Sự khác biệt giữa Nam Phi và Bắc PhiNam Phi v Bắc Phi Châu Phi có khu vực đông dân thứ hai thế giới. Hai cực của khu vực; các khu vực phía nam và Bắc Phi khá xa nhau. Giữa chúng có một Show
Answers ( )
SO SÁNH CHÍNH TRỊ KHU VỰC BẮC PHI VÀ NAM PHIBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.62 MB, 28 trang ) SO SÁNH KHU BẮC PHI VÀ NAM PHI ĐIỂM KHÁC NHAU CỦA HAI KHU VỰC BẮC PHI VÀ NAM PHI MỘT SỐ ĐÁNH GIÁ CHUNG KHU VỰC CHÂU PHI A. TỔNG QUAN VỀ KHU VỰC CHÂU PHI Châu Phi là Châu lục đứng thứ ba trên thế giới về dân số và diện tích sau châu Á và châu Mỹ. Với diện tích khoảng 30.221.532 km², nó chiếm 20,4% tổng diện tích đất đai của Trái Đất. Bao gồm: Bắc Phi, Đông Phi, Nam Phi, Tây Phi hoặc có thể chia thành 3 khu vực là Bắc Trung - Nam Phi. Theo yếu tố địa - chính trị và địa - văn hóa chia thành 2 khu vực là Bắc Phi và Nam Phi, trong phần so sánh đề cập đến sự phân chia theo yếu tố địa chính trị và đại văn hóa 1. VỊ TRÍ ĐẠI LÝ Châu Phi nằm phía nam châu Âu và tây nam châu Á Bị ngăn cách khỏi châu Âu bởi Địa Trung Hải, nó nối liền với châu Á về phía tận cùng đông bắc bằng eo đất Suez (bị cắt ngang bởi kênh đào Suez) Châu Phi là con đường thông thương nối liền ba châu lục: Á - Phi - Âu, có đường hằng hải chiến lược, đặc biệt là con đường từ Ấn Độ Dương đi vòng Mũi Hảo Vọng đến Đại Tây Dương 2. T Ự NHIÊN Địa hình Địa hình châu Phi khá đơn giản. Có thể coi toàn bộ lục địa là một khối cao nguyên khổng lồ, cao trung bình 750m; trên đó chủ yếu là các sơn nguyên xen các bồn địa thấp. Phần đông của lục địa được nâng lên mạnh, nền đá bị nứt vỡ và đổ sụp, tạo thành nhiều thung lũng sâu, nhiều hồ hẹp và dài. Châu Phi có rất ít núi cao và đồng bằng thấp. Khoáng sản Châu Phi có tài nguyên tự nhiên rất phong phú với nhiều nguyên liệu quan trọng có trữ lượng lớn. Trong 50 loại khoáng sản chủ yếu của thế giới thì châu Phi có trữ lượng đứng đầu thế giới đến 17 loại: 90% kim cương, 87% cobalt, 67% vàng, hơn 70% mangan và photphat, 37% uranium, 87% lithium, 54% crom, 21% đồng và boxit…. Ngoài ra, châu Phi còn có trữ lượng lớn về dầu mỏ và khí đốt Khí hậu Châu Phi có khí hậu nóng, nhiệt độ trung bình nằm trên 20 °C, thời tiết ổn định. Lượng mưa tương đối ít và giảm dần về phía hai chí tuyến, hình thành những hoang mạc lớn, lan sát ra biển. Xa-ha-ra là hoạng mạc cát lớn nhất thế giới. 3. KINH TẾ Châu Phi là châu lục có người sinh sống nghèo khổ nhất thế giới, và sự nghèo khổ này về trung bình là tăng lên so với 25 năm trước. Báo cáo phát triển con người của Liên hiệp quốc năm 2003 (về 175 quốc gia) đã cho thấy các vị trí từ 151 tới 175 đã hoàn toàn thuộc về các nước châu Phi. 4 dân cư - thành phần tôn giáo Với hơn 818 triệu dân sinh sống ở 54 quốc gia, nó chiếm khoảng 1/7 dân số thế giới. có nhiều tộc người sinh sống phân bố không đều tỷ lệ gia tăng tụ nhiên cao 2,4% Kitô giáo và Hồi giáo là phổ biến nhất. Khoảng 40% dân số châu Phi là người theo Kitô giáo và 40% theo Hồi giáo. Khoảng 20% còn lại chủ yếu theo các tôn giáo châu Phi bản địa B. ĐẶC ĐIỂM GIỐNG NHAU CỦA HAI KHU VỰC BẮC PHI VÀ NAM PHI 1. Điều kiên tự nhiên - xã hội 1.1. Điều kiện tự nhiên + Nhiều đồi núi và sa mạc lớn (sa mạc Sahara), các thung lũng cao nguyên bị chia cắt + Khí hậu nắng nóng quanh năm, nhiệt độ cao của khí hậu xích đạo + Khoáng sản phong phú, vàng, dầu mỏ... + Có những hệ thống sông lớn, như sông Nin 1.2. Điều kiện xã hội khu vực có trình độ dân trí thấp, phân bố không điều, tỉ suất gia tăng dân số cao, dân số chủ yếu tập trung ở nông thôn dân cư theo thiều sắc tộc - tôn giáo, có nhiều ngôn ngữ khác nhau Dân cư có sự biến động nhiều do sự phân chia lãnh thổ từ thời kì thực dân xâm chiếm dân cư nhiều nước còn nghèo đói, lạc hậu, xã hội có nhiều tệ nạn. 2. Đặc điểm chính trị Văn hóa chính trị Văn hóa chính trị hai khu vực khá phức tạp, Đều chịu sự ảnh hưởng của tôn giáo như Thiên chúa giáo, Hồi giáo. Vì chế độ thực dân xâm lược lâu dài nên đều chịu ảnh hưởng văn hóa phương tây Cả hai khu vực đều có truyền thống lịch sử và văn hóa lâu đời, là nơi gìn giữ các nền văn hóa đầu tiên của nhân loại, nơi hình thành nhà nước đầu tiên. Thể chế chính trị hai khu vực đều tồn tại thể chế cộng hòa trong đó nét chung nhất là cộng hòa lưỡng tính (Cộng hòa Tuynidi, Mali..) Đặc điểm quan hệ chính trị Quan hệ chính trị trong khu vực Tồn tại các xung đột và tranh chấp giữa các quốc gia trong khu vực nhân dân Châu Phi đã đấu tranh bảo vệ độc lập chủ quyền, chống chủ nghĩa thực dân Đều có sự liên kết kinh tế chính trị và hợp tác, Tổ chức thống nhất châu Phi OAU, sau này đổi thành Liên minh Châu Phi... Quan hệ chính trị với các khu vực và nước khác đều thiết lập quan hệ ngoại giao với EU, Mĩ , Trung Quốc trong cũng cố nền chính trị và xây dựng nền kinh tế. chịu sự chi phối khá lớn về mặt kinh tế của Trung Quốc, Mỹ nên nền chính trị các quốc ga có sự lệ thuộc. 3. vị trí, vai trò hai khu vực Khu vực Bắc và Nam phi đều có vị trí vai trò chiến lược trong nền chính trị thế giới, 2 khu vực đều đang trong quá trình phát triển vì thế việc tranh giành vị thế vai trò của các khu vực, các quốc gia tạo càng làm đại vị chính trị khu vực ngày càng quan trọng, đắc biệt là Mỹ - Trung Quốc - EU C. ĐIỂM KHÁC NHAU CỦA HAI KHU VỰC BẮC PHI VÀ NAM PHI Đặc điểm so sánh Điều kiện tự nhiên Tiêu chí so sanh Địa hình Diện tích Khu vực Bắc Phi Khu vực Nam Phi nguyên khổng lồ cao Núi trẻ Át lát, đồng bằng Cao bình > 1000m, phía ven biển Địa Trung Hải, trung nam là dãy Đrê ken hoang mạc lớn nhất thế đông béc, trung tâm là bồn địa giới Ca ra ha ri > 6 triệu K ㎡ > 24 triệu K ㎡ Nhỏ Rộng lớn cồn cát sa mạc vùng Sahel của Niger, Bắc Phi Núi Bàn ở ngoài khơi Cape Town (mỏm tận cùng của Nam Phi) C. ĐIỂM KHÁC NHAU CỦA HAI KHU VỰC BẮC PHI VÀ NAM PHI Đặc điểm so sánh Tiêu chí so sánh khoáng sản điều kiện tự nhiên Khí hậu Khu vực Bắc Phi Khu vực Nam Phi Nhiều dầu mỏ khí đốt, Phong phú, đa dạng, nhiều loại quý hiếm nhưng trữ lượng lớn như vàng kim cương các khoáng sản khác trữ lượng ít ít mưa - khô nóng mưa nhiều hơn ở khu vực một diện tích nhỏ phía phía nam, cây cối và rừn rậm phát triển bắc có khí hậu dễ chịu C. ĐIỂM KHÁC NHAU CỦA HAI KHU VỰC BẮC PHI VÀ NAM PHI Đặc điểm so sánh Tiêu chí so sánh Khu vực Bắc Phi Khu vực Nam Phi Dân số Ít hơn, khoảng 150 triệu người Đông hơn, hơn 700 triệu người Dân cư Thành phần dân tộc Phong phú, đa dạng, khó phân biệt. Người Arập, Becbe, người Châu Âu Khá thuần khiết, chủ yếu là người da đen Tôn giáo Hồi giáo Sunni, ít thiên chúa giáo và do thái giao, khá thuần nhất tôn giáo Kito giáo, hồi giáo, tôn giáo bản địa, có sự phong phú đa dạng và xã hội C. ĐIỂM KHÁC NHAU CỦA HAI KHU VỰC BẮC PHI VÀ NAM PHI Đặc Tiêu điểm chí so so sánh sánh Khu vực Bắc Phi - Đặc Văn điểm hóa chính chính trị - trị - - Bắc Phi là nơi Nhà nước ra đời sớm nhất thế giới và có truyền thống chính trị lâu đời (thiên niên kỷ thứ IV TCN) đấu ấn nhất là văn hóa chính trị Arập, cùng với đó là văn hóa chính trị phương tây dân cư nông thôn chủ yếu theo đạo hồi, dân cư thành phố tiếp thu nền văn hóa phương tây, Nền chính trị Bắc Phi gắn liền với các hoạt động nông nghiệp và với các lễ nghi tôn giáo. Khu vực Nam Phi - - - - truyền thống chính trị gắn chặt với truyền thống yêu nước, hình thành trong khuôn khổ các quốc gia độc lập Ảnh hưởng văn hóa phương tây, nhưng không tiếp thu như bắc phi mà có nhiều biến thái tiêu cực, thành kiến dân tộc Văn hóa chính trị khu vực có sự xen lẫn và đa dạng, khuynh hướng tư tưởng phát triễn cả TBCN lẫn XHCN Nền văn hóa chính trị của dân trí còn thấp, nhiều quốc gia còn nhiều lạc hậu C. ĐIỂM KHÁC NHAU CỦA HAI KHU VỰC BẮC PHI VÀ NAM PHI Đặc điểm so sánh Tiêu chí so sánh Khu vực Bắc Phi - Đặc điểm chính đặc điểm thể chế chính trị trị - Khu vực Nam Phi một nước giữ thể chế - Ngoài cộng hòa lưỡng quân chủ đại nghị tính và cộng hòa đại (Vương Quốc Marốc) nghị còn tồn tại mô còn 4 nước là thể chế hình cộng hòa tổng cộng hòa lưỡng tính thống (Aicap, Libi, (Awnggola, Beenanh, Tuynedi, Angiery) Cônggô...) Tây Sahara nằm trong - Vẫn còn ảnh hưởng của danh sách lãnh thổ thủ lĩnh bộ tộc không tự chủ C. ĐIỂM KHÁC NHAU CỦA HAI KHU VỰC BẮC PHI VÀ NAM PHI Đặc Tiêu chí điểm so sánh so sánh Khu vực Bắc Phi - Nổi bật là tranh chấp giữa Angiêri và Marốc xoay quanh lãnh thổ Tây Sahara quan hệ chính trị - Trong khu vực Ai cập đóng trong vai trò trụ cột và điều hòa các khu vực mẫu thuẩn của các nước Đặc điểm quan hệ chính trị quan hệ với các khu vực và nước khác Khu vực Nam Phi - trong lịch sử và hiện nay các nước Nam Phi vẫn còn Tồn tại nhiều xung đột do mâu thuẩn sắc tộc tôn giáo, (Moodambich, Xomali) - quá trình hòa hợp dân tộc có nhiều bước tiến (Cộng hòa Nam phi) - ngoài những mối quan hệ với - quan hệ với Tây Âu, EU, Mĩ, Tây Âu, EU, Mĩ, Trung Quốc Trung Quốc thì khu vực Nam thì còn có quan hệ mật thiết với Phi thiết lập với Nhật Bản khu vực Tây Á C. ĐIỂM KHÁC NHAU CỦA HAI KHU VỰC BẮC PHI VÀ NAM PHI Đặc Tiêu điểm chí so so sánh sánh Khu vực Bắc Phi Khu vực Nam Phi vị trí vị trí vai trò vai trò trong nền chính trị thế giới - Bắc Phi: do vị trí địa lý thuận lợi nên Mỹ và các nước lớn Tây Âu rất chú ýđến Bắc Phi; cạnh tranh nhau quyết liệt khi gây ảnh hưởng đối với khu vực này. - Nam Phi là khu vực kinh tế chậm phát triển và lànhững nước vay nợ nhiều nhất trên thế giới - Mặc dù tồn tại nhiều vấn đề nhưng Nam Phi ngày càng cố gắng vươn lên phát - có vai trò to lớn trong triển trước hết là sánh ngang khu vực Châu Phi và ngày với các nước khu vực Bắc càng khẳng định vị thế Phi trên thế giới Lý thuyết các khu vực châu Phi Địa lí 71. Khu vực Bắc Phi a. Khái quát tự nhiên
=> Thiên nhiên phân hóa từ Bắc – Nam, lượng mưa và địa hình chi phối chủ yếu sự phân hóa thiên nhiên. b. Khái quát kinh tế - xã hội - Dân cư, tôn giáo: Bắc Phi chủ yếu là người Ả Rập và Béc be thuộc chủng tộc Ơ-rô-pê-ô-it theo đạo Hồi. - Các nước Địa Trung Hải: + Lịch sử phát triển từ rất sớm: nền văn minh sông Nin, kinh tế chủ yếu dựa vào khai thác – xuất khẩu dầu mỏ, khí đốt, phốt phát và du lịch. + Trồng các loại cây: Lúa mì, ô liu, cây ăn quả cận nhiệt đới,... - Các nước thuộc Xa-ha-ra: + Có nhiều đô thị mới với các công trình khai thác, chế biến dầu mỏ. + Trồng các loại cây: lạc, bông, ngô... 2. Khu vực Trung Phi a. Khái quát tự nhiên Có sự khác nhau giữa phía tây và phía đông
b. Khái quát kinh tế – xã hội - Dân cư: khu vực đông dân nhất Châu Phi, chủ yếu là người Bantu chủng tộc Nêgrôit, tín ngưỡng đa dạng. - Kinh tế: Chủ yếu dựa vào trồng trọt, chăn nuôi theo lối cổ truyền, khai thác lâm sản, trồng cây công nghiệp để xuất khẩu. - Khó khăn: Đất đai thoái hoá, hạn hán, nạn châu chấu, giá nông sản và khoáng sản không ổn định. 3. Khu vực Nam Phi a. Khái quát tự nhiên - Địa hình: đại bộ phận là sơn nguyên cao trên 1000 m, nâng cao ở phía đông nam (cao nhất là dãy Đrê-ken-béc trên 3000 m), thấp trũng ở giữa (bồn địa Ca-la-ha-ri). - Khí hậu: + Phần lớn Nam Phi có khí hậu nhiệt đới nhưng ấm và dịu hơn Bắc Phi. + Dải đất hẹp ở cực Nam có khí hậu Địa Trung Hải. + Lượng mưa giảm dần từ Đông – Tây. - Thảm thực vật thay đổi từ Đông – Tây theo sự thay đổi của lượng mưa: rừng nhiệt đới sang rừng thưa và xavan. b. Khái quát kinh tế- xã hội - Dân cư gồm nhiều chủng tộc: Nê-grô-it, Môn-gô-lô-it, Ơ-rô-pê-ô-it và người lai. - Tôn giáo chủ yếu: đạo Thiên Chúa. - Trước đây, cộng hòa Nam Phi có chế độ phân biệt chủng tộc nặng nề bậc nhất thế giới. - Kinh tế phát triển không đồng đều, phát triển nhất ở Cộng hòa Nam Phi. - Kinh tế Nam Phi: + Công nghiệp: các ngành chủ đạo gồm khai thác khoáng sản, luyện kim màu, cơ khí, hóa chất....; mặt hàng xuất khẩu chủ yếu: vàng, uranium, kim cương, crôm,...; + Nông nghiệp: trồng các loại hoa quả cận nhiệt đới, ngô... Loigiaihay.com
|