Nhà nước là một tổ chức đặc biệt của quyền lực chính trị, thực hiện chức năng quản lý. Nhằm duy trì trật tự xã hội, bảo vệ địa vị và lợi ích của giai cấp thống trị trong xã hội có giai cấp. Vậy bản chất của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là gì? Cùng Luận Văn Việt tìm hiểu qua bài viết dưới đây. Show
 1. Bản chất của nhà nước là gì?Bản chất của bất kỳ nhà nước nào trong xã hội có giai cấp đều mang bản chất của giai cấp thống trị xã hội. Sau Cách mạng Tháng Tám thành công, Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ra đời. Đó là nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á. Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa trước đây nay là Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Là nhà nước kiểu mới về bản chất, khác hẳn với các kiểu nhà nước từng có trong lịch sử. Bản chất bao trùm chi phối mọi lĩnh vực tổ chức và hoạt động của đời sống nhà nước là tính nhân dân của nhà nước. Điều 2 Hiếu pháp năm 2013 khẳng định: “Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Nhân dân làm chủ; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức. Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp”. 2. Bản chất của nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam2.1 Nhân dân là chủ thể tối cao của quyền lực nhà nướcĐây là bản chất của nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhân dân ta đã tiến hành đấu tranh cách mạng. Trải qua bao hy sinh gian khổ làm nên cách mạng Tháng Tám năm 1945,. Nhân dân tự mình lập nên nhà nước. Nhà nước CHXHCN Việt Nam ngày nay là sự tiếp nối sự nghiệp của Nhà nước Việt Nam DCCH. Là nhà nước do Nhân dân mà nòng cốt là liên minh công – nông – trí thức. Tự mình định đoạt quyền lực nhà nước. Nhân dân với tính cách là chủ thể tối cao của quyền lực nhà nước thực hiện quyền lực nhà nước với nhiều hình thức khác nhau. Hình thức cơ bản nhất là Nhân dân thông qua bầu cử lập ra các cơ quan đại diện quyền lực của mình. Điều 6 Hiến pháp năm 2013 quy định:
Xem thêm: Bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 2.2 Tính dân tộcNhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam là nhà nước của tất cả các dân tộc trên lãnh thổ Việt Nam, là biểu hiện tập trung của khối đại đoàn kết toàn dân tộc Tính dân tộc của Nhà nước Việt Nam là vấn đề có truyền thống lâu dài. Nó là nguồn gốc sức mạnh của nhà nước. Ngày nay, tính dân tộc ấy lại được tăng cường và nâng cao nhờ khả năng kết hợp giữa tính giai cấp, tính nhân dân, tính dân tộc và tính thời đại. Điều 5 Hiến pháp năm 2013 khẳng định: “ Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là quốc gia thống nhất của các dân tộc cùng sinh sống trên đất nước Việt Nam. Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển; Nghiêm cấm mọi hành vi kỳ thị, chia rẽ dân tộc. Ngôn ngữ quốc gia là tiếng Việt. Các dân tộc có quyền dùng tiếng nói, chữ viết, giữ gìn bản sắc dân tộc. Phát huy phong tục, tập quán, truyền thống và văn hóa tốt đẹp của mình. Nhà nước thực hiện chính sách phát triển toàn diện. Tạo điều kiện để các dân tộc thiểu số phát huy nội lực, cùng phát triển với đất nước”. 2.3 Hoạt động trên nguyên tắc bình đẳng trong mối quan hệNhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam được tổ chức và hoạt động trên cơ sở nguyên tắc bình đẳng trong mối quan hệ giữa nhà nước và công dân Trong các kiểu nhà nước cũ, quan hệ giữa nhà nước và công dân là mối quan hệ lệ thuộc. Người dân bị lệ thuộc vào nhà nước, các quyền tự do dân chủ bị hạn chế. Ngày nay, khi quyền lực thuộc về nhân dân thì quan hệ giữa nhà nước và công dân thay đổi. Công dân có quyền tự do dân chủ trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Đồng thời làm tròn nghĩa vụ trước nhà nước. Pháp luật bảo đảm thực hiện trách nhiệm hai chiều giữa nhà nước và công dân; Quyền của công dân là nghĩa vụ, trách nhiệm của nhà nước; Nghĩa vụ của công dân là quyền của nhà nước. 2.4 Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam là nhà nước dân chủ và pháp quyềnDân chủ hóa đời sống nhà nước và xã hội không chỉ là nhu cầu bức thiết của thời đại. Nó đòi hỏi tính nguyên tắc, nảy sinh từ bản chất dân chủ của Nhà nước CHXHCN Việt Nam. Thực chất của dân chủ XHCN là thu hút người lao động tham gia một cách bình đẳng. Ngày càng rộng rãi vào quản lý công việc của nhà nước và của xã hội. Vì vậy, quá trình xây dựng nhà nước phải là quá trình dân chủ hóa tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước. Đồng thời phải cụ thể hóa tư tưởng dân chủ thành các quyền của công dân; quyền dân sự; chính trị cũng như quyền kinh tế, xã hội và văn hóa. Phát huy được quyền dân chủ của nhân dân ngày càng rộng rãi là nguồn sức mạnh vô hạn của nhà nước. Xem thêm: Dân chủ bao giờ cũng gắn với pháp luật. Đó là bản chất của nhà nước pháp quyền. Vì vậy, toàn bộ cơ quan nhà nước từ cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp. Tất cả đều phải được tổ chức và hoạt động theo pháp luật, bằng pháp luật. Nhà nước ban hành pháp luật, quản lý xã hội bằng pháp luật. Nhưng nhà nước và cơ quan nhà nước phải đặt mình dưới pháp luật. Cơ quan nhà nước “chỉ được làm những điều pháp luật cho phép”; Bảo đảm và phát triển quyền tự do dân chủ của nhân dân, còn nhân dân“. Được làm tất cả những gì pháp luật không cấm”. Những đặc điểm mang tính bản chất của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được thể hiện cụ thể trong các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước và pháp luật chế định một cách chặt chẽ. Tóm lại, Nhà nước ta mang bản chất giai cấp công nhân. Quán triệt tư tưởng, quan điểm của giai cấp công nhân từ pháp luật, cơ chế, chính sách đến tổ chức hoạt động của mình. Đồng thời, Nhà nước ta cũng mang tính dân tộc, tính nhân dân sâu sắc. Đó là nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân. Bài viết trên Luận Văn Việt đã tổng hợp những kiến thức cơ bản về bản chất của nhà nước nói chung và bản chất của nhà nước xã hội chủ nghĩa nói riêng. Nếu còn bất kỳ thắc mắc gì vui lòng liên hệ 0915 686 999 để được tư vấn và hỗ trợ trực tiếp. Hiện tại tôi đang đảm nhiệm vị trí Content Leader tại Luận Văn Việt. Tất cả các nội dung đăng tải trên website của Luận Văn Việt đều được tôi kiểm duyệt và lên kế hoạch nội dung. Tôi rất yêu thích việc viết lách ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Và đến nay thì tôi đã có hơn 5 năm kinh nghiệm viết bài. Hy vọng có thể mang đến cho bạn đọc thật nhiều thông tin bổ ích về tất cả các chuyên ngành, giúp bạn hoàn thành bài luận văn của mình một cách tốt nhất! Bản chất của nhà nước luôn là một trong những đối tượng gây "tranh cãi" nhiều nhất trong các cuộc đấu tranh tư tưởng từ xưa đến nay. Trong bài viết này, Luận Văn 99 sẽ làm rõ câu hỏi Bản chất của Nhà nước là gì, đồng thời trình bày bản chất của Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Nhà nước là gì? Bản chất của Nhà nước là gì?1. Nhà nước là gì?Nhà nước là tổ chức chính trị, xã hội có giai cấp, có lãnh thổ, chính quyền và dân cư độc lập. Nhà nước có quyền lực, luật pháp để thực hiện các chức năng quản lý nhằm duy trì trật tự trong vùng lãnh thổ nhất định. 2. Bản chất của Nhà nước là gì?Bản chất là những cái gì bên trong thể hiện đặt tính, giá trị cốt lõi của sự vật gắn liền với quá trình hình thành và phát triển của sự vật, sự việc đó. Từ đó, chúng ta có thể suy luận ra bản chất của Nhà nước thể hiện qua giá trị cốt lõi từ quá trình quan sát, nghiên cứu quá trình hình thành và phát triển của Nhà nước.
Theo quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin, bản chất nhà nước có 2 thuộc tính: a. Tính giai cấp của Nhà nước:Nhà nước sinh ra và tồn tại trong một xã hội có giai cấp nên tính giai cấp được thể hiện một cách sâu sắc nhất. Nhà nước là một bộ máy cưỡng chế đặc biệt, là công cụ để quản lý và duy trì trật tự trong xã hội, bảo vệ lợi ích cho các giai cấp đặc biệt là giai cấp thống trị, thực hiện các mục đích của giai cấp thống trị đề ra. Nhà nước là công cụ của giai cấp chiếm vị trí chủ yếu trong xã hội nắm giữ và lợi dụng. Những mâu thuẫn không thể giải quyết được giữa những giai cấp đã sinh ra nhu cầu nắm giữ quyền lực để cai quản, thống trị xã hội. Nói đơn giản hơn là sự thống trị về kinh tế của một giai cấp trong điều kiện mâu thuẫn giai cấp, mâu thuẫn xã hội đòi hỏi giai cấp đó phải trở thành giai cấp thống trị thông qua “công cụ đặc biệt” đó chính là Nhà nước. Để thực hiện quyền thống trị của mình, giai cấp thống trị còn sử dụng công cụ tác động tư tưởng đối với giai cấp của mình và các giai cấp khác. Giai cấp thống trị áp đặt hệ tư tưởng của mình là hệ tư tưởng thống trị đối với xã hội thông qua Nhà nước để ép buộc các giai cấp khác phải nghe theo và thực hiện theo những gì giai cấp thống trị muốn. Như vậy, Nhà nước ở góc độ giai cấp là công cụ thực hiện những nhiệm vụ kinh tế, chính trị, tư tưởng cho giai cấp thống trị, thỏa mãn lợi ích cho giai cấp thống trị. Hiểu theo nghĩa rộng, bản chất giai cấp của Nhà nước không chỉ liên quan đến vấn đề giai cấp mà còn là bảo vệ sự an toàn và toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia khỏi bị xâm phạm. Do bản chất là giai cấp được nắm quyền và hưởng lợi trực tiếp từ việc nắm giữ quyền quản lý xã hội, nên việc duy trì sự an tồn tại và ổn định của xã hội.
→ 101 Đề Tài Tiểu Luận Triết Học Cao Học Hay & Dễ Làm b. Tính xã hội của Nhà nước:Thuộc tính xã hội của Nhà nước được thể hiện rõ nhất qua vai trò quản lý xã hội của Nhà nước hay còn gọi là vai trò kinh tế - xã hội của Nhà nước. Nhà nước là một tổ chức xã hội, có nhiệm vụ duy trì, quản lý và xử lý các vấn đề phát sinh trong xã hội để bảo vệ lợi ích, phục vụ nhu cầu của xã hội. Muốn xã hội tồn tại ổn định và phát triển phải có sự quản lý rất chặt chẽ và hoạt động theo nguyên tắc chung. Vì xã hội luôn tồn tại những vấn đề mang tính chất chung chứ không phải những vấn đề của mỗi một cá nhân hay tổ chức đơn lẻ nào vì vậy nếu không có sự quản lý dễ gây ra tình trạng hỗn loạn. Để giải quyết những vấn đề chung của xã hội như thiên tai, sản xuất, ổn định trật tự xã hội,... cần có một tổ chức chung thay mặt cho toàn bộ xã hội đứng ra giải quyết đó là Nhà nước. Nhà nước phải đứng ra giải quyết các vấn đề của xã hội vì sự ổn định và sống còn của toàn thể xã hội chứ không vì một giai cấp chung nào hết. Nhà nước phải tiến hành thực hiện giúp cho những lĩnh vực trong xã hội được hoạt động bình thường và phát triển, thực hiện các công việc chung để phát triển xã hội như: xây đường xá, bệnh viện, trường học, giải quyết các tệ nạn xã hội,... vì lợi ích phát triển chung của cả cộng đồng. Vì vậy, trong xã hội có giai cấp nếu giai cấp này suy yếu và bị lật đổ bởi giai cấp khác thì phải có một nhà nước khác được lập nên để duy trì ổn định và phát triển của xã hội. Ở góc độ xã hội, Nhà nước là một tổ chức quyền lợi công, quản lý và thực hiện các công việc vì lợi ích chung của xã hội, xã hội không thể tồn tại nếu Nhà nước chỉ tập trung đáp ứng và thỏa mãn quyền lợi cho mỗi giai cấp thống trị mà không quan tâm đến lợi ích, quyền lợi của giai những giai cấp và lực lượng khác trong xã hội. Hiểu theo nghĩa rộng, Nhà nước dưới góc độ xã hội không chỉ tồn tại ở phạm quy quốc gia mà còn đối với nhân loại. Các Nhà nước cần phải liên kết với nhau để giải quyết vấn đề chung của cả nhân loại như: giáo dục, môi trường, y tế,... và bằng chứng là đã có rất nhiều tổ chức đã được lập ra với sự tham gia của nhiều nước trên thế giới: Liên Hợp Quốc về Quyền Trẻ em (UNICEF), tổ chức Y Tế Thế giới (WHO),...
Tính giai cấp và xã hội trong bản chất của Nhà nước Tính giai cấp và xã hội của Nhà nước là hai mặt luôn không thể tách rời, chúng gắn bó chặt chẽ và đan xen nhau trong một thể thống nhất. Dù ở bất kỳ Nhà nước nào thì tính giai cấp và xã hội đều luôn được thể hiện một cách sâu sắc. Đặc điểm của Nhà nước là gì?Nhà nước là một tổ chức vô cùng đặc biệt so với các tổ chức khác trong xã hội. Nhà nước có những đặc điểm đặc trưng cơ bản sau đây:
Bản chất của Nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt NamNhà nước XHCN là nhà nước của nhân dân lao động trong xã hội với nền tảng là tầng lớp công nhân, nông dân và tri thức trẻ. Bản chất của Nhà nước XHCN được thể hiện qua:
Chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước xã hội chủ nghĩa
+ Chức năng đối nội: Chức năng đối nội của Nhà nước XHCN thể hiện qua các hoạt động quản lý của Nhà nước trong nội bộ đất nước ở tất cả các lĩnh vực của xã hội bằng pháp luật, chính sách, hệ thống quản lý của nhà nước từ trung ương đến cơ sở. Bao gồm:
+ Chức năng đối ngoại: Chức năng đối nội của Nhà nước XHCN thể hiện qua thiết lập, mở rộng các mối quan hệ hợp tác, hữu nghị, bình đẳng, tin cậy lẫn nhau, cùng có lợi tiến tới phát triển và tiến bộ xã hội đối với các dân tộc và các nước trên thế giới Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích về bản chất của Nhà nước là gì cũng như hiểu rõ hơn về bản chất của Nhà nước Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Chúc bạn luôn học tập tốt! |
