1. Nguyên nhân gây sốt phát ban và sởi ở trẻTrước tiên, chúng ta sẽ phân biệt sốt phát ban và sởi ở trẻ bằng cách đi tìm nguyên nhân của 2 bệnh lý này. Show
Sốt phát banNguyên nhân chủ yếu là do virus, trong đó hầu hết là nhóm virus đường hô hấp, như Rubella. Thông thường, trẻ bị sốt phát ban không gặp nhiều nguy hiểm, có thể khỏi bệnh nếu được ăn uống, chăm sóc, điều trị đúng cách. SởiSởi do virus sởi (thuộc họ Paramyxoviridae) gây ra. Vì là bệnh truyền nhiễm cấp tính nên khả năng lây lan của sởi là rất cao. Nếu trẻ có sức đề kháng yếu, chưa được tiêm ngừa vắc xin phòng sởi thì khi tiếp xúc ở nơi đông người, có trẻ khác bị sởi, khả năng bị nhiễm rất cao. Sởi có thể gây biến chứng nặng và tử vong nếu không có biện pháp điều trị kịp thời.  Sốt phát ban và sởi là 2 bệnh lý phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ Cách phân biệt bệnh sởi và sốt phát ban thông thường1. Cách phân biệt bệnh sốt phát ban và bệnh sởi1.1 Nguyên nhân gây sốt phát ban và sởi khác nhau như thế nào?Với bệnh sốt phát ban, 70-80% các trường hợp nhiễm bệnh là do có nguyên nhân là nhiễm virus thông thường. Theo các chuyên gia thì hầu hết loại virus gây bệnh đến từ nhóm virus đường hô hấp, điển hình là virus Rubella. Bệnh có nhiều con đường lây nhiễm như tiếp xúc với dịch hô hấp hoặc nước bọt của người bệnh, qua trung gian truyền bệnh (như muỗi, côn trùng…). Tuy nhiên sốt phát ban được đánh giá là căn bệnh khá lành tính, ít phát triển thành dịch và không nguy hiểm đến sức khỏe của trẻ nhỏ. Với bệnh sốt phát ban, đa số các trường hợp nhiễm bệnh là do có nguyên nhân là nhiễm virus thông thường. Trong khi đó, sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính, nguyên nhân là từ virus thuộc giống Morbillivirus của họ Paramyxoviridae gây ra. Loại virus này có đặc tính lây lan khá nhanh, dễ truyền từ người này sang người khác qua đường hô hấp. Cụ thể virus gây bệnh theo đường nước bọt bệnh nhân bắn ra ngoài trong lúc ho hoặc hắt hơi. Bệnh có khả năng tạo thành dịch, nhất là ở những nơi tập trung quá nhiều trẻ nhỏ. Mặc dù sởi ban đầu khá lành tính, tuy nhiên bệnh lại dễ tiến triển đến giai đoạn nguy hiểm nếu không được chăm sóc y tế đúng cách. 1.2 Phân biệt sốt phát ban và sởi qua triệu chứngTheo các bác sĩ chuyên khoa, ở giai đoạn ủ bệnh thì hai căn bệnh sởi và sốt phát ban đều giống nhau ở các triệu chứng sau đây: – Trẻ có biểu hiện sốt, tùy theo thể trạng trẻ có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao 38 – 39 độ C. – Đầu bé bị đau, các cơ bắp nhức mỏi. – Bé bú ít, chán ăn, khó chịu trong người. – Một số bé còn có thể bị nôn ói nhiều hơn bình thường. Sau khi giảm sốt, trẻ bước vào giai đoạn khởi phát bệnh, và đây là giai đoạn giúp phụ huynh có thể phân biệt giữa sởi và phát ban thông qua các vết nổi mẩn trên da bé. Cụ thể như sau: – Khi bị sốt phát ban, bệnh kéo dài từ 3-5 ngày với các nốt ban nổi đồng loạt khắp các bộ phận trên cơ thể. Các nốt ban có đặc điểm mịn, không sần sùi và lặn nhanh, không để lại sẹo hoặc vết thâm trên da của bé. – Ngược lại, với bệnh sởi các nốt ban thường xuất hiện theo trình tự, từ sau tai, mặt sau đó mới lan dần xuống ngực, bụng và nổi khắp toàn thân. Vết bạn ở dạng sần, gồ lên bề mặt da và gây ngứa ngáy cho trẻ bị bệnh. Ngoài ra, khi mắc bệnh sởi trẻ thường có một trong 3 triệu chứng đi kèm là: chảy nước mũi, ho và mắt bị đỏ. Với bệnh sốt phát ban và sởi, mẹ cần phân biệt qua nốt ban nổi trên da bé. 1.3 Biến chứng của bệnh sốt phát ban và bệnh sởiĐối với trẻ bị sốt phát ban, mẹ đừng qua lo lắng vì đây là thể bệnh lành tính, trẻ khỏi sau 3-5 ngày nếu phụ huynh biết chăm sóc con đúng cách. Ngược lại, với bệnh sởi, bố mẹ cần hết sức lưu tâm vì căn bệnh này được cho là nguy hiểm do nó có thể làm xuất hiện tình trạng bội nhiễm và để lại những hệ lụy khá nặng nề. Những hệ lụy này ảnh hưởng đến toàn thân của trẻ như bệnh tiêu chảy, suy dinh dưỡng, viêm tai giữa, loét miệng. Một số trường hợp nặng hơn còn có thể phải đối mặt với loét giác mạc, viêm phổi, viêm phế quản, thậm chí viêm não. Những dấu hiệu phân biệt sởi và phát ban ở trẻ nhỏ mà cha mẹ nên biếtTrong những bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, sởi và sốt phát ban là 2 bệnh có triệu chứng nổi ban đỏ tương tự nhau. Điều này dễ dẫn đến chẩn đoán bệnh sai lầm, kéo theo việc điều trị sai cách, gây ảnh hưởng đến quá trình hồi phục của trẻ, thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ nếu xảy ra biến chứng bệnh. Hình ảnh minh hoạ 3 triệu chứng giúp phát hiện bệnh sởi sớm, phân biệt sởi với sốt phátSởi là bệnh có thể điều trị tại nhà khi không có biến chứng. Tuy nhiên, để điều trị sởi nhanh khỏi cần phải phát hiện sớm bệnh, điều trị và chăm sóc đúng cách. Điểm khác của sởi với sốt phát ban Thời tiết thay đổi đột ngột, độ ẩm trong không khí cao là điều kiện thuận lợi cho bệnh sởi bùng phát thành dịch. Đặc điểm của vi rút sởi là khả năng lây lan bệnh rất nhanh, một đứa trẻ chưa tiêm sởi tiếp xúc với trẻ đang mắc sởi nguy cơ mắc tới gần 100%. Theo ghi nhận của phóng viên tại Bệnh viện Nhi Trung ương số ca bệnh nhi nhập viện điều trị sởi do biến chứng bắt đầu tăng. Tại khoa Truyền nhiễm của bệnh viện hiện đang điều trị cho khoảng 15 - 20 trẻ mắc sởi. Còn tại Bệnh viện Nhi Đồng 1, theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm - Thần Kinh, Bệnh viện Nhi đồng I từ đầu năm 2019 đến nay số lượng bệnh nhi nhập viện do biến chứng của sởi vẫn ở mức cao (không tăng và cũng không giảm). Hiện khoa đang điều trị cho khoảng 20 bệnh nhi mắc sởi, đa phần các bệnh nhi gặp biến chứng viêm phổi. Trước đó, vào cuối năm 2018 đã có một trường hợp bệnh nhi gặp biến viêm não, một biến chứng hiếm gặp. Rất may mắn bệnh nhân đã được cứu sống, tuy nhiên có để lại di chứng về chậm phát triển trí tuệ. Theo chuyên gia chuyền nhiễm sởi nếu như không có biến chứng có thể chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, cần phải nhận biết sớm triệu chứng của bệnh, do bệnh có thể nhầm lẫn với sốt phát ban thông thường. Ths.Bs Đỗ Thiện Hải - Phó trưởng khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi Trung ương cho hay, tất cả các bệnh sốt phát ban đều có đặc điểm sốt rất cao. Bệnh sởi là bệnh sốt phát ban, nhưng phát ban của sởi có đặc điểm khác so với sốt phát ban thông thường. Thứ nhất, nốt ban của sởi trình tự mọc ban từ sau tai lan ra mặt - lưng, sau từ 2 - 3 ngày ban sẽ lan ra toàn thân. Khi thấy trẻ sốt cao buổi sáng có phát ban ở sau tai, chiều các ban lan ra mặt và ngực thì cha mẹ cần nghĩ ngay tới sởi. Còn sốt phát ban thông thường thì sẽ mọc toàn thân ngay khi mọc ban. Đặc điểm thứ 2, để nhận ra trẻ mắc sởi sớm vào ngày thứ 2 trẻ sốt cao sẽ có thêm biểu hiện mắt hơi đỏ (viêm kết mạc) hoặc mắt trẻ có rỉ mắt nhiều hơn. Điểm thứ 3, khi trẻ mắc sởi thường kèm thêm các triệu chứng hắthơi, sổ mũi do bị viêm long đường hô hấp. Trẻ bị sốt phát ban thông thường sẽ không có viêm kết mạc và viêm long đường hô hấp. Bác sĩ Hải khuyến cáo:"Khi nhiễm virút sởi khiến cho hệ miễn dịch bị suy giảm nhất nhanh, bệnh nhân dễ bị nhiễm các bệnh nhiễm trùng cơ hội khác". Một số nhiễm trùng hay gặp phải khi trẻ mắc sởi như, viêm phổi rất nặng, tiêu chảy kéo dài. Trước đây, khi chương trình uống vitamin A chưa được rộng rãi trẻ mắc sởi còn dễ bị khô giác mạc, mờ mắt không hồi phục… Chăm sóc trẻ bệnh sởi tại nhà Cũng theo bác sĩ Hải để tránh biến chứng do vi rút sởi khi chăm sóc trẻ tại nhà cần phải lưu ý những vấn đề sau: Hạ sốt đúng cách cho trẻ, dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định 10g - 15g/kg, uống 5 -6 tiếng cho trẻ uống/lần. Chỉ uống thuốc khi trẻ sốt cao trên 38,5 độ, trả sốt dưới 38,5 độ không cần phải dùng thuốc. Cho trẻ mặc quần áo thoáng mát. Vệ sinh sạch sẽ, ngày vệ sinh 3 - 4 lần mũi, họng để phòng biến chứng. Do vi rút sởi gây tổn thương đường hô hấp nếu không vệ sinh sạch sẽ sẽ gây ra biến chứng viêm phổi. Mắc sởi trẻ bị suy giảm miễn dịch do vậy nơi ở của trẻ phải sạch và ít người thăm hỏi trẻ để tránh bội nhiễm thêm các bệnh cơ hội. Lưu ý, khi trẻ mắc sỏi vẫn cần phải tắm hàng ngày bằng nước ấm. Nhiều gia đình kiêng nước, không tắm khiến cho vi khuẩn trên da rất nhiều trẻ ngứa gãi bội nhiễm gây nhiễm trùng. Ăn uống, nên cho trẻ ăn thức ăn dễ tiêu đủ chất, uống nhiều nước, nước ép hoa quả chứa nhiều Vitamin A để bổ sung kịp thời các chất dinh dưỡng mất do quá trình nhiễm trùng. Hạn chế, cho trẻ ăn những thức ăn dễ bị dị ứng như tôm, cua… "Khi con có vấn đề bất thường nên đi khám để bác sĩ hướng dẫn điều trị và chăm sóc đúng cách cho trẻ. Với những cơ địa đặc biệt như, trẻ 3 - 4 tháng, trẻ béo phì, trẻ bị suy giảm miễn dịch, bệnh nhân ung thư, bệnh nhân thận… cần phải nhập viện để bác sĩ theo dõi và chăm sóc", bác sĩ Hải nói. Các phòng sởi đơn giản và hiệu quả nhất là tiêm phòng đủ mũi vắc xin cho trẻ nhỏ. Người lớn chưa tiêm vắc xin sởi hoặc không nhớ rõ đã tiêm hay chưa thì nên đi tiêm bổ sung. Sưu tầm Bùi Nguyễn Anh Thư Nguồn tin : https://tintuc.vn/3-trieu-chung-giup-phat-hien-benh-soi-som-phan-biet-soi-voi-sot-phat-ban-post467652?utm_source=tkdpc&utm_medium=ads2&gclid=CjwKCAjw5vz2BRAtEiwAbcVIL2bea7o7CFaheW-tjoHbABC9RJ3YkmnN_vQ9BGDdcO2ifu651N6JVxoCfAAQAvD_BwE Hướng dẫn cách phân biệt sốt phát ban và sởi ở trẻSốt phát ban và sởi đều là những bệnh lý phổ biến ở trẻ em. Tuy nhiên, nếu nhận biết sai giữa 2 bệnh có thể ảnh hưởng đến “giai đoạn vàng” của việc điều trị. Vậy làm thế nào để phân biệt sốt phát ban thông thường và sởi? Các nốt ban của sởi rất dễ nhầm lẫn với vết ban do sốt phát ban thông thường gây ra. |
