Hội bảo vệ người tiêu dùng là gì

      Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Hội BVNTDVN), với tên tiếng Anh viết tắt là VICOPRO, là tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được thành lập theo Quyết định số 2453/QĐ-BNV ngày 31 tháng 10 năm 2018 của Bộ Nội vụ.

Ảnh: Đại hội thành lập Hội BVNTDVN được tổ chức vào ngày 29/11/2018 tại Hà Nội

      Hội BVNTDVN là tổ chức xã hội hoạt động trên phạm vi cả nước theo nguyên tắc tự nguyện, tự chủ kinh phí, không vì mục đích lợi nhuận nhằm tập hợp, đoàn kết hội viên tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng theo quy định của pháp luật, góp phần vào việc phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Hội BVNTDVN đã và đang phát huy vai trò của mình trong công tác bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người tiêu dùng Việt Nam, đồng thời tiếp tục phát triển mạng lưới, kết nối hoạt động với các Hội Bảo vệ người tiêu dùng (BVNTD) của nhiều địa phương trong cả nước.

     Kể từ khi Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (Luật BVQLNTD) có hiệu lực thi hành năm 2011, thì hàng năm đều có hội BVNTD được thành lập tại một số tỉnh, thành phố và hiện tại, trên cả nước đã có 56 Hội BVNTD bao gồm cả Hội BVNTDVN (VICOPRO).

     Bên cạnh việc hỗ trợ, thúc đẩy thành lập và phát triển các hội BVNTD ở địa phương, Hội BVNTDVN cũng chú trọng vào việc thành lập và đẩy mạnh hoạt động của một số câu lạc bộ (CLB) trực thuộc Hội như CLB Chất lượng và Chống hàng giả; CLB Người tiêu dùng Thăng Long với 600 hội viên; hay CLB Doanh nghiệp tin cậy vì người tiêu dùng với 12 doanh nghiệp được công nhận là “Doanh nghiệp tin cậy vì người tiêu dùng” và gần 30 doanh nghiệp là hội viên cam kết.

     Trong quá trình hoạt động của mình, Hội BVNTDVN đã đóng góp phần không nhỏ vào công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, qua đó, đã được nhiều cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước ghi nhận. Dưới đây là một số vai trò chính cũng như một số kết quả đạt được đáng chú ý của Hội BVNTDVN trong thời gian qua:

     1. Tham gia tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và kiến thức tiêu dùng

      Hội BVNTDVN đã tích cực tham gia và kêu gọi các Hội tại địa phương thực hiện các hoạt động chuyên đề hưởng ứng Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam 15/3 hằng năm, thực hiện Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Thông qua nhiều phương thức như báo đài, tổ chức các hội nghị, hội thảo, tọa đàm, … Các Hội BVNTD đã tập trung phát động hoạt động liên quan tới các chủ đề sau:

     2. Tư vấn, giúp đỡ, giải quyết các khiếu nại, phản ánh của người tiêu dùng

     Công tác hướng dẫn, tư vấn giải quyết khiếu nại của người tiêu dùng là một hoạt động thường xuyên và quan trọng của Hội nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong các trường hợp cụ thể. Cho đến nay, hoạt động này vẫn được thực hiện trên cơ sở tự nguyện, không thu phí. Văn phòng Tư vấn giải quyết khiếu nại tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh tăng cường hoạt động, giúp đỡ người tiêu dùng trong bối cảnh phức tạp của dịch bệnh COVID-19.

     Việc giải quyết khiếu nại không chỉ bảo vệ được quyền lợi cho người tiêu dùng mà còn giúp Hội có thông tin để từ đó kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý tận gốc các hành vi vi phạm, giúp doanh nghiệp nâng cao ý thức trách nhiệm với người tiêu dùng.

     3. Đại diện người tiêu dùng khởi kiện vì lợi ích công cộng

     Kể từ thời điểm Luật BVQLNTD có hiệu lực, số lượng vụ việc do các Hội BVNTD đại diện người tiêu dùng để khởi kiện là rất ít do tâm lý e ngại của người tiêu dùng. Vụ việc Hội BVNTD tỉnh Bến Tre giúp đỡ, hỗ trợ 190 người tiêu dùng thắng kiện tại phiên xét xử phúc thẩm vụ việc người tiêu dùng bị ngộ độc bánh mỳ kẹp thịt ở Bến Tre năm 2015 là vụ đầu tiên được hội BVNTD hỗ trợ người tiêu dùng khởi kiện ra tòa thành công sau 2 năm theo kiện.

    4. Cung cấp thông tin cho cơ quan quản lý nhà nước về hành vi vi phạm quyền lợi người tiêu dùng

   Với tư cách là tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Hội BVNTDVN cũng như các Hội BVNTD trong cả nước đã đóng một vai trò quan trọng như là cầu nối giữa doanh nghiệp, người tiêu dùng và cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Thời gian qua, Hội BVNTDVN đã kịp thời phản ánh, cung cấp nhiều thông tin quan trọng liên quan đến tình trạng vi phạm quyền lợi người tiêu dùng, phản biện đối với các chính sách, chủ trương của Đảng và pháp luật liên quan của Nhà nước để các chính sách, văn bản pháp luật sát hơn với thực tiễn, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh, tiêu dùng lành mạnh, hướng tới bảo vệ tốt hơn quyền lợi người tiêu dùng.

   5. Độc lập khảo sát, thử nghiệm và công bố kết quả khảo sát

    Hội BVNTDVN đã tổ chức các cuộc khảo sát, thử nghiệm để cảnh báo cho người tiêu dùng, cung cấp thông tin và kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với nhiều vấn đề về chất lượng hàng hóa, an toàn thực phẩm, ví dụ cụ thể như việc: khảo sát tồn dư hóa chất độc hại trong thịt lợn siêu nạc, về các mặt hàng sữa, Pin TOSIBA RO3-AA, dây điện bọc nhựa PVC, ...

     Bên cạnh đó, Hội BVNTDVN cũng chủ động phối hợp với các tổ chức liên quan để thực hiện các đề tài, sáng kiến, ký kết các thỏa thuận hợp tác hay biên soạn, phát hành cuốn cẩm nang tư vấn tiêu dùng cho mục tiêu phát triển bền vững theo hướng dẫn của Liên hợp quốc về người tiêu dùng.

    6. Tham gia xây dựng pháp luật, chủ trương, chính sách, phương hướng, kế hoạch và biện pháp về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

    Từ khi Hội TC&BVNTDVN (sau này là Hội BVNTDVN) ra đời đến nay, hầu như các văn bản pháp luật liên quan đến lĩnh vực bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng như trong lĩnh vực về giá, tiêu chuẩn, chất lượng, an toàn thực phẩm, ghi nhãn, quảng cáo; các bất cập về cơ chế, chính sách về giá, chất lượng hàng hóa, dịch vụ vv… đều có sự tham gia và đóng góp ý kiến của Hội. Qua đó, đem lại nhiều giá trị thực tiễn cho công tác xây dựng, ban hành chính sách về bảo vệ người tiêu dùng tại Việt Nam. Riêng đối với các văn bản điều chỉnh trực tiếp như Pháp lệnh BVQLNTD và Luật BVQLNTD, Hội BVNTDVN còn đóng góp với vai trò là thành viên ban soạn thảo hoặc tổ biên tập.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng - Chủ tịch Hội BVNTDVN tham gia góp ý trong buổi Tọa đàm ‘Công tác an toàn thực phẩm trong tình hình mới’ do Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức ngày 07/10/2021

     Hoạt động hợp tác quốc tế chủ yếu được Hội BVNTDVN đại diện cho các Hội BVNTD ở địa phương thực hiện. Theo đó, Hội BVNTDVN đã tích cực tham gia các hội nghị quốc tế do CI cũng như Mạng lưới các Hiệp hội Người tiêu dùng ASEAN (ACAN) tổ chức, tích cực hưởng ứng các sự kiện do CI phát động nhân Ngày Quyền người tiêu dùng quốc tế, sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm cho các đối tác quốc tế về công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của Việt Nam cũng như học hỏi kinh nghiệm của các nước trên thế giới.

     Gần đây, Hội BVNTDVN cũng đã tổ chức tiếp đón các đoàn công tác của một số quốc gia như Hiệp hội An toàn đường bộ toàn cầu GRSP, Hiệp hội Bảo vệ người tiêu dùng Uzbekistan,...và bên cạnh đó chủ động tìm kiếm cơ hội phát triển các hoạt động hợp tác với đối tác nước ngoài với mục đích nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội và góp phần thúc đẩy bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Việt Nam, trong đó một số đối tác quan trọng phải kể đến Tổ chức hợp tác phát triển Đức (GIZ), Ủy ban Cạnh tranh và Bảo vệ Người tiêu dùng Úc (ACCC).

    Hội BVNTDVN là một trong các chủ thể chính, có vai trò, ý nghĩa quan trọng trong công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Việt Nam. Đối với Hội BVNTDVN nói riêng và các Hội BVNTD địa phương nói chung, việc hoàn thiện cơ cấu tổ chức, nâng cao hiệu quả hoạt động, tuân thủ đúng, đầy đủ quy định pháp luật, thể hiện tốt vai trò là “cánh tay nối dài” của cơ quan quản lý nhà nước và là “cầu nối” giữa cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng luôn cần được chú trọng. Các doanh nghiệp nên chủ động phối hợp với các Hội BVNTD để triển khai các chương trình hướng đến người tiêu dùng, coi các hội này “là bạn, là đối tác quan trọng” trong quá trình phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh của mình vì người tiêu dùng là chủ thể phản ánh sức khỏe của doanh nghiệp và của nền kinh tế.

Nguồn: Phòng bảo vệ người tiêu dùng