ThS.BS. NGUYỄN VĂN DẦN Show Bệnh Viện Tim Hà Nội
Ảnh minh họa: Rung nhĩ gây ra đột quỵ và nhiều biến chứng suy tim, mạch nặng nề Rung nhĩ là gì? Rung nhĩ là tình trạng rối loạn nhịp tim đặc trưng bởi bất thường hoạt động tâm nhĩ, tâm nhĩ co bóp rất nhanh và không đều (rung), gây ra nhịp tim đập bất thường, không đều, thường là nhanh. Rung nhĩ có biểu hiện triệu chứng đa dạng từ không có triệu chứng (tình cờ phát hiện), hồi hộp trống ngực, tức ngực, khó thở tới biểu hiện của các biến chứng nguy hiểm như suy tim tắc mạch, đột quỵ não... Rung nhĩ là một rối loạn nhịp tim thường gặp và có tỉ lệ tăng theo tuổi. Tại Mỹ, theo thống kê vào năm 2010 cho thấy có 2% bệnh nhân dưới 60 tuổi có rung nhĩ, tỉ lệ này là 9% ở các bệnh nhân từ 65 tuổi trở lên ảnh hưởng tới 2,7 đến 6,1 triệu người Mỹ trưởng thành, con số này theo dự kiến sẽ tăng nhanh vào những năm tới, ước tính sẽ có 12,1 triệu người Mỹ mắc rung nhĩ vào năm 2030. Rung nhĩ diễn ra như thế nào? Trái tim của chúng ta được cấu tạo bưởi 4 buồng tim, hai buồng ở trên là tâm nhĩ (có tâm nhĩ phải và tâm nhĩ trái), hai buồng tim phía dưới được gọi là tâm thất (có tâm thất phải và tâm thất trái). Trong trạng thái bình thường trái tim được điều khiển hoạt động nhịp nhàng bằng hệ thống các tế bào đặc biệt gọi là hệ thống dẫn truyền. Hệ thống dẫn truyền có hai chức năng chính là chức năng tạo nhịp và chức năng dẫn truyền để duy trì hoạt động đều đặn, nhịp nhàng của quả tim. Rối loạn chức năng tạo nhịp hoặc chức năng dẫn truyền hoặc cả hai chức năng này của hệ thống dẫn truyền sẽ dẫn tới tình trạng rối loạn nhịp tim. Hoạt động bình thường của chu kỳ tim là sự co bóp đều đặn xen kẽ thời kỳ giãn nở của các buồng tim theo trình tự thời gian hợp lý và nhịp nhàng. Chu kỳ tim bắt đầu bằng việc buồng trên của tim (tâm nhĩ) co bóp đẩy máu xuống buồng dưới của tim (tâm thất), sau đó tâm thất co bóp đẩy máu đi các cơ quan trong cơ thể, sau thời gian co bóp các buồng tim sẽ giãn nở để nhận máu về. Sự hoạt động phối hợp nhịp nhàng và đều đặn giữa các tâm nhĩ và tâm thất giúp duy trì hoạt động bình của trái tim với tần số tim bình thường khoảng 60 -100 chu kỳ mỗi phút. Trong tình trạng rung nhĩ, các tâm nhĩ không còn co bóp đều đặn nữa mà “rung” lên rất nhanh với tần số 350- 600 chu kỳ mỗi phút, các tâm thất đập với tần số chậm hơn tâm nhĩ nhưng cũng thường nhanh hơn so với bình thường, sự phối hợp co bóp nhịp nhàng, đồng bộ giữa tâm nhĩ và tâm thất không còn như bình thường nữa, đây là cơ chế chính gây hậu quả suy tim và gây ra các triệu chứng khó chịu (như nhịp tim không đều, hồi hộp, trống ngực, tức ngực…) mà bệnh nhân có thể cảm nhận được. Quá trình “rung” của tâm nhĩ với tần số lớn như vậy cũng khiến dòng máu trong tâm nhĩ di chuyển chậm, luẩn quẩn làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông trong buồng nhĩ, cục máu đông này có thể theo dòng máu xuống tâm thất và di chuyển tới các cơ quan làm tắc mạch tại nơi đó đặc biệt là tại não gây tai biến tắc mạch não. Theo thống kê rung nhĩ làm tăng 2 lần nguy cơ tử vong, tăng 2 đến 3 lần nguy cơ nhập viện và tăng 5 lần nguy cơ đột quỵ ở bệnh nhân.
Ảnh minh họa: Rung nhĩ làm tăng 2 lần nguy cơ tử vong, tăng 2 đến 3 lần nguy cơ nhập viện và tăng 5 lần nguy cơ đột quỵ Cần lưu ý gì để phòng ngừa rung nhĩ? Có rất nhiều yếu tố nguy cơ của rung nhĩ bao gồm: tuổi cao, bệnh lý tim mạch (tăng huyết áp, mạch vành, bệnh van tim, suy tim…), đái tháo đường, bệnh lý tuyến giáp, bệnh phổi mạn, lạm dụng rượu… Do vậy để điều trị tốt cho bệnh nhân rung nhĩ cần kiểm soát tốt bệnh nền và yếu tố nguy cơ. Hai mục tiêu chính của điều trị rung nhĩ là cải thiện triệu chứng và phòng ngừa biến chứng. Để đạt được hai mục tiêu này bác sĩ sẽ đưa ra những biện pháp điều trị phù hợp: như điều chỉnh nhịp tim hoặc chuyển về nhịp tim bình thường và dự phòng biến cố tắc mạch bằng thuốc chống đông dựa trên đánh giá và cân bằng nguy cơ tắc mạch và nguy cơ chảy máu cho từng bệnh nhân.  Thống kê cho thấy bệnh nhân mắc rung nhĩ có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 5 lần người bình thường. Rung nhĩ là nguyên nhân trực tiếp gây ra khoảng 120.000 trường hợp nhồi máu não mỗi năm và chiếm 25% tổng số trường hợp đột quỵ não. Đột quỵ não ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của các bệnh nhân, chính vì vậy, việc phòng ngừa tai biến đột quỵ là mục tiêu nền tảng trong điều trị rung nhĩ. Rung nhĩ là gì?Rung nhĩ là nhịp tim bất thường và thường có nhịp thất nhanh và thường gây giảm lượng máu đến mô cơ thể. Trong quá trình rung nhĩ, tâm nhĩ co bóp hỗn loạn và dẫn xuống tâm thất đột xuất. Các triệu chứng của rung nhĩ bao gồm tim đập nhanh, khó thở và yếu. Cơn rung nhĩ có thể đến và đi, hoặc có thể rung nhĩ mạn tính. Mặc dù rung nhĩ chính nó thường không đe dọa tính mạng, nó là một vấn đề y tế nghiêm trọng mà đôi khi đòi hỏi phải điều trị khẩn cấp. Nó có thể dẫn đến biến chứng. Điều trị rung nhĩ có thể bao gồm thuốc và can thiệp khác để cố gắng làm thay đổi hệ thống điện của tim. Các triệu chứng rung nhĩMột số người bị rung nhĩ không có triệu chứng và không biết tình trạng của họ cho đến khi nó được phát hiện trong kiểm tra thường quy. Những người có các triệu chứng rung nhĩ có thể trải nghiệm: Đánh trống ngực, cảm giác nhịp tim khó chịu bất thường, hoặc lắc lư trong lồng ngực.
Rung nhĩ có thể là: Không thường xuyên. Trong trường hợp này nó được gọi là rung nhĩ kịch phát. Có thể có triệu chứng xuất hiện và thoái lui, kéo dài trong vài phút đến vài giờ và sau đó tự kết thúc. Mãn tính. Với rung nhĩ mạn tính, nhịp tim luôn luôn bất thường. Nguyên nhân rung nhĩTim bao gồm bốn ngăn, hai ngăn trên (tâm nhĩ) và hai buồng dưới (tâm thất). Trong buồng trên bên phải của tim (tâm nhĩ phải) là một nhóm các tế bào được gọi là nút xoang. Đây là nơi điều hòa nhịp tim tự nhiên. Nút xoang tạo xung thúc đẩy bắt đầu mỗi nhịp đập của tim. Thông thường, dẫn truyền đầu tiên qua tâm nhĩ và sau đó qua đường kết nối giữa các buồng trên và dưới của tim được gọi là nút nhĩ thất (AV). Khi tín hiệu đi qua tâm nhĩ, nhĩ co bóp bơm máu từ tâm nhĩ xuống tâm thất. Khi tín hiệu đi qua nút AV đến tâm thất, tâm thất co, bơm máu cho cơ thể. Trong rung nhĩ, các buồng trên của tim (tâm nhĩ) có tín hiệu điện hỗn loạn. Kết quả là, nó rung lên. Nút AV - kết nối điện giữa tâm nhĩ và tâm thất bị quá tải với xung lực cố gắng để qua đến tâm thất. Các tâm thất cũng co bóp nhanh chóng, nhưng không nhanh như tâm nhĩ. Lý do là nút AV giống như một đường cao tốc trên đoạn đường nối - chỉ để xe ô tô có thể vào từng lúc. Kết quả là nhịp tim nhanh và không đều. Nhịp tim rung nhĩ có thể nằm trong khoảng từ 100 đến 175 nhịp một phút. Phạm vi bình thường đối với nhịp tim là 60 đến 100 nhịp một phút. Tổn thương cho cấu trúc tim là nguyên nhân phổ biến nhất của rung nhĩ. Nguyên nhân có thể bị rung nhĩ bao gồm:
Tuy nhiên, một số những người bị rung nhĩ không có bất kỳ khuyết tật hoặc tổn thương tim, tình trạng gọi là rung nhĩ đơn độc. Rung nhĩ duy nhất, nguyên nhân thường không rõ ràng, và các biến chứng nghiêm trọng rất hiếm. Cuồng động nhĩ tương tự như rung nhĩ, nhưng nhịp điệu nhĩ có tổ chức hơn và ít lộn xộn hơn so với các mô hình bất thường phổ biến với rung nhĩ. Đôi khi có thể có rung nhĩ phát triển thành cuồng nhĩ và ngược lại. Các triệu chứng, nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ bị cuồng nhĩ tương tự như những người bị rung nhĩ. Đột quỵ là một mối quan tâm với rung nhĩ. Cuồng nhĩ, rung nhĩ thường không đe dọa tính mạng khi nó được xử lý đúng cách. Nguy cơ rung nhĩTuổi lớn hơn nguy cơ phát triển bệnh rung nhĩ hơn.
Các biến chứng
Kiểm tra và chẩn đoán
Phương pháp điều trị và thuốcNói chung, mục tiêu của việc điều trị rung nhĩ là:
Lối sống và các biện pháp khắc phục
Xem thêm Video: Phương pháp điều trị rung nhĩ
Sau đây là một số bác sĩ giỏi (hoặc đơn vị uy tín) chuyên Khám chữa rung nhĩ. Bệnh nhân có thể đặt lịch trước tại đây để đi khám và điều trị hiệu quả. Bác sĩ khám tư vấn bệnh tim mạch từ xa thông qua cuộc gọi có hình Video, bệnh nhân ở tại nhà gặp bác sĩ từ xa nhanh chóng, tiện lợi và hiệu quả. |
