Hướng dẫn trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4, 5 trang 141 SGK Tiếng Việt lớp 3 tập 1 Kết nối tri thức. Soạn Bài 32 Cây bút thần Khởi động: Nếu được ban cho một phép lạ, em muốn mình có phép lạ gì? – Nếu được ban một phép lạ, em muốn mình có thể làm cho mọi bệnh tật trên trái đất này được chữa khỏi. Bài đọc Cây bút thần  Ngày xưa, có một em bé rất thông minh, tên là Mã Lương. Mã Lương rất thích vẽ. Khi kiếm củi trên núi hay lúc cắt cỏ ven sông, em đều tập vẽ trên đất, trên đá. Em vẽ chim, tưởng như sắp được nghe chim hót; vẽ cá, tưởng được trông thấy cá bơi. Em ao ước có một cây bút vẽ. Một đêm, Mã Lương mơ thấy một cụ già tóc bạc phơ đưa cho em cây bút sáng lấp lánh. Em reo lên: “Cây bút đẹp quá! Cháu cảm ơn ông!”. Tỉnh dậy, Mã Lương thấy cây bút vẫn trong tay mình. Mã Lương vẽ một con chim, chim tung cánh bat; vẽ một con cá, cá vẫy đuôi trường xuống sông,… Mã Lương liền dùng bút thần vẽ cho người nghèo trong làng. Nhà nào không có cày, em vẽ cho cày. Nhà nào không có cuốc, em vẽ cho cuốc,… Biết chuyện, một phú ông trong làng sai đầy tớ: “Mau bắt Mã Lương về cho ta!”. Hắn bắt Mã Lương vẽ theo ý muốn của hắn. Mã Lương không chịu. Hắn nhốt em vào chuồng ngựa bỏ đói, bỏ rét. Nhưng Mã Lương vẽ bánh để ăn, vẽ lò sưởi để sưởi. Phú ông sai đầy tớ xông vào cướp bút thần. Nhưng Mã Lương đã vượt ra ngoài bằng chiếc thang vẽ trên tường. Rồi Mã Lương vẽ một con ngựa, đi khắp đó đây giúp đỡ người nghèo khổ. (Theo Truyện cổ tích Trung Quốc) Trả lời câu hỏi Câu 1. Tìm những chi tiết cho thấy Mã Lương rất thích vẽ và vẽ rất giỏi. Mã Lương rất thích vẽ. Khi kiếm củi trên núi hay lúc cắt cỏ ven sông, em đều tập vẽ trên đất, trên đá. Câu 2. Mã Lương được ai tặng cho cây bút thần? Cây bút đó có gì lạ? Quảng cáoMã Lương được một cụ già tóc bạc phơ tặng cho cây bút. Điều lạ của cây bút đó là Mã Lương vẽ gì thì điều đó thành sự thật. Câu 3. Đóng vai người dân trong làng, nói về những điều Mã Lương đã làm cho họ từ khi có bút thần. Mã Lương là một cậu bé vô cùng tốt bụng. Cậu đã dùng cây bút thần để giúp đỡ chúng tôi rất nhiều. Nhà nào không có cày, cậu ấy vẽ cày cho. Nhà nào thiếu cuốc, cậu ấy cũng vẽ cho cuốc. Nhờ có Mã Lương mà người dân chúng tôi có cuộc sống đầy đủ hơn, không còn thiếu thốn nữa. Câu 4. Theo em, vì sao Mã Lương không chịu làm theo ý muốn của phú ông? Chọn câu trả lời hoặc nêu ý kiến khác của em. a. Vì phú ông đã nhốt Mã Lương vào chuồng ngựa b. Vì phú ông bắt Mã Lương chịu đói, chịu rét c. Vì phú ông đã giàu có lại còn tham lam Trả lời: Chọn đáp án c. Câu 5. Em đoán xem những sự việc gì sẽ xảy ra tiếp theo? Trả lời: Sau đó Mã Lương đã đi khắp nơi giúp đỡ những người nghèo khổ. Khắp muôn nơi, người dân đều có cuộc sống tốt hơn. Mã Lương được mọi người yêu quý, tôn làm thần Lương. Sau khi chết đi, Mã Lương đã trở thành tiên và tiếp tục đi giúp đỡ mọi người. * Nội dung chính: Bài đọc “cây bút thần” kể về Mã Lương – một người rất thích vẽ và vẽ rất đẹp. Cậu ao ước có một cây bút vẽ và cậu đã được một cụ già tóc bạc phơ tặng cho một cây bút lấp lánh. Đó là cây bút thần, vẽ gì thì điều đó thành sự thật. Có cây bút cậu đã giúp đỡ người nghèo trong làng. Biết chuyện, phú ông đã bắt Mã Lương vẽ nhưng cậu không đồng ý. Hắn đã nhốt cậu lại và bỏ đói nhưng nhờ cây bút, cậu đã thoát được ra ngoài và đi khắp nơi giúp người nghèo khổ. QUẢNG CÁO Mã Lương vẽ giỏi vì em không những có tài năng mà còn rất ham mê học vẽ. Vì có tài lại ham mê học tập như vậy nên Mã Lương đã được tiên ông tặng cho cây bút thần có thể giúp em vẽ được những mọi vật sống động như ý muốn. Tuy nhiên, chỉ Mã Lương mới sử dụng được cây bút đó, điều đó cho thấy nghệ thuật chân chính chỉ có được trong tay những người tài năng, đức độ. Với những người nghèo, Mã Lương không vẽ những của cải sẵn có để hưởng thụ. Em vẽ cho họ cái cày, cái cuốc, cái thùng - những vật dụng sinh hoạt và phương tiện lao động để sản xuất ra của cải vật chất. Việc làm của Mã Lương rất có ý nghĩa vì nó giúp cho con người đỡ vất vả nhưng không vì thế mà coi thường giá trị lao động. Với những kẻ tham lam, độc ác, hoặc là Mã Lương kiên quyết cự tuyệt (như đối với tên địa chủ) hoặc là em chế giễu (vẽ con cóc, con gà trụi lông cho vua). Cuối cùng em dùng cây bút thần để kết liễu bọn chúng. Mã Lương được các vị thần linh tặng cây bút thần cũng có nghĩa là được trao sứ mệnh giúp đỡ dân nghèo, trừ diệt những kẻ tàn ác, tham lam. 1. Mã Lương thuộc một kiểu nhân vật rất phổ biến nào trong truyện cổ tích ? Hãy kể tên một số nhân vật tương tự trong truyện cổ tích mà em biết. 2. Những điều gì đã giúp cho Mã Lương vẽ giỏi như vậy ? Những điều ấy có quan hệ với nhau ra sao ? 3. Mã Lương đã vẽ gì cho những người nghèo khổ và cho những kẻ tham lam ? Hãy đánh giá ngòi bút thần của Mã Lương qua những gì mà Mã Lương đã vẽ. 4. Truyện kể này được xây dựng theo trí tưởng tượng rất phong phú và độc đáo của nhân dân. Theo em, những chi tiết nào trong truyện là lí thú và gợi cảm hơn cả ? 5. Hãy nêu ý nghĩa của truyện Cây bút thần. I. Đọc - Hiểu văn bản Câu 1 : Mã Lương thuộc một kiểu nhân vật rất phổ biến nào trong truyện cổ tích ? Hãy kể tên một số nhân vật tương tự trong truyện cổ tích mà em biết. - Mã Lương thuộc kiểu nhân vật phổ biến trong truyện cổ tích. Đó là kiểu nhân vật có tài lạ, luôn luôn dùng tài năng để giúp đỡ người nghèo, chống lại kẻ độc ác, tham lam. - Một số nhân vật tương tự : Thạch Sanh, Sọ Dừa, ... Câu 2 : Những điều gì đã giúp cho Mã Lương vẽ giỏi như vậy ? Những điều ấy có quan hệ với nhau ra sao ? - Mã Lương có tài vẽ giỏi như vậy là vì sự say mê học vẽ và năng khiếu sẵn có của em. Hơn nữa, em lại có trong tay một cây bút thần bằng vàng do một cụ già cho em trong giấc mơ. Cây bút thần chính là phần thưởng cho Mã Lương, một em nhỏ có tài, có niềm say mê học tập. - Nhờ có cây bút thần mà Mã Lương vẽ đạt được trình độ cao hơn, vẽ được tất cả vật dụng và các con vật sống. Nhưng chỉ có Mã Lương mới sử dụng được cây bút thần như ý muốn chứ không phải ai khác. Đó là mối quan hệ chặt chẽ giữa tài năng, đức độ và sự thần kì. Câu 3 : Mã Lương đã vẽ gì cho những người nghèo khổ và cho những kẻ tham lam ? Hãy đánh giá ngòi bút thần của Mã Lương qua những gì mà Mã Lương đã vẽ. - Mã Lương đã vẽ : + Đối với những người nghèo, Mã Lương đã vẽ những vật dụng cần thiết cho họ. Mã Lương đã vẽ cày, cuốc, thùng, đèn chứ không phải lúa gạo hay các thức ăn sẵn. Đó là những công cụ, vật dụng để mọi người có thể làm ra của cải. + Với những kẻ tham lam, Mã Lương kiên quyết cự tuyệt không vẽ như với tên địa chủ. Còn với tên vua thì hắn yêu cầu một đường, Mã Lương lại vẽ một nẻo. Bảo vẽ rồng thì vẽ con cóc ghẻ. Bảo vẽ phượng thì vẽ con gà trụi lông. + Mã Lương đã vẽ các phương tiện để trốn thoát khỏi nhà địa chủ và trừng trị hắn. Em giả vờ nghe theo lời vua, vẽ biển rồi vẽ bão tố nhấn chìm tên vua độc ác. - Đánh giá ngòi bút thần của Mã Lương : Mã Lương đã vẽ cho những người nghèo, cự tuyệt vẽ cho những kẻ tham lam, độc ác. Mã Lương đã vẽ tên bắn chết gã địa chủ hung ác, vẽ báo tố nhấn chìm tên vua tham lam, độc ác. Mã Lương như là người được trao sứ mệnh giúp đỡ dân nghèo, tiêu diệt kẻ tàn ác tham lam, kẻ thù của nhân dân. Câu 4 : Truyện kể này được xây dựng theo trí tưởng tượng rất phong phú và độc đáo của nhân dân. Theo em, những chi tiết nào trong truyện là lí thú và gợi cảm hơn cả ? Truyện Cây bút thần được xây dựng theo trí tưởng tượng phong phú và độc đáo của nhân dân. Trong truyện có nhiều chi tiết lí thú và gợi cảm. Chẳng hạn như sự say mê học vẽ của Mã Lương, giấc mơ nhận được cây bút, Mã Lương ngồi ăn bánh nướng trong chuồng ngựa,... Nhưng có lẽ lí thú nhất là khi Mã Lương cãi lệnh vua, vẽ ra những con vật bẩn thỉu, và tên vua bất lực khi vẽ núi vàng, vẽ thỏi vàng. Hắn biết không thể sử dụng được bút thần nếu không có Mã Lương. Và Mã Lương đã dùng mẹo vờ đồng ý rồi vẽ biển, vẽ cuồng phòng để dìm chết tên vua độc ác Câu 5 : Hãy nêu ý nghĩa của truyện Cây bút thần. - Cây bút thần thể hiện ước mơ của nhân dân có được sức mạnh kì diệu để giúp đỡ những người lao động bình thường và trừng phạt những kẻ tham lam, độc ác. - Truyện cũng khẳng định tài năng chỉ có thể phát huy được tác dụng khi phục vụ nhân dân, thực hiện những mục đích chính nghĩa. - Cây bút thần khẳng định nghệ thuật chân chính đạt được nhờ say mê, tài năng và quyết tâm của con người. Nghệ thuật đó phục vụ nhân dân lao động. Truyện cũng thể hiện ước mơ và niềm tin vào khả năng kì diệu của con người. II. Luyện tập Câu 1 : Hãy kể diễn cảm truyện này. Học sinh tự thực hiện Câu 2 : Nhắc lại định nghĩa truyện cổ tích và kể tên những truyện cổ tích mà em đã học. - Định nghĩa truyện cổ tích : Là loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc : + Nhân vật bất hạnh (người mồ côi, người con riêng, người em út, người có hình dạng xấu xí, ....) + Nhân vật dũng sĩ và nhân vật có tài năng kì lạ + Nhân vật là động vật (con vật biết nói năng, hoạt động, tích cách như con người) Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cải thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công. - Những truyện cổ tích đã học : Sọ Dừa, Thạch Sanh, Em bé thông minh, ... |
