BÍ QUYẾT HỖ TRỢ VỢ HOẶC CHỒNG TRẢI QUA HÓA TRỊ LIỆU Giới thiệu Khi mùa lễ hội tại Singapore đang đến rất gần, chúng tôi lại suy ngẫm về sự ấm áp và tình yêu giữa các bệnh nhân ung thư và gia đình của họ dành cho nhau trong suốt thời gian dài điều trị. Tại Trung tâm Ung thư OncoCare, Singapore, chúng tôi rất bất ngờ trước tác dụng tuyệt vời của sự chăm sóc và hỗ trợ ân cần mà vợ hay chồng của bệnh nhân dành cho người bệnh. Quá trình chăm sóc ung thư tốt nhất rất cần khai thác năng lượng tích cực từ gia đình. Tình yêu và sự chăm sóc được thể hiện rõ nhất qua các hành động. Mặc dù ung thư là một căn bệnh đáng sợ, nỗi sợ hãi ung thư có thể được loại bằng lòng quyết tâm và khả năng phục hồi của mỗi người bệnh. Đối mặt với nỗi sợ và chống chọi với ung thư sẽ dễ dàng hơn nếu người bệnh có người thân hỗ trợ! Trong số những bệnh nhân đến thăm khám phòng khám ung thư của chúng tôi, các bệnh nhân nữ thường yếu đuối và nhanh rơi nước mắt hơn là bệnh nhân nam. Tuy nhiên, bất kỳ bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh ung thư nào cũng cần được hỗ trợ và ủng hộ bất kể giới tính của họ là gì. Dưới đây là những bí quyết mà người thân của bệnh nhân ung thư cần biết để hỗ trợ vợ hoặc chồng họ trong quá trình điều trị căn bệnh này. 1. Luôn ôm vợ/chồng mình Tôi nhớ về trường hợp một bệnh nhân nữ bị ung thư buồng trứng mà chồng luôn có mặt trong tất cả các cuộc thảo luận và tham vấn của các bác sĩ. Người chồng sẽ nắm chặt tay cô ấy khi chúng tôi thông báo kết quả kiểm tra. Các cử chỉ nhỏ nhặt thường không đáng chú ý nhưng sẽ mang lại cảm giác trấn án và sự thoải mái cho người vợ. Hành động ôm ấp được tin là sẽ giảm hormone căng thẳng, làm cho người bệnh ít lo lắng và thay cho lời nói “Anh/em đang ở bên cạnh em/anh.” Tần số ôm ấp tốt nhất là được thực hiện hàng ngày. 2. Sắp xếp để đi với vợ/chồng đến các cuộc hẹn khám bệnh Tôi luôn luôn khuyến khích người bệnh đi cùng với vợ/chồng họ trong các cuộc hẹn y tế. Người thân của bệnh nhân nếu bận rộn có thể xử lý công việc qua điện thoại và tham gia một phần của cuộc gặp, nhưng chỉ cần xuất hiện trong chốc lát, họ đã cho thấy sự ủng hộ dành cho bệnh nhân. Tại các gia đình Singapore hiện đại, nhiều cặp đôi có cả vợ và chồng cùng làm việc, điều này có thể chưa phổ biến với các gia đình truyền thống. Đối với các cặp đôi này, người mắc bệnh có thể được xin nghỉ phép nhưng đối với vợ/chồng của họ, dành thời gian làm việc để tham dự các cuộc hẹn là việc không hề dễ dàng. Ngay từ các cuộc thăm khám đầu tiên, sự xuất hiện của người chồng/vợ sẽ giúp cặp đôi có sự thấu hiểu về những điều đang xảy ra. Thường trong các cuộc hẹn, các bác sĩ có khá nhiều thông tin phải cung cấp, có thêm một người lắng nghe sẽ giúp làm rõ những điều quan trọng được thảo luận. Bản thân bệnh nhân đôi khi có thể bị cảm xúc chi phối và quên đi một số chi tiết trong cuộc nói chuyện với bác sĩ. Lúc này, sự có mặt của người thân sẽ rất cần thiết. 3. Tìm hiểu về căn bệnh và cách điều trị Internet chứa nhiều thông tin chính xác lẫn với các thông tin sai lệch về ung thư, đầy rẫy những chuyện hoang đường và các lời khuyên sử dụng thực phẩm chức năng, thảo mộc, chế độ ăn uống, và thay đổi lối sống chỉ qua một cái nhấp chuột. Tuy nhiên, không chỉ những kinh nghiệm cá nhân được chia sẻ trên mạng mà kể cả những nguồn thông tin khách quan uy tín có thể không áp dụng được cho bệnh nhân. Cũng giống như nhặt vỏ trấu ra khỏi hạt gạo, việc học hỏi về bệnh ung thư cần thời gian và sự kiên nhẫn. 4. Lắng nghe suy nghĩ của vợ/chồng Người chồng/vợ đôi khi rất bất ngờ trước những khó khăn mà người thân của họ phải trải qua. Hầu hết các mối bận tâm của bệnh nhân đều có liên quan đến hóa trị liệu. Một bệnh nhân nữ bị lymphona cho hay chồng cô không giúp đỡ nhiều trong khi mối quan tâm chính của cô là chuẩn bị cho kỳ thi PSLE của con trai trong thời gian cô đang điều trị. Cô lo ngại sự mệt mỏi hoặc buồn nôn của cô có thể ảnh hưởng đến việc dạy kèm con trai và hy vọng chồng cô có thể giúp đỡ. Người bệnh có thể có các mối bận tâm khác riêng tư hơn. Bệnh nhân trải qua phẫu thuật ung thư có thể có những thay đổi về thể chất và hình ảnh cơ thể, ví dụ như colostomy (lỗ hở hoặc lỗ khí tạo ra cho phân trong ung thư đại trực tràng), cắt bỏ vú (phẫu thuật ngực), cắt bỏ tử cung (loại bỏ tử cung) và các ca phẫu thuật khác có thể tạo ra những thay đổi về thể chất ở phụ nữ. Ngoài ra, những thay đổi nội tiết liên quan đến bệnh tật hoặc điều trị cũng có thể ảnh hưởng đến sự thân mật và đời sống tình dục của bệnh nhân. Lắng nghe nhu cầu của vợ / chồng là bước khởi đầu để hỗ trợ nhu cầu đó. 5. Mua hoa tặng vợ/chồng Mọi người đều thích hoa vì sự đáng yêu của nó. Tặng hoa thường là giải pháp vạn năng khi bạn không biết nói hay làm gì cho người thân của mình. Vài người chồng có thể phản đối và nói rằng đó là một chi phí không cần thiết, nhưng hoa thực sự có tác dụng! 6. Cạo tóc để ủng hộ vợ mình Rụng tóc hoặc bị hói là tác dụng phụ thường gặp ở nhiều phác đồ hóa trị. Hiện tượng này cũng xảy ra khi thực hiện xạ trị ở phần đầu. Hóa trị gây rụng tóc là mối bận tâm lớn của nhiều bệnh nhân nữ. Số lượng tóc bị rụng có liên quan đến loại thuốc và liều lượng thuốc hóa trị liệu. Có những loại thuốc hóa trị liệu không gây rụng tóc, nhưng đôi khi để điều trị ung thư hiệu quả nhất, bệnh nhân buộc phải sử dụng loại thuốc gây rụng tóc. Nhu cầu duy trì hình ảnh bản thân vẫn còn khỏe mạnh của người bệnh là rất quan trọng và cần đến sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè. Cạo hết tóc trên đầu là đòi hỏi khá khó đối với nhiều người chồng… Tôi đã nghe tâm sự của người chồng của một bệnh nhân ung thư phổi, anh cho hay kể từ khi anh ta cạo trọc đầu để ủng hộ vợ mình, mỗi sợi tóc anh ta bây giờ thậm chí còn quý giá hơn trước! 7. Chuẩn bị nhóm hỗ trợ Bạn bè và gia đình luôn muốn biết chuyện gì đang xảy ra. Một số bệnh nhân muốn được riêng tư và không muốn cho người khác biết về bệnh tật hoặc tình hình điều trị của họ, và họ cần được người thân giữ bí mật về tình trạng sức khỏe. Người này thường sẽ là vợ hoặc chồng của bệnh nhân. Bên cạnh đó, sẽ có những người bạn và những người thân yêu luôn sẵn sàng giúp đỡ hoặc cầu nguyện cho tình trạng của người bệnh để trở thành một phần của nhóm hỗ trợ. Bản thân bệnh nhân có thể quá mệt mỏi để điều chỉnh hoặc cập nhật quy trình điều trị cho bản thân. Vì vậy, người chồng/ vợ sẽ trở thành nguồn hỗ trợ tuyệt vời. Bản thân người chồng/vợ của bệnh nhân cũng là một phần của nhóm hỗ trợ và cần chăm sóc sức khỏe của chính mình bằng việc nghỉ ngơi đầy đủ. 8. Điều chỉnh việc gia đình Người vợ/chồng của bệnh nhân có thể cần phải tiếp quản hoặc quản lý một số công việc mà chồng/vợ vẫn thường thực hiện như đưa đón con cái, đóng học phí cho con, xin nghỉ phép, thanh toán hóa đơn hàng tháng hoặc nấu các bữa ăn. Ở Singapore, hầu hết các gia đình đều rất ít người, vì vậy tận dụng sự giúp đỡ từ bạn bè và người thân cho những công việc nhỏ nhặt có thể giúp mọi thứ dễ quản lý hơn. Một điều chỉnh khác trong nhà cũng cần được thực hiện như di chuyển điện thoại hoặc điều khiển từ xa cho bệnh nhân không tiện di chuyển, lắp đặt các thanh chống trượt nhà vệ sinh, thảm chống trượt cho phòng… Các buổi thăm khám tại phòng khám có thể kéo dài (tại Trung tâm Ung thư OncoCare, Singapore, chúng tôi cố gắng giảm thời gian chờ đợi của bệnh nhân ở phòng khám đến mức tối thiểu) cũng như các buổi thử máu, chụp CT và các cuộc hẹn y tế khác, vì vậy đôi khi vợ/chồng của người bệnh có thể yêu cầu bạn bè hoặc người thân đi kèm bệnh nhân nếu họ không thể có mặt. 9. Kiểm tra giấy tờ, tài chính Nguồn tài chính không được chuẩn bị cho các chi phí chăm sóc sức khỏe bổ sung bất ngờ sẽ gây ra rất nhiều căng thẳng. Không đủ điều kiện để được bảo hiểm y tế chi trả còn mệt mỏi hơn rất nhiều! Một số bệnh nhân trong thời gian còn khỏe mạnh đã mua bảo hiểm y tế tổng quát ở Singapore nhưng đã từ lâu không để ý đến các tài liệu bảo hiểm. Một số khác sở hữu chế độ bảo hiểm tốt nhưng băn khoăn về chi phí điều trị và không hiểu rõ về tài chính cần thiết dành cho điều trị ung thư. Nhiều bệnh nhân của chúng tôi không nhận thức được rằng họ có thể yêu cầu bồi thường từ bảo hiểm Medishield Life cho các phòng khám ung thư tư nhân! Các điều khoản tài chính y tế hoặc ung thư như: đồng thanh toán, khấu trừ, Medisave, Medishield Life, Integrated Shield Plan… thường còn rất xa lạ cho bệnh nhân cho đến khi mắc bệnh và họ buộc phải tìm hiểu về những điều này. Integrated Shield Plan của AIA, Prudential, Bảo hiểm Great Eastern, NTUC và Aviva sẽ chi trả chi phí hóa trị liệu cho người Singapore cao hơn mức Medishield Life. Các chương trình bảo hiểm tư nhân hoặc công ty khác cũng chi trả cho việc điều trị. Bệnh nhân thường xuyên tìm kiếm sai danh mục bảo hiểm. Đối với hỗ trợ chi phí điều trị ung thư tư nhân, số tiền này nằm trong mục điều trị hóa trị ngoại trú trong Medishield và các Intergrated Shield Plan tư nhân khác. (Tại Trung tâm Ung thư OncoCare, Singapore, chúng tôi hoàn thiện hồ sơ điện tử cho các yêu cầu ngoại trú nhằm làm giảm căng thẳng cho bệnh nhân.) Trong nhiều gia đình Singapore, người chồng là người quản lý bảo hiểm cho vợ và con cái. Hãy tìm kiếm và soạn lại các tập hồ sơ, tài liệu cũ để kiểm tra lại các chế độ bảo hiểm cho an tâm. Nhiều công ty cung cấp bảo hiểm cho nhân viên của họ với những lợi ích và có thể được kiểm tra qua bộ phận nhân sự (HR). Đối với một số bệnh nhân và gia đình, đây có thể là thời điểm họ xem xét lại di chúc cũng như lập kế hoạch bất động sản. 10. Hình thành sở thích ăn uống mới Hương thơm và mùi vị là khía cạnh quan trọng đem lại sự thú vị cho việc ăn uống, đặc biệt đối với nền ẩm thực Singapore. Vì vậy, việc điều trị ung thư đối với người sành ăn ở Singapore trở nên khó khăn hơn nhiều! Tác dụng phụ của điều trị ung thư và xạ trị, cũng như bệnh ung thư, là sự thay đổi nhận thức cảm giác ở một số bệnh nhân. Một số loại thuốc hóa trị được sử dụng cho các bệnh ung thư phổ biến như ung thư thực quản, vú, phổi và ung thư đại tràng ảnh hưởng đến vị giác. Các bệnh ung thư khác ảnh hưởng đến đường tiêu hóa như ung thư thực quản, ung thư dạ dày, ung thư miệng khiến bệnh nhân sụt cân đáng kể sau phẫu thuật hoặc xạ trị. Sau phẫu thuật, nhiều bệnh nhân dễ có cảm giác no nhanh hoặc đầy bụng trong khi ăn vì dạ dày đã giảm kích thước. Hoặc có trường hợp chính thức ăn có mùi vị khó chịu đối với bệnh nhân sau khi họ dùng một số loại thuốc và xạ trị nhất định. Vì vậy, người vợ/chồng hãy hiểu và lập thực đơn bữa ăn phù hợp để cho người bệnh thấy sự tinh tế và thấu hiểu dành cho người bệnh. Trong một số tình huống khác, tăng cân là một mối nguy hiểm thực sự! Một số bệnh nhân được yêu cầu sử dụng steroid như là một phần của điều trị của họ. Những loại thuốc này được sử dụng cho lymphoma không Hodgkins, u tủy hoặc tiền sử dụng cho một số loại thuốc hóa trị liệu như docetaxel (Taxotere) và paclitaxel. Điều này làm tăng sự thèm ăn và ảnh hưởng đến thói quen ăn uống đối với một số bệnh nhân. Người bệnh có thể rất thèm ăn một loại thức ăn nào đó nhưng khi thức ăn đang mang đến thì họ lại từ chối. Cuối cùng thì người vợ/chồng sẽ nhận trách nhiệm ăn hộ thức ăn cho người bệnh! Tác giả: Bác sĩ Peter Ang |
