Môi trường thiên nhiên gắn bó mật thiết với con người, vậy mà con người trực tiếp ra tay phá hoại “ngôi nhà thân thương” của mình một cách vô ý thức Show Môi trường thiên nhiên gắn bó mật thiết với con người, vậy mà con người trực tiếp ra tay phá hoại “ngôi nhà thân thương” của mình một cách vô ý thức. Trong cuộc sống hiện đại như ngày nay, vấn đề rác thải đang xuất hiện rất nhiều trong xã hội gây ô nhiễm môi trường và làm biết bao sinh vật chết vì rác. Trong đó vấn đề bức bách nhất là xả rác ra đường hoặc nơi công cộng. Vấn đề xả rác nơi công cộng đã và đang xuất hiện nhan nhạn trên đường phố, từ thành thị đến nông thôn, ở mọi lúc mọi nơi. Ta có thể thấy rất rõ hiện tượng này mỗi khi đi trên những con phố lớn, văn minh, người dân vô tư xả rác bừa bãi ngay trên chính vỉa hè, lề phố. Hay khi đi ăn nhà hàng, mặc dù chủ nhà hàng đã để sẵn một thùng rác nhỏ dưới bàn ăn của mỗi người nhưng khi dùng xong giấy ăn hoặc tăm tre thì họ lại thản nhiên vứt xuống nền nhà và tệ hại hơn là vứt qua cửa sổ dẫn đến việc rác thải mắc vào cành cây, dây điện gây mất mĩ quan thành phố hay rơi xuống lòng đường gây khó chịu cho người đi lại. Vào một quán nước, những người hút thuốc hay ăn kẹo cao su đều có gạt tàn để bỏ vào nhưng hình như không ai nhìn thấy nên gạt tàn thì vẫn sạch sẽ còn sàn nhà thì lại đầy những điếu thuốc cùng với những bã kẹo cao su. Không những thế, thật nguy hiểm khi vứt thuốc bừa bãi mà không chịu dập tắt thuốc lá trước khi vứt thì có thể gây cháy nhà hoặc tàn thuốc sẽ bay vào người khác. Rất dễ để chứng kiến cảnh người ngồi trên xe gắn máy vứt giấy gói thức ăn hay ném vỏ hộp sữa họ mới vừa uống xong ra đường. Cũng như vậy với tình trạng người ngồi trên xe ô tô, nhất là xe buýt, xe du lịch, người ta cũng vứt rác ra đường qua cửa sổ hay thậm chí còn khạc nhổ ngay trên xe. Các gia đình sống dọc hai bên đường đều mang túi rác ra đường vứt. Đi bộ ven hồ, dù là đẹp và nổi tiếng như hồ Hoàn Kiếm, song ta vẫn có thể thấy những que kem đang ăn dở, những mẩu thuốc lá hay những vỏ kẹo được vứt vung vãi dưới lòng đường, tệ hơn là ở trên mặt hồ nước trong xanh thì có thể biết ý thức của nhân dân ta như thế nào. Những việc làm này đều do một bộ phận người dân vô ý thức bảo vệ môi trường và thành phố, nơi mình sinh sống. Nhìn vào bộ mặt của các đô thị, người ta có thể đánh giá trình độ và mức độ phát triển của một quốc gia. Ở các nước tiên tiến như Singapore, Đức, Anh, Pháp, Hàn Quốc,... vấn đề giữ gìn vệ sinh nơi công cộng, bảo vệ môi trường sạch đẹp được quan tâm hàng đầu. Còn ở nước ta, chuyện vứt rác, xả nước bẩn làm ô nhiễm nơi công cộng, ném xác súc vật ra đường hay sông, hồ,... thì khá phổ biến. Có thể gọi hiện tượng này là nếp sống thiếu văn hóa, kém văn minh. Nguyên nhân của những việc làm nói trên đều do người dân thiếu ý thức bảo vệ môi trường và nơi mình sinh sống, phần lớn đều là những thanh, thiếu niên nhưng cũng không ít những người lớn tuổi mắc phải. Khi một gia đình cùng đi chơi mà bố mẹ vô tư xả rác bừa bãi, không thong tac ve sinh đã vô tình tạo thói quen không tốt cho con cái là “đi đến đâu, xả rác đến đó”. Những cụm từ hay các biển cấm “Không xả rác bừa bãi!” hay “Hãy bỏ rác vào thùng!” tại những nơi công cộng như bệnh viện, công viên,... đã trở thành “ những điệp khúc” lặp đi lặp lại đối với tất cả chúng ta. Nhiều người cho rằng hành động xả rác đã trở thành thói quen rất khó thay đổi. Thiết nghĩ, thói quen được chủ động hình thành trong mỗi người. Từ lúc bắt đầu đi học ở trường mầm non, các em học sinh đã được cô giáo dạy giữ gìn vệ sinh cá nhân, để vật dụng ngăn nắp, bỏ rác vào thùng,... Liệu chúng ta có thấy cảm phục hay thậm chí xấu hổ khi thấy một đứa bé bốn tuổi loay hoay tìm giỏ rác để vứt giấy gói quà? Tuy nhiên, thói quen này lại dần mất đi khi các em lớn lên. Tại sao lại như vậy? Vì thầy cô giáo không còn đề cập sát sao vấn đề này nữa ở các lớp cao hơn? Hay do các em thấy người lớn “không tuân thủ” nên cũng bắt chước làm theo? Hơn nữa, vứt rác bừa bãi thì cũng tiện lợi hơn là phải đi tìm và bỏ rác vào thùng. Đây là thời điểm để một thói quen khác dần hình thành. Ngoài ra, cũng do vì trong thành phố chúng ta có quá ít thùng rác hay thùng rác chỉ được đặt ở những con phố lớn, nhiều người qua lại, còn khi khi cần vứt rác trên những con phố nhỏ thì lại không có thùng rác. Như thế sẽ khiến cho thói quen này ngày càng tăng cao bởi nhiều người lấy cớ đó để xả rác mà không ai nói gì. Việc xả rác nơi công cộng cũng là do những người ích kỉ, chỉ biết lo cho bản thân mà không biết đến cộng đồng, xã hội. Tục ngữ có câu : “Cha chung không ai khóc”. Nếu ở trong nhà mình chắc mọi người đều không vứt rác bừa bãi mà đã cho vào túi đựng hoặc thùng rác. Còn ở ngoài đường, chả phải của ai nên cứ dùng xong là họ lại vứt ngay ra đường. Tác hại của việc vứt rác bừa bãi không chỉ làm làm ô nhiễm môi trường nước, môi trường không khí khi không hút bể phốt. Không những thế, nó còn gây mất mĩ quan đô thị, thành phố. Vào những ngày trời mưa tầm tã, đường phố đô thị lại tràn ngập trong biển nước với rác thải nổi lềnh bềnh. Tại sao lại như vậy? Do ý thức của con người quá kém, họ luôn vô tư xả rác bừa bãi ra đường phố, làm cho hệ thống cống rãnh bị nghẽn tắc, không lọc và xử lý được nguồn nước thải, dẫn đến việc “ngập lụt trong thành phố”. Hơn thế nữa, xả rác bừa bãi còn là nguyên nhân gây nên nhiều mầm mống bệnh tật. Trong những năm qua, các bệnh viện nước ta đã phải tiếp nhận biết bao trường hợp bệnh nhân bị mắc các chứng bệnh về đường hô hấp,... do rác thải gây nên. Nếu với cứ tốc độ xả rác bừa bãi của người dân hiện nay thì nước ta sẽ không có đủ đội ngũ nhân lực dọn dẹp đường phố. Thử tưởng tượng một thành phố mà đi đến đâu cũng thấy đầy rẫy rác thải, khói bụi và mùi hôi thối cùng những con ruồi, bọ, chuột, muỗi, gián,... vây quanh; hay những dòng sông, mặt nước hồ đều chuyển từ màu trong xanh sang màu đen ngòm cùng với rác thải nổi lềnh bềnh,... thì mọi người sẽ nghĩ như thế nào? Thật đáng sợ! Vậy làm thế nào để khắc phục những hậu quả của những tình trạng trên? Nếu muốn giúp cho thành phố sạch đẹp và cũng là giúp cho bản thân mỗi người thì chúng ta cần phải xử lý mùi hôi, tránh các vấn đề xả rác ra nơi công cộng bằng cách viết khẩu hiệu, bảng tuyên truyền treo ở khắp mọi nơi. Đồng thời nhắc nhở và xử phạt nghiêm khắc những người xả rác bừa bãi, tăng thêm số lượng thùng rác ở những nơi công cộng, khu vui chơi giải trí như nhà ga, bến tàu, công viên,... Nhưng điều quan trọng nhất chính là ý thức tự giác nhận biết và điều chỉnh hành vi, thói quen của mình ở mỗi người. Biết trước được vấn đề đáng báo động trên, Nhà nước ta đã tổ chức một chiến dịch mang tên "3R" (Reuse: tái sử dụng, Reduce: giảm thiểu, Recycle: tái chế) nhằm giúp người dân hiểu được nguy cơ này và kịp thời ngăn chặn. Trước tiên ta cần phải thực hiện tốt những điều đó để bảo vệ môi trường, sức khoẻ cho mọi người và toàn thể xã hội. Xả rác bừa bãi là thực trạng rất đáng phê phán vì nó gây ra những ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường và xã hội. Hãy cùng chung tay góp sức vì một đất nước xanh, sạch đẹp và văn minh theo khẩu hiệu : “Mình vì mọi người, mọi người vì mình”! Để làm được điều đó, mỗi người cần nhận thức rõ hành vi của mình, cùng nhau bảo vệ Trái Đất - ngôi nhà chung thân yêu của chúng ta - cũng đồng nghĩa với việc bảo vệ bản thân con người khỏi những nguy cơ diệt vong. Người Việt hay xả rác bừa bãi, vì sao?Ở nước ta hình như chưa thấy ai bị xử phạt vì xả rác hoặc có nhưng chỉ cá biệt; phát động phong trào được vài tháng với trống giong cờ mở, diễu hành, xe hoa rồi quên lãng
Một trong những điều làm du khách khó chịu nhất khi đi du lịch, đặc biệt với khách nước ngoài là rác. Người Việt Nam chúng ta rất hay xả rác bừa bãi. Do giáo dục và luật pháp Có đám đông là có rác, đám đông càng lớn thì rác càng nhiều. Ấn tượng và phản cảm nhất là sau chương trình đón giao thừa ở TP HCM, cả biển người hân hoan rời những điểm vui chơi công cộng về đón Xuân, bỏ lại không gian ngập ngụa rác. Công nhân vệ sinh cực kỳ vất vả "nhận quà đầu năm" - dọn rác. Dọc đường du lịch khắp cả nước, rác cứ sinh sôi năm sau nhiều hơn năm trước. Nhưng lạ là dân ta chỉ xả rác bậy bạ khi ở trong nước, còn ra nước ngoài gần như không dám. Trước Tết, tôi ra Đường sách Nguyễn Văn Bình ở TP HCM. Khách đông như trẩy hội, cả ta lẫn Tây. Nhộn nhịp nhưng rác vương bừa bãi. Tuyệt nhiên không thấy giỏ rác. Tôi gặp hàng chục sinh viên đồng phục mới, rạng rỡ với dòng chữ "Chiến sĩ tình nguyện Xuân 2018". Em nào cũng sốt sắng selfie. Hỏi có thể thu lượm rác cho đường phố đẹp hơn hay không thì có em trả lời: "Việc đó là của công nhân vệ sinh, đâu phải nhiệm vụ của tụi em?". Tại một bản làng nhỏ người Hmong, sau bữa liên hoan, các cháu bé cùng nhau dọn rác, làm vệ sinh khu vực Mỗi đêm có hàng chục ngàn khách náo nức tụ về xem bắn pháo hoa ở Disneyland (Hồng Kông) nhưng khi kết thúc thì công viên không một mẩu rác. Qua Nhật, thấy người dân hay cầm theo túi ni-lông nhỏ để bỏ rác vì thùng rác công cộng không nhiều. Sang Đài Loan, vào các chợ đêm thì chợ nào cũng có những thùng rác lớn tại các vị trí thuận tiện, dễ thấy. Cách đây mấy năm, khi đưa đoàn khách xuống tắm biển Sihanoukville (Campuchia) vào ngày chủ nhật, tôi thấy từ xa lố nhố người dàn hàng ngang, cứ như đi biểu tình. Đến gần, toàn thiếu nhi, có cả cảnh sát du lịch. Mọi người vừa đi vừa lượm rác nhỏ vì rác lớn đã có máy quét rác. Hỏi thăm, các em bảo: "Lượm rác cho bãi biển sạch hơn, khách tới đông hơn thì tụi em bán hàng rong được nhiều hơn". Các em tự nguyện rủ nhau làm sạch đẹp bãi biển hằng tuần, chẳng ai nhắc nhở hay ép buộc. "Bệnh" rất nặng Vài năm trước, văn phòng công ty du lịch nọ ở TP HCM ra Hà Nội mở chi nhánh bên hồ Hoàn Kiếm. Cứ cuối giờ mỗi chiều thứ sáu, cả văn phòng ra nhặt rác vòng quanh hồ. Nhiều người ái ngại và thương hại. Có người còn hỏi: "Làm gì mà bị phạt vậy các cháu?" hoặc "các cháu làm vậy mỗi ngày được bao nhiều tiền?". Có người thanh minh: "Rác này người khác xả chứ không phải tôi"... Khi được giải thích, ai cũng trố mắt ngạc nhiên rồi gật gù. Những lần sau, nhiều người còn tình nguyện tham gia. Công ty này đưa học sinh đi tham quan, trước khi ra về đều tổ chức làm vệ sinh vì họ muốn "mình đi tới đâu thì ở đó phải đẹp hơn". Rất nhiều rác tại khu vực Hội chợ hoa Phú Quốc và khu vực bắn pháo hoa đêm giao thừa mừng Xuân trên đường băng sân bay Phú Quốc cũ (huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang) Ảnh: ANH THY Năm 2004, Tâm Châu khai trương nhà hàng ở Bảo Lộc (tỉnh Lâm Đồng), sạch đẹp nhất nước vào lúc đó, dù có bảng cấm và loa nhắc nhở nhưng không ít khách vô tư xả rác. Biện pháp giản đơn được nhà hàng "thay lời muốn nói" là hễ khách vừa xả rác, nhân viên nhà hàng lập tức ra nhặt bỏ vào thùng rác. Hành động này làm thủ phạm xấu hổ và có tác dụng nhắc khéo những người khác, rất hiệu quả. Xả rác bừa bãi là "bệnh" rất nặng của người Việt trong nước. Không thể chữa bằng cách kêu gọi chung chung yêu cầu "giữ vệ sinh chung". Cần có những biện pháp mạnh mẽ và đồng bộ hơn để từng bước xóa bỏ thành kiến người Việt gắn liền với rác. Thử đưa ra giải pháp Xin mạo muội đề xuất mấy giải pháp sau đây để giải quyết vấn đề xả rác: - Tăng mức phạt các hành vi xả rác bừa bãi bao gồm cả khạc nhổ, tiêu tiểu, vẽ bậy… Quy định cụ thể trách nhiệm cụ thể của từng cấp quản lý và giám sát, đặc biệt là trách nhiệm người đứng đầu. Không đùn đẩy và vận dụng mỗi nơi một kiểu như lâu nay. - Các công ty du lịch, các đơn vị tổ chức sự kiện đưa nội dung cấm xả rác bừa bãi hoặc nhắc nhở giữ vệ sinh vào nội dung chương trình, vé mời và thông báo trước giờ khai mạc. Trước khi giải tán, ban tổ chức nhắc nhở, nhờ tình nguyện viên và mọi người chung tay gom rác, giữ vệ sinh môi trường, tạo dần thành thói quen. Các công ty du lịch có thể yêu cầu khách cam kết giữ vệ sinh chung trong suốt hành trình. Cần quy định trách nhiệm liên đới khi xảy ra vi phạm. Nếu để tái diễn thì lần sau không cấp phép vì không có khả năng bảo đảm môi trường. - Quy định rõ ràng cho các nhà mặt tiền, từ nhà dân, doanh nghiệp cho đến cơ quan, đoàn thể nhà nước phải có trách nhiệm giữ vệ sinh vỉa hè. Dĩ nhiên là vỉa hè phải thông thoáng, không bị chiếm dụng. Trang bị camera giám sát vừa bảo đảm an ninh trật tự vừa phạt nguội các vi phạm. - Tình nguyện mùa hè xanh, thay vì phải đi xa, làm đủ thứ chuyện, nhiều việc lấn sân nhà nước thì nên tập trung dọn vệ sinh môi trường bắt đầu từ trong nhà ra đường, từ trạm xe buýt, bến xe cho đến công viên. Lực lượng tình nguyện viên đủ lứa tuổi (lấy thanh niên làm nòng cốt) sẽ tập trung dứt điểm căn bản nạn xả rác bừa bãi. Phải làm định kỳ suốt năm chứ không chỉ vài tháng hè. Bằng những hành động cụ thể, thiết thực, vừa tiết kiệm chi phí vừa hiệu quả vì ai cũng có thể tham gia. |