Tại sao dùng kẽm trong tiêu chảy

Tiêu chảy là một trong các bệnh thường gặp ở trẻ em. Hiện nay, việc điều trị và quản lý trẻ bị tiêu chảy đã tốt hơn trước rất nhiều, nhưng làm sao để rút ngắn thời gian điều trị, trẻ nhanh phục hồi và giảm tỉ lệ mắc tiêu chảy ở trẻ?

Điều trị tiêu chảy ở trẻ em

Tiêu chảy là tình trạng đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày. Có thể kèm theo một số dấu hiệu như đau bụng, phân sống, phân sùi bọt, lẫn nhầy, lẫn máu,…

Các nguyên nhân hàng đầu gây ra tiêu chảy là:

  • Nhiễm virus (rotavius)
  • Lây nhiễm vi khuẩn
  • Nhiễm kí sinh trùng
  • Tiêu chảy do sử dụng thuốc kháng sinh
  • Dị ứng, ngộ độc thức ăn
Tại sao dùng kẽm trong tiêu chảy
Trẻ bị đau bụng, đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày

Hiện nay, điều trị tiêu chảy ở trẻ em ưu tiên biện pháp bù nước, bù điện giải cho trẻ bằng cách cho trẻ uống nhiều nước hoặc uống dung dịch Oresol. Bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định kháng sinh trong trường hợp tiêu chảy do vi khuẩn hoặc trẻ có kèm theo các nhiễm trùng khác. Ngoài ra, việc bổ sung kẽm là rất cần thiết trong điều trị tiêu chảy.

Tại sao phải bổ sung kẽm cho trẻ bị tiêu chảy?

Theo chuyên gia y tế, thiếu kẽm có liên quan chặt chẽ với bệnh tiêu chảy. Kẽm là một vi chất dinh dưỡng cần thiết, không thể thiếu đối với sức khỏe con người.

Một số cơ chế tác dụng tốt của kẽm với cơ thể như:

  • Kẽm làm tăng khả năng miễn dịch, giúp cơ thể phòng chống các tác nhân gây bệnh.
  • Kẽm giúp cơ quan tiêu hóa phát triển, góp phần lập lại quá trình hấp thu bình thường của ruột vốn bị rối loạn trong thời gian tiêu chảy
  • Kẽm làm tăng cảm giác ngon miệng ở trẻ suy dinh dưỡng, trẻ biếng ăn,…

Do vậy, việc bổ sung kẽm trong điều trị tiêu chảy ở trẻ em là rất cần thiết. Liều lượng bổ sung kẽm theo phác đồ điều trị tiêu chảy cho trẻ (Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị một số bệnh thường gặp ở trẻ em của Bộ Y tế) là: trẻ em dưới 6 tháng 10 mg kẽm/ngày và trẻ em từ 6 tháng đến 5 tuổi là 20mg kẽm/ngày, liên tục trong 10 – 14 ngày.

Kết quả của các nghiên cứu đều đã chứng minh, khi bệnh nhân bị tiêu chảy mà được bổ sung kẽm sẽ làm giảm thời gian tiêu chảy, giảm số lượng nước trong phân, số lần đi ngoài, giảm mức độ nặng và giảm thời gian mắc bệnh so với những trẻ bị tiêu chảy mà không được dùng kẽm.

Trong điều trị dự phòng, bổ sung đủ kẽm cũng làm giảm tỷ lệ mắc mới tiêu chảy. Vì thế, việc điều trị tiêu chảy cho trẻ em bắt buộc phải bổ sung kẽm.

Bổ sung kẽm cho trẻ bị tiêu chảy bằng cách nào?

Tại sao dùng kẽm trong tiêu chảy
Việc bổ sung kẽm cho trẻ bị tiêu chảy đem lại nhiều lợi ích bất ngờ.

Khi trẻ bị tiêu chảy, ngoài cung cấp đầy đủ dinh dưỡng trong chế độ ăn hàng ngày, cha mẹ cần chú ý bổ sung các loại thực phẩm chứa nhiều kẽm sau đây:

  • Mầm lúa mì
  • Hạt vừng
  • Các loại thịt bò, thịt cừu, thịt heo, thịt gà
  • Động vật có vỏ như hàu, sò, tôm, cua, hến,…
  • Trái cây giàu kẽm như lựu, bơ, mâm xôi,…
  • Các loại rau củ: các loai đậu, măng tây, ngô, khoai lang, rau chân vịt,…
  • Các loại hạt: hồ đào, hạnh nhân, hạt lanh, hại bí, hạt điều
  • Nấm
  • Tỏi
  • Bột cacao
  • Lòng đỏ trứng, phô mai, sữa chua.

DUVION – Bổ sung kẽm cho trẻ bị tiêu chảy do kháng sinh trong điều trị nhiễm khuẩn hô hấp

Sử dụng kháng sinh trong nhiễm khuẩn hô hấp là một trong những nguyên nhân gây tiêu chảy hàng đầu ở trẻ em. DUVION là một sản phẩm hỗ trợ dự điều trị tiêu chảy trong trường hợp này.

Tại sao dùng kẽm trong tiêu chảy

Tại sao DUVION dùng cho trẻ bị tiêu chảy do thuốc kháng sinh trong điều trị nhiễm khuẩn hô hấp?

DUVION chứa men vi sinh S.Boulardii là loại men duy nhất được chỉ định trong phác đồ điều trị tiêu chảy ở trẻ em. S.Boulardii là men vi sinh dạng nấm men, phù hợp khi dùng kèm kháng sinh. Một thành phần khác là Thymomodulin được nghiên cứu cho thấy tác dụng làm giảm tỷ lệ nhiễm khuẩn đường hô hấp ở trẻ em. Và DUVION chứa Kẽm đủ hàm lượng theo phác đồ điều trị tiêu chảy cho trẻ em của Bộ Y tế.

Vì vậy, DUVION là sản phẩm với đầy đủ các tác dụng hỗ trợ trẻ điều trị tiêu chảy do kháng sinh trong nhiễm khuẩn hô hấp.

Tiêu chảy là tình trạng thường gặp ở trẻ nhỏ, có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho sức khoẻ nếu không được điều trị kịp thời. Có rất nhiều ba mẹ thắc mắc vì sao nên bổ sung kẽm cho trẻ bị tiêu chảy? Bổ sung kẽm cho trẻ tiêu chảy như thế nào là đúng cách? Hãy cùng Nutrihome tìm hiểu nhé!

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi TS.BS Phạm Thị Thu Hương, Nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng lâm sàng và Tiết chế, Viện Dinh dưỡng Quốc gia; Bác sĩ Trưởng Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Y học Vận động NutriHome.

Tiêu chảy là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong ở trẻ em, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Ước tính hàng năm có đến 1,3 tỷ lượt trẻ em dưới 5 tuổi mắc bệnh tiêu chảy, 4 triệu trẻ tử vong vì bệnh này. Có khoảng 80% trường hợp tử vong do tiêu chảy xảy ra ở nhóm trẻ dưới 2 tuổi, đỉnh cao nhất là 6-24 tháng tuổi.

Tại sao dùng kẽm trong tiêu chảy

Tiêu chảy – nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong ở trẻ và nhiều ba mẹ thắc mắc cần bổ sung kẽm cho trẻ bị tiêu chảy như thế nào

Bệnh tiêu chảy ở trẻ là tình trạng đi phân lỏng bất thường 3 lần trở lên trong vòng 24 giờ. Quan sát kỹ tính chất lỏng của phân để hiểu rõ hơn về tình trạng của trẻ, nếu trẻ đi ngoài nhiều lần nhưng phân bình thường, không có tính chất lỏng thì không phải tiêu chảy. Dựa vào tiến triển bệnh mà tiêu chảy được chia thành tiêu chảy cấp tính và tiêu chảy kéo dài.

Tiêu chảy cấp tính là hiện tượng tiêu chảy đột ngột, kéo dài trong thời gian ngắn, khoảng vài ngày. Tiêu chảy kéo dài thường kéo dài hơn 14 ngày. Thống kê tình trạng tiêu chảy ở trẻ em, hơn 80% là tiêu chảy cấp tính.

Tình trạng tiêu chảy ở trẻ xảy ra do rất nhiều nguyên nhân, có thể kể đến như:

  • Thức ăn của trẻ bị ô nhiễm, nước uống của trẻ không sạch do không được đun sôi, hoặc đã đun sôi nhưng để quá lâu. Người chế biến thức ăn cho trẻ không đảm bảo vệ sinh, không thực hiện rửa tay bằng xà phòng trước khi chế biến thức ăn và cho trẻ ăn.
  • Trẻ nhỏ tháng bị thiếu sữa mẹ hoặc trẻ bị cai sữa sớm, trẻ phải ăn các thức ăn không phù hợp với độ tuổi của trẻ.
  • Bình sữa cho trẻ bú không được vệ sinh tốt. Thống kê cho thấy, tỷ lệ trẻ bú bình bị tiêu chảy cao gấp 10 lần so với những trẻ khác.
  • Đối với trẻ 6-12 tháng tuổi, giai đoạn này kháng thể thụ động từ mẹ truyền sang trẻ giảm trong khi kháng thể chủ động chưa hoàn thiện. Trẻ bước vào giai đoạn ăn dặm, trẻ ham vận động, khám phá thế giới xung quanh nên dễ bị các mầm bệnh tấn công.
  • Hệ miễn dịch trẻ suy giảm sau khi mắc các bệnh lý như sởi, quai bị, thủy đậu,…
  • Trẻ bị suy dinh dưỡng, thiếu kẽm dễ mắc các bệnh tiêu chảy hơn, và khi mắc bệnh thường kéo dài hơn so với các trẻ khác.

Tại sao dùng kẽm trong tiêu chảy

Trẻ suy dinh dưỡng và thiếu kẽm khi mắc bệnh tiêu chảy thường sẽ bị kéo dài và nguy hiểm hơn so với trẻ bình thường

Thống kê thực tế tại Việt Nam, khoảng 30-40% trẻ em dưới 1 tuổi mắc bệnh tiêu chảy bị thiếu kẽm. Do đó, kẽm được khuyến cáo là một chất dinh dưỡng quan trọng đối với cơ thể, đặc biệt là trẻ nhỏ.

Kẽm có vai trò quan trọng giúp tăng cường khả năng miễn dịch, giúp cơ thể trẻ chống lại các tác nhân gây bệnh. Bên cạnh đó, kẽm giúp hệ tiêu hóa trẻ hoàn thiện, khôi phục quá trình hấp thu bình thường sau giai đoạn rối loạn do bị tiêu chảy, tăng cảm giác ngon miệng ở trẻ, trẻ thích ăn hơn… Do vậy, việc bổ sung kẽm cho trẻ tiêu chảy là hết sức cần thiết. 

Tài liệu “Hướng dẫn xử trí tiêu chảy ở trẻ em” (2009) của Bộ Y tế chỉ ra rằng, ngoài việc bù nước điện giải Oresol bằng đường uống thì việc bổ sung kẽm cho trẻ bị tiêu chảy trong quá trình điều trị là vô cùng quan trọng. Kẽm là một vi chất quan trọng cho sức khỏe, cho sự phát triển và hệ thống miễn dịch của trẻ em. Khi trẻ tiêu chảy được bổ sung kẽm sẽ làm giảm thời gian tiêu chảy, giảm số lượng nước trong phân, giảm số lần đi ngoài, giảm mức độ nặng so với những trẻ bị tiêu chảy không được bổ sung kẽm.

“Trẻ em bị tiêu chảy sẽ bị thiếu hụt một lượng kẽm vốn cần thiết cho cơ thể, do đó bổ sung kẽm cho trẻ tiêu chảy có ý nghĩa trong việc khôi phục sức khỏe trẻ, rút ngắn thời gian điều trị bệnh và mức độ ảnh hưởng do tiêu chảy gây ra. Đồng thời, bổ sung kẽm còn giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ, ngăn ngừa các đợt tiêu chảy về sau”, TS.BS Phạm Thị Thu Hương cho biết.

Một trong những việc làm giúp trẻ nhanh hồi phục, giảm ảnh hưởng và các biến chứng của bệnh tiêu chảy đó là: bổ sung kẽm cho trẻ bị tiêu chảy bằng chế độ dinh dưỡng hợp lý. Chế độ dinh dưỡng khoa học, đúng cách có thể thúc đẩy quá trình hồi phục niêm mạc ruột, khôi phục chức năng tủy và các cơ quan hệ tiêu hóa, giúp trẻ hấp thu dinh dưỡng, nhanh chóng hồi phục.

BS Phạm Thị Thu Hương khuyến cáo, mặc dù trong thời gian trẻ tiêu chảy, quá trình hấp thu thức ăn có thể giảm so với bình thường, nhưng lượng hấp thu qua ruột vẫn được khoảng 60%. Do đó, bổ sung kẽm cho trẻ tiêu chảy qua khẩu phần ăn cần được thực hiện đầy đủ, không nên bắt trẻ nhịn, kiêng khem. Việc này sẽ giúp trọng lượng cơ thể trẻ sẽ tiếp tục tăng với tốc độ gần như bình thường. Nếu chế độ dinh dưỡng không đáp ứng đủ nhu cầu cơ thể trẻ, trẻ có thể bị sụt cân, lâu ngày có thể dẫn đến trẻ bị suy dinh dưỡng.

Tại sao dùng kẽm trong tiêu chảy

Cho trẻ bú mẹ bình thường là một cách bổ sung kẽm cho trẻ tiêu chảy hiệu quả, an toàn

Bổ sung kẽm cho trẻ bị tiêu chảy như thế nào mới đúng cách luôn là vấn đề được đông đảo cha mẹ quan tâm. Tùy theo lứa tuổi và chế độ ăn của trẻ trước khi bị tiêu chảy mà cha mẹ nên có chế độ ăn uống thích hợp. 

  • Đối với trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi đang bú mẹ: Tiếp tục cho trẻ bú mẹ bình thường và tăng số lần bú. Nếu trẻ không đủ lượng sữa cung cấp cho trẻ thì có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ về các giải pháp bổ sung.
  • Đối với trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên: Ngoài sữa mẹ và sữa thay thế như trên, cha mẹ cần bổ sung cho trẻ các thức ăn giàu kẽm như tôm đồng, hàu, lươn, gan lợn,…; các thức ăn giàu dinh dưỡng khác như thịt nạc, cá nạc, trứng, sữa,…; thêm một ít dầu, mỡ để tăng năng lượng khẩu phần ăn. Thức ăn cần được nấu mềm hơn, kĩ hơn và nấu loãng hơn bình thường. Nên chia nhỏ khẩu phần thành nhiều bữa nhỏ để trẻ dễ tiêu hóa và hấp thụ.
  • Bên cạnh đó, cha mẹ nên cho trẻ ăn thêm các loại quả chín hoặc nước hoa quả như chuối, cam, xoài, đu đủ,… để tăng lượng kali, beta, carotene, vitamin C,… cho trẻ.

Cần lưu ý, ngoài bổ sung từ thực phẩm, trẻ bị tiêu chảy cần được uống kẽm theo đúng khuyến cáo của Bộ Y Tế dưới sự tư vấn và chỉ định của bác sĩ.

Để có thể chuẩn xác việc bổ sung kẽm cho trẻ bị tiêu chảy như thế nào, liều lượng bao nhiêu và bằng cách nào, cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế, trung tâm dinh dưỡng uy tín để thăm khám và được hướng dẫn thực hiện đúng cách. 

Hiện nay, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Y học Vận động Nutrihome là địa chỉ cậy để thăm khám, tư vấn và điều trị mọi vấn đề, bệnh lý dinh dưỡng cho trẻ một cách khoa học, toàn diện. Tại đây, đội ngũ bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng đầu ngành giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm sẽ trực tiếp thăm khám và tư vấn cho ba mẹ các cách bổ sung kẽm cho trẻ tiêu chảy hiệu quả, an toàn, giúp trẻ mau hồi phục và phát triển toàn diện.