Trước thông tin "bệnh lạ" trẻ nôn, tiêu chảy chưa rõ nguyên nhân: Bác sĩ chỉ cách xử trí(NLĐO) - Gần đây trên một số diễn đàn và trang mạng xã hội nhiều phụ huynh lo lắng và chia sẻ về việc con mình có hiện tượng nôn, tiêu chảy có thể kèm theo sốt, sổ mũi...
Do lo sợ trẻ mắc "bệnh lạ" về "dịch nôn chưa rõ tác nhân" như thông tin lan truyền trên mạng, nhiều người đã đưa con lên khám tại các bệnh viện tuyến trung ương. Trước tình trạng này, PGS-TS Nguyễn Thị Việt Hà, Trưởng Khoa Tiêu hoá, Bệnh viện Nhi Trung ương, đã hướng dẫn cha mẹ nhận biết các dấu hiệu ở trẻ bị đau bụng và nôn cấp tính.  Nội dung đăng tải trên mạng xã hội về hiện tượng trẻ nôn, rối loạn tiêu hoá- Ảnh chụp màn hình Nguyên nhân đau bụng và nôn ở trẻ em Theo PGS Hà, biểu hiện đau bụng ở trẻ em khác nhau theo nguyên nhân gây bệnh và lứa tuổi của trẻ. Trẻ chưa biết nói thường sẽ biểu hiện bằng triệu chứng quấy khóc liên tục với vẻ mặt nhăn nhó đau đớn. Những trẻ lớn hơn có thể sẽ nói với cha mẹ về tình trạng đau bụng, xác định được vị trí đau và mô tả được tính chất của cơn đau dù không phải lúc nào cũng chính xác. Trẻ thường đau bụng vùng quanh rốn hoặc giữa bụng với cơn đau thoáng qua. Trẻ cần được đưa đến bệnh viện nếu đau ở vị trí dưới rốn và nghiêng về phía bên phải, đau bụng lan xuống vùng bẹn kèm theo đi tiểu khó, cơn đau kéo dài quá 24 giờ hay mức độ đau trở nên trầm trọng hơn vì trong tình huống này đau bụng có thể do viêm ruột thừa hay những vấn đề nghiêm trọng khác. Nôn là một trong những triệu chứng đi kèm thường gặp. Hãy đưa trẻ đến bệnh viện nếu nôn kéo dài trên 24 giờ hoặc trẻ nôn liên tục, nôn ra tất cả mọi thứ sau khi ăn hoặc uống, dịch nôn có màu xanh hoặc vàng, có sự hiện diện của máu đỏ tươi hoặc máu đông. Theo PGS Nguyễn Thị Việt Hà, tình trạng nhiều trẻ mắc bệnh tiêu hóa phải nhập viện thời gian qua không bất thường. Hiện bắt đầu vào mùa hè, thời tiết nắng nóng khiến thực phẩm dễ bị nhiễm khuẩn, các loài côn trùng như ruồi, muỗi, gián, kiến... sinh sôi làm lây lan mầm bệnh. Do đó, mùa hè cũng là mùa trẻ dễ mắc bệnh về đường tiêu hóa. Tiêu chảy thường xuất hiện đồng thời hoặc sau nôn, đau bụng. Tình trạng tiêu chảy có thể tồn tại ngay cả khi đau bụng đã hết. Trẻ cần được đưa đến cơ sở y tế nếu trẻ đi ngoài phân lỏng nhiều nước, nhiều lần trong ngày, phân nhày máu hoặc có biểu hiện mất nước. Khi trẻ đau bụng và nôn nhiều hoặc kéo dài, cha mẹ cần cho trẻ đi khám tại các cơ sở nhi khoa hoặc chuyên khoa tiêu hóa nhi khoa để được các bác sĩ thăm khám, chỉ định xét nghiệm xác định nguyên nhân và điều trị hợp lý, tránh các biến chứng do tình trạng bệnh kéo dài. Với những trẻ có tiền sử đã mắc Covid-19 hoặc tiếp xúc với người mắc Covid-19, sống trong vùng dịch, cha mẹ cũng cần lưu ý các biểu hiện đau bụng và nôn. Kết quả từ các nghiên cứu trên thế giới cho thấy 30-40% trẻ em mắc Covid-19 có biểu hiện triệu chứng tiêu hóa như nôn, đau bụng, tiêu chảy. Sau nhiễm Covid-19 từ 4-6 tuần, khoảng 10% trẻ có biểu hiện đau bụng, nôn. Khi có biểu hiện này, trẻ cần được đi khám vì trẻ có thể bị viêm ruột thừa, lồng ruột, viêm tụy cấp, tràn dịch ổ bụng. Hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ em (MIS-C) là tình trạng các cơ quan trong cơ thể khác nhau (trên 2 cơ quan) có thể bị viêm, bao gồm tim, phổi, thận, não, da, mắt hoặc các cơ quan tiêu hóa. Khi trẻ xuất hiện những tình trạng như sốt cao liên tục, phát ban, rối loạn tiêu hóa, nếu nặng hơn có thể gặp các biến chứng tim mạch, sốc,… thì cha mẹ cần đưa con tới các cơ sở y tế để biết có mắc hậu Covid-19 hay hội chứng viêm đa hệ thống hay không. Xử trí đau bụng và nôn tại nhà Khi trẻ đau bụng, điều đầu tiên cha mẹ nên làm là trấn an, vỗ về và cho trẻ nằm nghỉ. Cần theo dõi sát trẻ nhằm phát hiện ra những dấu hiệu bất thường để đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời. Không sử dụng thuốc giảm đau vì có thể làm che lấp những dấu hiệu cần thiết để phát hiện bệnh, gây khó khăn cho việc chẩn đoán. Điều trị cho bệnh nhi tại Bệnh viện Nhi Trung ương Cần cho trẻ uống nước đủ để tránh cho trẻ bị mất nước khi nôn hay tiêu chảy nhiều. Tốt nhất là cho trẻ uống dung dịch bù nước và điện giải (Oresol). Có nhiều chế phẩm (viên, gói bột) để pha dung dịch Oresol, cha mẹ cần pha đúng theo hướng dẫn. Cha mẹ không cho trẻ uống một lúc quá nhiều mà nên kiên nhẫn cho bé uống từ từ từng ngụm nhỏ, 50-100 ml Oresol sau mỗi lần trẻ bị nôn hoặc tiêu chảy. Nếu trẻ đã được uống Oresol theo nguyên tắc ít một nhưng vẫn bị nôn, tình trạng đi ngoài còn nhiều, cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ tới viện để được bù nước, điện giải bằng truyền dịch. Không tự sử dụng thuốc cầm nôn và cầm tiêu chảy. Nôn và tiêu chảy là một hoạt động bảo vệ cơ thể để tống các tác nhân gây bệnh ra khỏi cơ thể. Nên cho trẻ ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa trong giai đoạn bệnh và cho ăn trở lại bình thường và ăn nhiều hơn khi trẻ hồi phục. Nếu trẻ không nôn trớ từ 12-24 giờ thì có thể cho bé ăn uống lại bình thường nhưng vẫn cho bé uống nhiều nước. Bắt đầu với những thực phẩm dễ tiêu hóa như ngũ cốc hay sữa chua. Nếu trẻ có biểu hiện sốt từ 38,5 độ C trở lên, cha mẹ hãy sử dụng các thuốc hạ sốt thông thường như Efferalgan, Hapacol, Tylenol để khi trẻ sốt. Không tự ý dùng kháng sinh khi không có chỉ định của bác sĩ.
Tiêu chảy là một bệnh lý thường gặp ở trẻ em, khi trẻ bị tiêu chảy rất dễ bị mất nước, mất điện giải, mệt mỏi, li bì. Đối với trẻ tiêu chảy kéo dài có thể gây chậm lớn, suy dinh dưỡng, thiếu vi chất. Vì vậy rất nhiều bậc cha mẹ tỏ ra hoang mang khi con bị tiêu chảy. Dưới đây chúng tôi xin chia sẻ một số cách cầm tiêu chảy nhanh nhất cho trẻ có thể áp dụng ngay tại nhà với hiệu quả khá tốt, hy vọng sẽ giúp cha mẹ bớt lúng túng khi trẻ mắc phải hiện tượng này. 1. Tổng quan về tiêu chảy ở trẻ em1.1. Những yếu tố nguy cơ gây tiêu chảy ở trẻBệnh tiêu chảy ở trẻ em thường gặp vào mùa hè hay gặp các bệnh lý do tiêu chảy nhiễm khuẩn, vào mùa đông xuân hay gặp các bệnh lý tiêu chảy do virus (Rotavirus). Thêm vào đó, những yếu tố sau đây được xem là tăng nguy cơ gây tiêu chảy ở trẻ nhỏ: Ăn uống không hợp vệ sinh có thể gây tiêu chảy ở trẻ nhỏ - Thường xuyên cho trẻ ăn uống bên ngoài, đồ ăn không hợp vệ sinh. - Bú bình không đảm bảo vệ sinh. - Nguồn nước không đảm bảo. - Dụng cụ hoặc khâu chế biến thiếu sạch sẽ, nhiễm vi khuẩn gây bệnh. - Quá trình vệ sinh cho trẻ chưa đúng cách. - Thói quen không rửa tay sạch sẽ trước khi ăn hoặc trước khi chế biến thức ăn. 1.2. Dấu hiệu tiêu chảy ở trẻ nhỏ- Tần suất đi ngoài của trẻ nhiều hơn mức bình thường: từ 3 lần trở lên. - Đi ngoài phân lỏng, phân nát, phân nhiều nước, dạng lổn nhổn hoặc nước, mùi tanh, có bọt, màu xanh hoặc vàng, có thể có máu. - Trẻ nhỏ bỏ bú, chán ăn. - Nôn ói vài lần hoặc thường xuyên. - Mất nước do đi ngoài và nôn nhiều, sút cân, chậm tăng cân. 2. Xử trí khi trẻ bị tiêu chảy2.1. Bổ sung sớm nước, điện giảiPha một gói oresol (ORS) với một lít nước (cần phải có dụng cụ đong đo đúng) cho uống trong ngày. Nước cháo muối: cho một nắm gạo (50 gram) + một nhúm muối (3,5gram) + sáu bát nước đun sôi cho đến khi hạt gạo nở tung ra (15 phút), chắt ra được một lít nước cháo cho uống. Nước cháo đã pha chỉ dùng trong ngày, tốt nhất là 6 giờ. Cách cho uống: - Trẻ dưới 2 tuổi cho uống từng thìa, trẻ lớn uống từng ngụm một bằng cốc hoặc bát. - Trẻ bị nôn dừng lại đợi 5 - 10 phút sau lại tiếp tục cho uống. Chú ý: Nếu trẻ bị mất nước nặng: li bì hoặc quấy khóc nhiều, khóc không có nước mắt, tiểu ít, nôn nhiều, da khô... cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay 2.2. Một số biện pháp dân gian có thể làm giảm tiêu chảy2.2.1. Nước gạo lứt rang Dùng 100g gạo lứt rang lên cho vàng rồi đổ vào 2l nước, đun sôi cho tới khi gạo chín mềm thì tắt bếp, chắt lấy nước chia thành các lần uống trong ngày cho trẻ. Đây là cách cầm tiêu chảy nhanh nhất đã được nhiều người áp dụng và thấy hiệu quả thực sự. Nước gạo lứt rang không chỉ giúp chống lại hiện tượng mất nước, mất chất điện giải do tiêu chảy mà còn đào thải độc tố cho gan, giải nhiệt và làm sạch máu cho trẻ bị tiêu chảy. Uống nước gạo lứt rang là cách cầm tiêu chảy nhanh nhất và lành bụng 2.2.2. Trà vỏ camĐối với trẻ bị tiêu chảy thì vỏ cam được xem là cứu cánh khá tốt. Cha mẹ chỉ cần rửa sạch vỏ cam, cho vào cốc nước nóng hãm như hãm trà, sau khoảng 20 phút thì cho trẻ uống sẽ giúp cho triệu chứng tiêu chảy thuyên giảm. 2.2.3. Nước hồng xiêmTheo đông y, hồng xiêm có tính mát, vị ngọt, hỗ trợ rối loạn tiêu hóa, nhuận tràng, sinh tân dịch. Mặt khác, loại quả này còn chứa một chất có tác dụng trị tiêu chảy rất tốt là Tanin. Vì thế cha mẹ hãy lấy 1 quả hồng xiêm xanh cắt thành các lát mỏng, đem phơi khô rồi sao vàng. Những khi trẻ bị tiêu chảy hãy dùng 10 lát hồng xiêm đã được sơ chế như vậy sắc lấy nước cho trẻ uống, mỗi ngày 2 lần. 2.2.4. Súp cà rốtCủ cà rốt có một lượng lớn chất pectin khi vào ruột sẽ trương nở thành một dạng keo có khả năng làm dịu nhu động ruột nên nhanh chóng hạn chế tiêu chảy ở trẻ. Mặt khác, chất này còn tạo điều kiện tốt cho vi khuẩn nội sinh phát triển, lấn át sự lên men thối của vi khuẩn ở ruột già, kích thích niêm mạc ruột mau hồi phục. Ngoài ra, cà rốt còn nhiều muối khoáng, kali giúp bù đắp lượng chất điện giải mất đi do tiêu chảy nữa. Ăn súp cà rốt làm dịu nhu động ruột, hạn chế tiêu chảy cho trẻ Cách cầm tiêu chảy nhanh nhất bằng loại củ này đó là gọt vỏ và rửa sạch 500g cà rốt, thái lát mỏng, đun nhỏ lửa cùng 2l nước đến khi cạn chỉ còn 1l thì vớt cà rốt ra nghiền nát, lọc qua rây, bỏ bã, thêm 3g muối đun sôi cho bé ăn mỗi ngày. 2.2.5. Ăn lá mơLấy khoảng 100g lá mơ tía rửa sạch, ngâm nước muối loãng 5 phút rồi vớt ra để ráo, giã nhỏ, trộn đều với 1 quả trứng gà, 1 chút muối. Tiếp sau đó mẹ cho 1 ít dầu vào chảo, đợi dầu nóng thì đổ hỗn hợp vừa trộn vào, trở đều 2 mặt cho chín và lấy ra cho bé ăn mỗi ngày 2 lần. 2.2.6. Uống nước cỏ sữaNguyên liệu cho cách cầm tiêu chảy nhanh nhất này gồm: 5 tai nấm mèo, 2 nắm cỏ sữa, 50g đậu đen xanh lòng. Tất cả các nguyên liệu nêu trên cần được rửa sạch, riêng nấm mèo thì thái dài và mỏng. Sau khi đã chuẩn bị xong bước sơ chế, mẹ lần lượt cho riêng các nguyên liệu: đậu đen, cỏ sữa, nấm mèo lên bếp và sao vàng. Tiếp sau đó mẹ cho cả 3 nguyên liệu này vào nồi, đổ thêm 3 bát nước nhỏ, sắc cho tới khi còn 0,5 bát nước thì chắt ra cho bé uống trong ngày. 2.2.7. Nước búp ổi nonLá ổi vốn có tính đắng, nhiều tinh dầu, vị ấm và chứa hàm lượng lavonoid kích thích cơ trơn ruột, giảm đau bụng do tiêu chảy nên cũng được dùng để chữa bệnh đường ruột rất tốt. Ngoài ra, các thành phần trong loại lá này còn có khả năng kháng khuẩn, làm săn niêm mạc và giảm dịch tiết tại ruột nên càng không nên bỏ qua khi trẻ bị tiêu chảy. Để cầm tiêu chảy cho trẻ tại nhà, mẹ hãy lấy 20g gừng tươi, 20g búp ổi non, 10g vỏ quýt khô đem sắc cùng 2l nước cho đến khi còn lại 500ml thì chắt ra, cho trẻ uống thành 2 lần trong ngày. 3. Một số lưu ý khi cầm tiêu chảy tại nhà cho trẻKhi áp dụng các cách cầm tiêu chảy nhanh nhất tại nhà như đã nói ở trên cha mẹ cần lưu ý tuân thủ 3 nguyên tắc: - Bù nước để tránh mất nước do tiêu chảy. - Ăn đồ ăn lỏng để dễ phục hồi niêm mạc đường ruột và đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ. - Đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa ngay khi có những biểu hiện sau: + Có dấu hiệu mất nước: mắt trũng, môi khô, không có nước mắt, lõm thóp (với trẻ dưới 18 tháng), không đi tiểu tiện trong khoảng 4 - 6 giờ, đòi uống nước thường xuyên,… + Sốt cao không thuyên giảm, li bì, co giật. + Ăn kém, bú kém. + Nôn nhiều. + Đi ngoài có máu. + Tiêu chảy dạng kiết lỵ. Dù áp dụng cách cầm tiêu chảy nào thì cha mẹ cũng cần hết sức thận trọng, tốt nhất không nên tự chẩn đoán và tự ý mua thuốc điều trị tiêu chảy tại nhà cho con. Nếu còn băn khoăn nào khác, cha mẹ có thể gọi tới hotline 1900 56 56 56 tham khảo tư vấn của các chuyên gia y tế giàu kinh nghiệm tại Bệnh viện đa khoa MEDLATEC để có được cho mình cách chăm sóc trẻ tốt nhất trong những trường hợp này, tránh được những hệ lụy không tốt cho sức khỏe của trẻ. |
