Lý thuyết: Show Tác giả 1. Tiểu sử - Duy Khán (1934 - 1993), quê ở huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. - Duy Khán tên đầy đủ là Nguyễn Duy Khán, là một phóng viên, nhà thơ, nhà văn Việt Nam. Ông là một đại tá của Quân đội Việt Nam. - Năm 1972, ông về làm biên tập viên cho Tạp chí Văn nghệ Quân đội, sau đó công tác ở quần đảo Trường Sa. - Nhà văn Duy Khán qua đời ngày 29/01/1993, tại thành phố Hải Phòng. 2. Sự nghiệp văn học a. Tác phẩm: - Trận Mới (Thơ) - Một tiếng Xa Ma Khi (Thơ 1981, in chung với Xuân Miễn và Phạm Ngọc Cảnh) - Tâm sự người đi (Thơ) - Tuổi thơ im lặng (hồi ký) b. Giải thưởng: - Năm 2012, nhận giải thưởng Nhà nước. - Năm 1987, nhận giải thưởng Hội nhà văn Việt Nam với tác phẩm Tuổi thơ im lặng. Tác phẩm 1. Tìm hiểu chung a. Hoàn cảnh sáng tác Bài “Lao xao” được trích từ tác phẩm “Tuổi thơ im lặng” của Duy Khán, tác phẩm được giải thưởng Hội Nhà văn năm 1987. b. Bố cục: 2 đoạn - Đoạn 1 (Từ đầu … đến "râm ran"): Cảnh làng quê lúc chớm hè. - Đoạn 2 (Còn lại): Thế giới các loài chim. c. Thể loại: Hồi kí tự truyện. 2. Giá trị nội dung và nghệ thuật a. Giá trị nội dung Bằng sự quan sát tinh tường, vốn hiểu biết phong phú và tình cảm yêu mến cảnh sắc quê hương, tác giả đã vẽ nên những bức tranh cụ thể, sinh động, nhiều màu sắc về thế giới các loài chim ở đồng quê. b. Giá trị nghệ thuật - Miêu tả tự nhiên, sinh động, hấp dẫn, nhiều yếu tố dân gian. - Lời văn giàu hình ảnh. - Sử dụng nhiều phép tu từ. Lao xao(Duy Khán)I. Tác giả 1. Tiểu sử
- Duy Khán (1934-1993), quê ở huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. 2. Sự nghiệp sáng tác - Tác phẩm tiêu biểu: Tuổi thơ im lặng (tập hồi kí tự truyện của tác giả) – thông qua những hồi tưởng và kỉ niệm tuổi thơ, tác giả đã dựng lại những nét chấm phá về cuộc sống làng quê thuở trước trong bức tranh thiên nhiên, sinh hoạt, đồ vật và hình ảnh con người - Bài văn thể hiện tinh thần yêu nước tha thiết, sâu sắc của tác giả và những người con Xô viết trong hoàn cảnh thử thách gay gắt của cuộc chiến tranh vệ quốc. Đồng thời, bài văn đã nói lên một chân lí: “Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất (…). Lòng yêu nước, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc II. Tác phẩm 1. Xuất xứ Bài “Lao xao” được trích từ tác phẩm “Tuổi thơ im lặng” của Duy Khán, tác phẩm được giải thưởng Hội Nhà văn năm 1987
2. Bố cục (2 phần) - Phần 1 (từ đầu đến “râm ran”): Cảnh làng quê chớm hè - Phần 2 (còn lại): Thế giới các loài chim 3. Giá trị nội dung Bằng sự quan sát tinh tường, vốn hiểu biết phong phú và tình yêu thiên nhiên, quê hương của tác giả bài văn vẽ nên những bức tranh cụ thể, sinh động, nhiều màu sắc về thế giới các loài chim ở đồng quê 4.Đặc sắcnghệ thuật - Sử dụng dày đặc từ láy - Nghệ thuật nhân hóa, so sánh - Miêu tả chi tiết, cụ thể, độc đáo - Kết hợp nhuần nhuyễn giữa kể và tả - Chất liệu dân gian. Dưới đây là phần hướng dẫn Lao xao ngày hè là tác phẩm sẽ được giới thiệu đến các bạn học sinh trong sách Ngữ Văn lớp 6, thuộc sách Chân trời sáng tạo hãy tham khảo ngay bên dưới nhé để trả lời cho câu hỏi đoạn trích lao xao ngày hè được trích từ tác phẩm nào? Mobitool muốn cung cấp bài Soạn văn 6: Lao xao ngày hè, hy vọng có thể giúp các bạn học sinh chuẩn bị bài đầy đủ và nhanh chóng. – Ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt. – Hoàn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật hiện tượng khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt. a. Kí là thể loại văn học coi trọng sự thật và những trải nghiệm, chứng kiến của chính người viết. Trong kí, có những tác phẩm thiên về kể sự việc như hồi kí, du kí… có những tác phẩm thiên về biểu cảm như tùy bút, tản văn.  b. – Hồi kí chủ yếu kể lại những sự việc mà người viết đã từng tham dự hoặc chứng kiến trong quá khứ. Các sự việc trong hồi kí thường được kể theo trình tự thời gian, gắn với một hoặc nhiều giai đoạn trong cuộc đời của tác giả. – Du kí chủ yếu kể về những sự việc mới diễn ra hoặc đang diễn ra với các chặng đường trong hành trình tìm hiểu những vùng đất nước kì thú của Việt Nam và thế giới. – Nhân vật xưng “tôi” trong du kí là hình ảnh của tác giả. c. Người kể chuyện ngôi thứ nhất trong hồi kí (thường xưng “tôi”, “chúng tôi”) mang hình bóng của tác giả, nhưng không hoàn toàn đồng nhất với tác giả. Bởi vì giữa tác giả và người kể chuyện ngôi thứ nhất trong hồi kí luôn có những khoảng cách về tuổi tác, thời gian hay những khác biệt trong nhận thức, quan niệm… d. Hình thức ghi chép và cách kể sự việc trong hồi kí: “ghi chép” hiểu theo cách thông thường, là việc chuẩn bị nguồn tư liệu về những điều có thật, đã xảy ra để viết nên tác phẩm. Tư liệu “ghi chép” để viết hồi kí phải đảm bảo độ xác thực, tin cậy. Nhưng “ghi chép”, hiểu cách khác cũng chính là viết, kể, sáng tác. Theo nghĩa này, người viết hồi kí không bê nguyên cái có thật, từng xảy ra ngoài đời vào văn bản mà phải ghi sao cho thành chuyện và kể sao cho hấp dẫn, sâu sắc. Theo em, vì sao học sinh thường yêu thích và trông đợi mùa hè? Hãy nói về vẻ đẹp của thiên nhiên hoặc một trải nghiệm đáng nhớ từ một kì nghỉ hè đã qua. – Học sinh thường yêu thích và trông đợi mùa hè vì đây là khoảng thời gian được nghỉ ngơi sau một năm học tập vất vả. Mùa hè cũng có nhiều hoạt động vui chơi hấp dẫn, bổ ích. – Vẻ đẹp thiên nhiên hoặc một trải nghiệm đáng nhớ: Kỉ niệm được đi du lịch cùng gia đình, được về quê chơi thả diều hay câu cá… * Đôi nét về tác giả, tác phẩm – Duy Khán (1934 – 1993) tên khai sinh là Nguyễn Duy Khán, là nhà văn, nhà báo. Ông sinh tại thôn Sơn Trung, xã Nam Sơn, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. Năm 15 tuổi, ông bỏ dở việc học trốn ra vùng Việt Minh kiểm soát để nhập ngũ, làm phóng viên chiến trường trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. – Bài “Lao xao” được trích từ tác phẩm “Tuổi thơ im lặng” của Duy Khán, tác phẩm được viết trong nhiều năm từ 1977 đến 1984, xuất bản lần đầu năm 1986. Câu 1. Các từ “chim ác”, “chim xấu” ở đây nhắc đến một từ ngữ đã xuất hiện trong đoạn trước của văn bản, đó là từ nào? Các từ “chim ác”, “chim xấu” muốn nói đến các loài chim: bồ các (ác la), chim ri, sáo sậu, sáo đen, tu hú… Câu 2. Sự khác biệt trong thái độ của nhân vật “tôi” đối với chèo bẻo, quạ, diều hâu và chim cắt giúp em hiểu gì thêm về nhân vật này? Sự khác biệt trong thái độ của nhân vật “tôi” đối với chèo bẻo, quạ, diều hâu và chim cắt cho thấy sự am hiểu về tập tính của các loài chim, cũng như sự quan sát tỉ mỉ, chi tiết của “tôi”. Câu 3. Những hiểu biết và cảm nhận của em về các loài chim có gì giống và khác với nhân vật “tôi” – Gợi ý: Khác nhau. – Nhân vật “tôi” có sự quan sát tỉ mỉ về tập tính của các loài chim do sống ở vùng quê xưa. Còn người đọc thì không sống ở vùng quê, không có hiểu biết về các loài chim đó. Câu 1. Bức tranh cuộc sống trong Lao xao mùa hè được miêu tả qua cảm nhận của ai, theo ngôi kể nào? – Bức tranh cuộc sống trong Lao xao mùa hè được miêu tả qua cảm nhận của nhân vật “tôi”. – Truyện được kể theo ngôi thứ nhất. Câu 2. Hãy liệt kê một số câu văn kể chuyện, miêu tả và biểu cảm được sử dụng trong văn bản. Theo em, việc kết hợp miêu tả, biểu cảm khi kể chuyện đã giúp ích gì cho việc thể hiện không khí ngày hè? – Một số câu văn:
– Việc kết hợp miêu tả, biểu cảm khi kể chuyện sẽ giúp cho việc thể hiện không khí ngày hè thêm sinh động, chân thực hơn. Câu 3. Chỉ ra một số âm thanh, hình ảnh mà theo em, đã góp phần làm nên cái “lao xao ngày hè” trong văn bản này. Từ đó cho biết, người kể chuyện đã cảm nhận cái lao xao ấy bằng những giác quan nào? – Âm thanh: tiếng kêu của các loài chim “các… các”, “bịp bịp”, “chéc chéc”, “chè cheo chét”; tiếng con gà mái “cực cực”, con vịt bầu “mặc mặc”; tiếng nước chảy ào ào, tiếng sáo diều cao vút, dàn nhạc ve, tiếng chó thủng thẳng sủa giăng. – Hình ảnh:
=> Người kể chuyện đã cảm nhận cái lao xao bằng thính giác, thị giác và xúc giác. Câu 4. Xác định chủ đề của văn bản Lao xao ngày hè. Chủ đề văn bản: Tình yêu dành cho vẻ đẹp thiên nhiên của quê hương. Câu 5. Đọc kĩ đoạn văn: “Cả nhà ngồi ăn cơm trong hương lúa đầu mùa từ đồng Chõ thoảng về, trong tiếng sáo diều cao vút của chú Chàng; trong dàn nhạc ve, trong tiếng chó thủng thẳng sủa giăng… Chúng tôi no nê, rủ nhau giải chiếu ở hiên nhà ngủ cho mát. Ôi cái mùa hè hiếm hoi. Ngày lao xao, đêm cũng lao xao. Cả làng xóm hình như không ai được ngủ, cùng thức với giời, với đất. Tôi khát khao thầm ước: Mùa hè nào cũng được như mùa hè này!” Theo em tác giả hồi kí đã thể hiện những cảm xúc gì khi kể về những ngày hè đã qua? Cảm xúc của tác giả khi kể về những ngày hè: sung sướng, hạnh phúc và vui vẻ. Câu 6. Hãy chia sẻ với bạn về ấn tượng và cảm xúc của em khi đọc Lao xao ngày hè. Tác phẩm đã giúp cho người đọc hiểu được những tập tính thú vị của một số loài chim của mùa hè. Không chỉ vậy vẻ đẹp của một vùng quê hiện lên đầy chân thực, sinh động. |
