Mục lục bài viết
Show
Nội dung được biên tập từ chuyên mụctư vấn luật Dân sự của Công ty luật Minh Khuê >>Luật sư tư vấn pháp luật Dân sự, gọi: 1900 6162 Cơ sở pháp lý: -Luật điện lực năm2004 -Luật điện lực sửa đổi, bổ sung năm 2012 -Nghị định 137/2013/NĐ-CP - Quyết định 63/2013/QĐ-TTg - Thông tư 45/2018/TT-BCT 1. Các cấp độ thị trường điện lựcTheo quy định tại Quyết định 63 thìthị trường điện lực được hình thành và phát triển qua 03 cấp độ sau: Thị trường phát điện cạnh tranh (cấp độ 1): Tiếp tục thực hiện thị trường phát điện cạnh tranh đến hết năm 2014. Thị trường bán buôn điện cạnh tranh (cấp độ 2): a)Từ năm 2015 đến năm 2016: Thực hiện thị trường bán buôn điện cạnh tranh thí điểm; b)Từ năm 2017 đến năm 2021: Thực hiện thị trường bán buôn điện cạnh tranh hoàn chỉnh. Thị trường bán lẻ điện cạnh tranh (cấp độ 3): a)Từ năm 2021 đến năm 2023: Thực hiện thị trường bán lẻ điện cạnh tranh thí điểm; b)Từ sau năm 2023: Thực hiện thị trường bán lẻ điện cạnh tranh hoàn chỉnh. Như vậy, theo như lộ trình trên, hiện nay thị trường điện Việt Nam đang ở giai đoạn thực hiện thị trường bán lẻ điện cạnh tranh thí điểm (cấp độ 3). Tuy nhiên trên thực tế có lẽ vẫn còn đang ở cấp độ 2. 2. Nguyên tắc hoạt động của thị trường điện lực2.1. Nguyên tắchoạt động chung củathị trường điện lựcThị trường điện lực hoạt động theo các nguyên tắc chung sau: 1.Đơn vị truyền tải điện, đơn vị phân phối điện cung cấp dịch vụ truyền tải điện, phân phối điện. 2.Đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia, đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện lực cung cấp dịch vụ điều độ hệ thống điện và điều hành giao dịch thị trường điện lực. 3.Các đối tượng tham gia thị trường điện phải trả phí, giá khi sử dụng các dịch vụ điều độ hệ thống điện, điều hành giao dịch thị trường điện lực, truyền tải điện, phân phối điện và các dịch vụ khác trong thị trường điện lực. 4.Cơ quan điều tiết điện lực thực hiện điều tiết hoạt động điện lực trong thị trường điện lực. 2.2. Nguyên tắc hoạt động của thị trường phát điện cạnh tranhNgoài các nguyên tắc chung, thị trường phát điện cạnh tranh hoạt động theo các nguyên tắc sau: - Đơn vị phát điện đáp ứng các điều kiện theo quy định được bán điện cho đơn vị mua buôn duy nhất thông qua hợp đồng song phương và trên thị trường điện giao ngay. Tỷ lệ điện năng mua bán qua hợp đồng song phương và trên thị trường điện giao ngay do Cơ quan điều tiết điện lực công bố hàng năm. -Đơn vị mua buôn điện duy nhất mua điện tửđơn vị phát điện qua hợp đồng song phương và trên thị trường điện giao ngay đểbán buôn cho cácTổng công ty điện lực thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam. 2.3.Nguyên tắc hoạt động của thị trường bán buôn điện cạnh tranhNgoài các nguyên tắc chung, thị trường bán buôn điện cạnh tranh hoạt động theo các nguyên tắc sau: a)Tổng công ty điện lực, Công ty điện lực, một số đơn vị bán lẻ điện và một số khách hàng sử dụng điện lớn đáp ứng các điều kiện theo quy định được mua điện từcác đơn vị phát điện, đơn vị bán buôn điện qua hợpđồng song phương và từ thị trường điện giao ngay. Ngoài các quyền, nghĩa vụ của đơn vị phân phối và bán lẻ điện, các Tổng công ty điện lực, Công ty điện lực còn thực hiện quyền và nghĩa vụ củađơn vị buôn bán điện. b)Đơn vị bán buôn điện được thành lập mới đápứng các điều kiện theo quy định được mua điện từ đơn vị phát điện, đơn vị bán buôn điện qua hợp đồng song phương và từ thị trường điện giao ngay để bán điện cho đơn vị bán buôn điện khác, đơn vị bán lẻ điện và khách hàng sử dụng điện lớn. c)Đơn vị phát điện bán điện cho đơnvị bán buôn điện, đơn vị bán lẻ điện và khách hàng sử dụng điện lớn qua hợp đồng song phương và bán điện trên thị trường điện giao ngay. d)Trong giai đoạn thị trường bán buôn điện thí điểm, một số Tổng công ty điện lực, Công ty điện lực thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam và một số đơn vị bán lẻ điện, khách hàng sử dụng điện lớn được lựa chọn để tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh thí điểm. 2.4.Nguyên tắc hoạt động của thịtrường bán lẻ điện cạnh tranhNgoài các nguyên tắc chung, thị trường bán lẻ điện cạnh tranh hoạt động theo các nguyên tắc sau: a)Đơn vị bán lẻ điện mua điện từ đơnvịphát điện, đơn vị bán buôn điện qua hợp đồng song phương và từ thị trường điện giao ngay để bán điện cho khách hàng sử dụng điện; b)Đơn vị bán lẻ điện được thành lập mới đáp ứng các điều kiện theo quy định được mua điện từ đơn vị phát điện, đơn vị bán buôn điện để bán điện cho khách hàng sử dụng điện; c)Khách hàng sử dụng điện đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định được mua điện từ đơn vị phát điện, đơn vị bán buôn điện, đơn vị bán lẻ điện qua hợp đồng song phương và từ thị trường điện giao ngay. Trong giai đoạn thí điểm, một số khách hàng sử dụng điện được lựa chọn để tham gia thị trường bán lẻ điện cạnh tranh thí điểm. 3. Cơ cấungành điện để hìnhthành thị trường bán buôn điện cạnh tranhĐể hình thành thị trường bán buôn điện cạnh tranh, cơ cấu ngành điện phải đáp ứng các điều kiện sau: Giai đoạn thị trường bán buôn điện cạnh tranh thí điểm a)Đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia, đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện là đơn vị độc lập, không có chung lợi ích với các đơn vị tham gia thị trường điện; b)Tổng công ty phát điện, các nhà máy điện thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (trừ các nhà máy điện lớn, có ý nghĩa đặc biệt quantrọng về kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh do Nhà nước độc quyền quản lý theo quy định tạiĐiều 4 Luật điện lực) phải tách thành đơn vị phát điện độc lập, không có chung lợi ích với đơn vị bán buôn điện, đơn vị truyền tải điện, đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia và đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện lực; c)Tổng công suất đặt của một đơn vị phát điện không được vượt quá 25% tổng công suất đặt của các đơn vị phát điện tham gia thị trường điện; d)Tổng công ty điện lực, Công ty điện lực đáp ứng đủ các điều kiện, được lựa chọn để tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh thí điểm, phải thực hiện tách bạch về tổ chức bộ máy và hạch toán của các bộ phận phân phối điện và bán lẻ điện. Giai đoạn thị trường bán buôn điện cạnh tranh hoàn chỉnh Công ty điện lực trực thuộc Tổng công ty điện lực được tổ chức thành đơn vị hạch toán độc lập; đơn vị này phải thực hiện tách bạch về tổ chức bộ máy và hạch toán của các bộ phận phân phối điện và bán lẻ điện. Các điều kiện để hình thành thị trường bán buôn điện cạnh tranh Về hệ thống các văn bản pháp lý a)Đềán tái cơ cấu ngành điện được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; b)Đềán thiết kế thị trường bán buôn điện cạnh tranh được Bộ Công Thương phê duyệt; c)Bộ Công Thương ban hành hoặc sửa đổi, bổ sung các Quy định sau đây: -Quy định về điều kiện tham gia thị trường bán buôn điện đối với đơn vị tham gia thị trường điện; quy định vận hành thị trường bán buôn điện cạnh tranh; -Quy định về hoạt động điều tiết điện lực; quy định về hệ thống điện truyền tải; quy định về hệ thống điện phân phối; quy định về đo đếm điện năng; quy định về giá điện phù hợp với hoạt động của thị trường bán buôn điện cạnh tranh; -Quy định tính toán mức giá truyền tải điện, phân phối điện và phí điều độhệthống điện và điều hành giao dịch thị trường điện của thị trường bán buôn điện cạnh tranh; -Các quy định cần thiết khác cho hoạt động của thị trường bán buôn điện cạnh tranh. Về cơ sở hạ tầng hệ thống điện a)Thiết lập hoàn chỉnh hệ thống SCADA/EMS, hệ thống đo đếm từ xa tới các đơnvị phân phối điện hạch toán độc lập và các khách hàng sử dụng điện lớn, đáp ứng các yêu cầu của thị trường bán buôn điện cạnh tranh; b)Trang bị hệ thống thông tin phục vụ quản lý vận hành thị trường điện lực đáp ứng các yêu cầu của thị trường bán buôn điện cạnh tranh. Về năng lực hoạt động của đơn vịtham gia thị trường: Đơn vị tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh phải có đội ngũ cán bộ, công nhân viên được đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ; trang bị hệ thống cơ sở hạ tầng cần thiết đáp ứng các yêu cầu của thị trường bán buôn điện cạnh tranh. Trước khi bắt đầu vận hành thị trường bán buôn điện cạnh tranh hoàn chỉnh, hệ thống các văn bản, cơ sở hạ tầng hệ thống điện phải được điều chỉnh đểphù hợp với yêu cầu của thị trường bán buôn điện cạnh tranh hoàn chỉnh. 4. Cơ cấu ngành điện và các điều kiệnđểhình thành thị trường bán lẻ điện cạnh tranhĐể hình thành thị trường bán lẻ điện cạnh tranh, cơ cấu ngành điện phải đáp ứng các điều kiện sau: -Giai đoạn thị trường bán lẻ điện cạnh tranh thí điểm: Bộ phận bán lẻ điện thuộc một số Công ty điện lực đáp ứng đủ điều kiện theo quy định tham gia thị trường bán lẻ điện cạnh tranh thí điểm phải được tách thành đơn vị bán lẻ điện hạch toán độc lập. -Giai đoạn thị trường bán lẻ điện cạnh tranh hoàn chỉnh: Bộ phận bán lẻ điện thuộc Công ty điện lực được tách thành đơn vị bán lẻ điện hạch toán độc lập. Các điều kiện để hình thành thị trường bán lẻ điện cạnh tranh Về hệ thống các văn bản pháp lý a)Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh Đềán tái cơ cấu ngành điện (trường hợp cần thiết); b)Đề án thiết kế thị trường điện lực bán lẻ điện cạnh tranh được Bộ Công Thương phê duyệt; c)Bộ Công Thương ban hành mớihoặc sửa đổi, bổ sung các Quy định áp dụng trong thị trường bán lẻ điện cạnh tranh: -Quy định về điều kiện tham gia thị trường bán lẻ điện cạnh tranh đối với đơn vị tham gia thị trường điện; quy định vận hành thị trường bánlẻđiện cạnh tranh; -Các quy định về: Hoạt động điều tiết điện lực; hệ thống điện truyền tải; hệ thống điện phân phối; đo đếm điện năng; giá điện phù hợp với hoạt động của thị trường bán lẻ điện cạnh tranh; -Quy định tính toán mức giá truyền tải điện, phân phối điện và phí vận hành hệ thống điện và điều hành giao dịch thị trường điện của thị trường bán lẻ điện cạnh tranh; -Các quy định cần thiết khác cho hoạt động của thị trường bán lẻ điện cạnh tranh. Về cơ sở hạ tầng hệ thống điện a)Hệ thống SCADA/DMS, hệ thống đo đếm từ xa cho lưới điện phân phối được đầu tư hoàn chỉnh đáp ứng yêu cầu của thị trường bán lẻ điện cạnh tranh; b)Hệ thống thông tin phục vụ quản lý vận hành thị trường điện lực đượctrang bị phù hợp, đáp ứng yêu cầu của thị trường bán lẻ điện cạnh tranh. Điều kiện về năng lực hoạt động của đơn vị tham gia thị trường: Đơn vị tham gia thị trường bán lẻ điện cạnh tranh phải có đội ngũ cán bộ, công nhân viên được đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ; trang bị hệ thống cơ sở hạ tầng cần thiết đáp ứng các yêu cầu của thị trường bán lẻ điện cạnh tranh. Trước khi bắt đầu vận hành thị trường bán lẻ điện cạnh tranh hoàn chỉnh, hệ thống các văn bản, cơ sở hạ tầng hệ thống điện phải được điều chỉnh để phù hợp với yêu cầu của thị trường bán lẻ điện cạnh tranh hoàn chỉnh. Trên đây là tư vấn của chúng tôi. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗtrợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ bộ phậntư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài điện thoạisố:1900 6162để được giải đáp. Rất mong nhận được sự hợp tác! Trân trọng./. Bộ phận tư vấn pháp luật Dân sự - Công ty luật Minh Khuê |
