Không có hộ khẩu phải làm sao

Trả lời báo chí, Trung tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng Bộ Công an cho biết: Về vấn đề sổ hộ khẩu, theo quy định tại Khoản 3 Điều 38 Luật Cư trú năm 2020 thì kể từ ngày 1/7/2021, khi Luật Cư trú mới có hiệu lực, Bộ Công an không cấp sổ hộ khẩu mới, không cấp lại sổ hộ khẩu.

Tuy nhiên, những sổ hộ khẩu đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị trên giấy tờ, tài liệu xác nhận về nơi cư trú vẫn có giá trị đến hết ngày 31/12.

Trong phiên họp thứ 14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cũng đã trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội về trách nhiệm của Bộ Công an.

Theo đó, Bộ Công an không có chủ trương thu hồi sổ hộ khẩu, chỉ thu hồi sổ hộ khẩu khi công dân thực hiện đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu đã cấp theo quy định và không có chủ trương thu hồi đồng loạt.

Trong giai đoạn vừa qua, công dân nào có nhu cầu điều chỉnh hay thay đổi thì cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và thu lại sổ hộ khẩu.

Chấn chỉnh, xử lý trường hợp thu sổ hộ khẩu không đúng quy định, gây phiền hà cho người dân

Về việc một số địa phương có chủ trương thu hồi sổ hộ khẩu giấy, sau khi có phản ánh, Cục Cảnh sát quản lý hành chính và trật tự xã hội (C06), Bộ Công an đã rà soát, kiểm tra việc thực hiện các quy định về việc thu hồi sổ hộ khẩu, bảo đảm công an các cấp có thẩm quyền thực hiện theo đúng quy định của Luật cư trú. 

Bộ Công an cũng đã chấn chỉnh, xử lý những trường hợp thu hồi không đúng quy định, gây phiền hà cho người dân.

Ngày 22/8/2022, Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội đã có công văn số 5762/06 gửi Văn phòng bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan của Chính phủ, Văn phòng UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị phối hợp cùng thực hiện một số nội dung về triển khai Luật Cư trú, trong đó có các phương thức sử dụng về thông tin công dân thay thế việc xuất trình sổ hộ khẩu, sổ tạm trú khi thực hiện các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự, trong đó có giao dịch đất đai.

Người dân có thể sử dụng thẻ căn cước công dân gắn chip điện tử chứng minh nơi thường trú, giấy xác nhận thông tin về nơi thường trú, số định danh cá nhân./.

Trả lời những câu hỏi nêu trên, Bộ Công an nêu rõ: Theo quy định tại Điều 38 Luật Cư trú thì: “Khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký, khai báo về cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã cấp, thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú theo quy định của Luật này và không cấp mới, cấp lại sổ hộ khẩu, sổ tạm trú.”

Việc thu hồi sổ hộ khẩu được thực hiện từ ngày 01/7/2021 khi Luật Cư trú có hiệu lực thi hành. Công dân bị thu hồi sổ hộ khẩu khi thực hiện các thủ tục sau: 

(1) Đăng ký thường trú;

(2) Điều chỉnh thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú;

(3) Tách hộ;

(4) Xóa đăng ký thường trú. 

Theo Bộ Công an, việc hộ gia đình hay thành viên trong hộ thực hiện một trong các thủ tục hành chính này đều làm thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu, dẫn đến thông tin trong sổ hộ khẩu khác thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú. Vì vậy, tất cả các trường hợp đều phải thu hồi sổ hộ khẩu.

Theo quy định tại Điều 17 Thông tư số 55/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Cư trú thì sau khi bị thu hồi số hộ khẩu, công dân yêu cầu xác nhận thông tin về cư trú có thể trực tiếp đến cơ quan đăng ký cư trú trong cả nước không phụ thuộc vào nơi cư trú của công dân để đề nghị cấp xác nhận thông tin về cư trú hoặc gửi yêu cầu xác nhận thông tin về cư trú qua Cổng dịch vụ công quốc gia, Cổng dịch vụ công Bộ Công an, Cổng dịch vụ công quản lý cư trú. 

Nội dung xác nhận thông tin về cư trú bao gồm thời gian, địa điểm, hình thức đăng ký cư trú.

Chính phủ yêu cầu bãi bỏ ngay quy định phải xuất trình sổ hộ khẩu 

Nghị quyết số 121/NQ-CP ngày 11/9/2022 của Chính phủ nêu rõ việc triển khai Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (đề án 06).

Chính phủ yêu cầu bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ khẩn trương rà soát các văn bản thuộc phạm vi quản lý nhà nước của bộ, ngành mình, xác định những vấn đề vướng mắc phải sửa đổi và kiến nghị phương án, lộ trình sửa đổi đáp ứng được lộ trình đề ra của đề án 06, Luật cư trú và bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú theo Luật cư trú, gửi kết quả cho Bộ Công an trước ngày 20/9/2022.

Trên cơ sở kết quả rà soát của các bộ, ngành, Bộ Công an chủ trì, phối hợp Bộ Tư pháp thống nhất lộ trình, giải pháp sửa đổi văn bản trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định trước ngày 30/9/2022.

Trường hợp cần thiết, đề xuất sửa đổi văn bản theo hướng xây dựng một nghị định sửa nhiều nghị định theo trình tự, thủ tục rút gọn để giải quyết các vấn đề liên quan đến bỏ sổ hộ khẩu từ ngày 1/1/2023. Mục tiêu là phải hoàn thành nhiệm vụ này trong tháng 12/2022.

Tại Nghị quyết này, Chính phủ yêu cầu UBND cấp tỉnh rà soát, điều chỉnh ngay để bãi bỏ các quy định về việc yêu cầu xuất trình sổ hộ khẩu để sử dụng căn cước, định danh điện tử, dữ liệu dân cư trong thực hiện các giao dịch, thủ tục hành chính cho công dân.

Nghị quyết nhấn mạnh cần phải bảo đảm các điều kiện về an ninh an toàn thông tin phục vụ kết nối, sử dụng dữ liệu trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thay cho việc yêu cầu xuất trình sổ hộ khẩu, hoàn thành trong tháng 10/2022.

Thủ tướng Chính phủ cũng giao các bộ, ngành liên quan như Y tế, Tư pháp, Lao động - Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, Văn phòng Chính phủ khẩn trương phối hợp với Bộ Công an tích hợp, kết nối các phần mềm nghiệp vụ với phần mềm dịch vụ công liên thông phục vụ triển khai thí điểm; hoàn thành trước ngày 15/9/2022.