So sánh gương cầu lồi và gương phẳng năm 2024

Gương cầu lồi, gương mắt cá hoặc gương phân kì, là gương có bề mặt là một phần của hình cầu và bề mặt cong phản xạ hướng về phía nguồn sáng. Gương cầu lồi là loại gương phình ra ở rìa ngoài, phản xạ ở gần rìa có góc rộng hơn so với ở trong tâm tạo ra ảnh ảo và nhỏ hơn so với vật thật.

• Gương cầu lồi luôn cho ảnh ảo, cùng chiều và nhỏ hơn vật vì cả tiêu điểm (F) và tâm của gương (O) đều nằm khác phía với ảnh thật. Ảnh càng lớn nếu vật đặt càng gần bề mặt phản xạ và tiến tới xấp xỉ bằng kích thước của vật khi vật tiến sát bề mặt phản xạ.
• Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng có cùng kích thước và vị trí đặt mắt.
• Gương cầu lồi có thể biến một chùm tia tới song song thành chùm tia phản xạ phân kì, từ chùm tia tới hội tụ thành chùm tia phản xạ phân kì hay song song.
• Ảnh ảo của gương cầu lồi không hứng được trên màn chắn.
• Khoảng cách từ ảnh tới gương cầu lồi nhỏ hơn khoảng cách từ vật tới gương.
• Ảnh nhỏ hơn vật

Ứng dụng thực tế[sửa | sửa mã nguồn]

Gương cầu lồi được sử dụng làm gương chiếu hậu cho xe ôtô và xe máy, làm gương cầu quan sát giao thông, thường được đặt tại góc cua để người điều khiển phương tiện giao thông có thể thông qua đó quan sát và tránh phương tiện khác. Ngoài ra còn được sử dụng ở máy rút tiền tự động (ATM) giúp cho người rút tiền có thể quan sát tương đối phía sau. Dùng gương cầu lồi gắn tại các khúc cua, đường gấp khúc, khu vực có vật cản hạn chế quan sát, để nới rộng tầm nhìn, dễ dàng quan sát.

Trên đường đi ở các nơi phải cua gấp, uốn lượn như đường đèo thường được đặt các gương cầu lồi nhằm cho người đi đường dễ dàng quan sát cũng như các phương tiện đang lưu thông. Vậy người ta đã dựa vào tính chất của gương cầu lồi ra sao? Gương cầu lồi còn có những tác dụng nào khác không? Và các ứng dụng của gương cầu lồi trong đời sống như thế nào? Hãy cùng Monkey trả lời những câu hỏi trên thông qua bài viết dưới đây.

Gương cầu lồi là gì?

Gương cầu lồi là gương có bề mặt là một phần của hình cầu và bề mặt cong phản xạ hướng về phía nguồn sáng. Đây là loại gương phình ra ở rìa ngoài, phản xạ ở gần rìa có góc rộng hơn so với ở trong tâm tạo ra ảnh ảo và nhỏ hơn so với vật.

Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi là?

Ảnh của một vật được tạo bởi gương cầu lồi là ảnh ảo (không hứng được trên màn), nhỏ hơn vật.

Để tìm hiểu rõ hơn tính chất ảnh của vật tạo bởi gương cầu lồi thì bạn hãy theo dõi thí nghiệm dưới đây.

Dụng cụ thí nghiệm bao gồm:

• Một cây nến
• Một chiếc gương cầu lồi

Bố trí thí nghiệm như hình minh họa: Hãy quan sát ảnh của vật được tạo bởi gương cầu lồi.

Qua thí nghiệm trên bạn có thể thấy được tính chất ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi:

• Là ảnh ảo (không thể hứng được trên màn chắn).
• Ảnh của vật được tạo bởi gương cầu lồi luôn nhỏ hơn vật.

Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi

Nếu như đặt mắt trước gương cầu lồi thì mắt ta chỉ có thể nhìn thấy ảnh của những vật nằm trong một vùng nào đó trước gương và nó được gọi là vùng nhìn thấy của gương cầu lồi.

Đối với gương cầu lồi và gương phẳng có cùng một kích thước với nhau và cùng đặt trên một vị trí mắt như nhau thì vùng quan sát được trong gương cầu lồi sẽ lớn hơn vùng quan sát được trong gương phẳng.

Vùng quan sát được trong gương cầu lồi rộng hay hẹp còn tùy thuộc vào kích thước của gương và vị trí đặt mắt trước gương.

Lưu ý:

• Khi đặt mắt trước gương cầu lồi, mắt chỉ có thể thấy được những vật nằm trong một vùng nào đó trước gương và được gọi là vùng nhìn thấy của gương.
• Vị trí cũng như kích thước của gương sẽ ảnh hưởng tới vùng quan sát.

Cách vẽ ảnh qua gương cầu lồi

Mỗi điểm trên gương cầu lồi sẽ được coi như một mặt phẳng nhỏ. Ta có thể áp dụng định luật phản xạ ánh sáng tại mỗi điểm trên gương cầu lồi để có thể vẽ được tia phản xạ tương ứng với mỗi tia tới.

Tham khảo cách vẽ dưới đây:

Lưu ý:

Pháp tuyến tại mỗi điểm tới trên gương cầu lồi sẽ có đường thẳng kéo dài đi qua tâm mặt cầu như hình vẽ trên.

So sánh gương cầu lồi và gương phẳng

Để có thể phân biệt được gương cầu lồi và gương phẳng, hãy cùng Monkey tìm hiểu sự giống và khác nhau giữa hai gương qua bảng dưới đây.

Sự giống nhau giữa gương cầu lồi và gương phẳng: Đều là ảnh ảo và không hứng được trên màn chắn

Khác nhau:

Gương phẳng

Gương cầu lồi

Hình dạng

Kích thước ảnh ảo

Ảnh ảo bằng vật

Ảnh ảo sẽ nhỏ hơn vật

Vùng nhìn thấy

Vùng nhìn thấy của gương phẳng nhỏ hơn với gương cầu lồi so với vật cùng kích thước

Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn với gương phẳng có cùng một kích thước

Chùm tia tới song song, cho chùm phản xạ

Song song

Phân kì

Mặt phản xạ

Mặt phẳng

Mặt lồi

Xem thêm: Tổng hợp kiến thức gương cầu lõm vật lý 7

Ứng dụng của gương cầu lồi trong đời sống

Gương cầu lồi thường hay xuất hiện trong cuộc sống của mỗi chúng ta, nếu bạn để ý kĩ thì sẽ thấy được. Hãy cùng Monkey điểm qua một số những ứng dụng của gương cầu lồi trong cuộc sống.

• Gương cầu lồi được gắn ở gương chiếu hậu ô tô và xe gắn máy để mở rộng góc nhìn, giúp người tham gia giao thông có thể quan sát hết phía sau, kể cả góc chết.

• Gương cầu lồi cũng thường xuất hiện trên những khúc cua gắt, đường đèo khuất mất tầm nhìn.

• Tại bãi gửi xe cũng xuất hiện gương cầu lồi và nó thường được gắn ở góc tường để tài xế có thể quan sát xung quanh với góc nhìn rộng hơn.

• Đối với các cửa hàng, gương cầu lồi giúp nhân viên bán hàng có thể quan sát khắp mọi nơi, đặc biệt là những góc khuất trong cửa hàng để tránh những người có ý đồ xấu.

Bài tập vật lý 7 gương cầu lồi

Ngoài việc nắm rõ những định nghĩa, kiến thức cơ bản về gương cầu lồi thì học sinh cũng nên kết hợp với việc thực hành nhiều dạng bài khác nhau để có thể nắm được kiến thức cũng như khiến cho kiến thức vừa học khó có thể quên đi được vì “học đi đôi với hành”. Để từ đó có thể nâng cao kỹ năng, rút kinh nghiệm trong những lần làm bài.

Vậy nên, hãy cùng Monkey làm một số bài tập trắc nghiệm liên quan đến gương cầu lồi dưới đây.

Câu 1: Vật như thế nào được gọi là gương cầu lồi?

1. Vật có dạng mặt cầu lồi.
2. Vật có dạng cầu phản xạ tốt với ánh sáng.
3. Vật có dạng mặt cầu phản xạ tốt ánh sáng, mặt phản xạ là mặt lồi.
4. Tất cả đáp án A, B, C đều đúng.

Câu 2: Gương cầu lồi có hứng được trên màn chắn không?

1. Có hứng được trên mặt chắn và luôn nhỏ hơn vật.
2. Không hứng được trên mặt chắn luôn và lớn hơn vật.
3. Có hứng được trên màn chắn và luôn lớn hơn vật.
4. Không hứng được trên màn chắn và luôn nhỏ hơn vật.

Câu 3: Trường hợp nào sau đây nên dùng gương cầu lồi?

1. Dùng gương cầu lồi làm kính chiếu hậu trên các phương tiện tham gia giao thông.
2. Dùng làm gương soi trong gia đình vì với cùng kích thước thì vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng.
3. Đặt gương cầu lồi ở những đường cong có khúc cua hẹp.
4. Dùng gương cầu lồi để tạo ra những hình ảnh khác với vật trong các “nhà cười” nhằm giải trí.

Câu 4: Phát biểu nào đúng khi nói về gương cầu lồi?

1. Để quan sát ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi thì mắt ta phải nhìn thẳng vào vật.
2. Để quan sát ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi thì mắt ta phải nhìn vào gương.
3. Để quan sát ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi thì mắt ta phải ở phía trước gương.
4. Để quan sát ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi thì mắt ta phải nhìn vào gương sao cho chùm tia phản xạ chiếu thẳng vào mắt.

Gợi ý đáp án:

Câu 1: C. Vật có dạng mặt cầu phản xạ tốt ánh sáng, mặt phản xạ là mặt lồi.

Câu 2: D. Không hứng được trên màn chắn và luôn nhỏ hơn vật.

Câu 3: D. Dùng gương cầu lồi để tạo ra những hình ảnh khác với vật trong các “nhà cười” nhằm giải trí.

Câu 4: D. Để quan sát ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi thì mắt ta phải nhìn vào gương sao cho chùm tia phản xạ chiếu thẳng vào mắt.

Hy vọng rằng, với bài tổng hợp kiến thức về gương cầu lồi mà Monkey chia sẻ trên đây sẽ giúp các bạn ôn tập chi tiết về dạng bài trên. Ngoài ra, hãy ghé đọc website của Monkey thường xuyên để tìm hiểu thêm nhiều kiến thức học tập bổ ích.

Nếu thấy bài viết hữu ích, bạn có thể nhấn vào nút “share” (chia sẻ) ở bên dưới để nhiều bạn bè của mình đọc được bài viết này hơn! Hãy để Monkey trở thành người bạn đồng hành cùng các em trong suốt quá trình học tập này nhé.