Cây vú sữa (Chrysophyllum cainino. L) thuộc họ Sapotaceae, là cây ăn quả vùng nhiệt đới, có nguồn gốc vùng Trung Mỹ, trồng phổ biến ở Mehico, Sri Lanka, Thái Lan, Philippins và Việt Nam. Ở nước ta, cây vú sữa được trồng ở Tiền Giang, Bến Tre, Cần Thơ và trồng tập trung nhiều nhất ở huyện Châu Thành tỉnh Tiền Giang, với diện tích trên 2.200 ha. Cây vú sữa có thể trồng ở nhiều loại đất khác nhau. Tuy nhiên, để cây sinh trưởng và phát triển tốt, cho năng suất cao và chất lượng, nên trồng trên đất phù sa ven sông hoặc, đất thịt nhẹ thoát nước tốt. Ở những vùng có hai mùa mưa nắng rõ rệt, cây vú sữa ra hoa và đậu trái rất tốt. Show Các giống vú sữa hiện có như: Vú sữa Lò rèn, vú sữa vàng, vú sữa nâu tím và vú sữa bánh xe. Trong đó giống vú sữa Lò rèn được trồng phổ biến với nhiều ưu điểm nổi bật như: Năng suất cao, vỏ quả mỏng, tỷ lệ thịt trái nhiều, độ brix cao, hương thơm, vỏ quả sáng đẹp. Trồng vú sữa trên đất ruộng phải đào mương lên liếp. Tùy theo chiều rộng mặt liếp mà bố trí số hàng cây cho phù hợp. Với liếp rộng 7-8m thì bố trí trồng một hàng ở giữa liếp, khoảng cách 8m/cây, mật độ 12-13 cây/1000m2. Với liếp rộng 9-10m, trồng hai hàng theo kiểu nanh sấu. Sử dụng đất mặt ruộng, đất bùn ao, đất vườn cũ để lên mô, đường kính mô từ 0,8-1m, cao 0,4-0,7m. Nên xử lý khoảng 1-1,5kg vôi/mô trước khi trồng 15-30 ngày. Trước khi trồng, bón lót từ 10-15kg phân hữu cơ hoai và 0,5-1,5kg lân vi lượng Đầu Trâu hoặc 10-20gram NPK 20-20-15+TE Đầu Trâu cho mỗi hố trước khi trồng. Cây vú sữa trồng từ nhánh chiết, được chăm sóc tốt sẽ cho trái sau 3 năm, đây được gọi là giai đoạn kiến cơ bản. Trong thời kỳ nay, cây vú sữa cầu nhiều đạm, lân cao và kali với lượng vừa đủ, để phát triển bộ rễ và cành nhánh để sớm đi vào giai đoạn kinh doanh. Phân bón NPK 20-20-15+TE Đầu Trâu có hàm lượng đạm, lân cao với lượng kali vừa đủ, ngoài ra được bổ sung các chất trung và vi lượng hoàn toàn dễ tiêu, thích hợp cho cây vú sữa ở giai đoạn kiến thiết cơ bản. Sau khi trồng được một năm tuổi, hòa tan 40-60 gram NPK 20-20-15+TE Đầu Trâu với 15-20 lít nước để tưới/cây, mỗi tháng 1 lần. Năm thứ nhất đến năm thứ ba bón 1,0-2,0kg NPK 20-20-15+TE Đầu Trâu chia ra bón 4 lần trong năm. Trong giai đoạn kiến thiết cơ bản, nên tạo tán để cây vú sữa có cành phân bố theo 4 hướng, giúp cây có tán tròn đều. Rễ vú sữa thường ăn nông, nhiệt độ của đất cao vào mùa nắng sẽ ảnh hưởng đến bộ rễ, do đó cần phải tủ gốc giữ ẩm bằng rơm rạ, cỏ khô. Nên tủ cách gốc 30-50 cm để tránh sâu bệnh tấn công. Từ năm thứ tư sau khi trồng cây vú sữa bắt đầu cho trái. Mỗi năm bón từ 2,0-3,0kg NPK 20-20-15+TE Đầu Trâu; chia làm 4 lần bón trong năm như sau: trước ra hoa, đậu trái, nuôi trái và trước thu hoạch 1- 2 tháng. Cây vú sữa có tán to, cành giòn, dễ gãy vì vậy nên tỉa thấp lại cành chính, khống chế chiều cao của cây không quá 4-4,5m để tiện chăm sóc, thu hoạch sau này. Cây vú sữa từ năm thứ 5 sau khi trồng, bước sang giai đoạn cho trái ổn định và đi vào giai đoạn kinh doanh. Để cung cấp kịp thời và cân đối các chất dinh dưỡng cho cây trong giai đoạn này, nên bón làm 5 lần, với 3 loại phân bón, vào các thời kỳ sau: Quy trình bón phân Đầu Trâu cho cây vú sữa kinh doanh: + Lần 1: Bón vào giai đoạn xử lý ra hoa từ: 10-20kg phân lân vi lượng Đầu Trâu và 1-3kg AT1 Đầu Trâu. + Lần 2: Cách lần 1 khoảng 1,5-2 tháng khi hoa chuẩn bị nở, bón 1-2,0kg AT2 Đầu Trâu, giúp hoa nở tập trung. + Lần 3: Sau khi hoa nở khoảng 1,5 tháng, trái có đường kính 2-3cm, bón với lượng 1,0-2,0kg AT3 Đầu Trâu hoặc NPK 13-13-13+TE Đầu Trâu/cây. + Lần 4: Bón nuôi trái, khi quả non có đường kính khoảng 5-6cm, 1,5-3,0kg phân AT3 Đầu Trâu hoặc NPK 13-13-13+TE Đầu Trâu/cây. + Lần 5: Bón vào giai đoạn trước thu hoạch 1,5 tháng với liều lượng 1,5 - 2,5kg phân AT3 Đầu Trâu hoặc NPK 13-13-13+TE Đầu Trâu/cây. Sau khi thu hoạch, tiến hành thu dọn toàn bộ vật liệu tủ gốc, xới rảnh sâu 5-10cm ở 2/3 đường kính tán cây, bón phân vào rãnh, lấp đất lại. Che phủ gốc bằng các vật liệu hữu cơ và tưới nước liên tục 5-7 ngày cho phân tan và ngấm vào đất. Thường xuyên quang sát và phòng trừ sâu bệnh có khả năng cho trái sau 12-18 tháng. Đối với cây vú sữa, từ khi đậu trái đến thu hoạch khoảng 180-200 ngày. Mùa thu hoạch vú sữa tập trung vào tháng 2 và tháng 3 (dương lịch). Thu hoạch vú sữa phải thật nhẹ nhàng, khéo léo, tránh bị trầy sước. Trong lúc thu hoạch, không để trái trực tiếp xuống đất, nấm bệnh từ đất sẽ xâm nhập vào trái qua cuống hoặc vết thương. Thạc Sỹ Lê Hoàng Thành Mỗi loại cây khi trồng có những yêu cầu, tiêu chuẩn kỹ thuật riêng cần được áp dụng. Tìm hiểu và biết được kỹ thuật, cách chăm sóc hợp lý tạo điều kiện cho mỗi loài cây phát triển tốt, trong điều kiện lý tưởng nhất. Tìm hiểu và xác định được kỹ thuật trồng cây vú sữa và cách chăm sóc cây vú sữa giúp việc áp dụng hiệu quả, đem tới hiệu
quả trồng trọt lý tưởng như yêu cầu đều được đảm bảo tốt. Thông thường việc nhân giống cây vú sữa thường được áp dụng bằng phương pháp chiết cành. Lựa chọn những
giống cây mang lại năng suất cao với độ tuổi trong khoảng 6 – 10 năm tuổi để thực hiện chiết cành, tạo ra những cây con khỏe mạnh trước khi trồng. Trên cây, ưu tiên chọn cánh bánh tẻ tuyệt đối không sâu bệnh, độ tuổi trung bình từ 14 – 16 tháng, nằm ngang với phần da vừa hóa gỗ. Cần chú ý rằng không sử dụng các cạnh vượt làm cách chiết. Ngoài ra, phương pháp ghép cũng được lựa chọn để nhân giống vú sữa. Thực hiện ghép
áp cành treo bầu, ghép mắt được áp dụng phổ biến để nhân giống cây được thực hiện thuận lợi, hiệu quả. Trước trồng cây vú sữa khoảng 15 – 20 ngày, làm đất và đào hố tại vị trí giữa mô như sau:
3. Kỹ thuật trồng cây vú sữaQuá trình trồng cây vú sữa có những tiêu chuẩn, có những yêu cầu riêng cần được đảm bảo tuân thủ. Lúc đó việc có thể trồng cây hiệu quả theo yêu cầu là điều được đảm bảo tốt:
II. Cách chăm sóc cây vú sữa Chăm sóc định kìChăm sóc vú sữa định kì là yêu cầu bắt buộc để việc chăm sóc giúp cây phát triển toàn diện, khỏe mạnh nhất. Việc chăm sóc khi thực hiện định kỳ cũng có những yêu cầu và tiêu chuẩn riêng cần được tuân thủ đầy đủ. Cụ thể chính là:
Cắt tỉa và tạo hìnhĐối với thời điểm các năm đầu tiên việc tỉa bớt cành át gốc, chỉ để lại vị trí các cành mọc ở trên cao, cành phân bố đều hướng cần được chú ý. Việc làm này tạo cơ hội cho tán cây tròn hơn, việc khống chế được chiều cao của cây không quá 5m được thực hiện tốt như yêu cầu. Ngoài ra, chú ý tiến hành cắt bỏ đi những cành vượt bên tron tán, cành bị sâu bệnh, hay canh phụ ôm đã yếu, có nguy cơ mắc sâu bệnh,… Đảm bảo tán thông thoáng, đồng thời cũng kích thích ra thêm chồi mới được thực hiện tốt. Thời điểm sau mỗi vụ thu hoạch vú sữa cần tiến hành cửa bỏ 1 – 2 cành ở vị trí cao, có ít lá và có tình trạng sinh trưởng kém, không tươi tốt lý tưởng như yêu cầu. Tiến hành cửa cành chỉ để lại chiều cao từ 50 – 60cm được tính từ gốc cành. Yêu cầu vết cưa khi thực hiện cần có độ nghiêng khoảng 45 độ tránh tình trạng đọng nước. Ngoài ra, chú ý dùng sơn phết lên vị trí mặt cưa đầy đủ. Ở thời điểm khoảng 30 ngày sau khi cửa thì các chồi mới sẽ mọc lên từ vị trí đó, chú ý tải bỏ bớt, chỉ để lại khoảng 2 – 3 chồi khỏe, đảm bảo phân bố đều theo các hướng. Tới khi chồi đã phát triển chiều cao khoảng 50cm thì lúc này việc bấm đọt để loại bỏ đỉnh sinh trưởng cần làm để việc kích thích chồi phân cành dễ dàng và hiệu quả hơn. Đặc biệt, thời gian này cần chú ý theo dõi, đảm bảo các loại côn trùng không xuất hiện, phá hoại gây ra những ảnh hưởng tiêu cực tới sự phát triển của cây. Yêu cầu đối với kỹ thuật trẻ hóa của cây vú sữa cần được thực hiện sau thời điểm cây đủ 20 năm tuổi. Việc trẻ hóa này cần được thực hiện trong thời gian kéo dài từ 2 – 3 năm với đầy đủ các yêu cầu, tiêu chuẩn được áp dụng. Thực hiện trẻ hóa từng phần theo từng năm để chắc chắn cây vẫn có khả năng cho thu hoạch ở một mực độ nhất định. Đối với các cành mới sau khi trẻ hóa sẽ tiếp tục ra trái, cho thu hoạch sau thời gian khoảng 15 – 18 tháng. Bón phânChọn các loại phân bón chất lượng, bón phân đầy đủ, đúng cách là yêu cầu bắt buộc, đảm bảo giúp vú sữa có được điều kiện phát triển tốt nhất, lý tưởng nhất. Việc bón phân cho cây vú sữa cũng cần thực hiện theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật mới mang lại hiệu quả ứng dụng cao, mang lại giá trị thiết thực cho quá trình phát triển của cây: Chú trọng bón phân đúng cách tạo điều kiện cho cây phát triển tốt
Yêu cầu chung là mỗi lần bón cần cách nhau thời gian khoảng 2 tháng để đảm bảo mang lại hiệu quả cao nhất. Khi tiến hành bón phân chúng ta dọn sạch vật liệu ủ gốc, xới rãnh với độ sâu 5 – 10cm tại vị trí 2/3 đường kính của tán cây sau đó bón phân vào rãnh, ủ lại vật liệu lên gốc và tưới nước đều đặn hàng ngày trong khoảng 7 ngày liên tục. Trồng và chăm sóc cây vú sữa đúng cách, đúng tiêu chuẩn là yêu cầu cơ bản cần được đảm bảo. Tìm hiểu thông tin, có được kỹ thuật chuẩn xác và khoa học để trồng cây vú sữa giúp người nông dân có thêm một loại cây trồng mang tới giá trị kinh tế cao, đảm bảo việc có thêm nguồn thu nhập cho gia đình được thực hiện tốt. Đăng nhập |
