Giáo viên cốt cán có vai trò vô cùng quan trọng trong phát triển đội ngũ giáo viên. Vậy tiêu chuẩn giáo viên cốt cán là gì? Thế nào là giáo viên cốt cán?Khoản 9 Điều 3 Quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông ban hành kèm Thông tư 20/2018/TT-BGDĐT định nghĩa:
Trong đó, cũng theo Quy định trên, theo khoản 3 Điều 12, giáo viên cốt cán có nhiệm vụ: - Hỗ trợ, tư vấn cho đồng nghiệp trong trường hoặc các trường trên địa bàn phát triển phẩm chất, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên, phù hợp với điều kiện nhà trường, địa phương; - Hỗ trợ, tư vấn cho đồng nghiệp trong trường hoặc các trường trên địa bàn các vấn đề liên quan đến đảm bảo và nâng cao chất lượng dạy học, giáo dục cho học sinh; tham gia biên soạn tài liệu chuyên đề môn học, tài liệu hướng dẫn (cho giáo viên, học sinh); - Tổ chức hướng dẫn các đề tài nghiên cứu khoa học cho học sinh theo yêu cầu của người đứng đầu cơ sở giáo dục phổ thông và cơ quan quản lý; - Hướng dẫn, hỗ trợ đồng nghiệp trong trường hoặc các trường trên địa bàn về các hoạt động xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục nhà trường, kế hoạch giảng dạy môn học; - Hướng dẫn, hỗ trợ đồng nghiệp về việc thực hiện các khóa đào tạo, bồi dưỡng giáo viên qua mạng internet; về bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên trong trường hoặc các trường trên địa bàn; tham gia tập huấn, bồi dưỡng giáo viên theo yêu cầu hàng năm của ngành; - Tham mưu, tư vấn cho cấp quản lí trực tiếp về công tác xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương nhằm bảo đảm mục tiêu, chất lượng dạy học, giáo dục và nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên; - Tham gia tổ chức, báo cáo chuyên môn, nghiệp vụ tại các hội nghị chuyên đề, các buổi sinh hoạt chuyên môn của trường hoặc các trường trên địa bàn; - Thực hiện kết nối, hợp tác với các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, các đơn vị nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao khoa học giáo dục (đặc biệt là khoa học sư phạm ứng dụng). Như vậy, có thể thấy, giáo viên cốt cán là người có vị trí quan trong trong đội ngũ giáo viên, giúp hỗ trợ đồng nghiệp cùng phát triển trong công việc.
Thế nào là giáo viên cốt cán? Tiêu chuẩn giáo viên cốt cán (Ảnh minh họa) Tiêu chuẩn giáo viên cốt cánTiêu chuẩn lựa chọn giáo viên cốt cán được quy định tại khoản 1 Điều 12 Quy định ban hành kèm Thông tư 20 như sau: - Là giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông có ít nhất 05 năm kinh nghiệm giảng dạy trực tiếp ở cùng cấp học cho tới thời điểm xét chọn; - Được xếp loại đánh giá theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên đạt mức khá trở lên, trong đó các tiêu chí về chuyên môn nghiệp vụ phải đạt mức tốt; - Có khả năng thiết kế, triển khai các giờ dạy mẫu, tổ chức các tọa đàm, hội thảo, bồi dưỡng về phương pháp, kỹ thuật dạy học, giáo dục, nội dung đổi mới liên quan đến hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ và bồi dưỡng cho đồng nghiệp trong trường hoặc các trường trên địa bàn tham khảo và học tập; - Có khả năng sử dụng ngoại ngữ, ứng dụng công nghệ thông tin, khai thác sử dụng thiết bị công nghệ trong dạy học và giáo dục, xây dựng và phát triển học liệu số, bồi dưỡng giáo viên; - Có nguyện vọng trở thành giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông cốt cán. Nếu có đủ các tiêu chuẩn trên, giáo viên có thể được chọn làm giáo viên cốt cán. Tuy nhiên, trong trường hợp nhà trường có số lượng giáo viên đáp ứng các điều kiện trên nhiều hơn theo yêu cầu của cơ quan quản lý cấp trên thì ưu tiên lựa chọn giáo viên cốt cán dựa trên các tiêu chuẩn sau:- Có trình độ trên chuẩn trình độ đào tạo; được xếp loại đánh giá theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên ở mức tốt; - Được công nhận là giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh hoặc có thành tích đặc biệt xuất sắc trong dạy học, giáo dục; - Có sản phẩm nghiên cứu khoa học kỹ thuật, giải pháp đổi mới trong dạy học và giáo dục được công nhận và sử dụng rộng rãi trong nhà trường, tại địa phương. Quy trình lựa chọn giáo viên cốt cánCăn cứ khoản 2 Điều 12 Quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ, quy trình lựa chọn giáo viên cốt cán như sau: - Cơ sở giáo dục phổ thông lựa chọn và đề xuất giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông cốt cán và báo cáo cơ quan quản lý cấp trên; - Trưởng phòng giáo dục và đào tạo lựa chọn và phê duyệt giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông cốt cán theo thẩm quyền; báo cáo sở giáo dục và đào tạo; - Giám đốc sở giáo dục và đào tạo lựa chọn và phê duyệt danh sách giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông cốt cán theo thẩm quyền; báo cáo Bộ Giáo dục và Đào tạo theo yêu cầu. Trên đây là các quy định về tiêu chuẩn giáo viên cốt cán. Nếu có vướng mắc, bạn đọc vui lòng liên hệ 1900.6192 để được hỗ trợ. >> Chuẩn trình độ giáo viên tiểu học theo quy định mới nhất. GD&TĐ - Trong quá trình đổi mới, cải cách giáo dục thì chất lượng đội ngũ giáo viên là một trong những yếu tố đóng vai trò quyết định sự thành công. Việc xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên cốt cán cũng trở thành đòi hỏi không thể thiếu nhằm hỗ trợ nâng chất đội ngũ nhà giáo.
Đội ngũ giáo viên cốt cán cũng đảm bảo việc tạo nguồn cho giáo dục có được đội ngũ cán bộ quản lý có đầy đủ phẩm chất và năng lực nghề nghiệp. Nhân tố không thể thiếu Trước hết có thể thấy chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) định hướng phát triển phẩm chất và năng lực, khi đó: Chương trình môn học, hoạt động giáo dục đã được mô tả tường minh các năng lực chung, năng lực đặc thù bằng các tiêu chí, chỉ báo để dựa vào đó giáo viên, học sinh, cán bộ quản lý nhà trường phải “đọc bản thiết kế”, tổ chức thi công làm ra sản phẩm là nhân cách học sinh với đầy đủ các phẩm chất và năng lực đã xác định. Để thực hiện việc đó, mỗi nhà trường phải phát triển chương trình nhà trường phù hợp. Chương trình GDPT được xây dựng theo định hướng tích hợp và phân hóa. Khi đó, mỗi nhà trường phải xây dựng một kế hoạch quản lý hoạt động giáo dục, cơ sở vật chất, đặc biệt phải bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp, phân hóa cho giáo viên; cơ cấu lại đội ngũ giáo viên; phải khảo sát hệ thống ngành nghề và nhu cầu nhân lực của địa phương, các cơ sở dạy nghề, hướng nghiệp để có kế hoạch hợp tác giáo dục; biên chế lớp học theo từng nhóm ngành nghề, xác định các tổ hợp chuyên đề, môn học phù hợp; tổ chức tư vấn nghề nghiệp cho HS… Chương trình GDPT được thiết kế theo giai đoạn, khi đó: Mỗi nhà trường phải thay đổi cơ cấu đội ngũ giáo viên, cơ cấu bộ môn, ở THPT tổ chức dạy học tự chọn theo các công thức đa dạng kéo theo yêu cầu biên chế lại cơ cấu đội ngũ giáo viên ở mỗi trường, nhu cầu phòng học tăng lên, quản lý kế hoạch dạy học sẽ phức tạp hơn, phải có sự gắn kết, liên thông trong thiết kế chương trình tổ chức dạy học giữa phổ thông, các trường nghề, trường ĐH… Vì vậy, giáo viên phải được đào tạo lại, bồi dưỡng theo hướng trang bị kiến thức chuyên sâu, năng lực tư vấn nghề nghiệp, lựa chọn môn học, tài liệu giáo khoa. Đổi mới của chương trình GDPT thực hiện cơ chế 1 chương trình quốc gia, nhiều SGK. Khi đó, mỗi nhà trường phải sáng tạo trong việc tổ chức cho giáo viên, học sinh lựa chọn SGK phù hợp. Nhà trường có thể tổ chức hội đồng lựa chọn SGK gồm nhiều bên liên quan, và khi đủ điều kiện có thể tổ chức soạn tài liệu giáo khoa cho riêng trường mình. Với những đổi mới cơ bản trong chương trình GDPT đã trở thành đòi hỏi tiên quyết của việc bồi dưỡng giáo viên cốt cán. GV cốt cán - Năng lực cần có
GS Đinh Quang Báo - nguyên Hiệu trưởng Trường ĐHSP Hà Nội - cho rằng: Những nội dung bồi dưỡng GV cốt cán cần phân tích được những đổi mới trong Chương trình GDPT tổng thể, chương trình môn học, hoạt động giáo dục, SGK môn học. Hình thành được các kĩ năng vận dụng các phương pháp dạy học, giáo dục đáp ứng đổi mới chương trình theo định hướng tích hợp, phát triển năng lực; kĩ năng phát triển chương trình nhà trường, chương trình môn học, kĩ năng kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực; kĩ năng thiết kế các dự án, chủ đề dạy học tích hợp, nghiên cứu khoa học cho HS; kĩ năng soạn các tiêu chí, tham gia đánh giá phẩm chất, năng lực HS; kĩ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo; kĩ năng nhận ra và giải quyết các tình huống giáo dục; xây dựng các chủ đề giáo dục phù hợp với địa phương; kĩ năng tham vấn học đường, tư vấn hướng nghiệp… Cùng đó cần hình thành năng lực phát triển nghề nghiệp trong tập thể sư phạm nhà trường, đặc biệt tổ chức các hoạt động phát triển chương trình giáo dục nhà trường, nghiên cứu bài học… Cũng theo GS Đinh Quang Báo để xây dựng đội ngũ giáo viên cốt cán cần có những biện pháp phù hợp. Cụ thể, lựa chọn giáo viên có nhiều thành tích trong hoạt động nghề nghiệp, được đánh giá xuất sắc theo chuẩn nghề nghiệp và đáp ứng hoặc có thể bồi dưỡng để đáp ứng các yêu cầu nêu trên đối với giáo viên cốt cán. Xây dựng khung tổ chức đội ngũ giáo viên cốt cán về số lượng, cơ cấu theo môn học, hoạt động giáo dục sao cho mỗi nhà trường, địa phương (Sở GD&ĐT; Phòng GD&ĐT) có được một tổ chức hoạt động phát triển nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên, tư vấn cho cán bộ quản lý các cấp về những vấn đề thuộc lĩnh vực giáo dục, đào tạo, nòng cốt trong hoạt động phát triển chương trình nhà trường đáp ứng cơ chế phân cấp quản lý, thực hiện chương trình giáo dục. Mặt khác cần tổ chức các khóa bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên cốt cán về kiến thức môn học, lĩnh vực khoa học liên quan, về nghiệp vụ sư phạm (phát triển chương trình, SGK, phương pháp, hình thức dạy học, giáo dục, phương tiện, công nghệ dạy học, công nghệ thông tin, ngoại ngữ…); bồi dưỡng năng lực nghiên cứu khoa học, đặc biệt là khoa học giáo dục; phẩm chất đạo đức nghề nghiệp; bồi dưỡng kĩ năng hỗ trợ, giúp đỡ đồng nghiệp. Xây dựng quy chế hoạt động của giáo viên cốt cán với những quy định phát huy được sáng tạo của cá nhân và đội ngũ giáo viên cốt cán. Trong đó, phải có những chính sách ở cấp Trung ương, cấp địa phương, cấp nhà trường đảm bảo các điều kiện cho đội ngũ giáo viên cốt cán hoạt động thực hiện các chức năng cơ bản. Quy chế hoạt động của đội ngũ giáo viên cốt cán phải bảo đảm đây là một tổ chức hoạt động chuyên môn nghề nghiệp, không bị ràng buộc bởi quá nhiều quy định hành chính cứng nhắc, để cho đội ngũ này được sáng tạo, phát triển nghề nghiệp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Có cơ chế liên kết với các cơ sở giáo dục đại học, đặc biệt cơ sở đào tạo giáo viên, các viện nghiên cứu, chủ yếu là nghiên cứu giáo dục, quản lý giáo dục. Tổ chức đánh giá kết quả hoạt động của giáo viên cốt cán để vừa có chính sách khích lệ về vật chất, tinh thần, vừa có biện pháp bồi dưỡng, nâng cao năng lực của họ. Bồi dưỡng giáo viên cốt cán phải hướng đến phát triển nâng cao năng lực nghề nghiệp giáo viên. Mục tiêu bồi dưỡng được xác định dựa vào phát triển các năng lực được quy định bởi đặc điểm lao động của giáo viên và chuẩn nghề nghiệp giáo viên. Đó là mục tiêu chiến lược, mục tiêu quá trình phát triển nghề nghiệp. Quá trình phát triển nghề nghiệp thực chất là quá trình làm cho GV chủ động đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ phát triển giáo dục các cấp học, bậc học… |
