thì vẫn lưu vong. *. Ðêm nằm nghe vầng trăng ám ảnh dòng sông và dòng sông ám ảnh cánh đồng. Ðêm nằm nghe đời em ám ảnh đời anh u hoài, xa lắc. *. Trong trại điên: phải giữ cho chúng điên lâu, kẻo mình thất nghiệp. Từ cũi nhìn ra: chúng tưởng chúng không có máu điên. Ngoài trại điên: tống gã này vào trại điên cho yên chuyện. *. Giả thiết Sao ta không gặp nhau muộn hơn những xáo trộn trong đời thành dĩ vãng ta biết quý những gì yêu dấu không bao giờ ta chia tay em. Sao ta không gặp nhau sớm hơn lơ ngơ chưa biết tiếc điều gì đã không cháy đốm lửa muôn đời ấy không tro tàn bỏng rát mấy mươi năm. *. Quá nửa đêm trắng xóa tuyết về. Ðêm êm đềm phát sáng. Ở phương ấy con hãy mơ rằng cha đang hôn lên giấc ngủ, của con. *. Giữa nhà thờ và tôi là sông Lahn giữa sông Lahn và tôi: một mối tình một ngày kia tôi đi ra biển tôi hỏi rằng: những giọt nào - sông Lahn? *. Lũ dâng rác rến lên theo lũ lui rác rến ở lại, trên cao. *. Lang thang trong đêm nẻo đường quen phố phường quen vẫn không hết buồn. Về đến nhà, trong phòng, một mình tắt đèn. Hoá ra thứ hắn cần là tối đen tối đen đưa hắn về vị trí cân bằng. Nằm xuống, yên nghỉ chút nào hay chút ấy. *. Sông Lahn hát khúc gì đêm nay, nghe âm thầm, cay đắng tôi không nói là tiếng lòng tôi. *. Sắp nửa đêm hắn đặt chân lên quảng trường nhà thờ lớn bốn phía đèn pha chói sáng gió cuốn lạnh từng cơn. Nếu có Chúa trên trời chắc Chúa cũng phù hộ cho kẻ không đóng thuế nhà thờ. *. Vô định Mưa rơi đầu đêm hay cuối chiều trên sân ga mờ không gian xa. Ðàn bồ câu về dưới mái nhà bị đuổi đi làm tổ dưới gầm cầu. Dưới gầm cầu buổi sớm kẻ lang thang nằm bên con chó chiếc radio the wind of change mưa rơi ngày không có bình minh. *. Một buổi chiều xanh mây nghe gió về trong nhớ một buổi chiều băng giá nghe nhớ về trong mây chỉ bởi có một người hoàng hôn hồng lên đắm say. *. Nồng nàn như cánh hoa ta uống từng nụ hôn trong giờ từ biệt bông hồng trong tay em trỏ lối ta về thành phố yêu dấu trên con đường hoàng hôn. *. Vô tưởng Michelangelo - Ðức chúa trời vung tay giữa đám người trần trụi Nghìn linh hồn - triệu nỗi đau. Ai, ngày mai sau, giang tay giữa lòng người trái đất giữa triệu linh hồn xóa mọi đau thương? *. Vừa như hư vô vừa như chứa thông điệp nào đấy thế giới mịt mùng đi về đâu có thể hiểu thế giới này không? Rằng là hư vô, rằng là thông điệp cả hai đều lạc lối Chúa trời bao trùm tất cả chỉ không biết Người nay ở đâu. *. Không hiểu tại sao yêu nhau nhưng hiểu tại sao xa nhau, mới đó - cuộc chia tay đã là dĩ vãng quá xa sau này - qua bao nhiêu trắc trở của đời người hắn nghe ra âm sắc khắc khoải của chim chiều gọi bạn lại vọng về câu hỏi tại sao? *. Dòng sông, đón tôi về với bầy sâm cầm nhỏ lần đầu ra giữa sông. Dòng sông như ngừng trôi - hoàng hôn, bao lần sông mang hồn tôi đi những đêm dài bên sông tôi biết nhớ nửa vầng trăng không sáng. Mai này mùa xuân về không có tôi sông cứ êm dường như giành riêng. 28.02.03 *. Dòng sông mùa xuân thức dậy chưa, nửa trăng về phố một nửa kia chìm dưới sương mù. Dòng sông mùa xuân đừng vội vã hãy nghe những mầm cây bé nhỏ sẽ chào đời biết không, trong những lùm cỏ dại những chùm hoa xuyên tuyết đã về. 01.03.03 *. Ngoài buổi chiều đằng sau những công việc nhàm chán, những tín điều giả dối, là một buổi dạo chơi trong rừng nắng qua tán lá mới chào đời để những vệt rất lành trên thân bạch dương giục ta dừng lại. Không gian đầy ấn tượng ái ân muôn loài gửi đến. Ngoài buổi chiều là mơ ước một tối xum vầy chưa biết bao giờ mới có. Ngoài buổi chiều giữa những đầu tiên và những cuối cùng đời đầy day dứt, những ngày xót xa. 05.03.03 *. Ðành không thể vui trong ngày người khác buồn sao lại buồn trong ngày người khác vui. Hội giả trang, sao lòng không thể khác những confetty muôn màu lúc trước nát nhừ sau cơn mưa. *. Ta sẽ đi cùng em ta sẽ trôi cùng em dâng nước lúc rơi mưa trong xanh - ngày thu đến. Ta sẽ đi cùng em, cùng em đến những chân trời khác cùng em soi bóng núi rừng cùng em nghe tiếng chim buổi sáng tinh khiết vô ngần. Ta sẽ cùng em trôi. *. Gửi... không biết đi đâu Không dám mong ngày mai hết buồn chỉ dám mong ngày mai bớt buồn được không? *. Những cánh đồng uốn mình dưới làn sóng xanh của mùa xuân bát ngát. Sao ta không làm một cây táo vô danh cữ tháng tư nở hoa trắng xóa đứng say mềm giữa trong xanh? *. Sông Tiền đường lạng đi khi nàng Kiều rơi xuống có những thời điểm cuộc đời hoàn toàn vô nghĩa dẫu vẫn trẻ bất ngờ. Chỉ một người toàn tâm tu Phật mới vớt một linh hồn như thế. Ðã có thể quên đã có thể làm lại từ đầu đã có thể, nếu người ấy không là Kim Trọng, mối tình đầu. Cuối đêm tái hợp Thúy Kiều mơ thấy mình chạm đáy sông Tiền đường dưới ấy nhiều bùn nhưng sạch và ấm. Nàng đã có thể gửi mình đã tránh được nỗi ê chề cuối cùng là sự lãnh đạm của nàng và của cả Kim Trọng. Sông Tiền đường trôi nhanh thì mọi sự đã khác. 08.03.03 *. Ðừng nghĩ rằng tuổi trẻ qua mau cả tuổi già cũng thế hãy nhìn những dãy nhà phố cổ tưởng thanh tân - mấy thế kỷ qua đời. Tiếng chim thánh thót sáng nay có trước con người. Ðàn ngỗng trời bay nửa vòng trái đất để trở lại quê nhà trong cơn mưa đầu mùa khào khạt giăng tiếng mừng ngang trời. 03.03.03 *. Trong những ngày tháng 3 năm 2003 Người ta đang chuẩn bị chiến tranh, sinh ra trong chiến tranh ta không muốn sống trong chiến tranh. Dòng sông, một quả bom xuống dòng em chịu nổi không? Hòa bình là gì, lẽ nào hòa bình có thể là quá lâu? 11.03.03 *. Hoàng hôn trên sông mắt nhìn về phương xa nào nước qua chặng đường vất vả bây giờ mênh mang hiền hòa. Hoàng hôn trên sông gương mặt hừng lên trong chiều tôi sẽ ân cần giữ lấy tôi sẽ vô tình mang theo. *. Dương liễu đã xanh, một mình soi bóng một vùng nước sâm cầm đã lớn, một mình làm nên một vùng sóng dòng sông đã chiều, một mình làm nên hoàng hôn một mình hắn say bên bờ xa, rẽ tiếng hót của bầy chim họa my mà đi thánh thót. Buổi chiều vừa như khởi đầu vừa như tận thế chiến tranh. *. Vọng phu I Người đàn bà hóa đá dần dần, bắt đầu từ chân có thể nàng đã tiếc vì chung thủy chờ chồng, vì đã quá phụ thuộc vào chồng. Có thể nàng đã mừng vì từ nay hết khổ. Ðứa trẻ khóc khi mẹ mình hóa đá, nó biết đó là điều khủng khiếp, khi chân nó lạnh dần, cưỡng lại là vô ích. Ở một xứ xa xôi nào đó người đàn ông theo đuổi người đàn bà khác. *. Vọng phu II Người đàn ông nghe hòn vọng phu chàng biết đó là vợ mình. Nỗi buồn từng là cuộc đời chàng mỗi ngày xa xứ từ nay nó là nỗi đau. Những buổi chiều sương lạnh hoàng hôn không tắt được, cuối trời hòn vọng phu nhìn trên đầu núi ngút mây ngàn gió tuôn. *. Tôi ấp iu cùng những nụ hoa tôi nở ra như những bông hoa tôi cháy lên trong những bông hoa tôi úa dần như những bông hoa tôi mòn dần theo những bông hoa và tôi kết trái. Mùa xuân đi xa tôi trụ lại giữa đời. *. Nương chiều trong nắng nghiêng chân đồi: dòng suối nhỏ họa my từ đâu đã hót mùa xuân say sóng nương chiều. Nương chiều êm trong gió nghiêng mải xinh, quên ở cuối trời mảnh trăng vừa xanh, lặng lẽ cánh rừng vòng tay ôm chiều. 02.04.03 *. Dãy núi sát chân trời bỗng nhẹ rồi lẫn hẳn vào mây mặt trời mọc ngày bắt đầu. Ngày bắt đầu bằng làn khói trắng bay trên mái nhà tu viện nữ ngày bắt đầu bằng những bước chân con đến lớp những con bồ câu lười lĩnh nằm phơi nắng mái nhà. Ngày bắt đầu một niềm hy vọng. *. Chim cu gáy gọi bạn từng quãng ngắn, rồi ngừng. Hoạ my không dấu hạnh phúc của mình hót suốt đêm. Cây liễu nhỏ mỗi ngày thêm duyên dáng mùa xuân. Những cánh đồng đợi mùa lúa chín những cánh rừng đợi mùa xôn xao những đứa trẻ đợi ngày khôn lớn. Chắc là tất cả đã bắt đầu từ tiếng chim cu gáy gọi bạn, từng quãng ngắn, rồi ngừng. *. Tưng bừng - hoa anh đào trên cao âm thầm - hoa anh đào trên đất phù du là cuộc sống khoảng cách trên cao và trên đất là vô cùng anh đào không hối tiếc biết hiến mình và biết ra đi. 06.04.03 *. Phong cảnh của hắn là phong cảnh đường tàu vầng trăng của hắn là vầng trăng cuối phố hy vọng của hắn là hy vọng xói mòn định mệnh đời hắn an bài từ bao giờ? Ðêm hắn mê về bên làng nhỏ hoa bèo tây nở phía ao chùa. Từ khi biết nhớ là từ khi hối tiếc. 17.04.03 *. Bình minh trên cánh đồng hoàng hôn nơi bến sông liễu xanh như tóc xõa bấy giờ em ở đâu? Bây giờ em ở đâu? liễu rơi như tóc đứt ngày qua trong mờ mịt khát đắng, nước kiệt dòng. Hắn cưỡng lại thời gian giữ tình em mãi mãi. *. Mùa xuân tới đến những cột đèn cũng muốn đâm chồi cha xót xa, con gái ơi, những dãy núi hoặc xanh màu lá hoặc sáng màu hoa không có gì ngưng lại. Cha tiếc thời gian phai ở nhà ông bà đợi miễn đừng quá muộn năm tháng trôi. 22.04.03 *. Chân trời - cũng gần thôi: chỗ đôi dãy núi. Dãy núi - cũng gần thôi: mây chiều bay về. Em - cũng gần thôi - mà ta không rõ tình cho nhau còn đến bao giờ. 26.04.03 *. NĐT Thời ngọn gió vô sản thổi trên đất nước người ta không có quyền hữu sản, càng không hữu sản tinh thần. Độc lập dân tộc là xóa độc lập cá nhân nhiều người tưởng thế nhiều người bắt thế nhiều người chịu thế. Bi kịch ở những người bị cưỡng ép và ở những người vừa phía bên này - vừa phía bên kia. Lúc sáng tác ông cố là ông thành quan chức ông chính là họ. Sống ở thời khác ông đã là một nhà văn hóa vĩ đại sống ở thời này cái ông đạt trước tiên là một bi kịch lớn. 26.04.03 *. Càng những gì lấp lánh càng dễ đánh lừa đi xa thì dễ lạc, nhớ rằng yêu thương và chà đạp thường đi đôi. Sau thời gian độc quyền chân lý đến thời không biết đâu chân lý đôi khi không có mộng mà vỡ cuộc sống chẳng bao giờ dễ dàng. *. Hắn nhớ, rằng hắn đã yêu, hắn yêu, và hắn đã nhớ hồi quang của mùa xuân rọi trong từng ý nghĩ. Những dòng sông chảy trên mặt đất ngọn suối nào cũng là nguồn cội, phải không? *. Cánh đồng đợi em để vàng gió chiều đợi em để lay mưa chiều đợi em để bay và ta đợi em để sống. Hoàng hôn đợi em để trọn vẹn. Ta muốn hỏi viên sỏi rơi xuống nước đã chìm sao gợn sóng trên sông? *. Buổi chiều trong thành phố kẻ lang thang ngủ quên bên con chó chiếc mũ cũ tự ăn xin. *. (gửi anh NVT) Có những bí mật chỉ đợi dịp để ra công chúng có những bước chân đợi một con đường con trâu đợi cọc, chuyến bè đợi sông. Có những người chỉ mong ngày tận thế chiều trên lá của một kẻ xa nhà xanh và đắng. *. Xã hội thời nào cũng đủ những kẻ mộng du để làm thi sĩ xã hội thời nào cũng đủ những kẻ liều mạng để làm mafia thời nào cũng đủ những kẻ giết người để làm angkar Thời nào đủ những kẻ can đảm? 09.05.03 *. Hắn giờ như chiếc xe đạp tàng, khắp mình chỉ chuông là không kêu suốt ngày quên quên nhớ nhớ nhớ đôi điều - lại là đôi điều nên quên. *. Mùa xuân ra đi để lại màu xanh trên trời trên núi và trên nước bắt đầu một mùa hè với nhiều ước vọng, dẫu là huyễn mơ. Hai người già hôn nhau một nụ hôn trẻ. 12.05.03 *. Bước chân nào của mùa xuân đã đi qua cánh đồng? thỏ hoang nhấm nháp giọt sương nào của mùa xuân long lanh trên cỏ ngát? Như những lẵng hoa đơn sơ tầm xuân nở có biết tôi mong em trở lại? Tôi đi qua - tôi tự tặng cho mình. Những cánh đào gió biếc đong đưa. *. Trở lại con đường sau bao lâu trở lại để ước gì - không biết ngây ngô chen già đắng - một mình. Con đường nở những loài hoa dại mấy mươi năm mới biết nhớ nhung. Dường như không có gì thay đổi cuộc đời đã sang chiều. Con đường im lặng bước hạt cải tròn trên cánh đồng tháng năm. 21.05.03 *. Hắn đến từ chân trời lạ qua chốn đông người, qua phố hoang vu trong một buổi chiều hơi sương và mưa che mờ bốn phía. Hắn nhớ, có cuộc đời giản dị ấm và mềm như đất trên đồng chuông chùa trong và ngân rất xa. Chiều nhớ hoàng hôn, mưa rơi đều trong tối. *. trong niềm mong có chút gì để tin Cả nhà thờ lớn và những dãy núi chập trùng đều chìm trong sương đầu thu. Trên cao, nửa vầng trăng về sáng nhìn trái đất xa vời. Trăng ơi, hắn đang ở dưới này đi lăng quăng giữa hai chấm nào đó giữa sương mù. * Ta đi, chiều nay hoa cỏ nở hoàng hôn như một tiếng lặng gào nghiêng theo heo may trên những phố chợ người bằng lăng trưa vàng lên từng chiếc lá trong tim ta: đập hai mùa thu. 01.11.04 *. Nếu những đêm hè còn nguyên ở đó và hàng phượng non còn nghiêng lá bên thềm nếu bây giờ vẫn còn là khi ấy, hắn sẽ làm tất cả để không bao giờ em xa. 25.11.04 *. Trong cõi thời gian - một gã trai, yêu em, rồi để mất. Trong cõi thời gian - một lão già nhớ em như chưa hề phôi pha. Trong day dứt - một chút gì vĩnh cửu. 26.11.04 *. Về đâu? dòng sông cuối mùa chiếc lá trên cây chuyến tàu đang đêm? trái tim đang yêu, trái tim thôi yêu? những cây thánh giá trên mộ chí thanh dọc thẳng lên trời, còn thanh ngang, chỉ về đâu? 22.12.2004 *. Sau cánh rừng là hoàng hôn, sau hoàng hôn lại cánh rừng sau chân trời vẫn còn gì nữa? Vẫn là em mỏng manh? Nếu em chờ, và vẫy gọi, hắn bỏ khung trời này? Chiếc lá nào trong mùa xuân, đầu tiên? Chiếc lá nào trong mùa thu, cuối cùng? Nắng chiều tắt trên cánh đồng hoàng hôn. Tuyết rơi, chắc tuyết rơi màu trắng. 24-25.01.05 *. Hai mươi năm sau hắn biết chiều hạ ấy là định mệnh bây giờ em đã quên. Trên đường hắn đi hai hàng táo thả hoa trắng xóa cây thì già, hoa thì trẻ - phơi phới bay. 20.03.05 04.04.05 tặng Mr. Trần Hạnh *. Những bài thơ rất ngắn những bài thơ rất thương những bài thơ cười trong nước mắt. Những bài thơ rất thương đời người có khi đi rất chậm trong đầu nhiều khi chỉ còn ý nghĩ là lao xuống. *. Đợi tất cả chìm dần, lắng xuống hắn sẽ bắt đầu lại đời mình bắt đầu từ chỗ sau em. Biển bắt đầu ở chỗ vô bờ, vỗ bờ ở chỗ không em. *. Hắn đến cuộc đời này và tìm cách yêu em chỉ không ngờ đã mãi yêu em. *. Thế giới đã thành một làng một thư e-mail hắn gửi đi toàn thế giới nhưng thực ra thế giới của hắn là em dù hắn biết em không muốn nhận thêm tín hiệu nào từ hắn. Không thành làng – không thành bạn – thế giới đủ chỗ cho một kẻ lang bang suốt đời em không gặp lại. *. J.P II Con người cô đơn ấy muốn cứu chuộc cả thế giới thế giới cô đơn khi con người ấy ra đi trái đất chậm quay bên một vầng trăng khuyết thế giới vẫn cần một cố gắng nhỏ nhoi. *. Nếu tất cả không thành thì vẫn còn tiếng chim buổi sáng và dòng sông êm xuôi mù sương. Nếu tất cả hoang đường thì vẫn còn nỗi cô đơn làm bạn đành không chia cho ai, đành không chia cho em. *. Hắn giang hồ nơi những quãng rừng thưa những dòng sông rất nhàu những thành phố phù du. Hắn giang hồ trong những ý nghĩ rất thường những nỗi vui rất xuông, với những người rất nhạt. Hắn tưởng hắn giang hồ khi năm tháng phiêu diêu. *. Có phải thế không, mặt trời lên rồi đấy? có phải thế không, em đã quên rồi đấy? có phải thế không, hắn đã nguôi rồi đấy? cũng phải thế thôi, thì đã mấy mươi năm. *. Hắn đi trên những quãng đường quen, những ý nghĩ cũng quen những hình ảnh quen, những cỏ hoa quen không chợt lóe một ý tưởng nào, không vội vã một thúc bách nào. Âm thầm trong vui buồn đơn chiếc. *. Buổi sáng định chuẩn bị một cái gì kỳ vĩ, nhưng lại thôi. bầu trời định mưa, nhưng lại nắng, nhưng lại thôi. Định viết một bức thư, việc gì đấy, nhưng lại thôi. Những nẻo đường chắn lối, những chuyến bay lỡ làng đứng lại giữa đời, còn đang ngơ ngác, …quay về mà chi. *. Không có quá khứ từng có em trong đó làm sao ta là ta hôm nay? Thế giới cần tình yêu để sống dẫu rằng ta mất em. Ngày đi ngang lá xanh đêm trên vầng trăng sáng Những tia nắng đầu tiên những tia nắng cuối cùng, đều tìm đến đỉnh tháp nhà thờ người xa có biết không? *. Bài học vỡ lòng Ông bà di cư bố mẹ di tản con cháu di dân. Bộ lạc người Kinh. Bị bán rẻ trong chiến tranh bị mua rẻ trong hòa bình gà cùng một mẹ đá nhau đã đời. Chân thành khi giả dối Giả dối lúc chân thành. Đôi khi, bắt đầu và tiếp diễn chiến tranh - thấy dễ. *. Nhân giỗ đầu của bố Con lang thang trên những cánh đồng giăng mắc đời, những nẻo đường xa. Chiều rất nhẹ, đi cùng với gió còn tìm gì, trái đất vắng cha. Cỏ quê một tuổi đã biếc mộ cha. Con thắp nén hương ở một nơi cha chưa từng tới nước mắt hai hàng. Khi nào về với đất linh hồn con tìm được cha không? 21.06.06 *. Dĩ nhiên con người luôn hướng thượng, nhưng trong nhà thờ chỉ thấy cúi đầu. “Này Chúa trời là nhầm lẫn của con người Hay con người là nhầm lẫn của Chúa?” *. Buổi chiều nằm lặng sau mưa, rồi những tiếng chim nhí nhách mắt chiều dõi những đốm trắng phía xa - đàn thiên nga trong nắng. Lòng không buồn không vui, bỗng dưng thèm cất cánh. 08.2006 *. Những dòng sông chảy đến cuối trời Còn lại gì trên mặt đất này nếu mối tình cũng ra đi cùng hắn? Những cơn gió mùa thu không ngừng được vì nhớ. Trên những lối lá vàng, lẫn mưa, lẫn gió Có một gã phiêu bạt Đi những bước rất chậm, nặng nề, như trong mơ. Trên những lối lá vàng, lẫn mưa, lẫn gió nếu một lần ra đi: - ước mùa thu. *. Vẫn là những cơn gió ấy, quay lại gợi những quê nhà. Ta vẫn hình dung được ao đình những chiếc lá sen tàn dòng sông bên làng - mắc cạn tiếng loa truyền thanh chiều. Ta vẫn hình dung như hôm qua cha ta ngồi ăn cháo mắt người đã lòa kể chuyện năm nào tượng Phật bị vứt xuống ao. Những cơn gió quay lại những mùa con nhớ cha. *. Trái tim hắn đập những nhịp cay đắng, rất cay đắng. Chân hắn bước những độ ngập ngừng Hắn chìm trong đáy nước buồn, và trôi. 10.12.07 *. Chúa có thể không có thật Nhưng nỗi đau vô bờ là có thật. Con người, hình như, đã vắt kiệt mình thờ phụng Chúa, nhưng Chúa, hình như, vẫn chưa hài lòng. 24.12.07 *. Những bông tuyết đùa trên hoa mận trắng, rồi tan đất khách và tháng ba. Những nụ cười tinh khiết của con nguôi nhiều vết thương lòng cay đắng đất khách và tháng ba. Ước được như cây, biết lọc những gì từ đất để ra hoa. Đất khách và tháng ba. (ngày ĐN sắp tròn 3 tháng tuổi: 25.0.08) *. Trên sông xanh vắng một bóng thiên nga lâu quá hắn không qua. Cây liễu già nơi hắn nhớ đến cha khoác lên mình dải lụa non, mờ sương. Những ý nghĩ buồn và đau và cay đắng không theo cùng mùa đông. 05.05.08 *. Zug der Erinnerung (triển lãm trong chuyến tàu từng chở trẻ em Do thái đến các trại tập trung ) Sau những gì man rợ đến thế biết những gì ngu muội vẫn rất gần. 50 năm hoặc 500 năm những chuyến tàu tàn bạo vẫn nghiến nát lòng người. Đau thương và căm giận như là mới hôm qua. 05.05.08 *. Bằng những lá non, bằng những cánh hoa những nụ cười rạng rỡ của con (Chúa cũng cho phép cha được sinh ra sự sống). Bằng những bình minh bằng những hoàng hôn trong mắt con sẽ đời cha mãi mãi. 07.05.08 *. Ngày ấy ta yêu em yêu em và thương em hai ta đều chưa rõ giới hạn cuộc đời mình. Như lá yêu hoa như cành yêu gốc như một dòng máu nhỏ chảy suốt hai trái tim. Ngày ấy ta đã em. 11.09.08 *. Đêm lạnh và nhớ một ánh sao. Đêm chìm và khóc một vỡ tan. Đêm buồn và nhắc một huyễn mơ. Đêm dài và khát một chút xưa. 11.09.08 *. Trong mắt bao nhiêu ánh sáng, trên môi bao nhiêu ước thề nắng chiều nhớ sông chiều nhớ người đi. Trong đầu bao nhiêu huyễn hoặc trong tim bấy nhiêu đợi chờ người về, ta vui lặng lẽ từ đây. 12.2008 *. Có người rơi xuống đáy của đêm thấy xung quanh: trắng xóa. Phía bên kia bầu trời với vầng trăng chói lóa có vui gì không? Có người rơi xuống đáy của đêm, không bởi vì lỡ bước. 01.2009 *. Đôi khi cần một đời trong sáng để nghe một câu hát để viết một câu thơ. Đôi khi cần một đời Phật để nghiệm một câu kinh. Đôi khi – ánh sáng cuối đường hầm là ý nghĩ về một người tình đã xa. 01.2009 Ðỗ Quang Nghĩa Như những mùa thu |