Giỗ tổ Hùng Vương được xem là lễ hội quốc gia, được tổ chức long trọng và hoành tráng vào ngày mồng 10 tháng 3 hằng năm. Giỗ tổ Hùng Vương không chỉ là ngày hội của cả dân tộc Việt Nam mà còn là dịp để con cháu Lạc Hồng tưởng nhớ công ơn xây dựng đất nước của các vị Vua Hùng. Từ xa xưa đến nay vẫn có nhiều câu hỏi, thắc mắc xoay quanh về ngày Giỗ tổ Hùng Vương, trong đó có 1 câu hỏi được rất nhiều người quan tâm đó là “Giỗ tổ Hùng Vương là giỗ ai trong 18 vị Vua Hùng?” và thắc mắc về sự tích ngày Giỗ tổ Hùng Vương. Dưới đây, Viet Fun Travel sẽ giải thích chi tiết nhất về câu hỏi và thắc mắc trên cho du khách hiểu rõ. 1. Sự tích Giỗ tổ Hùng VươngNiên hiệu lập quốc của đất nước là năm 2879 trước công nguyên, thời Kinh Dương Vương sáng lập ra họ Hồng Bàng. Sau đó vua Kinh Dương Vương lấy Long Nữ sinh ra người con trai đặt tên là Lạc Long Quân. Theo những truyền thuyết từ xa xưa kể rằng, Tổ phụ Lạc Long Quân lấy Tổ mẫu Âu Cơ sinh ra 100 người con, do giống Rồng và giống Tiên không hợp nhau nên Lạc Long Quân dắt 50 người con xuống biển còn Âu Cơ dắt 50 người con lên non, con cả được truyền ngôi lấy hiệu là Hùng Vương. Bạn đang xem: Giỗ tổ hùng vương là giỗ ai  Hùng Vương là vị vua đầu tiên của nước Văn Lang, đây cũng là nhà nước đầu tiên của dân tộc Việt Nam. Từ rất lâu trong dân gian đã lưu truyền nhiều truyền thuyết về những triều đại Hùng Vương, những lí giải về nguồn gốc của dân tộc theo cách dễ nhớ, dễ hiểu, gắn liền với những phong tục tập quán và nền văn hóa lúa nước. Một số câu chuyện nổi tiếng mà chúng ta thường nghe như là Sơn Tinh – Thủy Tinh, sự tích Bánh chưng bánh giầy, sự tích con Rồng cháu Tiên… Từ những câu chuyện trên mà nhân dân ta đã đúc kết ra thời kỳ Hùng Vương là thời đại mở đầu trong quá trình dựng nước, là thời kỳ đặt nền móng của đất nước Việt Nam ngày nay. Từ những truyền thuyết xa xưa kể lại, Hùng Vương là thủ lĩnh của các bộ tộc người Lạc Việt, đứng lên thống nhất các bộ lạc lập ra nhà nước Văn Lang và vương triều cuối cùng của thời kỳ Hùng Vương là lúc nhường ngôi cho Thục Phán (An Dương Vương) – để lập nên nhà nước Âu Lạc. Thời kỳ Hùng Vương có 18 đời vua, Vua Hùng chia đất nước thành 15 bộ lạc, tổ chức các Lạc hầu, Lạc tướng. Con trai của vua gọi là Quan Lang, con gái của vua gọi là Mị Nương. Theo sử liệu từ thời xưa và những thành tựu khảo cổ học cũng đã chứng minh thời kỳ Hùng Vương là một thời kỳ có thật trong lịch sử. Thời kỳ Hùng Vương tiếp nối giữa thị tộc, bộ lạc và thời kỳ phân hóa giai cấp và sau cùng thành lập nên nhà nước đầu tiên của dân tộc Việt Nam. Năm 2007, Quốc Hội đã phê chuẩn sửa đổi Điều 73 của Luật Lao động, vào ngày Giỗ tổ Hùng Vương thì người lao động được nghỉ làm việc và có hưởng lương. Đặc biệt năm 2012, “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ” được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại. Ngày Giỗ tổ Hùng Vương mồng 10 tháng 3 hằng năm đã trở thành một trong những ngày quốc lễ của Việt Nam, vào ngày này nhân dân cả nước lại hướng về vùng đất tổ ở xã Hy Cương, Lâm Thao, Phú Thọ để tưởng nhớ công ơn của các vị Vua Hùng. 2. Giỗ tổ Hùng Vương là giỗ ai?Giỗ tổ Hùng Vương là một ngày lễ lớn của dân tộc Việt Nam, 18 đời Vua Hùng đều xuất hiện trong các tác phẩm văn học, sách giáo khoa và trong lịch sử Việt Nam. Như vậy, theo truyền thuyết đất nước ta có 18 đời Vua Hùng. Mỗi đời Vua Hùng được tính là một triều đại, tương tự như nhà Lê, nhà Nguyễn… Và sau này có thể có 1 hoặc vài chục vị vua. Mặc dù chỉ có 18 đời Vua Hùng nhưng lịch sử ghi nhận vào thời kỳ này nước ta có tới 108 vị vua. Vậy giỗ tổ ngày nay là giỗ tổ ai? Trong cuốn sách “Thế thứ các triều vua Việt Nam” của nhà sử học Nguyễn Khắc Thuần, 18 vị Vua Hùng được liệt kê đầy đủ và rõ ràng. Tuy nhiên, sau phần danh sách, tác giả đã đưa ra một nhận xét thuộc một trong hai quan điểm được nhiều nhà sử học tạm chấp nhận: 18 vị Vua Hùng không phải là 18 người cụ thể, mà là 18 chi (nhánh/ngành), mỗi chi này có nhiều vị vua thay phiên nhau trị vì và dùng chung vương hiệu. Xem thêm: Đảo Nam Du Kiên Giang: Bản Đồ Đảo Nam Du, Nam Du Islands Theo những nghiên cứu và căn cứ trong “Đại Việt sử lược”, 18 đời Vua Hùng trị vì đất nước khoảng những năm 688-280 trước công nguyên. Vua đầu tiên là Kinh Dương Vương, tức Lục Dục Vương sinh năm Nhâm Ngọ (2919 tr. TL) lên ngôi năm 41 tuổi và vị vua thứ 18 là Hùng Duệ Vương sinh năm Canh Thân (421 tr. TL), lên ngôi khi mới 14 tuổi. Khi đó, người Lạc Việt gọi các vị vua nước Văn Lang là Hùng Vương. Theo một số sử sách ghi lại, ngày giỗ tổ đã có từ cách đây 2.000 năm vào thời Thục Phán – An Dương Vương, trên cột đá thề được dựng trên núi Nghĩa Lĩnh, có ghi: “Nguyện có đất trời lồng lộng chứng giám, nước Nam được trường tồn lưu ở miếu Tổ Hùng Vương, xin đời đời trông nom lăng miếu họ Hùng và gìn giữ giang sơn mà Hùng Vương trao lại; nếu thất hẹn, sai thề sẽ bị gió giăng, búa dập”. Tiếp đến các đời vua sau luôn luôn ghi nhớ và khẳng định vai trò của thời đại các vị Vua Hùng đã xây dựng giang sơn, đất nước. Vì vậy mà hằng năm, người dân Việt luôn lấy một ngày để tưởng nhớ công ơn của các vị Vua Hùng, chính vì thế ngày Giỗ tổ Hùng Vương là ngày giỗ của các các vị Vua Hùng nói chung chứ không phải ngày giỗ của đích danh một ai. Theo những chia sẻ của PGS-TS Bùi Xuân Đính, trước đây cha ông ta tổ chức ngày giỗ tổ vào tháng 8 nhưng cụ thể ngày nào thì chưa rõ. Ngay trong tấm bia Hùng Vương từ khảo do tuần phủ tỉnh Phú Thọ lập ở Đền Thượng trên núi Hùng xác nhận rằng, khi trước ngày giỗ tổ được tổ chức vào mùa thu, định kỳ hằng năm. Mãi đến thời Nguyễn năm Khải Định thứ 2 (1917), tuần phủ Phú Thọ đã trình bộ lễ định mồng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm làm ngày Quốc lễ. Xem thêm: Ethyl Alcohol Là Gì - So Sánh Với Dung Môi Naphtha (Rso) Viet Fun Travel tin chắc rằng những thông tin bên trên sẽ giúp du khách trả lời được câu hỏi “Giỗ tổ Hùng Vương là giỗ ai?” và thắc mắc về sự tích Giỗ tổ Hùng Vương. Chỉ còn vài ngày nữa là đến ngày Giỗ tổ Hùng Vương, Viet Fun Travel chúc khách du lịch có một ngày lễ ý nghĩa và có nhiều niềm vui bên gia đình, bạn bè và người thân.
“Dù ai đi ngược về xuôi/Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba”, đây là câu ca dao cổ mà hầu như mọi con dân Việt Nam đều biết. Ngày giỗ Tổ Hùng Vương 10/3 âm lịch trở thành ngày quốc lễ, và cứ đến đầu tháng 3, người dân các xứ lại nô nức hành hương về Đền Hùng (Phú Thọ) để dâng lễ, tưởng nhớ công lao dựng nước của vua Hùng. Tuy nhiên, nhiều người thắc mắc, mùng 10 tháng 3 âm lịch là ngày giỗ của vị vua Hùng thứ mấy? Giỗ Tổ Hùng Vương 10/3 là giỗ vị vua nào? Có rất nhiều tài liệu hướng đến giải đáp về vấn đề này, tuy nhiên vẫn chưa thể khẳng định được tài liệu nào là chính xác nhất vì “các đời vua Hùng chỉ là ước đoán chứ không có dấu tích nào rõ ràng”. Theo truyền thuyết, Kinh Dương Vương lấy Long Nữ sinh ra Lạc Long Quân. Lạc Long Quân kết duyên với Âu Cơ sinh ra 100 người con trai, sau đó 50 con theo mẹ lên núi, người con cả làm vua, gọi là Hùng Vương. Triều đại này được cho là trải qua 18 đời, vị vua đầu tiên chính là con trai Lạc Long Quân. Tuy nhiên, một số tài liệu lại tính Kinh Dương Vương là đời vua Hùng thứ nhất. Nhiều ý kiến cho rằng, giỗ Tổ Hùng Vương chính là giỗ tổ phụ Kinh Dương Vương. Tương truyền, ngày giỗ Tổ Hùng Vương đã có từ cách đây 2.000 năm. Thời Thục Phán - An Dương Vương, trên núi Nghĩa Lĩnh đã có cột đá thề với nội dung: “Nguyện có đất trời chứng giám, nước Nam được trường tồn lưu ở miếu Tổ Hùng Vương, xin đời đời trông nom lăng miếu họ Hùng và gìn giữ giang sơn mà Hùng Vương trao lại; nếu thất hẹn, sai thề sẽ bị gió giăng, búa dập”. Do vậy, các đời vua sau này ghi nhớ công ơn của các đời vua Hùng dựng nước và giữ nước. Giỗ Tổ vua Hùng được coi là dịp lễ để tưởng nhớ các đời vua Hùng nói chung. Lễ giỗ Tổ Hùng Vương được tổ chức vào ngày 10/3 âm lịch. Trước đây, người dân không có tục đi lễ vào ngày 10/3, họ thường chọn ngày tốt theo bản mệnh của mình và đến bái các vua Hùng. Những dịp mà người dân đi lễ nhiều thường vào đầu năm hoặc cuối năm. Như vậy, thời gian lễ bái sẽ kéo dài suốt trong năm chứ không cố định một ngày nào cả, vừa tốn kém lại không tập hợp được lòng dân. Lễ cúng Tổ ở địa phương được cử hành vào ngày 12/3 âm lịch kết hợp với thờ Thổ kỳ. Nhận thấy điều này, vào năm 1917, ông Lê Trung Ngọc – Tuần phủ Phú Thọ làm bản tấu trình lên Bộ Lễ, xin định lệ lấy ngày 10/3 âm lịch hàng năm làm ngày Quốc tế. Từ đó về sau, cứ vào ngày 10/3, nhân dân cả nước lại hướng về Phú Thọ để tôn vinh công lao của các vị vua Hùng. Từ đó về sau, cứ vào ngày 10/3, nhân dân cả nước lại hướng về vùng đất cội nguồn - xã Hy Cương, Lâm Thao, Phú Thọ với lòng tri ân. Các hoạt động ngày giỗ Tổ Hùng Vương Hàng tuần trước ngày giỗ Tổ Hùng Vương, lễ hội thực chất đã diễn ra với hoạt động như đâm đuống (đánh trống đồng) của dân tộc Mường, các cuộc hành hương tưởng niệm của dân thập phương. Ngày 10 tháng 3 âm lịch có lễ rước kiệu và dâng hương trên đền Thượng. Lễ hội đền Hùng hiện được Nhà nước nâng lên thành giỗ quốc Tổ, tổ chức lớn vào những năm chẵn. Có 2 lễ được cử hành cùng thời điểm ngày chính hội: Lễ rước kiệu vua (đám rước kiệu đầy màu sắc của rất nhiều cờ, hoa, lọng, kiệu, trang phục truyền thống xuất phát từ dưới chân núi rồi lần lượt qua các đền để tới đền Thượng, nơi làm lễ dâng hương), lễ dâng hương (người hành hương thắp lên vài nén hương khi tới đất Tổ). Về phần hội, có nhiều trò chơi dân gian được tổ chức như thi hát xoan (tức hát ghẹo), thi vật, thi kéo co, thi bơi chải ở ngã ba sông Bạch Hạc, nơi các vua Hùng luyện tập các đoàn thủy binh. |
