Trẻ em rất tò mò và ham học hỏi. Đặt ra những câu hỏi là cách tuyệt vời để trẻ tương tác với môi trường xung quanh mình và xây dựng kỹ năng tư duy phản biện. Chính vì thế, bố mẹ cần phải mang đến môi trường và điều kiện tốt nhất để trẻ cảm thấy an toàn để đặt câu hỏi và được tò mò khi ở nhà, trường học, nơi công cộng,… Người lớn nhìn thế giới qua cặp mắt dày dặn nhưng với trẻ, mọi thứ đều là mới và là trải nghiệm đầu tiên. Điều này khiến trẻ tò mò, thắc mắc và kinh ngạc về mọi thứ xung quanh mình. Vì vậy mà trẻ thường đặt câu hỏi vì tò mò chứ không phải để gây phiền nhiễu. Cho nên bố mẹ hãy khuyến khích trẻ bằng những câu như “Wow, câu hỏi rất tuyệt, con ắt hẳn là cậu bé luôn muốn khám phá mọi thứ xung quanh” và sau đó trả lời con.  Hãy xem câu hỏi của trẻ là cơ hội để bạn cùng khám phá những điều mà con quan tâm! Một số câu hỏi tại sao thường gây khó chịu cho người lớn, nhưng lại quan trọng với trẻ để biết nguyên nhân và mối liên hệ của các sự việc xung quanh. Ví dụ nếu bạn yêu cầu con mình làm một việc gì đó, khi đó bé có thể tò mò hỏi tại sao con phải làm nhiệm vụ đó?. Lúc này, bạn đừng nạt nộ hay lờ đi mà hãy trả lời con, cho phép con có không gian để hỏi tại sao. Điều quan trọng là cho trẻ biết lý do tại sao sự việc xảy ra, tại sao con cần an toàn, tại sao việc học là quan trọng. Bố mẹ hãy tự nhắc nhở bản thân mình rằng việc cung cấp đầy đủ thông tin cho con là rất quan trọng. Không sao cả nếu bạn không biết câu trả lời. Hãy nói: “mẹ cũng không biết, con hãy thử tìm hiểu”. Thực hiện theo cách này sẽ khuyến khích con tự tìm câu trả lời.
Nếu bạn hay bối rối và khó chịu với những câu hỏi của con mình, trẻ có thể bắt đầu nghĩ rằng bạn không muốn trả lời hoặc mình đặt câu hỏi không ổn từ đó trẻ sẽ e dè không dám hỏi. Hãy cho con bạn thấy rằng câu hỏi của con rất quan trọng bằng các phản ứng khích lệ. Điều này sẽ khuyến khích trẻ đặt câu hỏi một cách tự do và thoải mái tò mò về mọi thứ xung quanh. Nếu con bạn hỏi trong một thời điểm bất tiện, bạn hãy nói cho trẻ biết mình đã nghe được, sẽ xem xét nó và trả lời sau. Để chắc chắn mình nhớ, bạn có thể đặt nhắc nhở trên điện thoại nếu cần.
Nếu con đặt cho bạn một câu hỏi, hãy hỏi lại trẻ một câu liên quan mang tính khơi gợi. Điều này có thể giúp trẻ rèn luyện tư duy phải biện hoặc tìm một câu trả lời sáng tạo. Cũng giúp thúc đẩy phát triển, tình cảm và nhận thức tốt hơn. Nếu con bạn hỏi tại sao em bé đó lại khóc? Hãy hỏi lại trẻ điều gì làm cho một đứa trẻ cảm thấy buồn hoặc điều gì làm cho con cảm thấy buồn? Ngoài việc để trẻ tự hỏi, bố mẹ cũng nên hỏi trẻ những câu xung quanh các hoạt động cụ thể để khơi gợi tính tò mò cũng như giúp trẻ biết cách đặt câu hỏi. Ví dụ nếu con bạn đang chơi với tàu lửa, hãy hỏi: “Tại sao chúng ta sử dụng tàu lửa?, “Chúng ta sử dụng tàu lửa để làm gì?”, “Tàu lửa chạy ở đâu?.” Thiết lập môi trường mà trẻ cảm thấy an toàn để đặt câu hỏi. Hãy chắc chắn rằng trẻ biết việc đặt câu hỏi là tốt và không ai chỉ trích hay phê phán cả. Nó đặc biệt quan trọng đối với những đứa trẻ nhút nhát, rụt rè. Hãy nhắc nhở cho trẻ biết đặt câu hỏi khi không biết về vấn đề gì là điều quan trọng. Đảm bảo cho trẻ thấy tất cả các câu hỏi đều được tôn trọng. Trẻ em thường được khen thưởng khi có câu trả lời chính xác, nhưng khi trẻ đặt câu hỏi đúng thì lại không. Hãy thưởng cho những câu hỏi của trẻ, đôi khi đó chỉ là lời khen, khích lệ như “Mẹ thích câu hỏi của con, hãy khám phá nhiều hơn nhé.”
Nhiều khi trong khoảng thời gian eo hẹp, trẻ chẳng nghĩ được câu hỏi nào. Bạn nên cho trẻ thời gian suy nghĩ để đặt câu hỏi về một vấn đề gì đó.
Đừng la mắng khi trẻ hỏi những câu hỏi tế nhị hoặc chưa đúng. Trẻ thường hỏi những câu hỏi mà người lớn cho là không phù hợp khiến họ phải lúng túng, đặc biệt ở nơi công cộng, chẳng hạn như: “Tại sao cô gái kia ngồi xe lăn”, “Tại sao bạn kia có màu da khác con?.” Đừng xấu hổ hay quát mắng, bảo trẻ im lặng khi con đặt những câu hỏi kiểu này. Điều này làm cho trẻ cảm thấy xấu hổ, tội lỗi về câu hỏi của mình. Thay vào đó, hãy trả lời trẻ một cách tự nhiên. Bạn có thể trả lời câu hỏi trên của con: “Một số người con nhìn thấy sẽ khác mình, như một số người đeo kính, một số người có tóc xoăn, một số khác có màu đôi mắt khác nhau, mỗi người là duy nhất và màu da của mọi người có thể khác nhau, nhưng có không làm cho họ trở thành người xấu. Trẻ cm rất thích những trò chơi, vì vậy, bạn hãy cố gắng tạo cơ hội để trẻ hỏi trong lúc chơi. Hay cho trẻ tham gia vào các hoạt động nhóm như vậy, trẻ sẽ hào hứng hơn để đặt ra câu hỏi và khám phá xung quanh. Vừa rồi là cách khuyến khích trẻ đặt câu hỏi. Khóa học Ismartkids của Hệ thống giáo dục kỹ năng sống Cara sẽ giúp trẻ trang bị kỹ năng rèn luyện bản thân và hình thành những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực; loại bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực. Ngoài ra khóa học Fastrackids STEM của Cara sẽ giúp trẻ trang bị các kỹ năng sống cần thiết cho thế kỉ 21 , kiến thức khoa học xã hội , khoa học ,đồng thời giúp trẻ định hướng nghề nghiệp sau này . Giáo viên Trần Thị Kim Minh – Hệ thống giáo dục kỹ năng sống Cara
Những câu hỏi đơn giản nhưng lại mở ra những câu chuyện tuyệt vời cho bố mẹ và con, để từ đó, bố mẹ hiểu con hơn, biết cách lắng nghe con hơn qua những chia sẻ của bé. Thật tuyệt vời khi được chứng kiến sự trưởng thành từng ngày của con mình. Song song với việc lớn lên về thể chất và trí tuệ chính là khả năng ngôn ngữ và tư duy của bé. Thật thú vị khi chỉ với một vài câu hỏi đơn giản của bạn cũng có thể khơi gợi rất nhiều ý tưởng từ bé và có thể mở đầu cho cuộc nói chuyện kéo dài đến nửa tiếng về một hoặc một vài chủ đề nào đó. Dưới đây là gợi ý về 50 câu hỏi dành cho bé đã được chị Andie, một người mẹ có 3 con chia sẻ trên trang blog riêng của chị. Bạn có thể sử dụng để bắt đầu trò chuyện với con bạn trong bữa ăn hoặc thời gian dành riêng cho bé hoặc bạn có thể hỏi con những câu hỏi này mỗi năm, ghi lại để có thể đánh dấu sự trưởng thành của con thông qua câu trả lời của trẻ. 1. Nếu con có thể ở trong một ngôi nhà có hình dạng bất kỳ, con sẽ chọn hình gì? 2. Con thử nghĩ xem ở ngoài không gian sẽ có cái gì nhỉ? 3. Chỗ nào là chỗ tuyệt vời nhất con từng đến nhỉ? 4. Theo con thì con giỏi nhất cái gì nào? 5. Điều hay ho nhất con từng được nghe là gì nào? 6. Con tự hào nhất về cái gì? 7. Nếu được tàng hình trong 1 ngày, con sẽ làm gì? 8. Mùi gì ghê nhất thế giới nhỉ? 9. Con muốn làm gì khi con lớn lên? 10. Cái gì sẽ làm con khóc nhỉ? 11. Trẻ con được sinh ra từ đâu? 12. Con khủng long ở đâu trên chiếc thuyền của Noah? 13. Con sợ nhất cái gì nhỉ? 14. Nếu có thể, con muốn kết hợp 2 con vật nào với nhau? 15. Ai là anh hùng của con? 16. Con thích bài hát nào nhất? 17. Thế nào là một người bạn nhỉ? 18. Kỉ niệm yêu thích của con là gì? 19. Nếu có thể, con thích được trở thành con vật nào? 20. Ai là bạn thân nhất của con? 21. Con thích được làm gì cùng cả nhà? 22. Luật lệ quan trọng nhất là gì? 23. Nếu con có 1 triệu đô la, con sẽ làm gì? 24. Vì sao mọi người già đi nhỉ? 25. Tình yêu là gì?
26. Nếu thú cưng của con biết nói, con thử nghĩ xem nó sẽ nói gì? 27. Nếu con có siêu năng lực thì đó sẽ là gì nhỉ? 28. Điều gì là tuyệt nhất khi được làm trẻ con nhỉ? 29. Tại sao mọi người lại có màu da khác nhau? 30. Nhân vật lịch sử nào con muốn trở thành bạn nhất? Vì sao? 31. Điều gì sẽ làm con vui hơn mỗi khi con buồn? 32. Con số may mắn của con là gì? Vì sao? 33. Nếu con được làm tổng thống trong 1 ngày, con sẽ làm những gì? 34. Có điều gì về người lớn mà con không tài nào hiểu được không? 35. Cái gì hay ho nhất từng được phát minh nhỉ? 36. Này con đã bao giờ trêu trọc ai đó chưa? mà đó là trò gì thế? 37. Con thử nghĩ xem vật dụng nào quan trọng nhất trong nhà mình? Vì sao nhỉ? 38. Từ nào con ưa thích nhất? Vì sao nhỉ? 39. Nếu con được sở hữu riêng 1 đất nước, con sẽ đặt tên nó là gì? 40. Con mơ thấy gì khi con ngủ? 41. Nếu con được ở trong 1 ban nhạc, con thích chơi nhạc cụ nào? Vì sao? 42. Con thử miêu tả nhà mình với 3 từ xem nào. 43. Con có muốn được học làm cái gì không? 44. Nếu con phải cho đi tất cả đồ chơi và chỉ để lại một món, con sẽ giữ lại cái gì? 45. Theo con thì thiên đường trông như thế nào nhỉ? 46. Con cảm thấy biết ơn về điều gì? 47. Điều gì khó khăn nhất mà con đã từng phải làm từ trước tới giờ? 48. Con có nghĩ rằng nói thật luôn luôn đúng, kể cả nếu thế sẽ làm người khác buồn không? 49.Nếu con có thể thay đổi một thứ gì đó ở mẹ, con sẽ chọn thay đổi cái gì? 50. Điều tuyệt vời nhất khi được là chính con là gì? (Theo Mẹ Ong Bông / Trí Thức Trẻ) |
