Cho ví dụ về đơn chất và hợp chất

Trong chương trình môn Hóa học lớp 8, các bạn học sinh được học về đơn chất, hợp chất. Để giúp các bạn có thêm thông tin, khắc sâu thêm kiến thức, chúng tôi thực hiện bài viết với những chia sẻ này. Từ đó, Quý độc giả trả lời được cho mình các câu hỏi như Đơn chất là gì? Hợp chất là gì?

Đơn chất là gì?

Đơn chất là những chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học.

Đơn chất có công thức đơn giản, chỉ gồm ký hiệu hóa học của một nguyên tố. Đơn chất gồm 2 loại là đơn chất kim loại và đơn chất phi kim. Trong đó:

– Đơn chất kim loại có tính dẫn điện, dẫn nhiệt và ánh kim. Với kim loại, vì hạt hợp thành là nguyên tử nên ký hiệu hóa học A của nguyên tố được coi là công thức hóa học (CTHH). Ví dụ như kẽm có CTHH là Zn; Đồng có CTHH là Cu; Sắt có CTHH là Fe…

– Đơn chất phi kim không dẫn điện, dẫn nhiệt và không có ánh kim. Với phi kim, nhiều phi kim có phân tử gồm một số nguyên tử liên kết với nhau, thường là 2, vì vậy CTHH sẽ thêm chỉ số này ở chân ký hiệu. Ví dụ như CTHH của nitơ là N2, CTHH của khí hidro là H2…

Lưu ý: Một vài phi kim lấy kí hiệu làm công thức. Ví dụ như CTHH của than là C; CTHH của lưu huỳnh là S.

Hợp chất là gì?

Hợp chất là những chất tạo nên từ hai nguyên tố hóa học trở lên.

Trong một hợp chất, nguyên tố liên kết với nhau theo một tỉ lệ và một thứ tự nhất định. Điều này chúng ta có thể hiểu là trong một phân tử thì số nguyên tử là cố định, không thể thay đổi được . Ví dụ như phân tử nước (H2O) được tạo nên bởi 2 nguyên tố là hiđro và 1 nguyên tố oxi. Số lượng nguyên tử ở oxi và hiđro không thể thay đổi và nếu như có sự thay đổi như tăng thêm số lượng oxi thì khi đó chúng ta đang hiểu nó là chất khác mà sẽ không còn phải là nước nữa.

Về trật tự liên kết trong phân tử nước có góc liên kết là 104,45o và góc liên kết này sẽ không thay đổi nhiều tạo nên đặc điểm cấu tạo của nước mà chúng ta có thể so sánh với những chất khác.

Hợp chất gồm hai loại là hợp chất vô cơ và hợp chất hữu cơ, trong đó:

– Hợp chất vô cơ là những hợp chất hóa học không có mặt nguyên tử cacbon, ngoại trừ khí CO, khí CO2, axit H2CO3 và các muối cacbonat, hiđrocacbonat và các carbide kim loại. Chúng thường được xem là kết quả của sự tổng hợp từ quá trình địa chất.

– Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon (trừ CO, CO2, muối cacbonat, xianua, cacbua,… không phải là hợp chất hữu cơ). Những chất như khí metan (tạo bởi hai nguyên tố là C và H), đường (tạo bởi ba nguyên tố là C, H và O)… là hợp chất hữu cơ.

Ví dụ đơn chất, hợp chất

Thứ nhất: Ví dụ đơn chất

– Khí oxi tạo nên từ nguyên tố O.

– Kim loại Natri tạo nên từ nguyên tố Na.

– Kim loại Nhôm tạo nên từ nguyên tố Al.

Khí oxi, kim loại Natri, Nhôm là đơn chất.

Thứ hai: Ví dụ hợp chất

– Nước H2O gồm 2 nguyên tố H và O.

– Muối ăn NaCl gồm 2 nguyên tố Na và Cl.

– Axit sunfuric H2SO4 gồm 3 nguyên tố H, S và O.

Nước, muối ăn, axit sunfuric là các hợp chất.

Phân tử là gì?

Bên cạnh việc giải đáp Đơn chất là gì? Hợp chất là gì? chúng tôi cung cấp thêm các thông tin về phân tử.

Phân tử là hạt đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử liên kết với nhau và thể hiện đầy đủ tính chất hóa học của chất đó.

Chúng ta đã tìm hiểu thì khí hiđro và khí oxi hợp thành đều gồm 2 nguyên tử cùng loại liên kết với nhau, nước có các hạt hợp thành, gồm 2 nguyên tử hiđro và 1 nguyên tử oxi, muối ăn hợp thành bởi Natri và Clo theo tỷ lệ 1 : 1 thì các hạt hợp thành của một chất thường đồng nhất như nhau về thành phần và hình dạng. Tính chất hóa học của chất đó sẽ bao gồm tính chất của từng hạt. Mỗi hạt thể hiện đầy đủ tính chất hóa học của chất là đại diện cho chất về hóa học và chúng được gọi là phân tử.

Với đơn chất kim loại, thí dụ kim loại đồng, thì nguyên tử chính là hạt hợp thành và có vai trò như phân tử.

Phân tử khối là khối lượng của một phân tử tính bằng đơn vị cacbon.

Phân tử khối của một chất bằng tổng nguyên tử khối của các nguyên tử trong phân tử đó. Thí dụ, phân tử khối của khí oxi bằng: 2.16 = 32 đvC, của nước bằng: 2 x 1 + 16 = 18 đvC, và của muối ăn bằng: 23 + 35,5 = 58,5 đvC.

Mong rằng với những chia sẻ trên đây, Quý độc giả, đặc biệt là các bạn học sinh đã hiểu rõ Đơn chất là gì? Hợp chất là gì? từ đó tiếp thu các thông tin có liên quan, vận dụng tốt để làm bài tập, từ đó đạt kết quả cao trong môn Hóa học.

Trong hóa học lớp 8, chúng ta sẽ biết đến khái niệm đơn chất và hợp chất phân tử. Đây là những chất như thế nào và có đặc điểm cấu tạo ra sao? Thông tin chi tiết về những chất này như thế nào? Toppy sẽ cùng các bạn tìm hiểu trong bài viết này nha.

Cho ví dụ về đơn chất và hợp chất

Đi tìm định nghĩa cùng với cấu tạo của đơn chất và hợp chất phân tử

Khái niệm đơn chất và hợp chất phân tử

Trước tiên, chúng ta sẽ đi tìm hiểu ngay khái niệm của đơn chất và hợp chất phân tử hóa học 8 nhé. Bài học này sẽ có trong chương trình học của lớp 8, vì thế ngoài chương trình ở lớp, bài giảng này sẽ giúp các bạn ôn tập lại, học lại kiến thức một cách khoa học nhất, củng cố được nền tảng cho các kiến thức sau này.

Đơn chất là gì?

Trước tiên, chúng ta sẽ tìm hiểu khái niệm của đơn chất. Đơn ở đây có nghĩa là 1, vậy đơn chất chính là một chất. Ví dụ như lưu huỳnh (S), nitơ (N), hidro (H), nhôm (Al), Natri (Na)…
Đơn chất được chia làm 2 loại:

  • Đơn chất kim loại: đây là những đơn chất dẫn được điện, có ánh kim và dẫn được nhiệt. Có thể kể đến các kim loại như đồng, nhôm bạc…
  • Đơn chất phi kim: Là những đơn chất không có khả năng dẫn điện và dẫn nhiệt, trừ một số chất. Một số ví dụ trong đơn chất phi kim như lưu huỳnh, than, khí hidro.

>> Đăng ký học thử miễn phí môn Hóa học từ lớp 8 đến lớp 12

Hợp chất là gì?

Hợp chất là những chất được tạo nên từ hai nguyên tố trở lên. Đó là khái niệm của hợp chất. Nó hoàn toàn khác với đơn chất.

Cho ví dụ về đơn chất và hợp chất

Hợp chất được tạo thành từ hai nguyên tố trở lên

Ví dụ của đơn chất chính là nước. Bởi nước được tạo bởi oxi và hidro. Hoặc ví dụ như muối hạt (NaCl), được tạo bởi 1 phân tử muối ăn và một phân tử clo. Một ví dụ khác là axit sunfuric, có tên viết tắt là H2SO4, tức là hợp chất này được tạo bởi 3 nguyên tố, 2 phân tử H, 1 nguyên tử S và 4 nguyên tử O.

Hợp chất cũng chia làm 2 phần:

  • Hợp chất vô cơ: với hợp chất này, chúng ta sẽ học trong chương trình lớp 8 và học kỳ 1 lớp 8
  • Hợp chất hữu cơ: Sẽ học ở kỳ 2 lớp 9 trong chương trình THPT. Hợp chất hữu cơ gồm các nguyên tố C, H, O, N. Ví dụ như khí metan (khí sục nổi bong bóng ở ao hồ, CH4).

Đặc điểm cấu tạo của đơn chất và hợp chất phân tử 

Chúng ta vừa đi tìm hiểu xong khái niệm của đơn chất và hợp chất – phân tử và cũng đã phân biệt được điểm khác nhau cơ bản trong khái niệm của 2 loại chất này. Tiếp theo hãy cùng Toppy tìm hiểu cấu tạo hình thành nên 2 loại chất này nhé.

Đặc điểm cấu tạo của đơn chất

Đặc điểm cấu tạo của đơn chất có sự khác nhau giữa các loại, vì thế chúng ta sẽ đi chi tiết từng loại để biết cấu tạo của nó như thế nào.

  • Đơn chất kim loại: có đặc điểm các nguyên tử sắp xếp vô cùng khít nhau, không có kẽ hở và theo một trật tự nhất định
  • Đơn chất phi kim: các đơn chất của phi kim liên kết với nhau theo một trật tự nhất định và thường là 2. Ví dụ khí oxi, nó có cấu tạo từ 2 nguyên tử O kết hợp với nhau, hay khí hidro cũng vậy.

Đặc điểm cấu tạo của hợp chất

Các nguyên tử của các nguyên tố có trong hợp chất sẽ liên kết với nhau theo một thứ tự và một tỷ lệ nhất định. Đây là điểm cấu tạo của hợp chất.

Lấy ví dụ là nước, công thức của nó là H2O, tức là 2 nguyên tử H, 1 nguyên tử O, tức là nguyên tử O liên kết với 2  nguyên tử H, theo tỷ lệ nhất định là 2H:1O.

Toppy – Ứng dụng dạy học trực tuyến hàng đầu Việt Nam

Phân tử là gì?

Chúng ta đã tìm hiểu xong định nghĩa và cấu tạo của đơn chất và hợp chất phân tử. Tiếp theo chúng ta sẽ tìm hiểu rõ ràng thông tin của phân tử và phân tử khối. Thông tin này vô cùng quan trọng trong các tính toán sau này.

Phân tử được định nghĩa chính là hạt đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử liên kết với nhau và được thể hiện đầy đủ tính chất hóa học của chất. Riêng kim loại như Na, Ca, Ba, Li, Zn, Cu là nguyên tử, đa số kim loại là nguyên tử và có vai trò như một phân tử. Còn O2, C2… là phân tử.

Cho ví dụ về đơn chất và hợp chất

Hình ảnh của phân tử Cl2

>> Bật mí cách đánh bay nỗi sợ môn Hóa học – Toppy

Một khái niệm quan trọng không kém trong phần này chính là phân tử khối. Nó là tổng nguyên tử khối của các nguyên tử trong phân tử đó. Đây là cái gốc nhất của hóa học. Lấy ví dụ phân tử khối của oxy. Phân tử khối của oxy là MO2 chính là 32, tức là đơn vị tính như sau:

MO2= 16*2 = 32 (đvc)

hoặc ví dụ khác: MH20=1*2+16*1= 2+16= 18 (đvc)

Trong nội dung bài này, đây là phần vô cùng quan trọng, được xem là quan trọng nhất của bài. Chính vì thế ngoài hiểu nghĩa đơn chất hợp chất phân tử là gì, chúng ta cần biết cách tính phân tử khối đối với mỗi loại chất.

Lời kết,

Như vậy, chúng ta đã học xong khái niệm của đơn chất và hợp chất phân tử. Trong nội dung bài học, các em cần nhớ các khái niệm đặc điểm cấu tạo và đừng quên cách tính của phân tử khối. Đây là những thông tin quan trọng để các em đi tiếp các nội dung tiếp theo của bài học trong chương trình học đấy nhé. Chúc các em thành công!

Xem thêm: 

Với mục tiêu lấy học sinh làm trung tâm, Toppy chú trọng việc xây dựng cho học sinh một lộ trình học tập cá nhân, giúp học sinh nắm vững căn bản và tiếp cận kiến thức nâng cao nhờ hệ thống nhắc học, thư viện bài tập và đề thi chuẩn khung năng lực từ 9 lên 10.

Kho học liệu khổng lồ

Kho video bài giảng, nội dung minh hoạ sinh động, dễ hiểu, gắn kết học sinh vào hoạt động tự học. Thư viên bài tập, đề thi phong phú, bài tập tự luyện phân cấp nhiều trình độ.Tự luyện – tự chữa bài giúp tăng hiệu quả và rút ngắn thời gian học. Kết hợp phòng thi ảo (Mock Test) có giám thị thật để chuẩn bị sẵn sàng và tháo gỡ nỗi lo về bài thi IELTS.

Cho ví dụ về đơn chất và hợp chất

Học online cùng Toppy

Nền tảng học tập thông minh, không giới hạn, cam kết hiệu quả

Chỉ cần điện thoại hoặc máy tính/laptop là bạn có thể học bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu. 100% học viên trải nghiệm tự học cùng TOPPY đều đạt kết quả như mong muốn. Các kỹ năng cần tập trung đều được cải thiện đạt hiệu quả cao. Học lại miễn phí tới khi đạt!

Tự động thiết lập lộ trình học tập tối ưu nhất

Lộ trình học tập cá nhân hóa cho mỗi học viên dựa trên bài kiểm tra đầu vào, hành vi học tập, kết quả luyện tập (tốc độ, điểm số) trên từng đơn vị kiến thức; từ đó tập trung vào các kỹ năng còn yếu và những phần kiến thức học viên chưa nắm vững.

Trợ lý ảo và Cố vấn học tập Online đồng hành hỗ trợ xuyên suốt quá trình học tập

Kết hợp với ứng dụng AI nhắc học, đánh giá học tập thông minh, chi tiết và đội ngũ hỗ trợ thắc mắc 24/7, giúp kèm cặp và động viên học sinh trong suốt quá trình học, tạo sự yên tâm giao phó cho phụ huynh.