10 câu hỏi về mối thù gia đình hàng đầu năm 2022

Ready to start your project?

Your business is important to us!

Show

Acoustical Ceilings

We offer total package solutions to all acoustical ceilings needs for commercial, institutional, and industrial applications representing best manufacturers.

Computer and Access Floors

Our longstanding expertise in steel, wood-core and aluminum pedestal-mounted access floor systems allow for maximum flexibility and efficacy to the end user.

Flooring

We cover a comprehensive line of carpet, ceramic, resilient, sheet goods, hardwood, sports floors, vinyl, rubber, and acoustical floor covering solutions.

Demountable Wall Systems

We can provide unlimited space flexibility with our moveable wall panels that are easily assembled, disassembled, and stored.

Operable Walls

We have a complete line of operable walls, roll up doors, and folding partitions representing manufacturers such as Moderco.

Sound Control Systems

Special noise-reduction systems require an expertise soundproofing only Acousti can match. We provide packages for fully integrated soundproofing.

Drywall Systems and Insulation

We offer exterior insulation and finish systems as well as stucco and plastering solutions for all our clients' dry wall and finishing needs.

Substrate Preparation

We provide turn-key surface solutions for all commercial and industrial customers varying from innovative concrete toppings to floor removal and replacement.

Ready to start your project?

Your business is important to us!

Acoustical Ceilings

We offer total package solutions to all acoustical ceilings needs for commercial, institutional, and industrial applications representing best manufacturers.

Computer and Access Floors

Our longstanding expertise in steel, wood-core and aluminum pedestal-mounted access floor systems allow for maximum flexibility and efficacy to the end user.

Flooring

We cover a comprehensive line of carpet, ceramic, resilient, sheet goods, hardwood, sports floors, vinyl, rubber, and acoustical floor covering solutions.

Demountable Wall Systems

We can provide unlimited space flexibility with our moveable wall panels that are easily assembled, disassembled, and stored.

Operable Walls

We have a complete line of operable walls, roll up doors, and folding partitions representing manufacturers such as Moderco.

Sound Control Systems

Special noise-reduction systems require an expertise soundproofing only Acousti can match. We provide packages for fully integrated soundproofing.

Drywall Systems and Insulation

We offer exterior insulation and finish systems as well as stucco and plastering solutions for all our clients' dry wall and finishing needs.

Substrate Preparation

We provide turn-key surface solutions for all commercial and industrial customers varying from innovative concrete toppings to floor removal and replacement.

10 câu hỏi về mối thù gia đình hàng đầu năm 2022

10 câu hỏi về mối thù gia đình hàng đầu năm 2022

Tác giả: Võ Hương An

Vua Gia Long vốn không phải là con người hiếu sát, ngay cả việc đối với họ Trịnh, hai bên đánh nhau ròng rã 45 năm trời, vậy mà khi đã lấy được nước (1802), vẫn đối xử tốt với con cháu họ Trịnh chứ đâu đến cạn tàu ráo máng như với Tây Sơn?

Đôi nét lịch sử

Sau 25 năm chiến đấu kiên trì và gian khổ, ngày mồng 3 tháng 5 năm Tân Dậu (13/6/1801) Nguyễn Vương (vua Gia Long) tái chiếm kinh đô cũ Phú Xuân, đuổi vua tôi Cảnh Thịnh chạy dài ra Bắc. Một năm sau, ngày mồng 2 tháng 5 năm Nhâm Tuất (1/6/1802), tuy chưa chính thức lên ngôi hoàng đế (1) nhưng theo lời đề nghị của bầy tôi, vua ban hành niên hiệu Gia Long, mở ra một triều đại mới của nhà Nguyễn.

Vào đầu thế kỷ XX, vua Khải Định đã chọn ngày này (mồng 2 tháng Năm âm lịch) làm ngày quốc khánh của nước Đại Nam, đặt tên là ngày Hưng quốc khánh niệm. Những ai ở lứa tuổi trên 70 ở Trung kỳ, từng cắp sách đến trường có thể còn nhớ đôi chút về ngày này, nhất là ở Huế. Đó là ngày mừng đất nước thống nhất. Niên hiệu Gia Long bao hàm trong ý nghĩa đó – vua muốn nói ông là người đã đi từ Gia Định thành tới Thăng Long thành để thống nhất đất nước (Võ Hương-An, Thăng Long và Gia Long).

Ngay sau khi chiếm lại Phú Xuân và trong khi vua Cảnh Thịnh của Tây Sơn đang còn làm chủ ở miền Bắc thì Nguyễn Vương đã cho “Phá hủy mộ giặc Tây Sơn Nguyễn Văn Huệ, bổ săng, phơi thây, bêu đầu ở chợ” (Thực lục I, tr.473).

Sau khi chiếm được Bắc Hà, bắt được trọn gói vua tôi, anh em vua Cảnh Thịnh, hoàn thành cuộc thống nhất đất nước từ Nam chí Bắc, vua Gia Long khải hoàn về kinh. Ngày Giáp Tuất tháng 11 năm Gia Long thứ 1 (7 tháng 11 Nhâm Tuất, 1/12/1802) vua đem tù binh ra làm lễ hiến phù ở Thái Miếu. Hiến phù là lễ trình diện tù binh trước bàn thờ tổ tiên, và Thái Miếu là nơi thờ 9 đời chúa Nguyễn.

Sau lễ, “Sai Nguyễn Văn Khiêm là Đô thống chế dinh Túc trực, Nguyễn Đăng Hựu là Tham tri Hình bộ áp dẫn Nguyễn Quang Toản [vua Cảnh Thịnh] và em là Quang Duy, Quang Thiệu, Quang Bàn ra ngoài cửa thành, xử án lăng trì, cho 5 voi xé xác, đem hài cốt của Nguyễn Văn Nhạc và Nguyễn Văn Huệ giã nát rồi vất đi, còn xương đầu lâu của Nhạc, Huệ, Toản và mộc chủ [bài vị] của vợ chồng Huệ thì đều giam ở Nhà đồ Ngoại [Ngoại Đồ Gia, cơ quan chế tạo của triều đình, sau gọi là Võ Khố] (năm Minh Mệnh thứ 2 đổi giam vào ngục thất cấm cố mãi mãi). Còn đồ đảng là bọn Trần Quang Diệu, Võ Văn Dũng đều xử trị hết phép, bêu đầu cho mọi người biết. Xuống chiếu bố cáo trong ngoài” (Thực lục I, tr.531).

Trong chiếu bố cáo cho toàn dân được rõ về lễ hiến phù ngày 7 háng 11 Nhâm tuất, có câu mở đầu: “Trẫm nghe, vì chín đời mà trả thù là nghĩa lớn kinh Xuân Thu…” và kết thúc bằng câu “Nhạc Huệ trời đã giết rồi, cũng đem phanh xác tan xương, để trả thù cho Miếu Xã, rửa hận cho thần nhân” (Thực lục I, tr.532,533).

Theo tài liệu của Bissachère, trước khi nhận lãnh cái chết thảm khốc, anh em vua Cảnh Thịnh còn bị bắt phải chứng kiến cảnh lính tráng tiểu tiện vào sọt đựng hài cốt của cha (Nguyễn Huệ) và bác (Nguyễn Nhạc) (theo hồi ký của Bissachère) trước khi hài cốt bị đem “giã nát rồi vất đi”.

Phẩm bình của lịch sử

Tại miền Nam trước 1975, có hai bộ thông sử tiếng Việt thông dụng là Việt Nam Sử Lược của Trần Trọng Kim và Việt Sử Toàn Thư của Phạm Văn Sơn. Viết về vua Gia Long, cả hai bộ sử đều giống nhau ở một điểm: có phê phán sự hẹp lượng của vua Gia Long qua việc giết hại công thần (vụ án Nguyễn Văn Thành và vụ án Đặng Trần Thường), có kể rõ việc hành hình trả thù Tây Sơn nhưng hoàn toàn không bình luận, phê phán gì đến sự “quá tay” trong việc này. Tại sao?

Hoa Bằng, tác giả Quang Trung, Anh hùng dân tộc (Nxb Bốn Phương, Saigon, 1953) khi kết luận thiên biên khảo đầu tiên bằng tiếng Việt về đề tài này đã ngậm ngùi viết: “Vậy mà Nã Phá Luân [Napoléon I] được gởi nắm xương trong đền Invalides để cho người sau hoài niệm, viếng thăm; còn Quang Trung: mả phải đào, xương phải tán, dòng dõi bị chu di, sự nghiệp liệt liệt oanh oanh gói tròn trong một chữ ‘Ngụy’”.

Nhà viết sử Trần Gia Phụng trong Nhà Tây Sơn (Nxb Non Nước, Toronto, 2005) cũng đã có lời bình phẩm nhẹ nhàng nhưng nghiêm khắc: “Cuộc trả thù được vua Gia Long xem là ‘nghĩa lớn Kinh Xuân Thu’ nhưng hành hạ di cốt địch thủ trước mắt con cái họ trái hẳn với đạo lý cổ truyền của dân tộc” (tr.240).

Phê bình mạnh tay, mạnh mẽ hơn có Quách Giao:

Nhà Nguyễn đối với nhà Tây Sơn vô cùng khắc nghiệt. Quật mả Vua Thái Ðức, Vua Quang Trung, chém giết dòng họ, tướng tá nhà Tây Sơn đến thế, Nguyễn Phúc Ánh chưa cho là đủ, còn truyền đào mồ mả của cha ông hai nhà anh hùng áo vải và của những người đã theo nhà Tây Sơn và đã chết trước khi non sông đổi chủ.

Còn đối với Nhà Tây Sơn thì Nguyễn Phúc Ánh chém tất cả dòng họ, từ Vua Bửu Hưng [Cảnh Thịnh], cho tới một em bé mới sanh mà đã lọt vào ngục thất. Lại truyền đào mả Vua Thái Ðức và Vua Quang Trung, nghiền xương đổ xuống bể. Còn sọ thì đem xiềng nơi ngục thất trong Hoàng Cung để làm lọ đi tiểu.

Ðể nhổ cỏ cho sạch gốc, Nguyễn Phúc Ánh sức mọi nơi truy tầm những bà con gần xa của họ Nguyễn Tây Sơn, và những Tướng Tá của Tây Sơn còn trốn tránh nơi sơn dã. Hai người con Vua Thái Ðức là Văn Ðức, Văn Lương và cháu nội, con Nguyễn Bảo, là Văn Ðẩu, nương náu nơi Mộ Ðiểu, vùng An Khê.

Vua tôi Nhà Nguyễn biết nhưng sợ người Thượng, không dám đến bắt. Mãi đến năm Minh Mạng thứ 12 (1832) thấy tình thế đã yên, ba chú cháu mới đem nhau về thăm quê cũ ở Kiên Mỹ. Bọn bất lương đi mật báo. Quân Nhà Nguyễn đến vây bắt giải về Phú Xuân giết chết.

Ngót 150 năm, Nhà Nguyễn cố làm cho người người quên Nhà Tây Sơn. Những người yêu nước vẫn luôn nhớ đến Nhà Tây Sơn, ngọn bút yêu nước vẫn chép đi chép lại, vẫn tìm tòi trong nơi khuất tịch những tài liệu còn dấu cất, để viết về Nhà Tây Sơn.

Và tiếng Anh hùng Áo Vải, Anh Hùng Dân Tộc mãi còn vang, khi nhẹ nhàng, khi mạnh mẽ, trên đất nước Việt Nam, từ Nam chí Bắc. Còn Nhà Nguyễn đã làm được gì?

Có người bảo rằng đã thống nhất Bắc Nam. Ðó là quên rằng chính Nhà Tây Sơn đã thống nhất Bắc Nam, rồi Nguyễn Phúc Ánh đánh chiếm trên tay Ðông Ðịnh Vương và Cảnh Thịnh. Sau bao phen bể nổi dâu chìm Nhà Nguyễn còn để lại tiếng Rước voi, cõng rắn.

Trăm năm bia đá thời mòn

Nghìn năm bia miệng mãi còn trơ trơ.

Trong văn hóa phương Tây, đánh nhau là đánh nhau nhưng không có chuyện trả thù kẻ chiến bại một cách tàn nhẫn, nhất là đối với người đã chết. Do đó, khi bắt gặp hành động “dã man” này của vua Gia Long, Stanley Karnow, tác giả tiếng tăm bộ sử VietNam, A History (Penguin Book, 1984) đã viết:

“Ông ta tỏ ra chẳng khoan dung chút nào đối với kẻ thù đã chiến bại, dù đã chết hay còn sống. Binh sĩ của ông đã quật xương cốt của một cặp vợ chồng cầm đầu Tây Sơn đã chết [Nguyễn Huệ], tiểu tiện vào xương cốt đó trước sự chứng kiến của con cái họ và những người này sau đó tay chân bị trói vào 4 con voi và xé nát.” (p.65)

Nếu Nhà Tây Sơn không có Quang Trung Nguyễn Huệ với chiến thắng quân Thanh và quân Xiêm vang dội trong lịch sử thì hành động “vì 9 đời mà trả thù” của vua Gia Long chưa chắc đã bị búa rìu dư luận nhiều như đã xảy ra.

Ngoài việc ghi chép khá rõ ràng của Quốc Sử Quán Nhà Nguyễn thì hồi ký sống động của giáo sĩ De la Bissachère về việc hành hình trả thù của vua Gia Long đối với anh em và vua tôi Cảnh Thịnh (2), đã gây tác động tâm lý không nhỏ trong giới sử học Đông Tây (Thực ra ông này không chứng kiến cuộc hành hình mà chỉ nghe ai đó kể lại).

Thử đi vào mạng lưới toàn cầu, gõ mấy từ khóa như Gia Long, Tây Sơn, Nguyễn Huệ, thì tha hồ đọc công luận phẩm bình, đa số đều chê Gia Long về việc này. Điều này cũng dễ hiễu thôi vì hào quang chiến thắng quân Xiêm và quân Thanh của vua Quang Trung rực rỡ quá, đã che mất sự thật thê thảm ở bên trong.

Thêm vào đó, với mấy chục năm lịch sử triều Nguyễn do Gia Long khai sáng, đã bị miệt thị thậm tệ, đã ảnh hưởng không ít trên sự nhận thức của người đọc, nhất là giới trẻ. Mặc dầu ngày nay gió đã đổi chiều, đã bắt đầu có sự chuyển biến trong nhận thức về sự nghiệp của Nhà Nguyễn (3) nhưng không thiếu chi người vẫn tư duy trong nếp cũ.

Câu hỏi đặt ra

Các sách sử Việt Nam viết về hành vi “tàn ác” trả thù Tây Sơn của vua Gia Long đều lấy tài liệu từ các bộ chánh sử của Nhà Nguyễn (Đại Nam Thục lục đệ nhất kỷ, Đại Nam Liệt Truyện ), trước khi biết đến các chi tiết khác do nguồn sử liệu Tây phương cung cấp. Sử thần Nhà Nguyễn trong Quốc Sử Quán đã không giấu diếm gì cả, viết trắng chuyện này ra cho hậu thế cùng biết, người sau chỉ lặp lại, chỉ thêm lời bình phẩm nặng nể mà không có bớt.

Riêng người viết, trong niềm ngưỡng mộ chiến thắng oanh liệt hào hùng của vua Quang Trung trước quân Xiêm và quân Thanh xâm lăng, ban đầu thì cũng đồng ý với những bình phẩm chê trách hành động của vua Gia Long đối với Tây Sơn là thái quá, tàn nhẫn, nhưng sau đó, khi được biết những nguồn tin khác, không khỏi đắn đo tự hỏi và tìm lời giải đáp.

Vua Gia Long vốn không phải là con người hiếu sát (4) .Ngay cả việc đối với họ Trịnh, hai bên đánh nhau ròng rã 45 năm trời, vậy mà khi đã lấy được nước (1802), vẫn đối xử tốt với con cháu họ Trịnh chứ đâu đến cạn tàu ráo máng như với Tây Sơn?

Sau khi làm chủ Bắc hà, vua “Sai chọn người dòng dõi họ Trịnh để giữ việc thờ cúng họ Trịnh. Trước là khi đại giá Bắc phạt, người họ Trịnh ai ai cũng sợ bị giết. Vua thấu rõ tâm tình, xuống chiếu dụ rằng: ‘Tiên đế ta với họ Trịnh vốn là nghĩa thông gia. Trung gian Nam Bắc chia đôi, dần nên ngăn cách, đó là việc đã qua của người trước, không nên nói nữa. Ngày nay, trong ngoài một nhà, nghĩ lại mối tình thích thuộc bao đời, thương người còn sống, nhớ người đã mất, nên lấy tình hậu mà đối xử. Vậy nên cùng báo cho nhau, họp chọn lấy một người trưởng họ, giữ việc thờ cúng để giữ tình nghĩa đời đời” (Thực lục I, tr.508).

Vậy là Trịnh Tư được giao lo việc thờ cúng, họ Trịnh được cấp 500 mẫu ruộng để lấy huê lợi cúng tế hàng năm, 247 người họ Trịnh được xét tha thuế dinh và miễn binh dao (đi lính và chịu sưu dịch).

Ai cũng biết La Sơn Phu tử Nguyễn Thiếp, được coi như một Gia Cát Lượng của vua Quang Trung, một cố vấn tối cao, được vua quan trên dưới đều kính nể (4 lần vua khẩn khoản mời ra giúp, cuối cùng nhận chức Viện trưởng Viện Sùng Chính năm 1790, giúp vua chấn chỉnh việc giáo dục, văn hóa, giúp vua chọn đất Nghệ An làm Phượng Hoàng trung đô…).

Khi Nguyễn Vương tái chiếm Phú Xuân, ông đang ở Huế giúp vua Cảnh Thịnh nhưng không chạy theo khi vua đào thoát (hay chạy theo không kịp?) và dường như không bị bị bắt mà chỉ quản thúc tại gia, dù phía Nguyễn Vương biết rõ lý lịch, sau đó Nguyễn Vương đã ra lệnh:

“Thả xử sĩ ở Nghệ An là Nguyễn Thiếp về. Thiếp là người xã Nguyệt Áo huyện La Sơn, đậu Hương tiến đời Lê, làm quan huyện Thanh Chương, bỏ quan về nhà. Khi nhà Lê mất, theo lời mời của Nguyễn Quang Toản mà ở lại Phú Xuân. Tới nay vào yết kiến, xin trở về làng. Vua [Nguyễn Vương] dụ rằng ‘Khanh là người tuổi tác, đạo đức, rất được người ta trông cậy. Sau khi trở về núi nên khéo léo đào tạo lấy nhiều học trò để ra sức phò giúp thịnh triều, khỏi phụ tấm lòng rất mực mến lão kính hiền của ta.’ [người viết in đậm]. Bèn sai quan quân đưa về” (Thực lục I,tr.445).

Lại năm 1803, phái đoàn do vua Cảnh Thịnh phái đi sứ Nhà Thanh (gồm Lê Đức Thận, Nguyễn Đăng Sở và Vũ Duy Nghi) bị trả về nước, bị quan Bắc thành bắt giải về Kinh, vua Gia Long tha hết cho về quê. Lại khi Bộ Hình tâu xin vua định đoạt số phận của người vợ lẽ Nguyễn Nhạc cùng 2 người em họ tên Đại và Vạn bị bắt thì vua nói: “Vợ lẽ Nhạc là một người đàn bà thôi. Bọn Đại tuy là thân đảng của giặc Nhạc mà không dự binh quyền, nay Nhạc chết rồi, giết đi thì có ích gì?” (Thực lục I, tr.544).

Những chứng dẫn nho nhỏ đó cho thấy vua Gia Long là con người phải chăng, tùy theo người, theo trường hợp mà có quyết định tha hay phạt, chứ không phải bạ đâu giết đó, thà giết lầm hơn bỏ sót. Vậy tại sao giết Tây Sơn chưa đủ, phải hành hạ mới hả, kể cả nắm xương khô. Thù chi mà dữ vậy?

Sự thật là đây

Về chuyện vua Gia Long trả thù Tây Sơn, nhà viết sử Trần Gia Phụng đã đi xa hơn các học giả đi trước khi lần đầu tiên ông phân tích chính xác rằng:

“Không kể cá nhân ông bị quân đội Tây Sơn truy đuổi nhiều lần suýt chết, vua Gia Long thâm thù nhà Tây Sơn vì ba việc chính: thứ nhất, năm 1777 Định Vương Nguyễn Phúc Thuần [chú ruột vua Gia Long], Tân Chính Vương Nguyễn Phúc Dương [em chú bác ruột] và Nguyễn Phúc Đồng [anh ruột] bị quân Tây Sơn bắt giết ở Gia Định. Thứ nhì, hai người em [ruột] của Gia Long là Nguyễn Phúc Mân và Nguyễn Phúc Thiển bị chết về tay quân Tây Sơn năm 1783. Thứ ba, vua Quang Trung cho quật mộ của Nguyễn Phúc Côn (phụ thân của Gia Long), đem hài cốt đổ xuống sông năm 1790” (Việt Sử Đại Cương, Tập 2, tr.445).

Chừng đó nợ máu nghe đã nặng (5 người cật ruột), nhất là món nợ thứ 3, nhẹ vật chất mà nặng tâm linh và đạo đức, ít người biết. Nhưng kể vậy cũng chưa đủ.

Khi đọc câu mở đầu của chiếu bố cáo lễ hiến phù: “Trẫm nghe, vì chín đời mà trả thù là nghĩa lớn kinh Xuân Thu…” (5) (Thực lục I, tr.532) tôi không khỏi mỉm cười một mình với ý nghĩ: thiệt mấy ông đời xưa văn chương lớn lối quá, cái chi cũng lôi điển tích với sách vở ra, tô vẽ cho long trọng. Nhưng sau đó, khi đọc kỹ Thực lục mới biết mấy chữ vì 9 đời mà trả thù mang một ý nghĩa rất thực, rất cụ thể, bên cạnh màu sắc điển tích văn chương tô điểm.

Ngày 13/6/1801, Nguyễn Vương (vua Gia Long) tái chiếm kinh đô Phú Xuân, nơi ông đã vội vã ra đi khi mới 13 tuổi (ta), và ròng rã 27 năm mơ ước được trở về. Tuy đã làm chủ được Phú Xuân nhưng lực lượng hùng hậu của Tây Sơn Cảnh Thịnh vẫn còn ở bên kia lũy Trường Dục (Quảng Bình), vậy mà đến đầu tháng 8 năm đó đã lo sửa sang lăng mộ tổ tiên và cấp tốc hoàn tất ngay trong tháng.

Sao việc này lại làm gấp rút còn hơn cả công tác sửa sang thành trì, xây đồn đắp luỹ để phòng chống Tây Sơn? Xin đọc kỹ đoạn ghi chép của Thực lục sau đây, có thể thấy được lý do thúc đẩy (những chữ in đậm là do người viết, chữ ghi giữa hai ngoặc đứng [x] là chú giải của người viết):

“Tháng 9, ngày Ất hợi [ 9/8/1801], sửa lại sơn lăng.

Trước kia giặc Tây Sơn Nguyễn Văn Huệ tham bạo vô lễ, nghe nói chỗ đất phía sau lăng Kim Ngọc (tức lăng Trường Mậu) [lăng của chúa Ninh Nguyễn Phúc Thái] rất tốt, định đem hài cốt vợ táng ở đó. Hôm đào huyệt, bỗng có hai con cọp ở bụi rậm nhảy ra, gầm thét vồ cắn, quân giặc sợ chạy. Huệ ghét, không muốn chôn nữa. Sau Huệ đánh trận hay thua, người ta đều nói các lăng liệt thánh [các chúa Nguyễn] khí tốt nghi ngút, nghiệp đế tất dấy.

Huệ bực tức, sai đồ đảng đào các lăng, mở lấy hài cốt quăng xuống vực. Lăng Hoàng Khảo ở Cư Hóa [lăng Cơ Thánh của Nguyễn Phúc Côn, thân sinh vua Gia Long] Huệ cũng sai Đô đốc Nguyễn Văn Ngũ đào vứt hài cốt xuống vực ở trước lăng. Nhà Ngũ ở xã Kim Long bỗng phát hỏa. Ngũ trông thấy ngọn lửa chạy về. Người xã Cư Hóa là Nguyễn Ngọc Huyên cùng với con là Ngọc Hồ, Ngọc Đoài ban đêm lặn xuống nước lấy vụng hài cốt ấy đem giấu một nơi. Đến nay, Huyên đem việc tâu lên.

Vua thương xót vô cùng, thân đến xem chỗ ấy, thì vực đã bồi cát mấy chục trượng. Tức thì sai chọn ngày lành làm lễ cáo và an táng lại. Các lăng đều theo nền cũ mà xây cao lên. Ngày Kỷ hợi [1/11/1801], vua thân đến tế cáo, nghẹn ngào sa lệ, bầy tôi đều khóc cả. Sai đổi xã Cư Hóa làm xã Cư Chính, cho dân miễn dao dịch làm hộ lăng. Cho Huyên làm Cai đội (năm Minh Mệnh thứ 11[1830] phong An Ninh bá, lập đền thờ ở núi Cư Chính) con là Ngọc Hồ, Ngọc Đoài tòng quân ở Bình Định cũng được gọi về hậu thưởng cho” (Thực lục I, tr.466).

Gạt ra ngoài những chi tiết hoa lá cành như hai con cọp trong bụi rậm nhảy ra, đang đào mả thì nhà cháy, v.v., đoạn sử ngắn ngủi do Thực lục ghi lại tiết lộ hai điều quan trọng mà ít người biết đến hoặc biết mà vì một lý do nào đó đã lơ đi hoặc chỉ phớt nhẹ nói qua:

– Thứ nhất, Quang Trung Nguyễn Huệ đã đào hết lăng tẩm của 8 đời chúa Nguyễn tại Thừa Thiên, lấy hài cốt ném xuống sông. Việc này cộng với việc giết chết vị chúa thứ 9 là Định Vương Nguyễn Phúc Thuần tại Long Xuyên năm 1777 thì quả nhiên vua Gia Long tính sổ 9 đời không sai chậy chút nào. Vì vậy có thể nói được rằng chữ 9 đời có một ý nghĩa rất cụ thể.

Đây là 8 đời chúa Nguyễn:

  1. Chúa Tiên Nguyễn Hoàng (1558-1613);
  2. Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên (1613-1635);
  3. Chúa Thượng Nguyễn Phúc Lan (1635-1648);
  4. Chúa Hiền Nguyễn Phúc Tần (1648-1687)
  5. Chúa Ngãi Nguyễn Phúc Thái (1687-1691);
  6. Chúa Minh Nguyễn Phúc Chu (1691-1725);
  7. Chúa Ninh Nguyễn Phúc Thụ (1725-1738);
  8. Võ Vương Nguyễn Phúc Khoát (1738-1765);

Về ông tổ Nguyễn Kim, có lẽ vì không biết đích xác mộ phần nẳm ở đâu trong cái bát ngát của núi Triệu Tường ở Thanh Hóa, nên vua Quang Trung đành phải cho qua mà không tính sổ.

Tám đời chúa Nguyễn này không có hận thù gì với anh em Tây Sơn, đã có công rất lớn đối với dân tộc và đất nước khi kế tục nhau mở nước về phương Nam, đến tận Cà Mau, Châu Đốc, cống hiến cho tổ quốc non một nửa nước, trài dài từ Phú Yên trở vào Nam, với đất đai trù phú, nguồn lợi dồi dào, rộng hơn lãnh thổ nam tiến của các triều Lý, Trần, Hồ và Hậu Lê cộng lại. Không có sự nghiệp này thì hậu thế ngày nay lấy chi để khoe với thế giới rằng “nước ta hình cong như chữ S” với “rừng vàng biển bạc”?!

– Thứ hai: Phần mộ của ông Nguyễn Phúc Côn, thân sinh vua Gia Long cũng bị quật lên và hài cốt ném xuống sông.

Ông Nguyễn Phúc Côn là con thứ hai của Võ Vương Nguyễn Phúc Khoát, mất năm 1765, khi con là Nguyễn Phúc Ánh đang còn bé. Khi vua Gia Long lên ngôi Hoàng đế (1806) mới truy tôn cha làm Hưng Tổ Hiếu Khang Hoàng Đế, chứ cho đến khi chết dưới tay quyền thần Trương Phúc Loan, ông chẳng làm vua làm chúa gì. Chỉ vì con ông là Nguyễn Phúc Ánh dám chống lại Tây Sơn mà ông đã không được ngủ yên, lâm vào cảnh con làm cha chịu!

Nguyễn Phúc Tộc Thế Phả cho biết thêm một chi tiết khác:

“Theo truyền thuyết, khi Tây Sơn khai quật hài cốt đức Hưng Tổ ném xuống sông thì một hôm Nguyễn Ngọc Huyên bỏ lưới bắt cá, sau ba lần đều thấy cái sọ nằm trong lưới. Huyên cho là sọ của một vị nào anh linh nên kiếm nơi an táng tử tế. Khi vua Gia Long lên ngôi, đi tìm lại hài cốt của thân phụ, nghe người làng tường thuật, ngài cho đòi Ngọc Huyên bảo chỉ chỗ. Khi đào được sọ lên, vua chích huyết ở tay mình cho giọt vào sọ, sọ liền hút những giọt huyết này (lối thử này cho biết mối liên hệ cốt nhục giữa hai người)” (tr.193).

Thực lục có nói khi Nguyễn Ngọc Huyên chết thì được lập đền thờ và phong làm An Ninh bá. Ở thượng lưu sông Hương có một ngôi miếu, tục gọi là miếu Ông Chài, chính là miếu ông Huyên vậy.

Trong văn hóa Việt Nam, phận làm con cháu là phải lo gìn giữ mồ mả tiên tổ cha ông. Do đó chúng ta thông cảm với vua Gia Long chỉ trong 2 tháng sau khi tái chiếm Phú Xuân đã vội vã hoàn tất việc tu sửa lăng mộ bởi khi đã biết tình trạng lăng mộ bị phá tanh banh thê thảm như thế thì không một ai có thể chờ đợi được nữa.

Trong lịch sử Việt Nam, việc tranh giành quyền lực dẫn đến những hành động giết hại nhau tàn nhẫn không phải là hiếm. Điển hình, để cướp ngôi nhà Lý, Trần Thủ Độ không ngần ngại dồn Lý Huệ Tông vào chỗ chết, với ý đồ nhổ cỏ tận gốc, mặc dù Huệ Tông đã biết thân phận, bỏ ngai vàng, vào tu ở chùa Chân Giáo. Đã thế, Trần Thủ Độ còn bày mưu sập bẫy tôn thất Nhà Lý chôn sống trọn gói (may mà Hoàng tử Lý Long Tường nhanh chân thoát qua tị nạn ở Cao Ly, trở thành thuỷ tổ họ Lý của xứ Đại Hàn ngày nay).

Nhưng có lẽ trong cuộc tranh chấp quyền lực chưa có ai trong lịch sử phải trả cái giá 5 mạng người ruột thịt và 9 ngôi mộ cha ông tiên tổ tanh banh với xương cốt không biết đâu tìm như trường hợp vua Gia Long trong khi đối đầu với Tây Sơn để phục hồi cơ nghiệp của ông cha đã tốn công xây dựng.

Ở đời, có vay thì có trả. Nợ nào cũng có tính lãi suất, chỉ có khác là nặng hay nhẹ, không hình thức này cũng hình thức khác. Nếu Quang Trung Nguyễn Huệ không tạo nhân ác thì có thể đã không gặp quả ác. Hận thù luôn luôn vẫy gọi thù hận là chuyện thường của thế gian, huống chi lại có yếu tố tranh giành quyền lực trong đó, tham lam và sân hận hẳn phải bốc lên ngùn ngụt.

Phải chăng nên thử tự đặt mình vào địa vị của vua Gia Long để có nhiều thông cảm và có lời phẩm bình phải chăng hơn.

Một vài cảm nghĩ

Là hậu thế, có lẽ không mấy ai vui khi biết sự thật của tấn thảm kịch Nguyễn Quang Trung và Nguyễn Gia Long. Cả hai, đối với chúng ta, đều có chỗ đáng tôn vinh lẫn chỗ bất cập. Riêng ngưởi viết, từ tấn thảm kịch lịch sử này, học hỏi được một đôi điều, xin gọi là chia sẻ.

1/ Qua việc điện thư của bạn bè và thân hữu gởi đến tới tấp kèm chuyện “Một ngày lễ Vu lan sầu thảm” của Tịnh Thuỷ, tôi nhận ra rằng té ra loại “lịch sử tiểu thuyết” dễ đi vào lòng người hơn là chính sử khô khan. Đồng ý khi tiểu thuyết hóa lịch sử thì tha hồ cho trí tưởng tượng vẽ vời nhưng cái căn bản của nó xin đừng đổi trắng thay đen.

Thực lục ghi rõ vụ hành hình vua tôi anh em Cảnh Thịnh diễn ra ngày giáp tuất tháng 11 năm Gia Long thứ 1 tức ngày 7 tháng 11 Nhâm Tuất, 1/12/1802. Làm chi có ngày Vu Lan trong đó? Có lẽ tác giả muốn gây ấn tượng cho ngưởi đọc về sự tàn ác khó dung tha của vua Gia Long nên mới lựa một ngày như thế. Tội nghiệp cho vua! Vua chỉ dự lễ hiến phù, không dự cuộc hành hình, chỉ sai quan thi hành, nên cuộc đối thoại tay đôi giữa vua và bà Bùi Thị Xuân cũng chỉ là cơ hội bày ra để mạt sát thoải mái. Tội nghiệp.

2/ Việc cải táng mộ ông Nguyễn Phúc Côn có thể hiểu được, vì tìm được hài cốt và hài cốt này đã được vua Gia Long xác tín rằng đó là di cốt của người đã sinh thành ra ông. Nhưng với 8 chúa thì sao? Sử nói Các lăng đều theo nền cũ mà xây cao lên. Đồng ý là xây lên cao, làm cho to lớn đẹp đẽ hơn xưa, nhưng hài cốt không tìm thấy thì chôn cái gì trong đó? Chẳng lẽ chỉ là một ngôi mộ trống không? Một cái mả gió?

Trong một dịp về thăm Huế sau 7 năm “đi học làm người tốt” (!), tôi được biết sau năm 1975, do đói quá, người ta đã làm bậy. Việc đào trộm mồ mả lăng tẩm giới quyền quí đã xảy ra với ý đồ tìm vàng bạc châu báu tùy táng. Người bạn kể cho nghe (tôi chưa có cơ hội kiểm chứng) khi cụ Vương Hồng Sển, nhà sưu tập đồ cổ nổi tiếng của Miền Nam, biết được kẻ gian đã kiếm được nữ trang trong lăng Hoàng Thái Hậu Từ Dũ (vợ vua Thiệu Trị, mẹ vua Tự Đức) và đem bán thì cụ đã kêu trời.

Dưới cái nhìn cơm áo của kẻ trộm, đó là vàng, tính theo thời giá của chỉ và lượng. Dưới cái nhìn của cụ Vương, đó là đổ cổ vô giá của quốc gia! Nhưng đó không phải là chi tiết tôi quan tâm, vì bảo vật quốc gia người ta bán ra nước ngoài nhiều rồi. Chi tiết lý thú mà tôi nghe được đã giúp tôi hiểu biết thêm và lý giải thắc mắc nêu trên. Chi tiết đó là, bọn kẻ trộm, khi đào đến quan tài của một ông chúa nào đó đã không thấy hài cốt mà chỉ thấy hình người ta bằng gỗ! Điều này xác nhận giả thiết mà tôi đã nghĩ trong đầu nhưng không biết cách nào để kiểm chứng, ấy là tục chiêu hồn nạp táng.

“Chiêu hồn nạp táng” là gì?

“Trong gia phả các họ rất chú trọng mục: Mộ táng ở đâu. Trong mục này có một số trường hợp ghi chú: “Chiêu hồn nạp táng”. Đó là những ngôi mộ không có tử thi, hài cốt, mộ người chết trận, chết đuối hay do thú dữ vồ… không tìm được tử thi. Thân nhân làm hình nhân và làm lễ an táng theo như lễ an táng thông thường.

Được nghe các cụ kể lại rằng: chất liệu làm hình nhân, có địa phương dùng cây núc nác (còn gọi là sò đo thuyền, mộc hồ điệp, nam hoàng bá, bạch ngọc nhi). Núc nác là loại gỗ mềm và xốp, dễ tạo hình, chôn dưới đất lâu hoai, lại dễ kiếm vì mọc ở nhiều nơi. Có địa phương dùng bùn lấy ở giữa dòng sông, có địa phương dùng mùn đào ở giữa ngã tư đường cái.

Hình nhân được đẽo gọt hoặc nhào nặn thô sơ, có đầu mình chân tay là được (vì đa số không phải là nghệ nhân). Kích thước của hình nhân khoảng 30-40 cm chiều dài. Thi hài tượng trưng đó cũng được khâm liệm, đưa vào áo quan làm bằng gỗ vàng tâm, kích thước nhỏ bé, hoặc đưa vào tiểu sành.

Trên hình nhân có phủ lên linh vị viết trên giấy kim tuyến, nội dung giống như linh vị đặt ở bàn thờ. Trước khi làm lễ an táng có mời thầy cúng làm bùa ấn phù phép để vong hồn nhập vào hình nhân. Lễ an táng và các lễ các lễ khác cũng tiến hành như tang lễ thông thường.

3/ Hình như có một nhà tư tưởng nào đó đã nói: “Làm thầy thuốc lầm thì chết một người; làm thầy địa lý lầm thì giết một họ; làm chính trị lầm thì giết một nước, làm làm văn hóa lầm giết cả một đời”.

Dưới ảnh hưởng của môn phong thủy Trung Hoa, người Việt từ vua cho chí dân đều tin rằng âm phần tổ tiên có ảnh hưởng trực tiếp đến sinh mệnh và tương lai của con cháu. Bởi vậy ai cũng mong muốn tìm cho được một huyệt mả tốt để được kết phát, để con cháu được hưởng phước vinh hoa phú quí dài lâu. Bởi vậy, để tận diệt kẻ thù không gì bằng triệt long mạch, phá huyệt mộ, đào mả cha ông nhà người ta lên.

Làm thế thì chắc chắn con cháu không thể nào ngóc đầu lên được, lấy gì mà chống trả. Quang Trung Nguyễn Huệ, ngoài việc sử dụng binh lực đánh Nguyễn Vương chạy dài ra biển, trốn qua đến Xiêm La hai lần, vẫn không quên sử dụng chiêu thức này để hỗ trợ. Và để cho chắc ăn, thà phá lầm hơn bỏ sót, đã không những quật mồ thân sinh vua Gia Long là huyết thống trực hệ mà còn quật mồ cả 8 đời chúa Nguyễn xa lắc. Thật là một sự tính toán chu đáo.

Tuy toan tính chu đáo như vậy nhưng Nhà Tây Sơn Nguyễn Huệ chỉ tồn tại có 14 năm (1788-1802, 1788 là năm vua Quang Trung đăng quang trước khi ra Bắc phá quân Thanh), trong khi Nguyễn Vương, mặc dầu bị đánh trúng tử huyệt (theo quan niệm phong thủy) nhưng sau 25 năm bền bĩ chiến đấu nhọc nhằn, đã thống nhất đất nước, phục hưng được cơ nghiệp tổ tiên, lập ra triều đại mới, tồn tại 143 năm (1802-1945).

Vậy là thế nào? Chẳng lẽ phong thủy hoàn tòan là một thứ tin mê tín dị đoan? Không, không thể vì vậy mà kết luận phong thủy một cách hồ đổ như thế được. Cái nước Mỹ của khoa học kỹ thuật tiến bộ nhất thế giới này cũng đang chạy theo Feng Shui (Phong thủy) của nền văn minh cổ Trung Hoa, có thua chi Việt Nam xưa và nay đâu, có điều họ chú trọng đến dương cơ hơn âm phần. Như vậy phải có một yếu tố gì khác làm cho độc chiêu do vua Quang Trung phát ra đã không có hiệu quả. Tôi chợt nhớ đến chữ Đức trong câu ca dao: Người trồng cây hạnh người chơi/ Ta trồng cây đức để đời về sau.

Trong 8 đời chúa Nguyễn, không thấy ông nào làm điều gì thất đức. Ông nào cũng lo làm cho dân giàu nước mạnh. Lịch sử cuộc nam tiến đi từ Phú Yên đến Cà Mau-Châu Đốc chứng minh điều đó. Hậu thế đã được thừa hưởng biết bao phúc lợi từ sự nghiệp nam tiến đó!

Có 3 ông chúa mang danh hiệu khác người: Chúa Sãi, chúa Hiền, chúa Ngãi. Nghe nôm na và thân tình biết mấy. Nếu cai trị mà không được dân thương mến và biết ơn thì làm chi có những cách gọi kém vương giả nhưng giàu tình cảm như thế?

Có đến 4 ông chúa, ngoài tên và vương hiệu, lại tự xưng là đạo nhân, như Thiên Túng đạo nhân (chúa Minh Nguyễn Phúc Chu), Vân Tuyền đạo nhân (chúa Ninh Nguyễn Phúc Thụ) hay Từ Tế đạo nhân (Võ Vương Nguyễn Phúc Khoát), Khánh Phủ đạo nhân (Định Vương Nguyễn Phúc Thuần). Đó cũng là một nét đặc biệt.

Nhiều ông chúa xây chùa (chúa Tiên lập chùa Thiên Mụ, Long Hưng, Bảo Châu, Kính Thiên; chúa Hiền lập chùa Túy Vân) hay trùng tu chùa, đúc chuông, thỉnh sư giảng Pháp (chúa Minh).

Có lẽ nhờ biết tu nhân tích đức mà Đức năng thắng số, Số bất cập đức nên tai qua nạn khỏi, như câu tục ngữ mà ông bà xưa thường nói để dạy khôn cho con cháu: Trời hại mới lo, người hại như phấn nhồi. Đó là nói nôm na, cho có vẻ chính xác và minh triết hơn thì đấy chính là nhân quả nghiệp báo. Theo thiển ý, có lẽ hiểu theo cách này mới giải thích được chỗ bất cập của phong thuỷ.

————-

Chú thích:

(1) Mãi đến mùa hạ năm 1806 (Bính Dần) vua mới chính thức làm lễ lên ngôi Hoàng đế tại điện Thái Hoà.

(2) Có thể xem: La Relation sur le Tonkin et la Cochinchine, hồi ký của Bissachère viết năm 1807 do Charles B. Maybon biên tập và xuất bản năm 1920, từ trang 118 đến trang 120 trong http://www.archive.org/stream/larelationsurlet00labi#page/n1/mode/2up

(3) Ngày 18 và 19/10/2008 tại Thanh Hóa có một cuộc hội thảo “Đánh giá lại chúa Nguyễn và Vương triều Nguyễn” được phóng viên ghi nhận là “một hội thảo lịch sử”, có lẽ vì phải chuẩn bị tài liệu đến 20 năm và tỉnh Thanh Hóa đã tài trợ gần một tỉ đồng VN để tổ chức, Có hai nhận xét quan trọng được ghi nhận:

“Theo GS Văn Tạo, nguyên Viện trưởng Viện Sử học, cần có nhận thức mới về nhà Nguyễn trong lịch sử dân tộc trên tinh thần “công minh lịch sử”.

“Tổng kết hội thảo, GS Phan Huy Lê, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam khẳng định: Cuộc hội thảo lần này đã nhận được sự hưởng ứng rộng rãi không chỉ của giới khoa học mà còn của dư luận xã hội, chứng tỏ những nhận thức trước đây về vai trò của chúa Nguyễn và vương triều Nguyễn trong lịch sử dân tộc theo hướng phê phán và phủ định đã không còn thỏa đáng nữa” (http://www.thethaovanhoa.vn/133N20081020034945468T0/danh-gia-lai-chua-nguyen-va-vuong-trieu-nguyen-mot-hoi-thao-lich-su.htm

(4) Vua Gia Long có một thanh gươm mang tên Qui Y. Sử ghi rằng thanh gươm này có tính ưa giết người (hiếu sát), Tối hôm nào gươm tự động thoát ra khỏi vỏ thì hôm sau thế nào cũng có người phạm tội bị chém bằng thanh gươm đó. Vua Gia Long ghét tính hiếu sát của gươm bèn đem qui y cửa Phật và đặt tên là Qui Y (Quốc Triều Chánh Biên Toát Yếu).

(5) “Xuân Thu, Công Dương truyện: Trang công năm thứ 4 chép: Tề Tướng công giết nước Kỷ, vì ông tổ xa đời là Ai công mà phục thù, đời gọi là mối thù 9 đời” (Chú thích của dịch giả Thực lục I, tr.532).

Nguồn: Nhà nghiên cứu lịch sử Võ Hương An (Khamphahue.com.vn)

Tôi đã chơi nhiều trò chơi "mối thù gia đình" với gia đình và bạn bè của tôi, và bây giờ tôi đang chia sẻ mục yêu thích của tôi với bạn.

"Family Feud" is a fun game that's perfect for parties and gatherings. You can even play it online over Zoom or Skype!

"Family Feud" là một trò chơi thú vị hoàn hảo cho các bữa tiệc và các cuộc tụ họp. Bạn thậm chí có thể chơi trực tuyến qua Zoom hoặc Skype!

Hình ảnh được tạo bằng canva

Cách chơi mối thù gia đình

Một trò chơi điển hình bắt đầu với ba vòng thông thường mà mỗi người có một câu hỏi. Những điều này được theo sau bởi một vòng tiền nhanh với năm câu hỏi. Vì vậy, có tổng cộng tám câu hỏi cho mỗi trò chơi.

Cách chơi các vòng bình thường

  1. Chọn một người để trở thành "chủ nhà". Chủ nhà là người chơi duy nhất có thể xem các câu hỏi và câu trả lời.
  2. Chia phần còn lại của người chơi thành hai đội. Đối với mỗi câu hỏi, một người chơi từ mỗi đội sẽ được chọn để nghe câu hỏi trước. Những người chơi đó sẽ có một cơ hội để trả lời câu hỏi. Đội của người chơi có câu trả lời có giá trị nhiều nhất để bắt đầu vòng.
  3. Người chơi từ đội đó đưa ra đoán một lần, theo thứ tự. Bất cứ khi nào một câu trả lời nhất định chồng chéo với câu trả lời trước đó, máy chủ sẽ bảo người chơi đoán lại. Nếu một câu trả lời quá mơ hồ, chủ nhà sẽ cho người chơi nói cụ thể hơn. Một câu trả lời không chính xác kiếm được cho đội một cuộc đình công. Nếu một nhóm đoán tất cả các câu trả lời trước khi kiếm được ba cuộc đình công, tổng giá trị câu trả lời của họ được thêm vào điểm số của họ.
  4. Sau ba cuộc đình công, đội kia có một cơ hội để đoán một câu trả lời còn lại. Nếu họ đoán chính xác, họ sẽ đánh cắp tất cả các điểm từ các câu trả lời đúng được đưa ra bởi nhóm khác.

Cách chơi nhanh tiền

  1. Sau ba vòng đầu tiên, đội chiến thắng chọn hai người chơi rời khỏi phòng.
  2. Một người chơi trở lại và được đưa ra năm câu hỏi nhanh chóng. Họ chỉ có một cơ hội để trả lời từng câu hỏi. Máy chủ thêm tổng cộng cho các câu trả lời là chính xác.
  3. Sau đó, người chơi thứ hai trở lại và trả lời các câu hỏi theo cùng một cách. Nếu người chơi thứ hai sao chép một câu trả lời, họ phải đoán lại. Chủ nhà bổ sung tổng số người này.
  4. Nếu cả hai kết hợp để có được 200 điểm, đội được tuyên bố là người chiến thắng cuối cùng!

Vòng tiền nhanh thường được định thời (60 giây), và nó thực sự đặt mọi người vào vị trí! Bạn có thể mong đợi một số câu trả lời hài hước.

Những cách chơi khác

  • Không có đội nào: Biến thể này là một tất cả mọi người, nơi mọi người cố gắng đoán. Điều này có thể to với hơn năm người! Ghi điểm là tùy chọn. Mọi người đều có nhiều niềm vui hơn khi tất cả các câu trả lời được đoán, vì vậy khi chúng tôi chơi bài này, máy chủ thường đưa ra gợi ý cho đến khi tất cả các câu trả lời được tiết lộ. This variant is a free-for-all where everyone tries to guess. This can get loud with more than five people! Scoring is optional. Everybody has more fun when all the answers are guessed, so when we play this, the host often ends up giving hints until all the answers are revealed.
  • Bút và giấy: Điều này là phổ biến ở nhà tôi. Đọc tất cả các câu hỏi liên tiếp. (Đối xử với các câu hỏi về tiền nhanh như câu hỏi bình thường.) Mỗi ​​người chơi đưa người ta đoán cho mỗi câu hỏi, viết câu trả lời của họ trên một tờ giấy hoặc trong điện thoại của họ. Sau đó, bạn có thể thấy ai có điểm số cao nhất. This is popular at my house. Read all the questions in a row. (Treat the Fast Money questions like normal questions.) Each player takes one guess for each question, writing their answers on a piece of paper or in their phone. Then you can see who got the highest score.
  • Bút và giấy, chỉ có tiền nhanh: Đây là cách chúng ta chơi khi chúng ta có ít hơn năm người, vì ai đó phải là chủ nhà. Sau khi chơi không có đội nào cho ba câu hỏi đầu tiên trong mỗi vòng, chúng tôi chơi bút và giấy cho các câu hỏi nhanh. Nếu nhiều hơn một người chơi đưa ra dự đoán giống nhau, chúng tôi chỉ trao giải cho một trong số họ và chúng tôi cố gắng phá vỡ tổng số 200, giống như chương trình. This is how we play when we have less than five people, since someone has to be the host. After playing No Teams for the first three questions in each round, we play Pen and Paper for the Fast Money questions. If more than one player makes the same guess, we only award points to one of them, and we try to break 200 total, just like the show.
  • Các từ theo nghĩa đen: Máy chủ chỉ chấp nhận câu trả lời chính xác khi chúng xuất hiện trên trang. Đây là một nơi khác mà ý định của chủ nhà. The host only accepts answers exactly as they appear on the page. This is another one where the host's discretion is advised.

Bạn có thể chơi trực tuyến và quá zoom không?

Đúng! Family Feud hoạt động tuyệt vời trên Zoom, Skype hoặc bất kỳ chương trình hội nghị video nào khác. Bạn không cần thiết lập đặc biệt. Giống như thường lệ, bắt đầu bằng cách chọn một người làm chủ nhà và đảm bảo máy chủ có thể truy cập danh sách câu hỏi/câu trả lời. Đừng cung cấp cho bất kỳ người chơi nào khác liên kết đến danh sách để ngăn chặn gian lận!

Mẹo nhóm

Vì các thành viên trong nhóm có thể không ở cùng phòng khi bạn chơi qua hội nghị video, hãy đảm bảo rằng tất cả người chơi đều hiểu họ đang ở đội nào. Nếu chương trình bạn đang sử dụng cho phép người tham gia thay đổi nền của họ, đây có thể là một cách thú vị để phân biệt các nhóm, tất cả các thành viên của một nhóm có thể sử dụng cùng một hình ảnh nền hoặc màu sắc, trong khi nhóm khác đều sử dụng một hình ảnh khác/ màu sắc.

Cách xử lý vòng tiền nhanh trực tuyến

Khi một người chơi được chọn cần "rời khỏi phòng" cho vòng tiền nhanh, bạn có thể yêu cầu họ đi vào một phòng khác trong nhà của họ, nơi họ không thể tình cờ nghe được trò chơi. Yêu cầu họ mang theo điện thoại của họ để bạn có thể nhắn tin cho họ khi đến lúc quay lại. Thay phiên, bạn có thể có người chơi đã chọn tạm thời để lại cuộc gọi Zoom/Skype, sau đó nhắn tin cho họ khi đến lúc họ tham gia lại. Nếu tất cả những người khác thất bại, chỉ cần họ tắt tiếng trong cuộc gọi, che tai và đi "Lalalala" cho đến khi đến lượt họ.

Chắc chắn hãy thử biến thể bút và giấy!

Định dạng bút và giấy là hoàn hảo cho chơi trực tuyến, vì bạn không phải lo lắng về việc thiết lập các đội hoặc làm vòng tiền nhanh. Mỗi người tham gia cần một cái gì đó để viết/nhập, cho dù đó là bút và giấy, bảng trắng, điện thoại, chương trình xử lý văn bản trên máy tính của họ, v.v. (nếu chương trình hội nghị video của bạn cho phép nhắn tin riêng, người chơi thậm chí có thể gửi tin nhắn trực tiếp Câu trả lời cho chủ nhà.) Hãy thử!

Mối thù gia đình hay vận may gia đình?

Family Feud đã có hàng tấn chuyển thể khu vực, từ 100 Argentinos Dicen của Argentina đến Super Family 100. Phiên bản Anh được gọi là Forts Fortunes, và lần đầu tiên được phát sóng vào năm 1980. Gia đình vận may gần giống với mối thù của gia đình được gọi là "tiền lớn" ở Anh (cũng, bảng trả lời ở Fortunes có biệt danh thú vị là "Ông Babbage"). Vì lối chơi là như nhau, những ý tưởng câu hỏi này cũng hoạt động tốt cho việc chơi vận may gia đình ở nhà!

We surveyed 100 people, and what did they say?

Chúng tôi đã khảo sát 100 người, và họ đã nói gì?

Hình ảnh được tạo bằng canva

Trò chơi 1

"Hãy bắt đầu mối thù gia đình!"

Kể tên một lý do bạn có thể thoát khỏi một gia đình cũ.

Câu trả lời# Câu trả lời

Bị hỏng

29

Xấu xí

22

Ly hôn

18

Bán/cần tiền

12

Quá nhiều thứ

10

Mối thù gia đình

5

Di chuyển

2

Những đứa trẻ ngày nay dành phần lớn thời gian của chúng ở đâu?

Câu trả lời# Câu trả lời

Room/bed

28

Bị hỏng

22

Xấu xí

16

Ly hôn

12

Bán/cần tiền

10

Quá nhiều thứ

4

Mối thù gia đình

4

Di chuyển

Câu trả lời# Câu trả lời

Bị hỏng

35

Groceries/shopping

24

Xấu xí

12

Ly hôn

6

Bán/cần tiền

6

Quá nhiều thứ

4

Mối thù gia đình

Di chuyển

Câu trả lời# Câu trả lời

Bị hỏng

24

Baby/child

19

Xấu xí

16

Ly hôn

13

Hot/cold

12

Hungry/thirsty

6

Mối thù gia đình

4

Di chuyển

2

Những đứa trẻ ngày nay dành phần lớn thời gian của chúng ở đâu?

2

Trường học

Câu trả lời# Câu trả lời

Bị hỏng

60

Xấu xí

12

Ly hôn

9

Bán/cần tiền

5

Quá nhiều thứ

5

Mối thù gia đình

3

Di chuyển

Câu trả lời# Câu trả lời

Bị hỏng

25

Xấu xí

23

Push-ups

21

Sit-ups/crunches

9

Ly hôn

8

Bán/cần tiền

5

Quá nhiều thứ

3

Mối thù gia đình

2

Di chuyển

2

Những đứa trẻ ngày nay dành phần lớn thời gian của chúng ở đâu?

Câu trả lời# Câu trả lời

20%

39

15%

22

25%

18

18%

8

$20

7

10%

2

Bị hỏng

Câu trả lời# Câu trả lời

Bị hỏng

19

Xấu xí

17

Ly hôn

16

Bán/cần tiền

16

Quá nhiều thứ

14

Mối thù gia đình

10

Di chuyển

3

Những đứa trẻ ngày nay dành phần lớn thời gian của chúng ở đâu?

Trường học

Internet

Câu trả lời# Câu trả lời

Bị hỏng

29

Xấu xí

23

Ly hôn

17

Bán/cần tiền

10

Quá nhiều thứ

6

Mối thù gia đình

4

Di chuyển

Câu trả lời# Câu trả lời

Bị hỏng

38

Xấu xí

24

Ly hôn

10

Bán/cần tiền

10

Quá nhiều thứ

4

Mối thù gia đình

3

Di chuyển

3

Những đứa trẻ ngày nay dành phần lớn thời gian của chúng ở đâu?

3

Trường học

2

Internet

Câu trả lời# Câu trả lời

Trung tâm mua sắm

46

Nhà bạn

30

Công viên

16

Công việc

4

Nói cho tôi biết điều mà nhiều người làm chỉ một lần một tuần.

2

Nhà thờ

Giặt ủi

Câu trả lời# Câu trả lời

Dọn Dẹp Nhà Cửa

44

Ngủ trong

22

Ăn ngoài

17

Game 1: Tiền nhanh

7

Kể tên một lý do một người có thể thức dậy lúc 2:00 sáng.

2

Phòng tắm

2

Ác mộng

Câu trả lời# Câu trả lời

Nghe thấy một tiếng ồn

37

Ngứa ngáy

26

Trong tâm trạng

11

Kể tên một cái gì đó bạn có thể ăn với một chiếc bánh hamburger.

9

khoai tây chiên

8

Canh

3

Rau xà lách

2

Hành tây chiên

Câu trả lời# Câu trả lời

Tater Tots

35

Dưa muối

24

Kể tên một cái gì đó bạn chưa làm từ lớp thể dục trung học.

20

Chạy một dặm

12

Dodgeball

3

Cử tạ

2

Vòng bơi

Câu trả lời# Câu trả lời

7

25

10

23

14

20

15

9

2

7

20

5

5

3

Thay đổi trong phòng thay đồ

Câu trả lời# Câu trả lời

Quần vợt

55

Tập thể dục

16

Chúng tôi đã hỏi 100 người Mỹ: Bạn có bao nhiêu tiền cho dịch vụ tốt?

10

Ai là nhân vật nổi tiếng nhất trên những người bạn sitcom?

4

Rachel

4

Joey

3

Ross

3

Chandler

Monica

Phoebe

Câu trả lời# Câu trả lời

Gunther

28

Trò chơi 2

26

Finances/debt

17

Family/kids

13

Bị hỏng

4

Xấu xí

3

Ly hôn

2

Bán/cần tiền

2

Quá nhiều thứ

2

Mối thù gia đình

Câu trả lời# Câu trả lời

Di chuyển

41

Những đứa trẻ ngày nay dành phần lớn thời gian của chúng ở đâu?

31

Shelf/bookshelf

12

Trường học

5

Internet

2

Trung tâm mua sắm

2

Nhà bạn

2

Công viên

Câu trả lời# Câu trả lời

Công việc

33

Wife/girlfriend

25

Nói cho tôi biết điều mà nhiều người làm chỉ một lần một tuần.

14

Nhà thờ

10

Giặt ủi

6

Dọn Dẹp Nhà Cửa

5

Ngủ trong

2

Ăn ngoài

Game 1: Tiền nhanh

Câu trả lời# Câu trả lời

Kể tên một lý do một người có thể thức dậy lúc 2:00 sáng.

26

Phòng tắm

23

Ác mộng

22

Nghe thấy một tiếng ồn

15

Ngứa ngáy

7

Trong tâm trạng

2

Kể tên một cái gì đó bạn có thể ăn với một chiếc bánh hamburger.

2

khoai tây chiên

2

Canh

Câu trả lời# Câu trả lời

Rau xà lách

41

Hành tây chiên

26

Tater Tots

15

Dưa muối

6

Kể tên một cái gì đó bạn chưa làm từ lớp thể dục trung học.

5

Chạy một dặm

2

Dodgeball

Câu trả lời# Câu trả lời

Phòng tắm

33

Ác mộng

25

Ăn ngoài

24

Game 1: Tiền nhanh

11

Kể tên một lý do một người có thể thức dậy lúc 2:00 sáng.

2

Phòng tắm

2

Ác mộng

Câu trả lời# Câu trả lời

Harry Potter

52

Hermione

16

Ron

14

Fred/George

5

Newt Scamander

5

Dumbledore

3

Snape

2

Hagrid

2

Kể tên một môn thể thao Một số bà mẹ hy vọng con họ không bao giờ chơi.

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

36

Bóng đá

34

Bóng chày

13

Bóng đá

7

bóng bầu dục

5

Bóng rổ

3

Trò chơi 4

"Và bây giờ, đây là máy chủ của bạn, (chèn biệt danh tùy chọn) (chèn tên máy chủ)!"

Đặt tên cho một loại trái cây bạn có thể ăn vào buổi sáng.

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

25

Bóng đá

22

Bóng chày

19

Bóng đá

15

bóng bầu dục

12

Bóng rổ

3

Trò chơi 4

2

"Và bây giờ, đây là máy chủ của bạn, (chèn biệt danh tùy chọn) (chèn tên máy chủ)!"

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

38

Bóng đá

26

Bóng chày

11

Bóng đá

10

bóng bầu dục

4

Bóng rổ

4

Trò chơi 4

3

"Và bây giờ, đây là máy chủ của bạn, (chèn biệt danh tùy chọn) (chèn tên máy chủ)!"

2

Đặt tên cho một loại trái cây bạn có thể ăn vào buổi sáng.

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

24

Bóng đá

19

Bóng chày

18

Bóng đá

15

bóng bầu dục

12

Bóng rổ

7

Trò chơi 4

2

"Và bây giờ, đây là máy chủ của bạn, (chèn biệt danh tùy chọn) (chèn tên máy chủ)!"

Đặt tên cho một loại trái cây bạn có thể ăn vào buổi sáng.

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

41

Bóng đá

28

Bóng chày

21

Bóng đá

4

bóng bầu dục

2

Bóng rổ

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

31

Bóng đá

30

Bóng chày

16

Bóng đá

6

bóng bầu dục

4

Bóng rổ

2

Trò chơi 4

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

23

Bóng đá

21

Bóng chày

18

Bóng đá

14

Biceps/muscles

8

bóng bầu dục

2

Bóng rổ

2

Trò chơi 4

Câu trả lời# Câu trả lời

Wilderness/mountains

26

Khúc côn cầu

24

Bóng đá

16

Boat/ocean

14

Bóng chày

13

Bóng đá

3

bóng bầu dục

2

Bóng rổ

Câu trả lời# Câu trả lời

Spouse/partner

22

Khúc côn cầu

20

Aunt/grandparent

16

Bóng đá

15

Bóng chày

8

Bóng đá

5

bóng bầu dục

2

Well, they're not completely wrong.

Bóng rổ

Trò chơi 4

"Và bây giờ, đây là máy chủ của bạn, (chèn biệt danh tùy chọn) (chèn tên máy chủ)!"

Đặt tên cho một loại trái cây bạn có thể ăn vào buổi sáng.

Trái chuối

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

33

Flowers/roses

31

Bóng đá

14

Bóng chày

7

Bóng đá

4

Grass/pot

3

bóng bầu dục

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

33

Bóng đá

26

Bóng chày

14

Bóng đá

10

Socks/scarf

7

Dog/cat

6

bóng bầu dục

2

Bóng rổ

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

44

Bóng đá

16

Bóng chày

15

Bóng đá

10

bóng bầu dục

6

Bóng rổ

2

Trò chơi 4

2

"Và bây giờ, đây là máy chủ của bạn, (chèn biệt danh tùy chọn) (chèn tên máy chủ)!"

Đặt tên cho một loại trái cây bạn có thể ăn vào buổi sáng.

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

34

Bóng đá

33

Bóng chày

11

Bóng đá

7

bóng bầu dục

6

Bóng rổ

3

Trò chơi 4

2

"Và bây giờ, đây là máy chủ của bạn, (chèn biệt danh tùy chọn) (chèn tên máy chủ)!"

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

30

Bóng đá

23

Bóng chày

16

Bóng đá

12

bóng bầu dục

6

Bóng rổ

5

Trò chơi 4

4

"Và bây giờ, đây là máy chủ của bạn, (chèn biệt danh tùy chọn) (chèn tên máy chủ)!"

Câu trả lời# Câu trả lời

Bóng đá

20

Siri/app

19

Bóng chày

16

Bóng đá

14

Stranger/pedestrian

10

bóng bầu dục

9

Bóng rổ

3

Khúc côn cầu

2

Bóng đá

Câu trả lời# Câu trả lời

18

27

16

25

15

28

14

10

17

7

21

4

13

3

Khúc côn cầu

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

36

Bóng đá

26

Bóng chày

13

Bóng đá

9

Sport/game

6

bóng bầu dục

5

Bóng rổ

3

Trò chơi 4

"Và bây giờ, đây là máy chủ của bạn, (chèn biệt danh tùy chọn) (chèn tên máy chủ)!"

Đặt tên cho một loại trái cây bạn có thể ăn vào buổi sáng.

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

26

Bóng đá

22

Bóng đá

22

Bóng chày

20

Bóng đá

4

bóng bầu dục

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

19

Bóng đá

17

Bóng chày

15

Bóng đá

13

bóng bầu dục

13

Bóng rổ

7

Trò chơi 4

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

29

Bóng đá

22

Bus/subway

21

Bóng chày

20

Bóng đá

3

bóng bầu dục

2

Bóng rổ

Trò chơi 4

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

33

Bóng đá

20

Bóng chày

20

Bóng đá

17

bóng bầu dục

8

Bóng rổ

4

Trò chơi 4

3

"Và bây giờ, đây là máy chủ của bạn, (chèn biệt danh tùy chọn) (chèn tên máy chủ)!"

2

Đặt tên cho một loại trái cây bạn có thể ăn vào buổi sáng.

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

46

Bóng đá

30

Bóng chày

10

Bóng đá

5

bóng bầu dục

2

Bóng rổ

2

Trò chơi 4

2

"Và bây giờ, đây là máy chủ của bạn, (chèn biệt danh tùy chọn) (chèn tên máy chủ)!"

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

29

Bóng đá

25

Bóng chày

20

Bóng đá

18

bóng bầu dục

4

bóng bầu dục

2

Bóng rổ

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

26

Bóng đá

21

Bóng chày

18

Bóng đá

13

bóng bầu dục

6

Bóng rổ

4

Trò chơi 4

2

"Và bây giờ, đây là máy chủ của bạn, (chèn biệt danh tùy chọn) (chèn tên máy chủ)!"

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

49

Bóng đá

21

Bóng chày

8

Bóng đá

5

bóng bầu dục

4

Bóng rổ

3

Trò chơi 4

2

"Và bây giờ, đây là máy chủ của bạn, (chèn biệt danh tùy chọn) (chèn tên máy chủ)!"

2

Đặt tên cho một loại trái cây bạn có thể ăn vào buổi sáng.

2

Trái chuối

Bưởi

Quả dâu

Câu trả lời# Câu trả lời

Khúc côn cầu

36

Bóng đá

34

Bóng chày

9

Bóng đá

8

bóng bầu dục

5

Bóng rổ

2

Trò chơi 4

2

"Và bây giờ, đây là máy chủ của bạn, (chèn biệt danh tùy chọn) (chèn tên máy chủ)!"

Câu trả lời# Câu trả lời

Thịt viên

28

Đậu Hà Lan

21

Giống nho

16

Quả cam

13

Quả táo

8

Candy/gumball

5

Trứng

2

Kể tên một cái gì đó đi kèm trong một chai thủy tinh.

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

28

Bia

26

Nước ngọt

21

Ketchup/condiments

15

Vận chuyển

4

Game 7: Tiền nhanh

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

31

Bia

17

Nước ngọt

17

Vận chuyển

16

Game 7: Tiền nhanh

5

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

4

Nga

4

Trung Quốc

2

Canada

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

41

Bia

30

Nước ngọt

10

Vận chuyển

5

Game 7: Tiền nhanh

3

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

3

Nga

2

Trung Quốc

2

Canada

Câu trả lời# Câu trả lời

Rat/mouse

37

Sữa

22

Bia

21

Nước ngọt

7

Vận chuyển

3

Game 7: Tiền nhanh

3

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

2

Nga

2

Trung Quốc

Câu trả lời# Câu trả lời

250

17

1,000

16

100

16

500

15

2,000

15

300

10

200

4

10

2

50

2

Sữa

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

51

Bia

20

Mexican/Tex-Mex

8

Nước ngọt

7

Vận chuyển

5

Game 7: Tiền nhanh

4

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

2

Nga

Trung Quốc

Canada

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

26

Bia

22

Nước ngọt

27

Vận chuyển

10

Game 7: Tiền nhanh

5

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

4

Nga

4

Trung Quốc

3

Canada

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

35

Bia

30

Nước ngọt

18

Vận chuyển

6

Game 7: Tiền nhanh

4

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

3

Nga

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

31

Bia

29

Nước ngọt

28

Vận chuyển

5

Game 7: Tiền nhanh

4

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

2

Nga

Trung Quốc

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

40

Bia

22

Nước ngọt

12

Vận chuyển

10

Game 7: Tiền nhanh

4

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

4

Nga

2

Trung Quốc

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

28

Bia

26

Nước ngọt

17

Vận chuyển

10

Game 7: Tiền nhanh

4

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

3

Nga

3

Trung Quốc

2

Canada

2

Hoa Kỳ

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

33

Bia

29

Nước ngọt

20

Vận chuyển

6

Aunt/uncle

3

Game 7: Tiền nhanh

3

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

2

Nga

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

45

Sữa

22

Nước ngọt

10

Game 7: Tiền nhanh

9

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

5

Nga

4

Trung Quốc

2

Canada

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

31

Bia

14

Nước ngọt

14

Vận chuyển

13

Game 7: Tiền nhanh

10

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

2

Care to be more specific?

Nga

Trung Quốc

Canada

Hoa Kỳ

Greenland

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

33

Bia

23

Nước ngọt

18

Vận chuyển

14

Game 7: Tiền nhanh

2

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

45

Bia

21

Nước ngọt

10

Vận chuyển

4

Game 7: Tiền nhanh

4

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

4

Nga

4

Trung Quốc

3

Canada

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

44

Gum/candy

16

Soda/water

15

Bia

10

Nước ngọt

4

Vận chuyển

3

Meal/breakfast

2

Game 7: Tiền nhanh

2

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

Nga

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

27

Bia

25

Nước ngọt

14

Vận chuyển

13

Game 7: Tiền nhanh

9

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

4

Nga

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

28

Bia

25

Nước ngọt

17

Vận chuyển

10

Game 7: Tiền nhanh

6

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

5

Nga

3

Trung Quốc

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

31

Money/cash

29

License/ID

22

Bia

11

Nước ngọt

3

Vận chuyển

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

37

Bia

21

Vận chuyển

19

Game 7: Tiền nhanh

5

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

5

Bia

4

Game 7: Tiền nhanh

2

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

27

Bia

22

Nước ngọt

21

Vận chuyển

10

Game 7: Tiền nhanh

4

Bia

3

Nước ngọt

Vận chuyển

Game 7: Tiền nhanh

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

22

Bia

18

Nước ngọt

17

Vận chuyển

14

Game 7: Tiền nhanh

8

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

6

Nga

5

Trung Quốc

4

Male/female

3

Canada

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

22

Bia

19

Nước ngọt

18

Doctor/surgeon

15

Vận chuyển

7

Game 7: Tiền nhanh

2

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

33

Bia

27

Nước ngọt

22

Vận chuyển

9

Game 7: Tiền nhanh

5

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

Nga

Câu trả lời# Câu trả lời

3

28

5

22

7

21

4

8

10

5

Sữa

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

33

Trung Quốc

20

Canada

9

Hoa Kỳ

9

Greenland

8

Mexico

7

Châu Úc

5

Ấn Độ

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

31

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

31

Nga

21

Trung Quốc

11

Canada

4

Hoa Kỳ

Câu trả lời# Câu trả lời

Bia

45

Trung Quốc

28

Canada

20

Hoa Kỳ

5

Kể tên một quốc gia có rất nhiều đất.

2

Nga

2

Trung Quốc

Câu trả lời# Câu trả lời

Sữa

24

Bia

22

Hóa đơn

17

Gói

14

Bưu thiếp

5

Séc

4

Trò chơi 11

"Và cuộc khảo sát nói."

Kể tên một loại tòa nhà nơi nó dường như luôn luôn lạnh.

Câu trả lời# Câu trả lời

Văn phòng bác sĩ

44

Công việc

19

Lớp học

14

DMV

4

Phòng khách sạn

4

Nhà tuyết

2

Đặt tên cho ngày hạnh phúc nhất trong cuộc sống của một người phụ nữ.

Câu trả lời# Câu trả lời

Văn phòng bác sĩ

41

Công việc

25

Lớp học

14

DMV

6

Graduation/college

4

Phòng khách sạn

3

Nhà tuyết

3

Đặt tên cho ngày hạnh phúc nhất trong cuộc sống của một người phụ nữ.

Câu trả lời# Câu trả lời

Văn phòng bác sĩ

44

Công việc

31

Champagne/drinks

11

Lớp học

6

DMV

Phòng khách sạn

Câu trả lời# Câu trả lời

Văn phòng bác sĩ

28

Health/dental

22

Công việc

15

Lớp học

10

DMV

8

Phòng khách sạn

6

Nhà tuyết

4

Đặt tên cho ngày hạnh phúc nhất trong cuộc sống của một người phụ nữ.

2

Cưới nhau

Câu trả lời# Câu trả lời

Văn phòng bác sĩ

36

Công việc

22

Lớp học

15

DMV

12

Phòng khách sạn

10

Nhà tuyết

6

Đặt tên cho ngày hạnh phúc nhất trong cuộc sống của một người phụ nữ.

Câu trả lời# Câu trả lời

Văn phòng bác sĩ

28

Công việc

26

Lớp học

13

DMV

12

Phòng khách sạn

7

Nhà tuyết

4

Đặt tên cho ngày hạnh phúc nhất trong cuộc sống của một người phụ nữ.

3

Cưới nhau

Câu trả lời# Câu trả lời

Văn phòng bác sĩ

33

Công việc

30

Lớp học

18

DMV

13

Phòng khách sạn

3

Nhà tuyết

2

Đặt tên cho ngày hạnh phúc nhất trong cuộc sống của một người phụ nữ.

Câu trả lời# Câu trả lời

Văn phòng bác sĩ

33

Drinks/alcohol

31

Công việc

19

Lớp học

5

DMV

4

Phòng khách sạn

2

Nhà tuyết

2

If only we could award points for creativity and style.

Đặt tên cho ngày hạnh phúc nhất trong cuộc sống của một người phụ nữ.

Cưới nhau

Trẻ em

Khuyến mãi/Công việc mới

Cháu nội

Câu trả lời# Câu trả lời

Tốt nghiệp trẻ em

33

Sự nghỉ hưu

21

Kể tên một cái gì đó bạn sẽ mua sau khi đính hôn.

16

Mặc quần áo

15

Vòng

7

Bữa tối

5

Game 11: Tiền nhanh

3

Đặt tên cho một loại bảo hiểm.

Câu trả lời# Câu trả lời

Xe hơi

29

Văn phòng bác sĩ

28

Văn phòng bác sĩ

18

Công việc

14

Lớp học

4

Perfume/cologne

4

DMV

2

Phòng khách sạn

Câu trả lời# Câu trả lời

Nhà tuyết

46

Đặt tên cho ngày hạnh phúc nhất trong cuộc sống của một người phụ nữ.

24

Cưới nhau

9

Trẻ em

7

Khuyến mãi/Công việc mới

4

Cháu nội

Tốt nghiệp trẻ em

Câu trả lời# Câu trả lời

Sự nghỉ hưu

30

Kể tên một cái gì đó bạn sẽ mua sau khi đính hôn.

22

Mặc quần áo

16

Vòng

10

Bữa tối

10

Game 11: Tiền nhanh

6

Đặt tên cho một loại bảo hiểm.

3

Xe hơi

Câu trả lời# Câu trả lời

Nhà tuyết

55

Đặt tên cho ngày hạnh phúc nhất trong cuộc sống của một người phụ nữ.

26

Afterlife/religion

8

Cưới nhau

4

Trẻ em

4

Trẻ em

2

Khuyến mãi/Công việc mới

Câu trả lời# Câu trả lời

Cháu nội

35

Tốt nghiệp trẻ em

23

Sự nghỉ hưu

22

Kể tên một cái gì đó bạn sẽ mua sau khi đính hôn.

5

Mặc quần áo

5

Vòng

4

Bữa tối

Câu trả lời# Câu trả lời

Game 11: Tiền nhanh

22

Đặt tên cho một loại bảo hiểm.

22

Xe hơi

20

Đời sống

15

Nhà

9

Người thuê nhà

3

Lụt

3

Đi du lịch

Câu trả lời# Câu trả lời

Blackjack

29

Đặt tên cho một thành phần thanh kẹo chung.

27

Sô cô la

24

Đậu phộng

7

Caramel

7

quả hạnh

2

Nougat

Dừa

Đặt tên cho điều khó chịu nhất mà những người lái xe khác làm trên đường.

Không sử dụng tín hiệu rẽ

Câu trả lời# Câu trả lời

Cắt bạn ra

25

Tốc độ, vận tốc

24

Lái xe quá chậm

19

Đuôi xe

12

Sử dụng điện thoại di động

7

Âm nhạc lớn

6

Kể tên một tiểu bang có rất nhiều đội thể thao.

2

Newyork

Câu trả lời# Câu trả lời

Văn phòng bác sĩ

21

Công việc

20

Xe hơi

17

Đời sống

15

Nhà

10

Người thuê nhà

5

Lụt

3

Đi du lịch

Câu trả lời# Câu trả lời

Money/coins

19

Food/water

18

Blackjack

18

Đặt tên cho một thành phần thanh kẹo chung.

15

Sô cô la

7

Đậu phộng

7

Caramel

5

quả hạnh

4

Nougat

2

Dừa

2

Đặt tên cho điều khó chịu nhất mà những người lái xe khác làm trên đường.

Không sử dụng tín hiệu rẽ

Câu trả lời# Câu trả lời

Cắt bạn ra

44

Tốc độ, vận tốc

31

Lái xe quá chậm

12

Đuôi xe

6

Sử dụng điện thoại di động

Câu trả lời# Câu trả lời

Âm nhạc lớn

61

Kể tên một tiểu bang có rất nhiều đội thể thao.

11

Newyork

10

California

10

Florida

2

Texas

Câu trả lời# Câu trả lời

Car/truck

28

Pennsylvania

26

Illinois

25

Kể tên một cái gì đó bạn có thể được yêu cầu mang đến bữa tiệc của một người bạn.

9

Món ăn

6

Ngày/thêm khách

Câu trả lời# Câu trả lời

Suit/tux

35

Văn phòng bác sĩ

26

Công việc

14

Lớp học

10

DMV

6

Phòng khách sạn

4

Nhà tuyết

Câu trả lời# Câu trả lời

"Twilight"

33

Blood/bloodsucker

29

Đặt tên cho ngày hạnh phúc nhất trong cuộc sống của một người phụ nữ.

9

Cưới nhau

7

Trẻ em

7

Khuyến mãi/Công việc mới

5

Cháu nội

4

Thanks for playing! Congrats to the winners and condolences to the losers!

Tốt nghiệp trẻ em

Cưới nhau

Trẻ em

Khuyến mãi/Công việc mới

Cháu nội

  • Tốt nghiệp trẻ em
  • Sự nghỉ hưu
  • Kể tên một cái gì đó bạn sẽ mua sau khi đính hôn.

Simm vào ngày 01 tháng 8 năm 2020: on August 01, 2020:

Chơi nó hôm nay

Leh vào ngày 21 tháng 7 năm 2020: on July 21, 2020:

Đó là một trò chơi thú vị để chơi tại một cuộc hội ngộ gia đình hoặc với một nhóm bạn lớn. Thích danh sách lớn các câu hỏi sáng tạo!

Chỉ là một gợi ý ... có lẽ các nhà phê bình có thể đọc lại những gì họ đã gõ trước khi đăng, vì vậy nó có ý nghĩa với độc giả ... Omgoodness !!!

Bilal vào ngày 15 tháng 6 năm 2020: on June 15, 2020:

Trò chơi thật tuyệt

ActiveYomax vào ngày 12 tháng 6 năm 2020: on June 12, 2020:

Câu hỏi chết

Sophia vào ngày 26 tháng 5 năm 2020: on May 26, 2020:

Đây là một điều tốt để chơi với gia đình của bạn.

Barbie vào ngày 03 tháng 5 năm 2020: on May 03, 2020:

Hãy nghĩ rằng chúng ta cần phải làm điều này trên một luồng trực tiếp trên YouTube. Người hâm mộ TE sẽ thích nó. Họ có thể nhắn tin trong cuộc trò chuyện câu trả lời của họ và giữ điểm số của riêng họ. Điểm cao nhất chiến thắng và vào vòng thưởng !!!

Cameron vào ngày 30 tháng 4 năm 2020: on April 30, 2020:

Thực sự vui vẻ cho các bạn cùng lớp của tôi cảm ơn!

Sara vào ngày 28 tháng 4 năm 2020: on April 28, 2020:

Kể tên một nghề nghiệp vẫn phải báo cáo để làm việc trong quá trình khóa?

Rạn san hô vào ngày 15 tháng 4 năm 2020: on April 15, 2020:

Thật tuyệt, tôi đã làm gia đình mối thù với gia đình và sử dụng một số câu hỏi này

Jen vào ngày 11 tháng 4 năm 2020: on April 11, 2020:

Đáng kinh ngạc! Cảm ơn bạn!

KitKatcat111 vào ngày 31 tháng 1 năm 2020: on January 31, 2020:

Rất vui! Tôi đã chơi cái này với gia đình và tất cả chúng tôi đều yêu thích nó

D_ninja_kid vào ngày 16 tháng 1 năm 2020: on January 16, 2020:

sử thi của nó và gia đình tôi chơi cái này

Sy F vào ngày 22 tháng 12 năm 2019: on December 22, 2019:

Không thể đợi để chơi với gia đình tôi ... cảm ơn vì đã đăng bài

Unicorn Kitty Rosie vào ngày 29 tháng 11 năm 2019: on November 29, 2019:

Tôi yêu trò chơi này! Nó rất vui!

Vào ngày 28 tháng 10 năm 2019:

Thật là vui, tôi chưa bao giờ là mối thù gia đình mới đã trực tuyến bây giờ tôi không cần phải tiếp tục tìm kiếm trò chơi borad

Cindy vào ngày 19 tháng 10 năm 2019: on October 19, 2019:

Đây là niềm vui.

Breathe Johnson vào ngày 17 tháng 9 năm 2019: on September 17, 2019:

Điều này thật thú vị! Cảm ơn vì đăng!

Makayla Bumbolo vào ngày 14 tháng 9 năm 2019: on September 14, 2019:

Tôi yêu gia đình.

Tanya vào ngày 16 tháng 8 năm 2019: on August 16, 2019:

mẹ tâm trí thứ ba ya

Adam Lusando vào ngày 14 tháng 7 năm 2019: on July 14, 2019:

Kể tên một người nào đó sẽ thay thế Steve Harvey là chủ nhà mới của Family Feud vào năm 2020.

#1. Drew Barrymore (21)

#2. Kinda Heigl (20)

#3. Amy Schumer (19)

#4. Alicia Silverstone (15)

#5. Lisa Kudrow (12)

#6. Vanessa Bayer (6)

#7. Kelly Clarkson (4)

#số 8. Kaley Cuoco (3)

Kathlyn Sace vào ngày 10 tháng 7 năm 2019: on July 10, 2019:

Tôi yêu trò chơi này

Jen vào ngày 18 tháng 6 năm 2019: on June 18, 2019:

Điều này thật tuyệt! Cảm ơn bạn đã chia sẻ!

Poopyhead Jhonson vào ngày 04 tháng 6 năm 2019: on June 04, 2019:

Tôi đến từ California với những ngón chân trên cát.

Yolanda Scott vào ngày 22 tháng 5 năm 2019: on May 22, 2019:

Chúng tôi là một nhóm gồm 60 căn hộ Pluse. Tôi có thể lấy thêm ở đâu?

Cảm ơn những người già

Của Vườn Alma

Chloe vào ngày 03 tháng 4 năm 2019: on April 03, 2019:

Trò chơi hay nhất từ ​​trước đến nay

Young A.N vào ngày 21 tháng 3 năm 2019: on March 21, 2019:

Thật là một chương trình trò chơi, thật tuyệt vời

Linda Ramirez vào ngày 12 tháng 3 năm 2019: on March 12, 2019:

Tôi nghĩ điều này thực sự rất vui

Tôi thích chơi này cảm ơn bạn!

Diana Majors từ Arkansas, Hoa Kỳ vào ngày 14 tháng 2 năm 2019: from Arkansas, USA on February 14, 2019:

Cảm ơn vì bài viết thú vị này !! Tôi sẽ sử dụng nó cho các trò chơi bán hàng trực tiếp của mình !! Bạn đã làm một công việc tuyệt vời!

Shaniah vào ngày 10 tháng 1 năm 2019: on January 10, 2019:

Điều gì bạn sẽ cho một người bạn nếu có buồn

Malnox vào ngày 31 tháng 12 năm 2018: on December 31, 2018:

"Red" được đặt như một câu trả lời hai lần trong câu hỏi cuối cùng "Đặt tên cho một màu cũng mô tả một cách mà một người có thể cảm nhận."

32 vào ngày 17 tháng 12 năm 2018: on December 17, 2018:

Martin bao nhiêu tuổi

Chiritina vào ngày 17 tháng 11 năm 2018: on November 17, 2018:

bạn chơi như thế nào?

MIA vào ngày 03 tháng 11 năm 2018: on November 03, 2018:

Tôi thích trò chơi này, tôi sẽ xem xét nó với bạn bè của tôi nhưng đây là thời điểm khó khăn đối với tôi, tôi phát hiện ra mình sẽ chuyển đến Na Uy vào tháng 6 và phải rời khỏi người bạn thân nhất mà bất cứ ai cũng có thể yêu cầu! Tôi phải để lại rất nhiều đồ đạc ở nhà và điều đó thật đáng buồn vì tôi giả vờ ở đó tất cả bạn bè của tôi nghe có vẻ lạ nhưng tôi không thực sự quan tâm đến những gì bạn. Có ai trong số các bạn phải rời bỏ những người bạn thân nhất của mình không? Dù sao tôi rất thích điều này có thể rất nhiều, tôi nghĩ nhiều người nên chơi này bởi vì nó kiểm tra khả năng và sức mạnh suy nghĩ của bạn! Tôi đã nói rằng tôi có một trí tưởng tượng điên rồ và có một con chó. Xin lỗi ngoài bối cảnh! Tôi hy vọng nhiều người tìm thấy trò chơi này và kiểm tra khả năng như tôi đã làm!

Isabella vào ngày 07 tháng 10 năm 2018: on October 07, 2018:

xin chào, điều này thật vui, tôi đã chơi hàng giờ

Jasmine vào ngày 29 tháng 9 năm 2018: on September 29, 2018:

Tôi yêu bạn vui nhộn.

Sarai vào ngày 14 tháng 9 năm 2018: on September 14, 2018:

Game tốt

Debra vào ngày 28 tháng 8 năm 2018: on August 28, 2018:

Trò chơi của tôi đóng băng. Tôi không được chơi và trò chơi lấy tiền của tôi. Điều này không công bằng

Dru vào ngày 21 tháng 7 năm 2018: on July 21, 2018:

Vì tôi thấy !!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ...........

Có bao nhiêu câu hỏi trong mối thù gia đình?

Hai thành viên của gia đình chiến thắng được hỏi năm câu hỏi, một thành viên tại một thời điểm. Một thành viên ở lại trên sân khấu và được hỏi các câu hỏi trong khi các thành viên khác đang ở ngoài sân khấu. Sau khi các câu trả lời được đưa ra (hoặc nếu giới hạn thời gian, 15 giây hoặc 20 giây, đã tăng), các câu trả lời và giá trị điểm của chúng được tiết lộ.five questions, one member at a time. One member stays on stage and is asked the questions while the other member is off-stage. After the answers are given (or if the time limit, either 15 seconds or 20 seconds, is up), the answers and their point values are revealed.

Bạn điền vào điều gì với không khí?

Bong bóng (máy bay).
Bóng cho bóng ném ..
Balloon Barrage ..
Basketball..
Bóng bãi biển..
Billboard..
Bọc bong bóng..
Bồi thường nổi (lặn biển).

Những câu đố về mối thù gia đình là gì?

Family Feud, ra mắt vào năm 1976 và đã phát triển mạnh mẽ cho đến ngày nay trên khắp các quốc gia trên toàn thế giới, là một chương trình trò chơi đố mang tính biểu tượng dựa trên các phản hồi khảo sát thực sự!Mỗi câu hỏi có nhiều câu trả lời, nhưng câu trả lời hàng đầu (được chọn thường xuyên nhất bởi người trả lời khảo sát) cung cấp nhiều điểm nhất.

Làm thế nào để bạn chơi mối thù gia đình như một tiền bối?

Mối thù gia đình.Để chơi trò chơi, chia cư dân thành hai đội.Đưa người đầu tiên từ mỗi đội một món đồ (như một miếng kẹo hoặc một cây bút) để giữ trong khi bạn chỉ hỏi một câu hỏi cho hai người đó.Nói với hai cư dân ném vật phẩm xuống sàn (tiếng còi) nhưng không đưa ra câu trả lời cho đến khi bạn gọi cho họ.