Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản “Tuyên ngôn Độc lập” ngày 2/9/1945 (Ảnh: Tư liệu) Cách đây 76 năm, trong những ngày thu lịch sử, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta đã làm nên cuộc Cách mạng tháng Tám vĩ đại. Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, thay mặt Chính phủ lâm thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Sự kiện trọng đại này là một mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước vẻ vang của dân tộc. Từ đây, toàn thể nhân dân Việt Nam có quyền ngẩng cao đầu, tự hào trở thành công dân của một nước tự do và độc lập. Hòa vào dòng chảy của lịch sử, kể từ sau ngày lập nước 2/9/1945, quân và dân Phú Thọ cùng với cả nước đã đập tan mọi âm mưu chống phá của các thế lực thù địch, bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ; tiến hành 2 cuộc kháng chiến trường kỳ làm nên chiến thắng lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu và cuộc Tổng tiến công nổi dậy mùa Xuân năm 1975 giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; tiếp đó là các cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam và phía Bắc, làm tròn nghĩa vụ quốc tế cao cả. Trải qua các cuộc kháng chiến, mảnh đất Phú Thọ đã có hàng vạn thanh niên tình nguyện gia nhập bộ đội chủ lực, hàng chục vạn người tham gia bộ đội địa phương, dân quân du kích, dân công, thanh niên xung phong, chiến đấu và phục vụ chiến đấu trên khắp các chiến trường. Trong đó có trên 18 nghìn người con ưu tú đã anh dũng hi sinh khi làm nhiệm vụ, hàng vạn người con đã để lại một phần thân thể của mình nơi chiến trận. 76 năm đã qua, nhất là sau 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, từ một đất nước nghèo nàn, cơ sở vật chất - kỹ thuật, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội lạc hậu, trình độ thấp, đến nay Việt Nam đã vươn lên trở thành nước đang phát triển, có thu nhập trung bình. Nhịp độ phát triển và đổi thay từ nông thôn đến thành thị, từ miền núi đến đồng bằng ngày càng nhanh chóng, mạnh mẽ. Văn hoá, xã hội tiếp tục phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng cải thiện. Chính trị, xã hội ổn định, quốc phòng an ninh, độc lập, chủ quyền được giữ vững. Vị thế và uy tín của đất nước ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế. Diện mạo đô thị của Phú Thọ ngày càng khởi sắc (Ảnh chụp thành phố Việt Trì tháng 10/2020) Trên quê hương Phú Thọ anh hùng, khắc ghi Lời thề Độc lập, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong tỉnh đã nêu cao chủ nghĩa yêu nước, chung sức đồng lòng hàn gắn vết thương chiến tranh, biến khó khăn, thách thức thành những lợi thế và tìm chọn hướng đi phù hợp để khôi phục, phát triển kinh tế. Đến nay, kinh tế của tỉnh luôn duy trì tốc độ tăng trưởng cao hơn bình quân chung của cả nước. Đặc biệt, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, Phú Thọ đã và đang nỗ lực thực hiện tốt mục tiêu kép, vừa quyết liệt “chống dịch như chống giặc”, vừa quyết tâm duy trì, phục hồi sản xuất, phát triển kinh tế, đảm bảo đời sống nhân dân để “không một ai bị bỏ lại phía sau”. Nhờ đó, tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2021, tổng sản phẩm trong tỉnh (GRDP) ước tăng 6,22%. Cơ cấu kinh tiếp tục chuyển dịch theo hướng tiến bộ, phù hợp với định hướng phát triển của tỉnh. Phú Thọ nỗ lực thực hiện mục tiêu kép, vừa phòng chống dịch COVID-19 hiệu quả, vừa phát triển kinh tế - xã hội (Ảnh lực lượng chức năng tại chốt kiểm soát dịch bệnh nút giao IC7, Cao tốc Nội Bài - Lào Cai kiểm soát người và phương tiện vào tỉnh) Chương trình xây dựng nông thôn mới hoàn thành mục tiêu đề ra trước 3 năm, đến hết năm 2020 toàn tỉnh có 122 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Huyện Lâm Thao và huyện Thanh Thủy được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, thành phố Việt Trì và thị xã Phú Thọ được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Cùng với đó, các hoạt động đảm bảo an sinh xã hội, phát triển văn hóa, giáo dục, y tế tiếp tục được triển khai có hiệu quả. Những năm gần đây, Phú Thọ luôn là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về thành tích trong giảng dạy, học tập. Hệ thống y tế từ tỉnh đến cơ sở đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Các hoạt động văn hóa, thông tin truyền thông, thể thao có nhiều khởi sắc. Hiện tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh giảm bình quân 1,5%/năm; huyện Tân Sơn đã ra khỏi huyện nghèo trước 2 năm. Những năm gần đây, Phú Thọ là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về thành tích giáo dục (Ảnh: Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, đồng chí Hồ Đại Dũng - Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh trao Cờ thi đua Đơn vị xuất sắc năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ cho Sở Giáo dục và Đào tạo) Với những thành tích đã đạt được, Phú Thọ vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng nhiều phần thưởng cao quý như: Huân chương Độc lập hạng Nhất, Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh; đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân… Nhiều tập thể, cá nhân được tặng và truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang, Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới. Ba phần tư thế kỷ đã trôi qua, lời hiệu triệu của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong ngày thu lịch sử năm nào vẫn vẹn nguyên giá trị, vang vọng khắp non sông, đất nước như nhắc nhở thế hệ cháu con về những cống hiến, hy sinh của bao thế hệ cha ông đi trước vì nền độc lập tự do của dân tộc. Trong điều kiện mới, bối cảnh mới đầy thách thức, những người con trên quê hương Đất Tổ nói riêng và nhân dân cả nước nói chung nguyện đoàn kết một lòng, phát huy năng lực đổi mới, sáng tạo nhằm sớm xây dựng nước ta thành một nước công nghiệp hiện đại, hòa bình, ổn định và phồn vinh. Đó chính là khát vọng, là ý chí Việt Nam được nuôi dưỡng và thắp sáng từ ngọn lửa niềm tin mang tên “Lời thề Độc lập”. Thanh Hòa (Bqp.vn) - Cách mạng tháng Tám thà nh công, ngà y 2/9/1945 tại Quảng trÆ°á»ng Ba Äình, Chủ tịch Hồ Chà Minh trịnh trá»ng Ä‘á»c bản Tuyên ngôn Äá»™c láºp tuyên bố vá»›i toà n thể quốc dân đồng bà o và thế giá»›i vá» sá»± ra Ä‘á»i của nÆ°á»›c Việt Nam dân chủ cá»™ng hòa (nay là nÆ°á»›c Cá»™ng hòa xã há»™i chủ nghÄ©a Việt Nam). Bản Tuyên ngôn đã thể hiện mạnh mẽ ý chà và khát vá»ng của dân tá»™c Việt Nam “Thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nÆ°á»›c, nhất định không chịu là m nô lệâ€. Trải qua 76 năm, Tuyên ngôn Äá»™c láºp vẫn mang tÃnh thá»i sá»± sâu sắc cả trên bình diện trong nÆ°á»›c và quốc tế. Quyá»n con ngÆ°á»i gắn liá»n vá»›i quyá»n dân tá»™c Tuyên ngôn Äá»™c láºp là má»™t tác phẩm đỉnh cao, tiêu biểu, phản ánh đầy đủ nhất, sâu sắc nhất quan Ä‘iểm triết há»c, quan Ä‘iểm chÃnh trị và cả quan Ä‘iểm nhân sinh của Chủ tịch Hồ Chà Minh. Trong đó chứa Ä‘á»±ng cả những giá trị của văn minh nhân loại, những “lẽ phải không ai chối cãi được†vá» quyá»n con ngÆ°á»i, quyá»n dân tá»™c. Mở đầu bản Tuyên ngôn Äá»™c láºp, Chủ tịch Hồ Chà Minh trÃch dẫn những lá»i bất hủ trong bản Tuyên ngôn Äá»™c láºp năm 1776 của nÆ°á»›c Mỹ và Tuyên ngôn nhân quyá»n và dân quyá»n của cách mạng Pháp năm 1791. Từ việc Ä‘á» cáºp đến quyá»n của con ngÆ°á»i nhÆ° má»™t sá»± tất yếu của tạo hóa, không ai có thể xâm phạm được, là quyá»n được sống, quyá»n tá»± do và quyá»n mÆ°u cầu hạnh phúc, Chủ tịch Hồ Chà Minh, bằng trà tuệ mẫn tiệp, bằng sá»± trải nghiệm thá»±c tế và thá»±c tiá»…n cách mạng Việt Nam, đã khéo léo phát triển sáng tạo, Ä‘Æ°a ra má»™t luáºn Ä‘á» không thể bác bá» vá» quyá»n của các dân tá»™c. “Suy rá»™ng ra câu ấy có nghÄ©a là : Tất cả các dân tá»™c trên thế giá»›i Ä‘á»u sinh ra bình đẳng; dân tá»™c nà o cÅ©ng có quyá»n sống, quyá»n sung sÆ°á»›ng và quyá»n tá»± do†[1]. NgÆ°á»i đã Ä‘i từ khái niệm con ngÆ°á»i sang khái niệm dân tá»™c má»™t cách tổng quát và đầy thuyết phục, khẳng định quyá»n dân tá»™c và quyá»n con ngÆ°á»i có mối quan hệ biện chứng, tác Ä‘á»™ng qua lại lẫn nhau. Dân tá»™c Ä‘á»™c láºp là điá»u kiện tiên quyết để bảo đảm thá»±c hiện quyá»n con ngÆ°á»i và ngược lại thá»±c hiện tốt quyá»n con ngÆ°á»i chÃnh là phát huy những giá trị cao cả và ý nghÄ©a tháºt sá»± của Ä‘á»™c láºp dân tá»™c. Nghiên cứu vá» Tuyên ngôn Äá»™c láºp, Giáo sÆ° Sin-gô Si-ba-ta (Nháºt Bản) cho biết “cống hiến nổi tiếng của cụ Hồ Chà Minh là ở chá»— NgÆ°á»i đã phát triển quyá»n lợi của con ngÆ°á»i thà nh quyá»n lợi của dân tá»™c. NhÆ° váºy tất cả má»i dân tá»™c Ä‘á»u có quyá»n tá»± quyết định lấy váºn mệnh của mình†[2]. Bởi váºy, có thể nói Tuyên ngôn Äá»™c láºp năm 1945 không chỉ là tuyên ngôn Ä‘á»™c láºp của dân tá»™c Việt Nam mà còn là tuyên ngôn vá» quyá»n con ngÆ°á»i, quyá»n của các dân tá»™c thuá»™c địa trong cuá»™c đấu tranh chống chủ nghÄ©a thá»±c dân, chủ nghÄ©a đế quốc. Và việc nâng tầm quyá»n con ngÆ°á»i lên thà nh quyá»n dân tá»™c của Chủ tịch Hồ Chà Minh chÃnh là má»™t cống hiến vá» nguyên lý lý luáºn của NgÆ°á»i và o kho tà ng tÆ° tưởng nhân quyá»n của nhân loại. “NÆ°á»›c Việt Nam có quyá»n hưởng tá»± do và độc láºp, và sá»± tháºt đã thà nh má»™t nÆ°á»›c tá»± do Ä‘á»™c láºp†Quyá»n Ä‘á»™c láºp dân tá»™c, quyá»n sống, quyá»n tá»± do và mÆ°u cầu hạnh phúc là những giá trị cÆ¡ bản nhất của nhân quyá»n. NhÆ°ng dÆ°á»›i chế Ä‘á»™ thá»±c dân, phong kiến ở Việt Nam, những quyá»n đó bị tÆ°á»›c bá» và chà đạp. Trong Tuyên ngôn Äá»™c láºp, Chủ tịch Hồ Chà Minh đã lên án Ä‘anh thép tá»™i ác của thá»±c dân Pháp “trái hẳn vá»›i nhân đạo và chÃnh nghÄ©aâ€. “Vá» chÃnh trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta má»™t chút tá»± do, dân chủ nà o... Chúng láºp ra nhà tù nhiá»u hÆ¡n trÆ°á»ng há»c. Chúng thẳng tay chém giết những ngÆ°á»i yêu nÆ°á»›c, thÆ°Æ¡ng nòi. Chúng tắm các cuá»™c khởi nghÄ©a của nhân dân trong những bể máu... Vá» kinh tế, chúng bóc lá»™t công nhân, nông dân đến táºn xÆ°Æ¡ng tủy... Chúng cÆ°á»›p không ruá»™ng đất, rừng má», nguyên liệu... Chúng đặt ra hà ng trăm thứ thuế vô lý, là m cho nhân dân ta, nhất là dân cà y và dân buôn trở nên bần cùng...†[3]. DÆ°á»›i lá cá» vẻ vang của Äảng Cá»™ng sản, nhân dân Việt Nam đã đứng lên đánh Ä‘uổi thá»±c dân, phong kiến và đế quốc, già nh lại Ä‘á»™c láºp, tá»± do và quyá»n con ngÆ°á»i. NhÆ° váºy, nhân quyá»n ở Việt Nam không phải là giá trị do ai ban phát mà là kết quả của cuá»™c đấu tranh trÆ°á»ng kỳ của nhân dân Việt Nam. Cuá»™c đấu tranh đó đã là m cho “Pháp chạy, Nháºt hà ng, vua Bảo Äại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiá»ng xÃch thá»±c dân gần 100 năm nay để gây dá»±ng nên nÆ°á»›c Việt Nam Ä‘á»™c láºp. Dân ta lại đánh đổ chế Ä‘á»™ quân chủ mấy mÆ°Æ¡i thế ká»· mà láºp nên chế Ä‘á»™ Dân chủ Cá»™ng hòa†[4]. Vì thế, Chủ tịch Hồ Chà Minh đã tuyên bố “thoát ly hẳn quan hệ vá»›i Pháp, xoá bá» hết những hiệp Æ°á»›c mà Pháp đã ký vá» nÆ°á»›c Việt Nam, xoá bá» tất cả má»i đặc quyá»n của Pháp trên đất nÆ°á»›c Việt Nam†[5]; đồng thá»i nhấn mạnh, “các nÆ°á»›c đồng minh đã công nháºn những nguyên tắc dân tá»™c bình đẳng ở các Há»™i nghị Tê-hê-răng và Cá»±u Kim SÆ¡n, quyết không thể không công nháºn quyá»n Ä‘á»™c láºp của dân Việt Nam†[6]. Kết thúc bản Tuyên ngôn Äá»™c láºp, Chủ tịch Hồ Chà Minh đã trịnh trá»ng tuyên bố vá»›i thế giá»›i: “NÆ°á»›c Việt Nam có quyá»n hưởng tá»± do và độc láºp, và sá»± tháºt đã thà nh má»™t nÆ°á»›c tá»± do Ä‘á»™c láºp. Toà n thể dân Việt Nam quyết Ä‘em tất cả tinh thần và lá»±c lượng, tÃnh mệnh và của cải để giữ vững quyá»n tá»± do và độc láºp ấy†[7]. Vá»›i hệ thống láºp luáºn chặt chẽ, sắc bén, lá»i lẽ Ä‘anh thép, đầy sức thuyết phục gói gá»n trong hÆ¡n 1.000 chữ, Tuyên ngôn Äá»™c láºp là má»™t cÆ¡ sở pháp lý vững chắc khẳng định mạnh mẽ chủ quyá»n quốc gia của dân tá»™c Việt Nam trÆ°á»›c toà n thế giá»›i, đặt cÆ¡ sở cho việc thiết láºp nhà nÆ°á»›c pháp quyá»n ở Việt Nam vá»›i mục tiêu “Äá»™c láºp - Tá»± do - Hạnh phúcâ€; soi sáng con Ä‘Æ°á»ng cách mạng Việt Nam hÆ°á»›ng lên tầm cao má»›i trong sá»± nghiệp xây dá»±ng Nhà nÆ°á»›c pháp quyá»n xã há»™i chủ nghÄ©a của dân, do dân và vì dân, vì mục tiêu dân già u, nÆ°á»›c mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Mãi trÆ°á»ng tồn vá»›i thá»i gian 75 năm đã trôi qua, nhÆ°ng những quan Ä‘iểm, tÆ° tưởng của Chủ tịch Hồ Chà Minh thể hiện trong bản Tuyên ngôn Äá»™c láºp vá» quyá»n con ngÆ°á»i, quyá»n dân tá»™c, vá» khát vá»ng và tinh thần đấu tranh kiên cÆ°á»ng để giữ vững ná»n Ä‘á»™c láºp, tá»± do, vẫn vẹn nguyên tÃnh thá»i sá»±, có ý nghÄ©a đặc biệt sâu sắc trong công cuá»™c xây dá»±ng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Äặc biệt, những giá trị vá» quyá»n con ngÆ°á»i do Chủ tịch Hồ Chà Minh khởi xÆ°á»›ng trong Tuyên ngôn Äá»™c láºp là những giá trị bất hủ. Từ đó đến nay, nhân dân Việt Nam đã không ngừng phấn đấu cho quyá»n con ngÆ°á»i và đạt được nhiá»u kết quả tÃch cá»±c, rất quan trá»ng. Các quyá»n con ngÆ°á»i, quyá»n công dân vá» chÃnh trị, dân sá»±, kinh tế, văn hóa, xã há»™i được công nháºn, tôn trá»ng, bảo vệ, đảm bảo theo Hiến pháp và luáºt. Vá»›i những thà nh tá»±u vá» việc bảo đảm quyá»n con ngÆ°á»i (cả trên lÄ©nh vá»±c đối ná»™i và đối ngoại), Việt Nam được bầu là m thà nh viên của Há»™i đồng Nhân quyá»n của Liên hợp quốc (nhiệm kỳ 2014 - 2016). Kể từ ngà y bản Tuyên ngôn Äá»™c láºp ra Ä‘á»i đến nay, vị thế đất nÆ°á»›c đã có nhiá»u đổi thay, lá»i thá» lịch sỠ“Toà n thể dân Việt Nam quyết Ä‘em tất cả tinh thần và lá»±c lượng, tÃnh mệnh và của cải để giữ vững quyá»n tá»± do và độc láºp ấy†luôn rá»i sáng má»i trái tim, khối óc của ngÆ°á»i Việt Nam yêu nÆ°á»›c trên má»i vùng, miá»n của Tổ quốc và định cÆ° ở nÆ°á»›c ngoà i. Những tÆ° tưởng của Chủ tịch Hồ Chà Minh trong Tuyên ngôn Äá»™c láºp đã trở thà nh sức mạnh tinh thần to lá»›n của toà n dân tá»™c, giúp toà n Äảng, toà n quân, toà n dân ta vượt qua má»i khó khăn, già nh được những thà nh tá»±u to lá»›n trong đấu tranh thống nhất đất nÆ°á»›c, phát triển kinh tế - xã há»™i và há»™i nháºp quốc tế. Äặc biệt, sau gần 35 năm tiến hà nh đổi má»›i, nÆ°á»›c ta đã thoát khá»i tình trạng kém phát triển, trở thà nh nÆ°á»›c Ä‘ang phát triển có thu nháºp trung bình. Tăng trưởng kinh tế bình quân đạt gần 7%/năm, quy mô và tiá»m lá»±c của ná»n kinh tế không ngừng tăng lên; tiến bá»™, công bằng xã há»™i, phát triển văn hóa và công cuá»™c xây dá»±ng nông thôn má»›i đạt được nhiá»u kết quả tÃch cá»±c; Chỉ số phát triển con ngÆ°á»i (HDI) của Việt Nam dần được cải thiện, hiện Ä‘ang thuá»™c nhóm trung bình cao và đứng thứ 118/189 quốc gia (năm 2019); mức sống chung của ngÆ°á»i dân từng bÆ°á»›c được nâng lên... Cùng vá»›i đó, quan hệ đối ngoại, há»™i nháºp quốc tế ngà y cà ng sâu rá»™ng, có hiệu quả. Vị thế, uy tÃn quốc tế của nÆ°á»›c ta tiếp tục được nâng cao. Việt Nam đã thiết láºp quan hệ ngoại giao vá»›i 185 quốc gia trên thế giá»›i; gia nháºp và tÃch cá»±c xây dá»±ng Cá»™ng đồng kinh tế ASEAN; tham gia có hiệu quả các liên kết kinh tế khu vá»±c và quốc tế trên nhiá»u cấp Ä‘á»™... Năm tháng sẽ qua Ä‘i, nhÆ°ng tinh thần bản Tuyên ngôn Äá»™c láºp khai sinh ra nÆ°á»›c Việt Nam Dân chủ cá»™ng hòa vẫn luôn sống mãi trong lòng các thế hệ ngÆ°á»i Việt Nam, không chỉ bởi giá trị lịch sá», pháp lý mà còn bởi giá trị nhân văn cao cả vá» quyá»n con ngÆ°á»i, quyá»n của dân tá»™c được sống trong Ä‘á»™c láºp, tá»± do nhÆ° Chủ tịch Hồ Chà Minh đã ấp ủ và cống hiến cả cuá»™c Ä‘á»i mình để thá»±c hiện. [1], [3], [4], [5], [6], [7] - trÃch Tuyên ngôn Äá»™c láºp, Hồ Chà Minh toà n táºp, Nxb ChÃnh trị quốc gia, Hà Ná»™i, 2011. Táºp 4, tr. 1, 2, 3 [2] - Hồ Chà Minh trong lòng nhân dân thế giá»›i, Nxb. Sá»± tháºt, Hà Ná»™i, 1979, tr. 96. |