Quy trình dạy học tích hợp ở tiểu học

Dạy học tích hợp ở Tiểu học được đánh giá là phương pháp dạy học tiên tiến và có hiệu quả cao trong thời gian gần đây. Lợi ích của phương pháp dạy và học này là gì, dưới các hình thức ra sao, thì mời các bạn và các quý bậc phụ huynh cùng tham khảo thông qua bài viết này nhé.

Dạy học tích hợp là gì?

Phương pháp dạy học tích hợp ở Tiểu học được áp dụng cho khối cấp bậc Tiểu học, thường được áp dụng nhiều với các khối 3, 4, 5 bởi lúc này các con đã dần quen với lối tư duy logic. Phương pháp này chính là cách dạy lồng ghép kiến thức, giữa các môn học có chung mối tương quan, hay giữa các phần trong cùng một môn học nhưng liên quan đến nhau. Nhằm truyền tải tới học sinh một cách sinh động, đa chiều, giúp các con nâng cao khả năng tư duy logic. 

Phương pháp này không đi theo cách dạy truyền thống, môn nào ra môn nấy, phải ghi nhớ, thuộc lòng khô khan, sáo rỗng. Dạy học tích hợp này sẽ không chỉ mang đến những giờ dạy, trải nghiệm thú vị mà còn giúp các bạn học sinh ở khối cấp Tiểu học nhanh khả năng ghi nhớ, kích thích tính khám phá, tò mò học hỏi.

4 hình thức dạy học tích hợp ở Tiểu học

Tích hợp nội môn

Tích hợp nội môn là cách dạy lồng ghép, kết hợp các phần kiến thức có mối liên quan, kết nối với nhau trong cùng một môn học để giải quyết và truyền tải tới học sinh một kiến thức mới hay một chủ đề bài giảng.

Ví dụ trong môn Địa lý, giáo viên sẽ cùng dẫn dắt kiến thức về đặc điểm khí hậu và địa hình của một vùng để hướng dẫn học sinh tìm hiểu về đặc điểm trồng trọt, canh tác của vùng đó. Hay môn Khoa học, giáo viên sẽ kết nối phần kiến thức đặc điểm của loài giun sán để hướng dẫn các em cách vệ sinh cơ thể, điều chỉnh thói quen ăn uống, lối sống sao cho sạch sẽ, bảo vệ sức khỏe cho chính mình và người thân.

Tích hợp liên môn

Theo đúng như tên gọi, phương pháp dạy tích hợp liên môn ở Tiểu học là sử dụng các kiến thức chung liên quan ở nhiều môn học để làm rõ, giúp các học sinh hiểu rõ cụ thể một vấn đề. Tích hợp liên môn đòi hỏi giáo viên sẽ cần có kiến thức bao quát, dành nhiều thời gian hơn để tìm hiểu, soạn bài giảng sao cho hợp lý, dẫn dắt các con để dễ hiểu nhất. Lợi ích của dạy tích hợp ở Tiểu học các môn liên quan mang lại trải nghiệm thú vị, hứng khởi và kích thích tính sáng tạo, suy nghĩ, khả năng tư duy, đặt vấn đề của học sinh.

Quy trình dạy học tích hợp ở tiểu học
Tích hợp liên môn mang đến trải nghiệm thú vị cho học sinh

Ví dụ: Để tìm hiểu về sự vận động của cơ thể người, người giáo viên sẽ vừa cần kiến thức Sinh Học, vừa cần một số kiến thức cơ học và tác dụng lực trong Vật Lý để giảng giải cho học sinh.

Tích hợp đa môn

Hình thức này rất dễ bị nhầm lẫn với phương pháp dạy tích hợp liên môn. Tích hợp đa môn là việc tận dụng tối đa một nội dung bài giảng cho nhiều môn học khác nhau. Chẳng hạn như thông qua các tác phẩm văn học nước ngoài, các em không chỉ có thêm kiến thức Ngữ Văn mà còn hiểu thêm về lịch sử, văn hóa nước ngoài cần tìm hiểu. Phương pháp dạy này là một trong 4 phương pháp dạy tích hợp ở Tiểu học hiệu quả. Giúp học sinh tạo thói quen đào sâu, nghiên cứu kỹ gốc rễ của một vấn đề. 

Tích hợp xuyên môn

Đây là phương pháp phức tạp, khó nhất vì nó hầu như tổng hợp cả 3 kiểu tích hợp kể trên. Hiểu một cách đơn giản, một bài học xuyên môn sẽ có sự tham gia của nhiều giáo viên đến từ nhiều bộ môn. Mỗi người sẽ đảm nhiệm một phần nội dung liên quan đến môn của họ. Tích hợp xuyên môn thường được sử dụng để giúp học sinh tiến hành các dự án, tham dự các cuộc thi Quốc tế, Olympic,…

Quy trình dạy học tích hợp ở tiểu học
Một giờ dạy tích hợp xuyên môn (Nguồn: Internet)

Ví dụ: Một dự án chế tạo robot của học sinh cần có sự hướng dẫn của cả giáo viên lập trình, tin học, giáo viên vật lý,…

Những lợi ích mà hình thức dạy học tích hợp ở Tiểu học mang lại 

Phương pháp dạy học tích hợp ở Tiểu học mang lại những lợi ích to lớn, không chỉ đối với học sinh mà còn cả những giáo viên.

Đối với học sinh

Phương pháp này giúp các em được hiểu bài một cách sâu sắc, và có cái nhìn đa diện hơn về một nội dung kiến thức. Đồng thời có thể xâu chuỗi, hệ thống kiến thức; từ đó xây dựng cách tư duy, đặt vấn đề và giải quyết vấn đề một cách logic. Phương pháp này cũng được đánh giá là có hiệu quả, áp dụng được nhiều kiến thức vào thực tiễn cuộc sống hơn. Các em học sinh cũng trở nên dần có hứng thú, thích chủ động khám phá và tự tìm tòi kiến thức hơn.

Đối với giáo viên 

Khi lựa chọn hình thức dạy học này, các thầy cô được tích lũy được hoặc gợi nhớ lại nhiều kiến thức bổ ích từ các môn khác và có cơ hội nghiên cứu sâu hơn. Từ đó chất lượng bài dạy cũng được nâng cao lên rất nhiều. Hơn nữa, đây cũng là cách gián tiếp giúp giáo viên cho học sinh ôn lại bài cũ và học thêm bài mới. 

Bài viết trên đây AirClass đã giải đáp những thông tin xoay quanh phương pháp dạy học tích hợp ở Tiểu học cho các bạn cùng tham khảo. Nếu có nhu cầu tạo website dạy học trực tuyến mà chưa biết địa chỉ tin cậy, mời bạn tham khảo tại AirClass để được tư vấn và hỗ trợ nhé!

Nếu các bạn có thường xuyên theo dõi về lĩnh vực phương pháp dạy học hiệu quả cho học sinh thì gần đây việc áp dụng phương pháp dạy học tích hợp cho học sinh Tiểu học đang tạo ra một làng sóng vô cùng mạnh mẽ. Người ta nhận thấy rằng việc áp dụng phương pháp dạy học tích hợp đã mang lại hiệu quả cao trong việc hình thành và phát triển năng lực học sinh. Để hiểu rõ hơn về chủ đề phương pháp dạy học tích hợp cho học sinh Tiểu học các bạn hãy cũng chúng tôi đi vào chi tiết bài viết sau đây nhé.

Phương pháp dạy học tích hợp là việc tiến hành thu hút, lồng ghép, bổ sung các kiến thức, các nội dung cần thiết, các kết quả liên quan vào những nội dung vốn có của một môn học.

Quy trình dạy học tích hợp ở tiểu học
Áp dụng phương pháp dạy học tích hợp ở Tiểu học

Nguồn gốc bắt nguồn phương pháp là từ điều kiện ngữ cảnh cuộc sống thực tế hoặc sở thích của học sinh. 

Phương pháp dạy học tích hợp ra đời để thực hiện các mực tiêu cơ bản như sau; 

– Phát triển các năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp và hợp tác, kĩ năng xây dựng kế hoạch, thu thập và trình bày thông tin.

– Củng cố các kỹ năng về tính toán logic và nhận biết hình học, thông kê số liệu và phân tích con số một cách có khoa học và tư duy.

Quy trình dạy học tích hợp ở tiểu học
Cho học sinh nhận biết hình học

– Giúp các em vận động linh hoạt các kiến thức đã học vào thực tế như biết cách ước lượng, tính toán và đọc số đo trong các vật dụng xung quanh cuộc sống thường ngày.

Đối với phương pháp dạy học tích hợp này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu thông qua hai hình thức cơ bản là kết nối bài học tích hợp với chương trình sách giáo khoa và bài học tích hợp theo chủ đề dự án học tập.

Trong các hoạt động trải nghiệm dành cho học sinh các giáo viên có thể tiến hành thiết kế các nội dung tích hợp phù hợp để lồng ghép vào bài giảng nhằm mang lại hiệu quả cao nhất. Cụ thể như sau:

Khi học đến các loại hình học như hình chữ nhật, hình vuông hình tròn,… các thầy cô có thể mang theo những vận mẫu hoặc mô hình để các em có thể trực tiếp cầm nắm, thực tế quan sát và biết cách nhận dạng chúng cho những lần gặp sau một cách nhanh chóng.

Quy trình dạy học tích hợp ở tiểu học
Cho học sinh quan sát học tập thực tế

Đối với môn toán ở lớp 2 khi học đến phần “Các số có hai chữ số” thầy cô có thể hướng dẫn các em vận dụng kiến thức vào thực tiễn như đọc số trang trong sách, đọc tên các con số ghi trên bảng, đọc các con số thứ tự của các em trong bản danh sách lớp,…

Ngoài ra các thầy cô có thể áp dụng hình thức này trong môn toán lớp 4 khi học bài “Hai đường thẳng vuông góc”. thông qua việc hướng dẫn các em học sinh nhận biết hai đường thẳng song song, hai đường thẳng vuông góc trong thực tiễn qua việc chỉ ra những cặp đường thẳng song song, cặp đường thẳng vuông góc trong mỗi hình đã được chuẩn bị sẵn. 

Để thực hiện hình thức này giáo viên cần đưa ra một chủ đề chính và có kế hoạch chi tiết cho việc thực hiện công việc.

Ví dụ điển hình 

– Chủ đề, dự án học tập trong năm: Thống kê số liệu các em học sinh bị bệnh do dịch sốt siêu vi.

– Đối tượng: Học sinh tiểu học lớp 3.

– Thời điểm thực hiện: Từ tháng 3-5.

– Hình thức: dạy học theo dự án.

Có rất nhiều hoạt động trong phương pháp dạy học tích hợp nhưng để giúp các bạn có thể dễ dàng hình dung thì chúng tôi đã đưa ra 4 hoạt động cơ bản bao gồm hoạt động làm việc đồng đội, hoạt động cá nhân theo sự phân chia của nhóm, hoạt động tập thể và cuối cùng là hoạt động phản hồi và đánh giá.

Hoạt động này được thực hiện theo 4 bước sau đây:

Bước 1: Xác định nhiệm vụ trọng tâm. 

Bước 2: Thảo luận để đưa ra vấn đề chung.

Quy trình dạy học tích hợp ở tiểu học
Hoạt động làm việc đồng đội

Bước 3: Phân chia nhiệm vụ khu vực thực hiện. 

Bước 4: Lên kế hoạch và thống nhất công việc. 

Từng cá nhân trong nhóm có thể trao đổi với nhau để giải quyết những vấn đề nảy sinh trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Quy trình dạy học tích hợp ở tiểu học
Hướng dẫn học sinh cần ghi chép số liệu thu thập được

Hướng dẫn học sinh cần ghi chép số liệu thu thập được và kiểm tra tính chính xác của các kết quả đo lường, các thông tin thu thập được.

Đây là hoạt động báo cáo kết quả bình luận, đặt câu hỏi, tranh biện, đưa ra ý tưởng mới xung quanh vấn đề.

Sau đó giáo viên chốt lại cách thức thực hiện nhiệm vụ, cùng học sinh nhấn mạnh cách làm và hoạt động hiệu quả.

Giáo viên cho học sinh tự nhận xét về kết quả làm việc của các nhóm, nhận xét toàn diện về kiến thức, kĩ năng, sự hợp tác của từng thành viên trong từng nhóm,đánh giá sản phẩm và đánh giá về năng lực trình bày.

Tóm lại phương pháp dạy học tích hợp sẽ mang lại cho học sinh tính chủ động và khả năng linh hoạt cho học sinh khi các em biết kết hợp với thực tế vào môn học để nâng cao giá trị và chất lượng của tiết học. Ngoài ra, để hoàn thành tốt phương pháp dạy học tích hợp các giáo viên nên chú ý khai thác bài giảng và tổ chức thực hiện có kế hoạch và đầu tư hơn. Bên cạnh đó các bạn có thể tìm hiểu thêm một số phương pháp dạy học khác để đa dạng hình thức giảng dạy và có cái nhìn đa chiều trong mọi vấn đề.